Voor voetbaltrainers, van beginner tot gevorderde, biedt de KNVB een breed scala aan materialen en opleidingen om hun vaardigheden te ontwikkelen en hun teams optimaal te begeleiden. Dit artikel duikt in de inhoud van het KNVB coach boekje, de beschikbare opleidingen en de betekenis van de wedstrijd in het jeugdvoetbal.
Trainingsmateriaal en Fankleding
Als trainer van een voetbalvereniging kun je bij de KNVBshop terecht voor een uitgebreid assortiment trainingsmateriaal. Denk hierbij aan Nike voetballen in verschillende formaten en gewichten, geschikt voor pupillen, junioren en senioren. Daarnaast biedt de shop lesmateriaal om je skills als trainer te verbeteren. Verenigingen kunnen hier ook in grote aantallen registratiemateriaal voor vrijwillige scheidsrechters bestellen. Naast trainingsmateriaal is er ook een uitgebreide collectie fankleding van het Nederlands Elftal beschikbaar.
Coaching Girls Handboek
Specifiek voor coaches van meidenteams is er het gratis Coaching Girls Handboek. Deze praktische gids is een waardevolle tool om de inzichten uit de Coaching Girls module in de praktijk toe te passen. Het handboek is opgedeeld in drie delen:
- Samenvatting van thema's: Een korte samenvatting van de informatie uit de elf thema’s van de Coaching Girls module.
- Praktische werkbladen: Werkbladen zoals een presentielijst voor trainingen.
- Wedstrijdstatistieken: Ruimte om wedstrijdstatistieken van het hele seizoen bij te houden.
Het handboek wordt periodiek verzonden naar coaches die zich aanmelden, dus het kan even duren voordat de bestelling wordt bezorgd.
Voetbalcoach Opleidingen van de KNVB
De KNVB Academie biedt een breed scala aan voetbalcoach opleidingen voor elk niveau, van instap tot zeer gevorderd. Hoe meer opleidingen je volgt, hoe hoger het niveau is waarop je teams mag coachen. Om in aanmerking te komen voor gevorderde of zeer gevorderde opleidingen, zijn vooropleidingen in de voetbalcoachpiramide vereist. Hieronder een overzicht van de verschillende niveaus:
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Instapniveau:
- De Aftrapmodule
- Jeugdvoetbalcoach (4 avonden, verenigingstraject)
- G-voetbalcoach Starter
- Voetbalcoach 1 Pupillen (7 avonden)
- Voetbalcoach 1 Junioren (7 avonden)
- Voetbalcoach 1 Senioren
Gevorderd:
- Voetbalcoach 2 Senioren (heel seizoen)
- Voetbalcoach 2 Jeugd (heel seizoen)
- Voetbalcoach 2 Jeugd op een onderwijsinstelling (heel seizoen)
- Voetbalcoach 2 Jeugd voor (ex-) contractspelers (half seizoen)
- Voetbalcoach 3 Senioren
- Voetbalcoach 3 Jeugd
- Voetbalcoach 3 Jeugd voor (ex-)contractspelers
- Voetbalcoach 3 (Jeugd) op een onderwijsinstelling
Zeer gevorderd:
- Voetbalcoach 4 Senioren
- Voetbalcoach 4 Jeugd
- Voetbalcoach 5
De Rol van de Wedstrijd in het Jeugdvoetbal
De wedstrijd is het hoogtepunt van de week voor veel jonge voetballers. De trainer/coach speelt een cruciale rol in de begeleiding van dit moment. De manier waarop de wedstrijd wordt begeleid, heeft een belangrijke invloed op de ontwikkeling van de individuele jeugdspelers.
Betekenis van de Wedstrijd
In het jeugdvoetbalbeleidsplan van een vereniging staat beschreven welke betekenis de wedstrijd heeft in relatie tot de visie op jeugdvoetbal. Dit omvat de ontwikkeling van de speelwijze, de manier waarop er wordt getraind en hoe de spelers worden begeleid tijdens de wedstrijd.
Belangrijke aspecten hierbij zijn:
- Leeftijdscategorie: Rekening houden met de leeftijdsspecifieke kenmerken van de spelers en de kaderleden die betrokken zijn bij een bepaalde leeftijdscategorie.
- Teamfuncties en teamtaken: Beschrijving van de teamfuncties aanvallen, verdedigen en omschakelen en de teamtaken opbouwen, scoren, verstoren van de opbouw en scoren.
- Teamorganisatie en basistaken: Uitwerking per leeftijdscategorie en positie, passend bij de visie van de vereniging op jeugdvoetbal en het ontwikkelen van de speelwijze.
- Voetbalhandelingen: Beschrijf de accenten van de voetbalhandelingen binnen de teamfuncties aanvallen, verdedigen en omschakelen passend bij de doorlopende leerlijn van de spelers. Wat kunnen spelers al en wat gaan ze leren?
- Prestatie van jeugdspelers: Het kijken naar de prestatie van jeugdspelers en het beoordelen van de bijdrage aan aanvallen, verdedigen en omschakelen. Neem dit mee bij de teamindeling en het selectiebeleid en koppel het aan de plaats en functie die de wedstrijd heeft in de context van het totale jeugdvoetballeerproces. Bijvoorbeeld de spelbedoeling is winnen.
- Individuele ontwikkeling: De wedstrijd als middel zien om winst boeken ten aanzien van de ontwikkeling van de individuele spelers. Op welke wijze wil de vereniging dat de spelers begeleid worden tijdens de wedstrijd?
- Speelwijze: Hoe is de speelwijze te beïnvloeden zodat deze in lijn is met de visie van de vereniging op het jeugdvoetbal? Op welke manier wordt er tijdens trainingen en wedstrijden invulling gegeven aan de speelwijze? Hoe wil de vereniging de speelwijze leerbaar maken?
- Periodisering: Welke rol hebben de wedstrijden en trainingen in relatie tot het periodiseren? Jeugdspelers zijn actief in de competitie, in het bekertoernooi en in vriendschappelijke wedstrijden. Hierbij wordt de trainer/coach voor keuzes gesteld: verdeelt hij de speelminuten evenredig over de spelers? Welke rol speelt periodisering hierbij? Hoe zit het met de belasting en belastbaarheid van de jeugdspelers? Op welke manier wordt rekening gehouden met leeftijd-typische kenmerken spelers? Het is goed om hier vooraf goed over na te denken, keuzes af te stemmen en binnen de jeugdopleiding uniform toe te passen door ze in het beleidsplan op te nemen.
Wedstrijdtraject
Het jeugdvoetbalbeleidsplan beschrijft ook het wedstrijdtraject, wat verwijst naar alles wat er rondom de wedstrijd gebeurt, van de voorbespreking tot de nabespreking. Deze aanpak verschilt per leeftijdscategorie. Naarmate spelers zich verder ontwikkelen en het belang van het resultaat van de wedstrijd toeneemt, wordt de afstemming van de verschillende taken die spelers moeten uitvoeren steeds belangrijker. De wedstrijdbespreking is een hulpmiddel om alle spelers hetzelfde idee te laten krijgen over hoe er moet worden aangevallen, verdedigd en omgeschakeld. Het is verstandig om hulpmiddelen te gebruiken, zoals een flip-over of magneetbord.
Het is nuttig om een wedstrijdchecklist te hanteren, waarbij per leeftijdscategorie verschillende accenten worden gelegd. Hierbij moet stilgestaan worden bij:
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
- Coachingstijl: Welke stijl van coachen wordt gehanteerd? Is er sprake van positief coachen?
- Taalgebruik: Is het taalgebruik afgestemd op de leeftijdsgroep?
- Warming-up: Welke rol en functie heeft de warming-up per leeftijdscategorie? Wat is de relatie tussen de wedstrijdbespreking en de warming-up?