De KNVB Beker, een jaarlijks terugkerend evenement, staat bekend om zijn verrassingen, van onverwachte overwinningen tot spectaculaire doelpuntenfestivals. Achter al deze opwinding schuilt een rijke historie vol records en memorabele momenten. Wie zijn de spelers en clubs die de KNVB Beker hebben gedomineerd? Dit artikel duikt in de archieven om de meest indrukwekkende records en prestaties in de geschiedenis van de KNVB Beker te belichten.
De Meest Succesvolle Club: Ajax Heerst
Als we kijken naar welke club de KNVB Beker het vaakst heeft gewonnen, dan staat Ajax fier bovenaan de lijst. Met een indrukwekkende 20 overwinningen hebben de Amsterdammers een dominante positie in de bekergeschiedenis verworven. Feyenoord volgt op de tweede plaats met 14 overwinningen, terwijl PSV de top drie completeert met 11 bekers. Ajax won de beker voor het eerst in 1917 en het meest recent in 2021.
Topscorer Aller Tijden: Willy van der Kuijlen, Een Legende
De absolute recordhouder als het gaat om doelpunten in de KNVB Beker is Willy van der Kuijlen. De legendarische spits van PSV, bijgenaamd 'Skiete Willy', heeft maar liefst 57 doelpunten gemaakt in 63 wedstrijden. Zijn scoringsdrift en dodelijke precisie maakten hem een nachtmerrie voor verdedigers. Van der Kuijlen staat ruim bovenaan de lijst.
Achter Van der Kuijlen vinden we andere grote namen uit de Nederlandse voetbalgeschiedenis:
- Johan Cruijff - 40 doelpunten in 48 wedstrijden
- John Bosman - 35 doelpunten in 48 wedstrijden
- Siem de Jong - 24 doelpunten
Doelpuntenfestijn: SC Dieren tegen HVC (3-17)
De meest doelpuntrijke wedstrijd in de KNVB Beker is een ware uitschieter. Op 19 augustus 1956 namen SC Dieren en HVC het tegen elkaar op, met een eindstand van 3-17 als resultaat. Een ongekende score die de boeken in ging als de meest doelpuntrijke wedstrijd in de bekergeschiedenis.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Meeste Wedstrijden: Pim Doesburg, Een Bekerveteraan
Pim Doesburg is de speler die het vaakst in actie is gekomen in de KNVB Beker. Hij speelde liefst 76 wedstrijden in het bekertoernooi. Een indrukwekkend aantal dat zijn toewijding en lange carrière in het Nederlandse voetbal onderstreept.
Snelste Doelpunt: Romário's Bliksemstart
Het snelste doelpunt ooit in een bekerfinale staat op naam van Romário. In 1989 scoorde hij al na twee minuten de 1-0 voor PSV tegen FC Groningen. Een bliksemstart die de toon zette voor de wedstrijd en PSV uiteindelijk de beker bezorgde.
Jongste en Oudste Spelers: Rinus van Leijenhorst en Rob Gebbink
De jongste debutant in de KNVB Beker was Rinus van Leijenhorst. Hij maakte op een leeftijd van 15 jaar en 9 maanden zijn opwachting namens DWS AFC in het duel tussen ZFC Zaandam en DWS AFC op 24 maart 1968.
Aan de andere kant van het spectrum vinden we Rob Gebbink, de oudste speler ooit in de KNVB Beker. De doelman van De Treffers mocht op een leeftijd van 48 jaar, 7 maanden en 17 dagen invallen in een met 1-5 verloren duel tegen De Graafschap op 26 oktober 2011.
Grootste Overwinning: NAC Breda's Monsterzege
NAC Breda schreef geschiedenis op 1 januari 1959 door met maar liefst 18-1 van Dongen te winnen. Deze monsterzege is tot op heden de grootste overwinning in de KNVB Beker aller tijden.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Jongste Doelpuntenmaker: Ryan Gravenberch's Vroege Succes
Ryan Gravenberch werd op 26 september 2018 de jongste doelpuntenmaker ooit in de KNVB Beker. Hij scoorde op een leeftijd van 16 jaar, 4 maanden en 10 dagen in een 0-7 overwinning van Ajax op HVV Te Werve.
Meeste Toeschouwers: Ajax tegen Sparta Rotterdam in het Olympisch Stadion
De wedstrijd met de meeste toeschouwers in de KNVB Beker vond plaats in het Olympisch Stadion te Amsterdam. Op 20 mei 1971 zagen 65.000 toeschouwers hoe Ajax Sparta Rotterdam in de finale met 2-1 versloeg.
Kaartenfestival: OJC Rosmalen tegen Sparta Rotterdam
Het duel tussen OJC Rosmalen en Sparta Rotterdam op 22 september 2015 staat bekend om het grote aantal kaarten dat werd uitgedeeld. Scheidsrechter Davy Otto trok liefst twaalf gele kaarten, waarvan twee als tweede gele kaart en dus rood. Richard Liesveld trok eveneens twaalf kaarten op 25 oktober 2009 tijdens het treffen tussen FC Dordrecht en Ajax (1-2). De wedstrijd eindigde in een zwaarbevochten 3-4 overwinning van de club uit Rotterdam.
Amateurclubs in de Halve Finale: Een Zeldzaamheid
Slechts drie amateurclubs zijn erin geslaagd de halve finale van de KNVB Beker te bereiken:
- IJsselmeervogels in het seizoen 1974/’75
- VVSB in het seizoen 2015/’16
- Spakenburg in het seizoen 2022/'23
Deze prestaties zijn opmerkelijk en tonen aan dat verrassingen in de KNVB Beker altijd mogelijk zijn.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
De Eredivisie: Een Kweekvijver voor Talent
De VriendenLoterij Eredivisie is de belangrijkste en hoogste voetbalcompetitie van Nederland en staat internationaal bekend als een aantrekkelijke, doelpuntrijke competitie, waarin talent volop tot wasdom kan komen. De club die zich aan het eind van dat seizoen de allereerste kampioen mocht noemen, was Concordia uit Rotterdam. De titel werd behaald via het spelen van een kampioenscompetitie, waarin de kampioenen van de districten tegen elkaar uitkwamen. Pas met het instellen van de Eredivisie in 1956/’57 kwam een einde aan die geografische indeling. In het eerste seizoen bestond de Eredivisie uit de volgende 18 clubs: Ajax, Amsterdam, BVV, DOS, Eindhoven, Elinkwijk, sc Enschede, Feyenoord, Fortuna ’54, GVAV, MVV, NAC, NOAD, PSV, Rapid JC, Sparta, VVV en Willem II. Van dit rijtje clubs hebben alleen Ajax, Feyenoord en PSV voortdurend in de Eredivisie gespeeld.
Kampioenen door de Jaren Heen
De eerste kampioen van de Eredivisie was Ajax. In totaal (inclusief de kampioenschappen van voor de invoering van de Eredivisie) hebben de Amsterdammers 36 landstitels bij elkaar gevoetbald. Ook PSV (25 titels) en Feyenoord (16) wisten zich meerdere malen tot beste van Nederland te kronen. Landstitels voor clubs buiten de traditionele top drie komen weinig voor. Slechts DOS (1958), Sparta (1959), DWS (1964), AZ (1981 en 2009) en FC Twente (2010) slaagden er in de kampioensschaal te veroveren. De prestatie van DWS is helemaal opvallend, de club uit Amsterdam promoveerde in het seizoen 1962/63 naar de Eredivisie om het seizoen daarna meteen kampioen te worden.
Sinds 1985 ontvangt de kampioen een zilveren schaal voor het behaalde kampioenschap. Voor iedere tien landstitels die een club verovert, mag een ster op het shirt worden gedragen. In Nederland zijn dat alleen Ajax (3 sterren), PSV (2 sterren) en Feyenoord (1 ster).
Records in de Eredivisie
In de 66 jaar dat de Eredivisie bestaat, zijn vele records gevestigd en verbroken. Toch lijken sommige records voor de eeuwigheid. Het aantal van 43 doelpunten dat PSV’er Coen Dillen in het eerste Eredivisieseizoen (1956/’57) maakte, is nog altijd niet geëvenaard, laat staan verbeterd.
Ook het record van het snelste doelpunt staat al sinds 1982 vast: op 20 maart van dat jaar scoorde NAC-spits Koos Waslander al na 8 seconden tijdens de wedstrijd PEC Zwolle - NAC (1-2). Op 14 augustus 2022 werd dit record geëvenaard door Vito van Crooij in de wedstrijd Sparta Rotterdam - AZ (2-3). Ook hij opende al na 8 seconden de score namens de thuisclub.
Het record van de meeste doelpunten in één wedstrijd door één speler staat op naam van Afonso Alves. De Braziliaan wist in 2007 namens sc Heerenveen zevenmaal te scoren tegen Heracles.
Willy van der Kuylen is topscorer aller tijden van de Eredivisie, hij maakte liefst 311 doelpunten (waarvan 308 voor PSV en 3 voor MVV). De meest doelpuntrijke ontmoeting in de Eredivisie is - ook letterlijk - een klassieker: Feyenoord-Ajax eindigde in 1960 met de uitslag 9-5.
De grootste overwinning komt op naam van Ajax, dat in 2020 op bezoek bij VVV-Venlo met 0-13 won. De Amsterdammers wisten ook de meeste doelpunten in een seizoen te maken: 122 in 1966/’67.
De Eredivisie CV
De 18 Eredivisieclubs hebben zich verenigd in een zelfstandige rechtsvorm, de Eredivisie CV (ECV). Deze houdt zich vooral bezig met de belangenbehartiging van de Eredivisieclubs op zowel nationaal als internationaal niveau, zoals de verkoop van de tv-rechten. Op nationaal gebied werkt de ECV nauw samen met de KNVB en de Coöperatie Eerste Divisie (CED).