Het Nederlandse voetbal staat nooit stil. Elk seizoen brengt nieuwe regels en aanpassingen met zich mee, bedoeld om het spel eerlijker, aantrekkelijker en veiliger te maken. Voor het seizoen 2024/’25 staan er een aantal opvallende wijzigingen op stapel, die zowel de spelers, de trainers als het publiek zullen beïnvloeden. Deze omvatten doorlopende stadionklokken, de permanente invoering van de extra wissel bij hoofdblessures (de zogenaamde 'witte wissel'), en de introductie van 'on-field announcements' bij VAR-beslissingen in de KNVB Beker.
Doorlopende Stadionklokken: Meer Transparantie voor het Publiek
Een van de meest zichtbare veranderingen is de invoering van doorlopende stadionklokken in het betaald voetbal. Tot nu toe werden de klokken traditioneel stilgezet bij de 45e en 90e minuut. Vanaf komend seizoen lopen de stadionklokken door na afloop van de reguliere speeltijd. Deze maatregel is bedoeld om het publiek beter te informeren over de exacte extra speeltijd.
Het initiatief volgt op een succesvolle implementatie in de Premier League tijdens het seizoen 2023/’24. Bij de start van de tweede helft wordt de stadionklok teruggezet op minuut 45. De vierde official blijft verantwoordelijk voor het aangeven van de minimale extra speeltijd. Het is echter mogelijk dat de daadwerkelijke extra tijd langer duurt, bijvoorbeeld door blessures of wissels. Via de stadionspeaker en het scorebord zal gecommuniceerd worden dat het om een minimale extra speeltijd gaat.
Betaald voetbalorganisaties worden verzocht de stadionklokken klaar te maken voorafgaand aan het nieuwe seizoen. Ook in het amateurvoetbal worden verenigingen met digitale scoreborden gevraagd hun klokken aan te passen.
De 'Witte Wissel': Extra Bescherming bij Hoofdblessures
De internationale spelregelcommissie IFAB heeft besloten dat de extra wissel in verband met een hersenschudding structureel mag worden toegepast. Deze zogenaamde ‘witte wissel’ is een extra wisselmoment als (vermoed wordt dat) een speler hoofdletsel heeft opgelopen. De afgelopen seizoenen vond in de Nederlandse betaald voetbalcompetities al een pilot plaats met deze extra wisselmogelijkheid. Vanaf komend seizoen wordt dit permanent ingevoerd.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
De belangrijkste verandering is dat wanneer team A deze extra wissel inzet, team B direct een extra wissel en wisselmoment krijgt. Elk team mag per wedstrijd maximaal één extra wissel inzetten. De wissel wordt van toepassing op alle betaald voetbalcompetities (mannen en vrouwen), met uitzondering van de Onder 21- en Onder 18-competities.
Deze maatregel is bedoeld om de gezondheid en veiligheid van spelers beter te waarborgen. Het stelt teams in staat om snel te reageren bij een mogelijke hersenschudding, zonder dat dit ten koste gaat van hun tactische mogelijkheden.
On-field Announcements: Meer Duidelijkheid bij VAR-Beslissingen
Vanaf de achtste finales van de TOTO KNVB Beker wordt getest met zogenaamde on-field announcements. Een on-field announcement betreft een korte uitleg door de scheidsrechter na een VAR-review of een (lange) VAR-check over een definitieve beslissing. Deze uitleg is live hoorbaar in het stadion en op TV.
Het doel hiervan is om meer duidelijkheid te geven over de totstandkoming van VAR-beslissingen. Na het seizoen 2024/’25 vindt een evaluatie plaats, voordat een besluit wordt genomen over eventuele verdere invoering.
De on-field announcements zijn eerder uitgebreid getest door de FIFA op onder meer het WK voor vrouwen in 2023 in Australië en Nieuw-Zeeland en het WK voor clubteams in 2023 in Saoedi-Arabië. Onder andere de Major League Soccer is al begonnen met de on-field announcements, terwijl ook verschillende andere topcompetities hebben aangegeven vanaf seizoen 2024/’25 deze announcements in te willen voeren.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Algemene Wisselregels in het Voetbal
Om een volledig beeld te geven van de wisselregels, is het belangrijk om de algemene richtlijnen te kennen. In de meeste competities mogen teams maximaal vijf spelers wisselen gedurende een wedstrijd. Deze wissels moeten worden doorgevoerd in maximaal drie wisselmomenten, om te voorkomen dat het spel onnodig vaak stil komt te liggen. Naast deze drie wisselmomenten is er ook de mogelijkheid om in de rust te wisselen.
Indien een wedstrijd verlengd wordt, krijgt elk team een extra wissel en een extra wisselmoment. Spelers die gewisseld zijn, mogen in principe niet meer aan de wedstrijd deelnemen, tenzij anders is bepaald in specifieke competities of jeugdcategorieën.
Wisselbeleid in het Amateurvoetbal
Het wisselbeleid in het amateurvoetbal is gedifferentieerd op basis van leeftijd en categorie. In de categorie A senioren, mannen, vrouwen en junioren JO18/JO19 geldt een maximum van vijf wissels, met maximaal drie wisselmomenten (exclusief de rust). In de categorie A junioren JO15 t/m JO17 en MO17 divisies zijn zeven wisselbewegingen toegestaan, met maximaal drie wisselmomenten (exclusief de rust).
In de O13, O14 categorie A en gehele categorie B mag onbeperkt gewisseld worden met maximaal 7 wisselspelers. Dit houdt in dat spelers op elk moment tijdens de wedstrijd kunnen worden gewisseld, zonder beperking in het aantal wisselbewegingen.
Specifieke Regels voor Jeugdcategorieën
Voor de jeugdcategorieën gelden specifieke regels om het spelplezier en de ontwikkeling van spelers te bevorderen. In de O13 en O14 wordt vliegend wisselen toegepast. Dit betekent dat spelers gewisseld kunnen worden zonder dat het spel hiervoor hoeft te worden onderbroken. De wissel kan dus plaatsvinden terwijl het spel doorgaat. In de O15 en ouder vindt het wisselen op de traditionele manier plaats. Dit houdt in dat het spel eerst stil moet liggen en de wissel alleen met toestemming van de scheidsrechter mag worden uitgevoerd.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
Respect voor de Scheidsrechter
Tijdens het Europees kampioenschap (UEFA) en de Olympische Spelen (FIFA) zijn nieuwe richtlijnen toegepast om respectvol gedrag richting de scheidsrechters te bevorderen. Alleen aanvoerders mochten belangrijke beslissingen bespreken met scheidsrechters. Volgens de KNVB is dit succesvol verlopen en stimuleert het de sportiviteit op de voetbalvelden.
Nacompetitie
Tijdens de nacompetitie wordt volgens dezelfde regels gespeeld als tijdens de reguliere competitie. Bij beslissingswedstrijden en bij wedstrijden in de nacompetitie die uit enkele wedstrijden bestaan, moet er na afloop een winnaar zijn. Bij een gelijkspel wordt met 2 x 15 minuten verlengd. Is het na de verlenging nog steeds gelijk, volgt een strafschoppenserie. De strafschoppen worden om en om genomen.