De buitenspelregel is een van de meest fundamentele, maar ook meest controversiële regels in het voetbal. Het kan de uitkomst van een wedstrijd bepalen en is vaak onderwerp van discussie, zelfs met de komst van de VAR (Video Assistant Referee). Dit artikel biedt een uitgebreide uitleg van de buitenspelregel, inclusief de nuances, uitzonderingen en recente wijzigingen.
Wat is de Buitenspelregel?
De buitenspelregel staat sinds 1848 in de spelregels van het voetbal. In het regelement van de KNVB is het regel 11. De voetbalregels stellen dat een speler zich in een buitenspelpositie bevindt als enig deel van zijn hoofd, lichaam of voeten zich op de helft van de tegenstander bevindt (met uitzondering van de middenlijn), én hij dichter bij de doellijn van de tegenpartij is dan zowel de bal als de voorlaatste tegenstander met enig deel van zijn hoofd, lichaam of voeten.
Eenvoudiger gezegd:
- Je kunt alleen buitenspel staan op de helft van de tegenstander.
- Alleen de ploeg die de bal heeft kan buitenspel staan.
- Je bevindt je in buitenspelpositie als je dichter bij de doellijn van de tegenpartij bent dan de voorlaatste tegenstander én de bal. Vaak komt het erop neer dat je op de bal staat te wachten met alleen de keeper voor je.
Belangrijk: In een buitenspelpositie staan is op zichzelf geen overtreding. Pas op het moment dat een speler die in buitenspelpositie staat de bal speelt, of de bal probeert te spelen, wordt hij gezien als "actief bij het spel betrokken". Op dat moment vindt de overtreding plaats en wordt er gevlagd.
Actief Betrokken Zijn bij het Spel
Je bent niet alleen in overtreding als je de bal ontvangt terwijl je buitenspel staat, maar ook als je actief betrokken bent bij het spel. Dit kan bijvoorbeeld door:
Lees ook: Buitenspel in Voetbal: Wat je moet weten
- Tegenstanders te blokkeren.
- Aan te vallen in strijd om de bal.
- Een schijnshot of overloopje te doen waardoor je de tegenstander beïnvloedt.
Ook als de bal van richting wordt veranderd en per ongeluk bij jou terecht komt, kun je strafbaar buitenspel staan. Met andere woorden: als je in buitenspelpositie staat en ook maar enigszins betrokken raakt bij het spel, kun je in overtreding zijn en word je afgefloten.
Uitzonderingen op de Buitenspelregel
Er zijn een aantal belangrijke uitzonderingen op de buitenspelregel:
- Je kunt niet voor buitenspel worden bestraft als je de bal rechtstreeks toegespeeld krijgt vanuit een:
- Doeltrap
- Inworp
- Hoekschop
Deze uitzonderingen kunnen een team aanzienlijk voordeel opleveren, bijvoorbeeld door snel te counteren met een lange bal vanuit de doeltrap of een snelle en verre ingooi naar een diepe aanvallende speler.
Strafbaarheid en Sancties
Door buitenspel te staan ben je als speler strafbaar, maar er is geen individuele straf voor. Je mag zo vaak buitenspel staan als je wilt, omdat je zelf niet bestraft wordt met bijvoorbeeld een gele kaart.
Wanneer een speler buitenspel staat en de assistent-scheidsrechter vlagt, is de enige sanctie dat de bal aan de tegenstander wordt gegeven om het spel te hervatten. Dit gebeurt altijd in de vorm van een indirecte vrije trap op de plek waar de speler buitenspel stond.
Lees ook: Complete gids buitenspel
De Rol van de VAR
Sinds de introductie van de VAR in 2018 gebruiken alle grote competities de VAR voor belangrijke momenten, waaronder het beoordelen van buitenspelsituaties. Voorheen was de scheidsrechter afhankelijk van de grensrechters, maar met de VAR kan er met meer zekerheid worden vastgesteld of een speler buitenspel staat.
Nieuwste Buitenspelregel (2022/23)
De buitenspelregel wordt zo nu en dan bijgeschaafd. Zo ook in het seizoen 2022/23. Als een speler de bal van de tegenstander per ongeluk van richting verandert, heft hij het buitenspel niet meer op. Voorheen werd dit gezien als een nieuwe situatie.
Vanaf dit voetbaljaar wordt een van richting veranderde bal dus wel als buitenspel gezien, mocht deze aankomen bij een speler die in buitenspelpositie staat.
Voorstellen tot Wijziging van de Buitenspelregel
De buitenspelregel is door de jaren heen regelmatig onderwerp van discussie geweest. Zo opperde oud-voetballer Marco van Basten in 2017 zelfs om buitenspel volledig af te schaffen. Een gematigder idee van Arsène Wenger, de opvolger van Van Basten als 'hoofd speltechnische ontwikkeling' van de FIFA, lijkt meer kans van slagen te hebben.
Volgens de huidige regels van de IFAB (International Football Association Board) staat een speler buitenspel als er ook maar een lichaamsdeel waarmee de speler zou kunnen scoren, buitenspel staat. Wenger stelt voor dat het pas buitenspel is als een speler met heel het lichaam voorbij de tegenstander staat. Dit zou de aanvallende partij meer voordeel geven en mogelijk leiden tot meer doelpunten.
Lees ook: Alles over buitenspel in voetbal
De FIFA overweegt om met deze regel te experimenteren in jeugdcompetities in Zweden, Italië en Nederland.
tags: #buitenspelregel #achter #doelman