Basketbal is een dynamische teamsport die wereldwijd wordt gespeeld. Het spel combineert snelheid, strategie en teamwork. Van oorsprong een Amerikaanse sport voor mannen, wordt basketbal tegenwoordig door mannen en vrouwen over de hele wereld gespeeld. In Nederland is er zelfs een landelijke eredivisie voor zowel mannen als vrouwen.
Het Basketbalveld: Afmetingen en Belangrijke Lijnen
Basketbal wordt gespeeld op een basketbalveld, zowel binnen als buiten. Er zijn echter kleine verschillen in de afmetingen van het veld, afhankelijk van de sportbond. De NBA (National Basketball Association), de meest prestigieuze competitie ter wereld, speelt op een veld van 94 x 50 feet, wat overeenkomt met 28,7 meter x 15,2 meter. In Europa, waar de FIBA (Fédération Internationale de Basketball) de regels bepaalt, kunnen de veldafmetingen variëren, maar een standaard FIBA-veld meet 28 meter x 15 meter. Vanaf 26x14 meter kan een veld ook goedgekeurd worden.
Een belangrijk element op het basketbalveld is de driepuntslijn. Deze lijn markeert het gebied vanwaar een succesvol schot drie punten oplevert, in plaats van de gebruikelijke twee punten. De afstand van de driepuntslijn tot de basket verschilt tussen de NBA en FIBA.
- FIBA: In FIBA-wedstrijden ligt de driepuntslijn op 6,75 meter afstand van het middelpunt van de basket. Deze internationale standaard wordt sinds 2010 gehanteerd.
- NBA: In de NBA bevindt de driepuntslijn zich op 23 voet en 9 inch, wat overeenkomt met 7,24 meter, vanaf het midden van de basket.
Het verschil tussen de driepuntlijn in de NBA en FIBA is dus ongeveer 49 centimeter. De NBA heeft de driepuntlijn verder gelegd als onderdeel van de strategische evolutie van basketbal. De verdere afstand dwingt teams om meer strategisch na te denken over hun schoten.
Het Spelverloop: Aanval, Verdediging en Scoren
Een basketbalwedstrijd in de NBA bestaat uit 4 kwarten van 12 minuten speeltijd. In andere competities, zoals die onder FIBA-regels, duren de kwarten 10 minuten. Het doel van het spel is simpel: meer punten scoren dan de tegenstander.
Lees ook: Basketbal taart versieren
Punten kunnen op verschillende manieren worden gescoord:
- Twee punten: Een succesvol schot van binnen de driepuntslijn levert twee punten op.
- Drie punten: Een succesvol schot van achter de driepuntslijn levert drie punten op. Dit wordt ook wel een "driepunter" genoemd.
- Vrije worp: Na bepaalde overtredingen krijgt een speler een vrije worp, die één punt waard is. De afstand van de vrije worplijn tot aan het bord is 2.80 meter.
De aanval en verdediging wisselen na elke score, of wanneer de bal uitgaat.
Spelersposities: Guards, Forwards en Centers
Elk basketbalteam bestaat uit vijf spelers op het veld, die verschillende posities innemen. De 5 verschillende posities binnen het team van 5 spelers op het basketbalveld zijn allemaal een klein beetje anders. Over het algemeen zijn er drie hoofdposities: guards, forwards en centers. De basissituatie is dat aan de kop één guard staat, met daaronder aan iedere kant een forward. Daaronder staat dan weer aan iedere kant een center. Afhankelijk van de samenstelling van het team (wat zijn de kwaliteiten van de spelers) en van tactische keuzes door analyse van de tegenstander, kan het bijvoorbeeld ook zo zijn dat er twee guards zijn, aan iedere kant één. Je ziet dan vaak dat ook aan iedere kant een forward staat, maar dat deze iets lager staan. Er is dan één center welke zich in het midden van de aanvalshelft aanspeelbaar probeert te maken.
- Point Guard: Is de spelverdeler en meestal wat kleiner en wendbaarder. De capaciteiten van een point guard zijn het snel kunnen passen en de balbehandeling, goed kunnen dribbelen en het spel kunnen overzien en verdelen.
- Shooting Guard: Is een speler die vooral voor de punten moet zorgen. Deze spelers zijn vaak atletisch en wendbaar, maar toch al wel vrij lang. EEn veelzijdige scoringstechniek is belangrijk.
- Small Forward: De small forward draagt ook vooral bij aan het scoren van het team. Hoewel de naam doet vermoeden dat het om kleinere spelers gaat is dit niet zo.
- Power Forward: De Power forward heeft lengte, kracht en agressiviteit nodig. Schieten, blokken, rebouds pakken, de power forward is vaak onder de basket te vinden.
- Center: De center is meestal de langste speler en een belangrijk aanspeelpunt in het midden. Scoren van dichtbij zijn vaardigheden die bij een center horen, maar ook verdedigen door te blokken.
Verdediging: Man-to-Man en Zone Defense
Basketbal is niet alleen scoren, maar ook als team verdedigen. Als verdediger probeer je te voorkomen dat de tegenstander scoort. Daar voor kan als team gekozen worden voor een man-to-man defence of een zone defense (defense=verdediging).
- Man-to-man defense: Bij een man-to-man defense heeft ieder een eigen tegenspeler waar hij verantwoordelijk voor is. Tijdens de verdediging probeer je er voor de zorgen dat die speler de bal niet kan vangen, passen of scoren.
- Zone defense: Bij een zone defense heeft ieder een eigen gebied van de verdedigingshelft. Als speler ben je dan verantwoordelijk voor alle tegenstanders binnen je gebied. Er zijn verschillende opstellingen mogelijk, bijvoorbeeld 2-1-2 of 2-3.
Algemene Basketbaltermen
Er zijn een aantal algemene basketbaltermen die handig zijn om te kennen:
Lees ook: Specificaties Wilson Basketbal Maat 6
- Pivotvoet: De voet die aan de grond wordt gehouden door de speler met balbezit. De andere voet mag verzet worden om zo bewegingsruimte te behouden om de bal naar een medespeler te passen. Wanneer de pivotvoet verzet wordt terwijl de speler nog balbezit heeft is het "lopen"; de speler maakt een loopfout.
- Second dribbel: Een speler dribbelt en pakt daarna de bal vast en gaat daarna opnieuw weer dribbelen. Bij basketbal mag je niet een tweede keer verder gaan dribbelen.
- Lay-up: Een scoringsbeweging waarbij de bal na het dribbel opgepakt wordt en tijdens twee stappen omhoog gebracht wordt om te scoren.
- Rebound: De bal wordt door een speler richting de basket gegooid in een poging om te score. Er is echter geen score en de bal stuitert terug: wanneer je dan de bal pakt heb je de rebound.
- Charge: Een aanvallende fout.
- Backdoor: Een situatie waarbij de verdediger in een schijnbeweging trapt. Een aanvaller zonder bal doet alsof deze naar de zijkant van het veld loopt om vrij te komen en de bal te ontvangen, maar gaat dan met een snelheidsverandering naar binnen en staat daar vrij om de bal te ontvangen.
- Give and go: Een situatie waarbij de aanvaller met balbezit de bal naar een medespeler passt en meteen naar de basket rent om de bal weer terug te krijgen en zelf te scoren.
- Bounce pass: Een passingsmethode waarbij de bal via een stuit op de grond naar de medespeler wordt gegooid.
- “Uit": Een bal is uit wanneer deze over de lijnen van het veld op de grond komt. Het kan dus zijn dat een een speler die in het veld staat de bal in de lucht over de lijn houdt. Bij een slechte pass kan het ook zijn dat de bal in de lucht zweeft over de veldlijnen heen zondar dat een speler de bal aanraakt. De bal mag dan nog terug het veld ingegoooid worden door een speler binnen de lijnen. Dat kan als je lange armen hebt, maar over het algemeen met behulp van een sprong in de lucht: de persoon én de bal zweven over de veldlijnen.
Lees ook: Marijkesingel Barendrecht basketbal
tags: #driepunter #basketbal #afstand #regels