Het IJslandse voetbalelftal heeft de afgelopen jaren een opmerkelijke ontwikkeling doorgemaakt. Niet alleen op het veld, maar ook op het gebied van spelersrechten en gendergelijkheid is IJsland een voorloper. Dit artikel belicht de selectie van IJslandse voetbalspelers, met een speciale focus op de vrouwen die na hun zwangerschap terugkeerden naar de top en de impact die zij hebben gehad op de sport.
Een blik op de selectie
De IJslandse selectie bestaat uit een mix van ervaren krachten en jonge talenten. Hieronder volgt een overzicht van de spelers, onderverdeeld per positie:
Keepers
- Anton Ari Einarsson
- Elías Ólafsson
- Hákon Valdimarsson
Verdedigers
- Daniel Leo Gretarsson
- Hjortur Hermannsson
- Logi Tómasson
- Sverrir Ingason
- Victor Pálsson
Middenvelders
Lees ook: Historische handbalwedstrijd: Duitsland vs. IJsland
- Bjarki Bjarkason
- Gísli Gottskálk Þórðarson
- Hákon Haraldsson
- Ísak Bergmann Jóhannesson
- Kristian Hlynsson
- Mikael Anderson
- Mikael Ellertsson
- Stefán Thórdarson
- Willum Þór Willumsson
- Thórir Helgason
Aanvallers
- Andri Gudjohnsen
- Albert Gudmundsson
- Brynjólfur Willumsson
- Daníel Gudjohnsen
- Tomas J.
Zwangerschap en topsport: IJsland als pionier
IJsland is een land dat bekend staat om zijn sterke focus op gendergelijkheid. Dit komt ook tot uiting in de voetbalwereld, waar IJslandse speelsters een belangrijke rol spelen in de strijd voor betere rechten voor vrouwen. Op het EK 2025 bevinden zich drie speelsters in de IJslandse selectie die na hun zwangerschap terugkeerden aan de top. Hun boegbeeld is oud-international Sara Björk Gunnarsdóttir.
Sara Björk Gunnarsdóttir: Een inspiratiebron
Sara Björk Gunnarsdóttir, inmiddels 34 jaar, werd in 2021 zwanger. Haar club Olympique Lyonnais weigerde echter haar salaris uit te betalen zolang ze niet speelde. Na haar bevalling kwam Björk terug, won met Lyon de Champions League, stond met IJsland op het EK in 2022 en spande ondertussen samen met spelersvakbond FIFPro een rechtszaak aan, die ze won.
"Als ik me ergens voor inzet, ga ik er 100 procent voor. Ook al had ik maar drie uur slaap achter de kiezen, ik stond er, elke keer weer."
Drie jaar later raakt het Björk nog steeds als ze eraan terugdenkt. Het ging haar niet om het geld, zegt ze, het ging om haar rechten als speelster en als mens. "Niemand nam tijdens mijn zwangerschap contact met me op. Ik heb geen enkele keer iets gehoord van Sonia (Bompastor, destijds hoofdcoach bij Lyon, nu bij Chelsea, red.). Na de geboorte van mijn zoon Ragnar stuurde haar assistent me een appje: gefeliciteerd, wanneer kom je terug?"
Lees ook: Turkije tegen IJsland: Een terugblik
Ook moest Björk zelf uitdokteren, onder meer via Google, hoe ze haar lichaam fit moest houden. "Het maakt me niet uit of je het beste team ter wereld bent. Hoe ik werd behandeld, was niet oké."
Ze spande de rechtszaak niet alleen aan voor zichzelf, zegt ze. "Het is zo'n belangrijke overwinning om zwart op wit te zien dat je als vrouw rechten hebt."
Impact op de FIFA
Dankzij Björk paste wereldvoetbalbond FIFA in 2024 de standaardvoorwaarden in het vrouwenvoetbal aan. Speelsters en staf krijgen nu veertien weken betaald zwangerschapsverlof, er is adoptieverlof en familieverlof (voor de niet-biologische ouder). Dat was er daarvoor nog allemaal niet.
Dagný Brynjarsdóttir: Een rolmodel in Engeland
"Sara Björk is ongelooflijk belangrijk voor ons geweest", zegt de IJslandse international Dagný Brynjarsdóttir (33), moeder van twee zoons (7 en 1). Brynjarsdóttir speelt in de Engelse Women's Super League bij West Ham United. "Ik was de eerste speelster in de WSL die voor de tweede keer tijdens haar profcarrière zwanger werd", zegt ze. "Dankzij mij kwamen er zwangerschapsregelingen bij West Ham." Ook adviseert ze de Engelse voetbalbond FA over zwangerschapsrichtlijnen.
Borstvoeding en uitwedstrijden
Het gaat niet alleen om doorbetaald krijgen, benadrukken Björk en Brynjarsdóttir. Het gaat ook om goede zorg. Als voorbeeld noemt Brynjarsdóttir haar contract. "Ik beviel in februari, in juni liep mijn contract af, maar West Ham verlengde pas twee maanden daarvoor. Dat is echt heel laat, want ik heb een gezin om voor te zorgen." Ook op andere vlakken zorgde de club ervoor dat ze topsport en moederschap kon combineren. "We gingen naar een toernooi in Australië, terwijl ik nog borstvoeding gaf. De club heeft ervoor gezorgd dat mijn gezin meekon."
Lees ook: Handbal van Emmen tot IJsland
Hoe anders was dat voor Björk bij Lyon. "Ik gaf borstvoeding en vroeg of ik mijn baby mocht meenemen naar uitwedstrijden. Het antwoord was 'nee', want een huilend kind zou spelers storen als ze in de bus dutjes wilden doen."
EK met je kind
Toch wilde Björk niet opgeven. Acht maanden na de bevalling stond ze met IJsland op het EK in 2022. Een verademing. "We mochten onze baby's meenemen op kosten van de bond. Die support was zo fijn. Mijn kind is deel van mij en het team had mij nodig, dus zorgden ze ook voor hem."
Gendergelijkheid in IJsland
In IJsland ligt er grote nadruk op gendergelijkheid. Zwangerschapsrechten worden gerespecteerd, zegt international Elísa Vidarsdóttir (34), moeder van twee. Ze kreeg haar eerste kind, een dochter, op haar 27ste. Momenteel komt ze in eigen land uit voor Valur. In haar huidige team zijn zes speelsters zwanger geweest, zegt ze. "Ik heb ongelooflijke rolmodellen gehad als het gaat om terugkeren na je zwangerschap. Al is er altijd de angst: hoe zal het gaan? Is dit het einde van mijn carrière?"
Teamgenoot Natasha Anasi-Erlingsson (33), van origine Amerikaanse en moeder van een dochter (8), kan zich nog goed herinneren dat Vidarsdóttir borstvoeding gaf en haar zoontje meenam naar een uitwedstrijd. "Er werd om hem gevochten: ah, mogen wij hem vasthouden als jij gaat douchen?"
De impact van moederschap
Björk, die afzwaaide als international en nu net als haar man in Saudi-Arabië speelt, heeft veel aan haar zoon te danken. "Vaak voelen we als profs leegte, zeker na een slechte wedstrijd. Na de geboorte van mijn zoon heb ik die leegte nooit meer gevoeld."
Ze is trots op wat ze in gang heeft gezet. "Amel Majri, die na mij zwanger werd bij Lyon, zag hoe hard ik trainde na mijn bevalling. Ik weet dat ik haar gemotiveerd heb. Zij kreeg een betere behandeling bij de club dan ik."
Spelerswaarde en transfers
Naast de verhalen over gendergelijkheid en zwangerschapsrechten, is het ook interessant om naar de spelerswaarde en transfers van IJslandse voetballers te kijken. De verstrekte data geeft een inkijk in de marktwaarde van verschillende spelers op verschillende momenten in hun carrière.
Voorbeelden van spelerswaarden en data:
- 12 okt. 2001 (23): 2,50 mln.
- 11 mrt. 2000 (25): 1,50 mln.
- 15 nov. 2000 (24): 1,00 mln.
- 9 feb. 2004 (21): 250 dzd.
- 25 aug. 1994 (31): 250 dzd.
- 5 aug. 1993 (32): 2,50 mln.
- 11 feb. 1993 (32): 600 dzd.
- 2 mei 2000 (25): 1,50 mln.
- 24 sep. 2001 (23): 1,20 mln.
- 28 jun. 1998 (27): 700 dzd.
- 22 apr. 1989 (36): 250 dzd.
- 23 mrt. 2003 (22): 7,00 mln.
- 11 mrt. 2002 (23): 3,40 mln.
- 28 sep. 2000 (24): 3,00 mln.
- 16 okt. 1998 (26): 1,80 mln.
- 1 jul. 1998 (27): 1,70 mln.
- 11 mei 2000 (25): 800 dzd.
- 10 apr. 2003 (22): 18,00 mln.
- 23 jan. 2004 (21): 4,00 mln.
- 15 okt. 1998 (26): 3,80 mln.
- 26 nov. 1998 (26): 800 dzd.
- 16 jun. 2000 (25): 2,00 mln.
- 15 jun. 1997 (28): 18,00 mln.
- 29 jan. 2002 (23): 2,00 mln.
- 12 aug. 2000 (25): 700 dzd.
- 1 mrt. 2006 (19): 400 dzd.
Opmerking: "dzd" staat mogelijk voor duizend.
Deze data geven een indicatie van de economische waarde die aan individuele spelers wordt toegekend, en hoe deze waarde fluctueert gedurende hun carrière, afhankelijk van prestaties, leeftijd en marktontwikkelingen.
tags: #ijsland #voetbalelftal #spelers #selectie