Waterpolo is een dynamische en boeiende watersport die de combinatie van zwemmen, balvaardigheid en tactisch inzicht vereist. Twee teams strijden tegen elkaar in een zwembad, en om een eerlijk en veilig spel te garanderen, zijn er specifieke regels waaraan beide teams zich moeten houden. Dit artikel geeft een overzicht van de duur van een waterpolowedstrijd, de belangrijkste regels en andere relevante aspecten van deze sport.
Wat is waterpolo?
Waterpolo is een sport die halverwege de 19e eeuw is ontstaan en wordt gespeeld in een zwembad. Hoewel het in het water plaatsvindt, heeft het overeenkomsten met handbal. Het is vooral populair in Oost- en Zuid-Europa.
De basis van het spel
Een waterpoloteam bestaat uit zeven spelers, waarvan zes veldspelers en een doelman. Het doel van het spel is om meer doelpunten te scoren dan de tegenstander door de bal in het doel te werpen. Elke geslaagde poging levert één doelpunt op.
Speelveld en materiaal
Het speelveld voor heren is 20 meter breed en maximaal 30 meter lang. Voor dames is de maximale lengte 25 meter. De minimale diepte van het zwembad moet 1,80 meter zijn. Als de diepte dit toelaat en spelers op de bodem kunnen staan, mag dit alleen als ze de bal niet in hun bezit hebben. Zodra een speler de bal ontvangt, moet hij zwemmen; stilstaan of afzetten van de bodem resulteert in een vrije worp voor de tegenpartij.
De bal die gebruikt wordt bij waterpolo voor heren is ongeveer even groot als een voetbal en weegt tussen de 400 en 450 gram. Dames- en jeugdteams gebruiken een kleinere en lichtere bal. Een belangrijk kenmerk van de bal is de grip, waardoor hij gemakkelijk met één hand vast te houden is. Veldspelers mogen de bal slechts met één hand tegelijk aanraken, terwijl keepers de bal met twee handen mogen aanraken binnen de 5-meterzone. Spelers mogen onder water worden geduwd terwijl ze de bal vasthouden, maar de bal zelf mag niet onder water komen. Het aanraken van de bal met twee handen tegelijk of het onder water duwen van de bal resulteert in een vrije worp voor de tegenpartij.
Lees ook: Speeltijd D-jeugd korfbal
Duur van een waterpolowedstrijd
Een waterpolowedstrijd is verdeeld in vier periodes, ook wel partjes genoemd. De duur van deze periodes varieert afhankelijk van de leeftijd van de spelers, het competitieniveau en het land waarin gespeeld wordt. De periodes duren tussen de 4 en 8 minuten zuivere speeltijd. Zuivere speeltijd betekent dat de tijd wordt stilgelegd bij overtredingen, doelpunten en andere spelonderbrekingen. Hierdoor kan een kwart van 8 minuten in werkelijkheid tussen de 12 en 15 minuten duren.
- Internationaal niveau: Op internationale toernooien, zoals de Olympische Spelen, duren de periodes 6 minuten, wat resulteert in een totale speeltijd van 24 minuten.
- Competitie en leeftijd: De speeltijd kan variëren afhankelijk van de competitie en de leeftijdscategorie. Over het algemeen geldt dat jongere spelers kortere periodes spelen.
Na twee periodes wisselen de teams van speelhelft.
Verlenging
In wedstrijden waar een winnaar vereist is, zoals bekerwedstrijden, kan een verlenging plaatsvinden. Een verlenging bestaat uit twee periodes van elk 3 minuten zuivere speeltijd. Als er na de verlenging nog steeds geen winnaar is, worden er strafworpen genomen.
De 30 seconden regel (schotklok)
Vanaf de C-jeugd wordt de 30 seconden regel toegepast. Dit houdt in dat de aanvallende ploeg 30 seconden de tijd heeft om een schot op het doel te lossen. Als er binnen deze tijd geen schot op het doel is, gaat het balbezit naar de tegenpartij. Als er wel een schot is gelost en de bal blijft in het bezit van de aanvallende ploeg, krijgen ze opnieuw 30 seconden de tijd.
De schotklok wordt teruggezet op 20 seconden in de volgende situaties:
Lees ook: Regels van Judo Competities
- Wanneer de bal in het spel wordt gebracht door middel van een corner.
- Als er sprake is van balbezit door hetzelfde team dat geschoten heeft.
- Na een uitsluiting.
Deze regel is ingevoerd om het spel aantrekkelijker te maken en te voorkomen dat teams te lang de bal vasthouden zonder aan te vallen.
Belangrijke regels en overtredingen
Waterpolo kent diverse regels en overtredingen die van invloed zijn op het spelverloop. Enkele belangrijke regels zijn:
- Balbezit: De aanvallende ploeg heeft 30 seconden om een schot op het doel te lossen.
- Vrije worp: Een vrije worp wordt toegekend bij verschillende overtredingen, zoals het vasthouden van een tegenstander of het met twee handen aanraken van de bal. Buiten de 5-meterlijn mag een vrije worp direct op het doel worden geschoten.
- 5-meter bal: Een 5-meter bal (strafworp) wordt toegekend als een grove overtreding binnen de 5-meterzone wordt begaan. De speler mag dan alleen op de keeper schieten vanaf de 5-meterlijn.
- Uitsluiting: Bij zwaardere overtredingen kan een speler voor 20 seconden of langer worden uitgesloten. Na drie persoonlijke fouten krijgt een speler de rode vlag en wordt hij uitgesloten van het spel.
- Uitsluiting met vervanging (UMV): Een UMV wordt gegeven bij zeer zware overtredingen of het beledigen van de scheidsrechter. In sommige gevallen volgt een UMV4.
Uitrusting van de spelers
De spelers dragen een cap om hun hoofd te beschermen en om ze herkenbaar te maken. Het thuisspelende team draagt witte caps, terwijl het uitspelende team blauwe caps draagt. De keeper draagt een rode cap. Alle spelers hebben oorbeschermers aan hun cap om hun oren te beschermen tegen de impact van de bal. Tegenwoordig dragen spelers ook vaak een gebitsbeschermer, een toque en een tweede zwembroek of badpak.
Scheidsrechters
De scheidsrechters zwemmen niet mee, maar staan aan de lange zijde van het speelveld, buiten het water. Ze houden toezicht op het spel en zorgen ervoor dat de regels worden nageleefd. In de meeste competitiewedstrijden wordt gebruikgemaakt van de 30 seconden regel, die wordt bijgehouden aan de jurytafel.
Jeugdwaterpolo
Bij jeugdwaterpolo, met name minipolo, zijn er aangepaste regels en afmetingen van het speelveld. Minipolo teams bestaan uit vijf spelers (vier veldspelers en een keeper). Vanaf de B-jeugd wordt de 30 seconden klok gebruikt; bij jongere categorieën is dit niet het geval.
Lees ook: Zaalhockey: wedstrijdduur uitgelegd
De rol van sponsoring
Sponsoring speelt een belangrijke rol in de waterpolowereld, vooral bij verenigingen. Financiële middelen die door sponsoring worden gegenereerd, stellen clubs in staat om goed onderhoud te plegen, materialen aan te schaffen en diverse activiteiten te organiseren.
Het Nederlandse waterpolo
Nederland heeft een sterke traditie in het waterpolo, met name bij de dames. Het nationale dames waterpoloteam heeft meermaals deelgenomen aan de Olympische Spelen en behaalde in 2008 zelfs de gouden medaille. Daarnaast zijn ze tweemaal wereldkampioen geworden (1991 en 2023) en zes keer Europees kampioen (1985, 1987, 1989, 1993, 2018 en 2024). De Oranje dames hebben zich gekwalificeerd voor de Olympische Spelen 2024 in Parijs, waar ze tot de favorieten behoren.