Cricket, een sport die voor velen in eerste instantie complex lijkt, is in feite een boeiend spel met een rijke geschiedenis en een wereldwijde aanhang. Na voetbal is cricket de meest gespeelde sport ter wereld, voornamelijk dankzij de fans op het Indische subcontinent. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van de cricketregels, het spelverloop en de achtergrond van deze populaire sport.
De basis van het spel
Cricket is een balsport die gespeeld wordt tussen twee teams van elk elf spelers. Het doel is om meer runs (punten) te scoren dan de tegenstander. Dit gebeurt door te slaan (batting) en te gooien (bowling). De wedstrijd verloopt in slagbeurten, ook wel innings genoemd.
Het cricketveld
Cricket wordt gespeeld op een ovaalvormig grasveld. De afmetingen van het veld zijn niet exact vastgelegd, maar een doorsnede van ongeveer 150 meter is gebruikelijk. Het veld wordt afgebakend door een touw, de 'boundary'.
In het midden van het veld bevindt zich de 'pitch', een rechthoekige strook van ongeveer 3 bij 20 meter. De pitch kan bestaan uit kort gemaaid gras of kunstgras, zodat de bal goed kan stuiteren. Aan beide uiteinden van de pitch staan de wickets.
De Wicket
Een wicket bestaat uit drie houten paaltjes, de 'stumps', waar twee kleine houten blokjes, de 'bails', bovenop liggen. Het is het doel van de bowler om de wicket omver te werpen door de bal tegen de stumps te gooien, waardoor de bails eraf vallen.
Lees ook: Waar Rico Verhoeven live kijken?
De teams en hun rollen
Elk team bestaat uit elf spelers. Tijdens een slagbeurt zijn er twee spelers van het team aan slag (de batsmen) op het veld. De overige spelers van het team wachten op hun beurt. Het andere team, het veldteam, heeft alle elf spelers in het veld staan.
De belangrijkste rollen in het cricket zijn:
- Batsman: De speler die de bal probeert weg te slaan om runs te scoren.
- Bowler: De speler die de bal gooit om de wicket omver te werpen of de batsman uit te schakelen.
- Wicketkeeper: Een speler van het veldteam die achter de batsman staat en probeert de bal te vangen als de batsman hem mist.
- Fielder: De overige spelers van het veldteam die verspreid over het veld staan en proberen de bal te vangen of tegen te houden.
Het spelverloop: Een inning uitgelegd
Een cricketwedstrijd is verdeeld in innings. In de meeste wedstrijden krijgt elk team één slagbeurt. De beurt tussen de teams wisselt nadat 10 spelers van het team aan slag zijn geweest. Het team met de meeste runs wint uiteindelijk de wedstrijd.
Een slagbeurt gaat door totdat:
- 10 van de 11 slagmensen uit zijn.
- Het maximaal aantal gegooide ballen (overs) is gebruikt.
- Het slagteam besluit hun slagbeurt vroegtijdig af te sluiten.
Runs scoren: De taak van de batsman
De taak van de batsmen is om zoveel mogelijk runs te scoren. Dit doen ze door de bal weg te slaan en vervolgens naar elkaars wicket te rennen. Elke keer dat ze de overkant bereiken, scoren ze één run. Ze kunnen ervoor kiezen om meerdere keren heen en weer te rennen om meer runs te scoren.
Lees ook: Welke wedstrijd vanavond?
Een batsman kan ook runs scoren door de bal over de boundary te slaan. Als de bal over de grond de boundary bereikt, scoort de batsman vier runs (een 'four'). Als de bal over de boundary vliegt zonder de grond te raken, scoort de batsman zes runs (een 'six').
De bowler en het uitschakelen van de batsman
De bowler probeert de batsman uit te schakelen door de bal tegen de wicket aan te gooien, waardoor de bails eraf vallen. Er zijn echter meer manieren waarop een batsman uit kan gaan.
Enkele manieren waarop een batsman uit kan gaan:
- Bowled: De bowler gooit de bal tegen de wicket, waardoor de bails eraf vallen.
- Caught: Een veldspeler vangt de geslagen bal voordat deze de grond raakt.
- Run out: Een batsman is niet op tijd over de witte lijn voor zijn wicket, op het moment dat een veldspeler de wicket omver gooit.
- Leg Before Wicket (LBW): De bal zou de wicket raken, maar wordt tegengehouden door het been van de batsman. De scheidsrechter beoordeelt of de bal daadwerkelijk de wicket zou hebben geraakt.
Overs en de rol van de bowler
Een bowler gooit zes keer achter elkaar de bal naar de batsman. Deze serie van zes worpen wordt een 'over' genoemd. Na een over wordt er van kant gewisseld en neemt een andere bowler het over. Een bowler mag meerdere overs gooien in een wedstrijd, maar nooit twee overs direct achter elkaar.
De scheidsrechters
Tijdens een cricketwedstrijd zijn er altijd twee scheidsrechters (umpires) aanwezig. Eén staat achter de wicket aan de kant waar gebowld wordt, en de andere staat aan de zijkant en houdt het andere wicket in de gaten. De scheidsrechters nemen beslissingen over onder andere het uitschakelen van de batsmen en het toekennen van runs.
Lees ook: Nederlandse volleybalfan gids
Varianten van cricket
Er zijn verschillende varianten van cricket, die verschillen in lengte en aantal overs.
- Test cricket: De langste vorm van cricket, waarbij elk team twee innings speelt. Test wedstrijden kunnen tot vijf dagen duren.
- One-day cricket: Een kortere vorm van cricket, waarbij elk team één innings speelt van 50 overs.
- Twenty20 (T20): De kortste vorm van cricket, waarbij elk team één innings speelt van 20 overs. Deze variant is populair vanwege de snelle en spectaculaire actie.
Cricket in Nederland
Ook in Nederland wordt cricket gespeeld. Er zijn ongeveer 60 cricketclubs die zijn aangesloten bij de Koninklijke Nederlandse Cricket Bond (KNCB). De KNCB organiseert landelijke competities voor clubs en jeugdteams. Het Nederlands cricketelftal speelt internationale wedstrijden in de eerste divisie.
De geschiedenis van cricket
De oorsprong van cricket is niet helemaal duidelijk. Er zijn verschillende theorieën over het ontstaan van de sport. Britse historici beweren dat cricket rond 1600 is ontstaan in Zuidoost-Engeland. Franse historici zeggen dat cricket van Franse origine is en door de Engelsen is overgenomen tijdens de Honderdjarige Oorlog. Recenter onderzoek uit Australië wijst uit dat cricket afkomstig is uit Vlaanderen. De ontdekking van een gedicht uit 1533 waarin Vlaamse wevers worden omschreven als 'kings of crekettes' ondersteunt deze theorie.
In de 18e eeuw groeide cricket uit tot een populaire sport onder de Britse aristocratie. In 1787 werd de Marylebone Cricket Club (MCC) opgericht, die de cricketwetten beheert.
Cricket: Meer dan een spel
Cricket is meer dan alleen een sport. Het is een sociale activiteit die mensen van verschillende achtergronden samenbrengt. In Nederland komen cricketers uit allerlei landen samen op de club, waaronder Nederlanders, Surinamers, Engelsen, Indiërs, Pakistanen, Afghanen, Zuid-Afrikanen, Australiërs, Nieuw-Zeelanders en Sri Lankanen.
Cricket staat bekend om de sportiviteit en het respect tussen de spelers. De scheidsrechter heeft altijd gelijk, en er is respect voor de tegenstander. Na de wedstrijd eten de spelers vaak samen, en families van beide teams zitten door elkaar heen langs het veld.