Shoot-outs zijn een opwindend en cruciaal onderdeel van het moderne hockey geworden, vooral in wedstrijden waar een duidelijke winnaar vereist is. Ze bieden een spannende en snelle manier om een gelijkspel te doorbreken. In Nederland worden shoot-outs bijvoorbeeld gebruikt in de play-offs. Ook bij internationale toernooien worden ze vaak ingezet om een beslissing te forceren. Dit artikel geeft een gedetailleerd overzicht van hoe shoot-outs in hockey werken, inclusief de regels, de uitvoering en de context waarin ze worden toegepast.
Wanneer Worden Shoot-Outs Toegepast?
Shoot-outs worden gebruikt om een wedstrijd te beslissen wanneer deze in een gelijkspel eindigt. Het is te vergelijken met de penaltyreeks in het voetbal. In situaties waar een winnaar noodzakelijk is, zoals in de Nederlandse play-offs, worden shoot-outs direct na het einde van de reguliere speeltijd toegepast. Er is tegenwoordig geen verlenging meer in de Nederlandse play-offs.
Ook bij grote internationale toernooien, zoals het WK, EK en de Olympische Spelen, worden shoot-outs gebruikt om een winnaar te bepalen na een gelijkspel. Shoot-outs zijn uniek, in die zin dat ze alleen gebruikt worden na een remise in de play off van een toernooi en na een remise bij een beslissingswedstrijd waar een winnaar uit moet komen. In de reguliere speeltijd komt een shoot-out dus nooit voor.
Wat Zijn Shoot-Outs Precies?
Een shoot-out is een één-op-één duel tussen een speler en de keeper, waarbij de speler probeert te scoren binnen acht seconden. De bal wordt door een veldspeler genomen op de 23-meterlijn en de keeper staat achter zijn of haar doellijn. Een shoot-out is een één-op-één-duel tussen een speler en een keeper.
Het begint wanneer de scheidsrechter een fluitsignaal geeft en dan starten ook de acht seconden. Er moet geprobeerd worden om te scoren en dit mag op verschillende manieren. Shoot-outs zijn de manier om wedstrijden waar een winnaar uit moet komen te beslissen. Is zo’n duel na de reguliere speeltijd in een gelijkspel geëindigd dan volgt er geen verlenging maar direct shoot-outs. In een shoot-outserie nemen vijf spelers van elke ploeg om en om een shoot-out. Vanaf de 23-meterlijn heeft een speler acht seconden de tijd om te scoren. In dat tijdsbestek mag de speler meerdere doelpogingen doen, zolang de bal in het spel of het veld blijft. De ploeg die in de serie de meeste doelpunten maakt, heeft gewonnen. Indien de eerste tien shoot-outs geen winnaar opleveren, dan volgt er een sudden death. Het team dat de laatste reguliere shoot-out nam, begint de sudden death.
Lees ook: Van digitaal dammen tot teamuitjes: het Wordfeud toernooi
Manieren om te Scoren
Een manier om te scoren bij shoot-outs is bijvoorbeeld te schieten vanaf kopcirkel, echter is dit niet de meest gunstige manier. De keeper komt namelijk vaak ver uit zijn of haar doel om het doel zo klein mogelijk te maken. Je zou bijvoorbeeld de bal over de keeper heen kunnen spelen, maar dit wordt in de praktijk niet veel gebruikt.
De speler probeert meestal langs de keeper te komen om zo te scoren. Een keeper heeft hierbij ook een aanzienlijke kans om een overtreding te maken.
De Regels en Procedures Rond Shoot-Outs
Om een goed begrip te krijgen van hoe shoot-outs werken, is het belangrijk om de specifieke regels en procedures te kennen die hierbij van toepassing zijn.
Algemene Regels
- Startpunt: De speler start met de bal op de 23-meterlijn.
- Tijd: De speler heeft 8 seconden om te scoren vanaf het fluitsignaal van de scheidsrechter.
- Doelpogingen: De speler mag meerdere doelpogingen doen binnen de toegestane tijd, zolang de bal in het spel blijft.
Scoren en Overtredingen
- Manieren van scoren: De speler mag de bal pushen, slaan of scoopen, zolang dit binnen de regels van het spel blijft.
- Overtredingen: Als de keeper een overtreding maakt die een duidelijke scoringskans belemmert, kan de scheidsrechter een strafbal toekennen.
Shoot-Outs in Competities en Toernooien
De toepassing van shoot-outs kan variëren afhankelijk van de competitie of het toernooi.
Nederlandse Competities
In de Nederlandse play-offs wordt er direct overgegaan op shoot-outs na een gelijkspel.
Lees ook: Shootout strategieën
Proefregels en Innovaties
In sommige competities worden proefregels toegepast om de aantrekkelijkheid en eerlijkheid van de shoot-outs te verbeteren. Zo werd er in de eerste klasse een proef gestart waarbij het winnende team van de shoot-outs een extra wedstrijdpunt verdiende.
De Rol van de Scheidsrechter
De scheidsrechter speelt een cruciale rol bij shoot-outs. Ze zijn verantwoordelijk voor:
- Het starten van de shoot-out met een fluitsignaal.
- Het nauwkeurig timen van de 8 seconden.
- Het beoordelen van overtredingen en het toekennen van straffen.
- Het handhaven van de algemene regels van het spel.
Spelregels en Algemene Bepalingen in Hockey
Naast de specifieke regels voor shoot-outs zijn er ook algemene spelregels die van belang zijn voor het hockey.
Algemene Spelregels
- Teamgrootte: Volwassen hockeyteams spelen met 11 spelers tegen 11. Bij jeugdteams kunnen kleinere teams voorkomen. Bij de start van de wedstrijd dient een hockeyteam te bestaan uit minimaal 8 en maximaal 11 spelers in het veld. In totaal mag een team bestaan uit maximaal 16 spelers (met dus maximaal 5 wissel spelers).
- Stickgebruik: De bal mag alleen met de platte kant van de stick worden gespeeld. Alle spelers hebben een eigen stick. Een stick heeft een platte en een bolle kant. De bal mag alleen worden gespeeld met de platte kant.
- Bescherming: Een bitje en scheenbeschermers zijn verplicht tijdens wedstrijden. Tijdens een wedstrijd is het verplicht om een bitje en scheenbeschermers te dragen.
- Doelpunt: Een doelpunt is geldig als de bal binnen de cirkel wordt geraakt door een aanvaller en daarna volledig over de doellijn gaat. Om te kunnen scoren in het hockeyen moet je binnen de cirkel op goal slaan. Hierbij moet de bal volledig over de lijn zijn geweest voordat het als een doelpunt wordt gerekend. Een doelpunt is geldig wanneer de aanvallende partij de bal binnen de cirkel voor het doel raakt en de bal daarna volledig over de doellijn gaat.
- Speeltijd: Een reguliere hockeywedstrijd bestaat uit 4 kwarten van 17,5 minuut (70 minuten totaal). Internationale wedstrijden duren 60 minuten (4 x 15 minuten). Een reguliere hockeywedstrijd bestaat uit 70 minuten. Er zijn 4 delen van 17,5 minuut: kwarten. Na het eerste en het derde kwart is een pauze van 2 minuten. In de rust, na het tweede kwart, volgt een pauze van 5 minuten. Er is geen blessuretijd. Een wedstrijd bestaat uit 4 kwarten van 17,5 minuut. Na het eerste of het derde kwart heb je 2 minuten rust, maar tussen het tweede en het derde kwart door heb je 5 minuten rust. Bij internationale wedstrijden bestaat een wedstrijd uit 4 kwarten en duurt een wedstrijd dus maar 60 minuten.
Strafkaarten
De kaart die je krijgt licht aan hoe zwaar de overtreding is die je hebt gemaakt.
- Groene kaart: Een waarschuwing met een tijdstraf van 2 minuten. Een groene kaart is meer een waarschuwing in de vorm van een tijdsstraf. Bij een groene kaart moet een speler 2 speelminuten afkoelen buiten het veld. Het team van deze speler speelt die 2 minuten met een speler minder verder.
- Gele kaart: Een zwaardere straf met een tijdstraf van minimaal 5 minuten. Een gele kaart wordt gegeven bij een zwaardere overtreding dit kan 5 minuten of 10 minuten zijn. De scheidsrechter houd te tijd bij en vertelt weer wanneer je het veld in mag. Bij een gele kaart moet een speler het veld ook verlaten. Bij iets zwaardere overtredingen moet de speler het veld voor 5 minuten verlaten en bij zwaardere overtredingen voor 10 minuten.
- Rode kaart: Een directe verwijdering van het veld voor de rest van de wedstrijd. Een rode kaart wordt maar heel zelden gegeven. Dit is namelijk ook de zwaarste straf die je kan krijgen en het gebeurt daarom ook eigenlijk bijna nooit. De speler wordt hierbij direct naar de kleedkamer gestuurd en mag zich gaan omkleden. Een rode kaart is voor een speler die een ernstige overtreding maakt. De speler moet dan definitief het veld verlaten.
Vrije Slag, Strafcorner en Strafbal
- Vrije slag: Wordt toegekend na een overtreding buiten de cirkel.
- Strafcorner: Wordt toegekend na een onopzettelijke overtreding van een verdediger in de cirkel of een opzettelijke overtreding binnen het 23-metergebied buiten de cirkel. Een strafcorner is een straf voor het verdedigende team en een grote kans om te scoren voor de aanvallende ploeg. Het aanvallende team speelt de bal van het strafcornerstreepje op de achterlijn. Eerst moet de bal buiten de cirkel worden gebracht. Daarna mogen ze scoren. Het eerste schot, wanneer geslagen of geflatst, mag niet hoger dan de plank in het doel eindigen.
- Strafbal: Wordt toegekend na een opzettelijke overtreding van een verdediger in de cirkel die een doelpunt voorkomt. Een strafbal lijkt op een penalty in een voetbalwedstrijd. Vanaf de stip mag de nemer 1 keer op doel pushen.
Tactieken en Strategieën bij Shoot-Outs
Zowel de aanvallende speler als de keeper kunnen verschillende tactieken toepassen om de kans op succes te vergroten.
Lees ook: Hoe ijshockey werkt
Tactieken voor de Aanvaller
- Snelheid en wendbaarheid: Probeer de keeper te verrassen met snelle bewegingen en onverwachte wendingen.
- Variatie in schoten: Wissel af tussen pushen, slaan en scoopen om de keeper te destabiliseren.
- Kijk naar de keeper: Observeer de keeper om te anticiperen op zijn of haar bewegingen en daarop te reageren.
Tactieken voor de Keeper
- Uitkomen: Probeer de hoek te verkleinen door uit te komen, maar vermijd overtredingen.
- Lees de speler: Anticipeer op de bewegingen van de speler en probeer te voorspellen waar de bal naartoe zal gaan.
- Blijf kalm: Behoud je focus en laat je niet afleiden door de druk van de situatie.
Het Belang van Training en Voorbereiding
Een goede voorbereiding is essentieel voor succes bij shoot-outs.
- Regelmatige training: Oefen shoot-outs regelmatig tijdens trainingen om de techniek en besluitvorming te verbeteren.
- Mentale voorbereiding: Leer omgaan met de druk van de situatie en behoud je focus.
- Analyse: Bestudeer de sterke en zwakke punten van je tegenstanders en pas je strategie daarop aan.
Shoot-Outs bij de Jeugd
Bij de jeugd, met name bij de O10, worden shoot-outs soms gebruikt in plaats van strafcorners bij overtredingen in de cirkel. Dit is een manier om jonge spelers te laten wennen aan de spanning en uitdaging van één-op-één duels.
Specifieke Regels voor de Jeugd
- Plaatsing: Alle spelers, behalve de keeper en de speler die de shoot-out neemt, staan in de cirkel van het team dat de shoot-out mag nemen.
- Start: De shoot-out wordt vanaf de middenlijn genomen op het fluitsignaal van de speelbegeleider.
- Deelnemen: Zodra de shoot-out is genomen, mogen de andere spelers meedoen en uit de cirkel komen.
Zaalhockey en Shoot-Outs
In zaalhockey zijn de regels iets anders dan bij veldhockey. Teams bestaan uit maximaal 12 spelers, waarvan er 6 tegelijk in het veld staan. De wedstrijden bestaan uit 2 helften van ieder 20 minuten en maximaal 5 minuten rust tussendoor. Aan de zijkanten van het veld liggen balken, die gebruikt mogen worden om de bal te spelen. De bal is uit wanneer hij over de balken heen het veld uit gaat, of over de achterlijnen gaat. Bij zaalhockey mag alleen gepusht worden over de grond behalve bij een doelpoging; een slag, scoop of flats zijn niet toegestaan.
Word Scheidsrechter
Om de sport verder te helpen is het van belang dat er voldoende scheidsrechters zijn. Jaarlijks worden er cursussen aangeboden om clubscheidsrechter te worden. Deze cursussen zijn vaak verplicht voor de eerstejaars B-junioren en nieuwe senioren zonder scheidsrechterskaart. Ook ouders en andere geïnteresseerden kunnen de cursus volgen. Een wedstrijd wordt gefloten door 2 scheidsrechters, allebei aan 1 kant van het veld. Tijdens wedstrijden van het Nederlands elftal en bij sommige wedstrijden van de Hoofdklasse is er een videoscheidsrechter. Deze doet alleen mee als er een vraag wordt gesteld. Beide teams mogen een zogenaamde video-referral aanvragen voor alle situaties in het 23-metergebied die leiden tot een strafcorner, strafbal of een doelpunt. Krijgt het team gelijk? Dan mag het team later nog een video-referral aanvragen. Word ook scheidsrechter en kom bij #Teamfluit.
Cursusinhoud
De cursus clubscheidsrechter bestaat uit een e-learning programma van de KNHB, aangevuld met een bijeenkomst waarin praktijkvoorbeelden worden besproken en vragen worden beantwoord.