De Olympische Spelen van Tokio, officieel bekend als Tokyo 2020 ondanks dat ze in de zomer van 2021 plaatsvonden, waren een memorabel evenement voor TeamNL en in het bijzonder voor de Nederlandse hockeyvrouwen, de Oranje Dames. Ondanks de uitdagingen van de wereldwijde coronacrisis, die resulteerde in het uitsluiten van toeschouwers, wisten de sporters te inspireren met hun prestaties en veerkracht.
Een Spelen in coronatijd
De 32e editie van de Olympische Spelen, die in 2013 aan Tokio werd toegewezen, werd geconfronteerd met ongekende uitdagingen. De wereldwijde coronacrisis dwong tot uitstel van het evenement tot de zomer van 2021. De Paralympische Spelen volgden kort daarna in dezelfde stad. Ondanks de verplaatsing bleef de naam Tokyo 2020 behouden. Door de aanhoudende coronacrisis en de noodtoestand in Tokio, besloot het organisatiecomité om geen toeschouwers toe te laten bij de wedstrijden. Noord-Korea zag af van deelname om hun sporters te beschermen tegen het virus. Rusland was geschorst wegens dopingovertredingen in Sotsji, waardoor Russische sporters onder de naam Russian Olympic Committee (ROC) deelnamen.
TeamNL's succes in Tokio
TeamNL behaalde een recordaantal van 36 medailles in Tokio, waaronder tien gouden, twaalf zilveren en veertien bronzen. Sifan Hassan en Harrie Lavreysen waren de meest succesvolle atleten met elk twee gouden en een bronzen medaille. Technisch directeur Maurits Hendriks benadrukte dat het niet om de getallen ging, maar om de inspirerende verhalen achter de medailles. Hij noemde voorbeelden zoals Sifan Hassan die na een val in haar serie over 1.500 meter toch goud won op de 5.000 meter, Niek Kimmann die goud won ondanks een blessure, en Shanne Braspennincx die na een hartinfarct olympisch goud behaalde. Ook Sanne van Dijke's bronzen medaille na een zware periode was een inspirerend verhaal. Hendriks merkte op dat niet alleen het aantal medailles was gegroeid, maar ook het aantal verschillende sporten waarin medailles werden behaald.
Echter, het coronavirus bleef een bedreiging vormen. Nog voordat de Spelen begonnen, werden er al positieve gevallen vastgesteld, en ook TeamNL bleef niet gespaard. Uiteindelijk werden vier sporters en twee stafleden van TeamNL positief getest.
De gouden weg van de Oranje Dames
De Nederlandse hockeyvrouwen behoorden tot de topfavorieten voor goud in Tokio. Als regerend Europees- en wereldkampioen reisden ze vol vertrouwen af naar de Japanse hoofdstad. De selectie van bondscoach Alyson Annan bestond uit ervaren speelsters zoals Frédérique Matla, Eva de Goede en Caia van Maasakker. Er was onzekerheid over de fitheid van Xan de Waard en Lidewij Welten, die terugkwamen van blessures. Ireen van den Assem miste de Spelen door een blessure en werd vervangen door Sanne Koolen.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
Het toernooi bestond uit twaalf landen, verdeeld over twee poules. De beste vier landen van elke poule plaatsten zich voor de kwartfinales. Nederland werd gezien als de absolute topfavoriet, gezien hun dominantie in de jaren tussen Rio en Tokio. Ze waren onafgebroken de nummer één op de wereldranglijst sinds 2012.
De weg naar de finale
De Oranje Dames maakten hun favorietenrol waar en plaatsten zich overtuigend voor de finale. In de halve finale versloegen ze Groot-Brittannië met 5-1, waarmee ze de verloren finale van de Spelen in Rio wegspoelden. Felice Albers scoorde twee keer, en ook Marloes Keetels, Maria Verschoor en Frederique Matla scoorden.
De finale tegen China
In de finale stonden de Oranje Dames tegenover China, gecoacht door hun voormalige coach Alyson Annan. De wedstrijd eindigde in 1-1, waarna shoot-outs de beslissing moesten brengen. Anne Veenendaal werd de held van de avond door drie shoot-outs te stoppen. Pien Sanders, Maria Verschoor en Marijn Veen scoorden voor Nederland. Na de beslissende redding van Veenendaal barstte het feest los.
De gouden medaille in Parijs was een nieuwe kroon op het machtsvertoon van de Oranje Dames in het internationale hockey. Sinds de gewonnen WK-finale van 2014 waren ze nagenoeg onverslaanbaar. De enige smet op het blazoen was de zilveren medaille in Rio de Janeiro.
Een nieuw tijdperk onder Van Ass
Na het goud in Tokio kwam er veel te doen rond coach Alyson Annan. In 2022 concludeerde de Nederlandse hockeybond dat de sfeer in het team was verstoord, waarna Annan werd ontslagen. Uit evaluatiegesprekken bleek dat niet alle speelsters een goed gevoel hadden overgehouden aan het klimaat. Sommige speelsters hadden te maken gehad met verbale intimidatie en een zwijgcultuur.
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
Paul van Ass werd de nieuwe coach en moest de nodige herstelwerkzaamheden verrichten. Hij legde de prioriteit bij een prettig werkklimaat en gaf de speelsters mee dat er ruimte moest zijn voor gevoel. Deze nieuwe aanpak wierp zijn vruchten af, en de Nederlandse hockeysters bleven presteren.
Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.