Goed geslepen schaatsen zijn essentieel voor een optimale schaatservaring, of je nu recreatief schaatst, aan ijshockey doet, kunstschaatst of lange tochten op natuurijs maakt. Scherpe schaatsen zorgen voor meer grip, een betere wendbaarheid en een efficiëntere slag. In dit artikel wordt dieper ingegaan op het belang van het slijpen van schaatsen, de verschillende slijptechnieken en de factoren die de slijpfrequentie beïnvloeden.
Het belang van scherpe schaatsen
Scherpe schaatsen bieden de volgende voordelen:
- Verbeterde grip: Scherpe ijzers snijden beter in het ijs, waardoor je meer grip hebt en minder snel wegglijdt.
- Verhoogde wendbaarheid: Met scherpe schaatsen kun je gemakkelijker bochten maken en sneller van richting veranderen.
- Efficiëntere slag: Scherpe ijzers zorgen voor een betere krachtoverbrenging, waardoor je minder energie verbruikt en sneller kunt schaatsen.
- Betere techniek: Als je schaatsen scherp zijn, is het makkelijker om aan je techniek te werken en nieuwe vaardigheden te leren.
- Meer veiligheid: Scherpe schaatsen zorgen voor meer controle en stabiliteit, waardoor je minder kans hebt op vallen en blessures.
Wanneer moeten schaatsen geslepen worden?
Er zijn verschillende manieren om te bepalen of je schaatsen geslepen moeten worden:
- Verminderde grip: Als je merkt dat je minder grip hebt op het ijs en sneller wegglijdt, is het tijd om je schaatsen te laten slijpen.
- Visuele inspectie: Controleer de ijzers op beschadigingen, roest en bramen. Als de ijzers er bot uitzien of beschadigd zijn, is het tijd om ze te laten slijpen.
- Nageltest: Ga met de bovenkant van je nagel schuin langs de hoekjes van het ijzer. Als er weinig tot geen slijpsel van je nagel op het ijzer achterblijft, is de schaats bot.
- Braamtest: Ga met de punt van je nagel van boven naar beneden langs het ijzer. Als je een braam voelt, is het tijd om je schaatsen te laten slijpen.
- Aantal uren gebruik: Een algemene richtlijn is om je schaatsen na 10-12 uur gebruik te laten controleren en eventueel te laten slijpen.
Verschillende soorten schaatsen en hun slijptechnieken
De slijptechniek is afhankelijk van het type schaats:
Noren
Noren zijn schaatsen met een lang, smal ijzer dat in de lengte niet helemaal vlak is. Deze lichte bolling, de ronding, is essentieel om bochten te kunnen maken. Bij het slijpen van noren wordt de ronding gecontroleerd en indien nodig hersteld. Een veelgebruikte ronding voor de ijsbaan is 20 tot 22 meter, terwijl voor natuurijs een ronding van 23 tot 27 meter wordt aanbevolen.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
Klapschaatsen
Klapschaatsen vereisen een zeer nauwkeurige slijptechniek. De ronding wordt met een speciale machine geslepen, waarbij de voor- en achterzijde van het ijzer afgerond moeten zijn als een dubbeltje. De glijzijde van het staal moet spiegelglad zijn en wordt daarom na het slijpen handmatig gepolijst. Ook de kwaliteit van de veren en de werking van het draaimechanisme worden gecontroleerd.
Kunstschaatsen en ijshockeyschaatsen
Kunstschaatsen en ijshockeyschaatsen hebben een breder glijvlak dan noren en worden hol geslepen voor meer grip op het ijs. De holling kan worden aangepast aan de wensen en ervaring van de schaatser. Bij kunstschaatsen wordt extra aandacht besteed aan de toepicks aan de voorzijde.
Shorttrack schaatsen
Shorttrack schaatsen hebben, net als langebaanschaatsen, een ronding, maar deze is dieper, namelijk 6 tot 11. Daarnaast hebben shorttrack schaatsen een bending, waardoor de ijzers de bocht insturen.
Hockey schaatsen
Allereerst is het belangrijk om de radius van de ijshockeyschaatsen te bepalen. Dit betekent hoe rond het ijzer van de ijshockeyschaatsen geslepen is. Het is belangrijk om dit zo nu en dan te controleren omdat deze ronding er met normaal slijpen langzaam uit geslepen kan worden. Hoe ronder de radius van de blade is geslepen, des te wendbaarder men wordt. Een ronder ijzer betekent ook dat men iets minder druk heeft bij het afzetten en dus iets inlevert op snelheid en acceleratie. Slijpt men de blades iets minder rond, dan levert men iets in op wendbaarheid maar bent men efficiënter op het rechte stuk. Het modelslijpen van het ijshockey ijzer zorgt ervoor dat het raakvlak van het ijzer met het ijs meer naar de voorkant of naar de achterkant van het ijzer komt te zitten. Voor een verdedigende speler is het vaak aan te raden om het raakvlak meer naar achteren te plaatsen omdat dit zorgt voor meer stabiliteit. Ook wordt het hiermee makkelijker om achteruit schaatsend te verdedigen. Voor een aanvallende speler is het over het algemeen handiger om het raakvlak meer naar voren te plaatsen omdat men aanvallend meer met de voorkant van de schaats afzet. Ook men kan kiezen om het raakvlak iets meer naar het midden te plaatsen voor een betere verdeling van aanvallend en verdedigend spelen.
Het slijpproces
Het slijpen van schaatsen is een precisiewerk dat met de juiste apparatuur en expertise moet worden uitgevoerd. Het proces omvat doorgaans de volgende stappen:
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
- Inspectie: De schaatsen worden geïnspecteerd op beschadigingen, roest en bramen.
- Reiniging: De ijzers worden gereinigd om vuil en roest te verwijderen.
- Slijpen: De ijzers worden geslepen met een slijpmachine om de juiste scherpte en ronding te creëren.
- Afbramen: Eventuele bramen worden verwijderd om een glad oppervlak te creëren.
- Polijsten: De ijzers worden gepolijst om een spiegelgladde afwerking te krijgen.
- Controle: De schaatsen worden gecontroleerd om er zeker van te zijn dat ze aan de specificaties voldoen.
Radius of Hollow (RoH)
Bij ijshockeyschaatsen is de 'radius of hollow' (RoH) een belangrijke factor. De RoH verwijst naar hoe hol de onderkant van het ijzer geslepen is. Een diepere holling zorgt voor meer contact met het ijs en dus meer grip, terwijl een vlakkere holling minder weerstand biedt en energie bespaart. De ideale RoH is afhankelijk van de individuele wensen van de schaatser en de manier waarop hij of zij schaatst.
Modelleren van schaatsen
Veel schaatsen, met name langebaan-, kunst- en ijshockeyschaatsen, zijn thermoplastisch vervormbaar. Dit betekent dat de schoen door middel van warmte kan worden aangepast aan de vorm van de voet. Dit zorgt voor een betere pasvorm en meer comfort. Het modelleren van schaatsen duurt doorgaans 20 tot 45 minuten.
Onderhoud van schaatsen
Naast het regelmatig slijpen, is het belangrijk om je schaatsen goed te onderhouden:
- Droog de ijzers na gebruik: Maak de ijzers na elke schaatssessie droog om roestvorming te voorkomen.
- Gebruik beschermers: Gebruik schaatsbeschermers om de ijzers te beschermen tijdens transport en opslag.
- Bewaar de schaatsen op een droge plaats: Bewaar de schaatsen op een droge plaats om roestvorming te voorkomen.
- Laat beschadigingen repareren: Laat beschadigingen aan de ijzers of de schoen zo snel mogelijk repareren om verdere schade te voorkomen.
Kosten van het slijpen van schaatsen
De kosten van het slijpen van schaatsen variëren afhankelijk van het type schaats en de slijptechniek. Gemiddeld liggen de kosten tussen de €12,50 en €25,-.
Waar kan ik mijn schaatsen laten slijpen?
Er zijn verschillende mogelijkheden om je schaatsen te laten slijpen:
Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.
- Schaatswinkels: De meeste schaatswinkels bieden slijpservices aan.
- Sportwinkels: Sommige sportwinkels bieden ook slijpservices aan.
- Mobiele slijpservices: Er zijn ook mobiele slijpservices die naar je toe komen.