Hockey is een dynamische sport waarbij een goede beheersing van de basistechnieken essentieel is voor succes. Een van deze cruciale technieken is het slaan van de bal. Of je nu een trainer bent die het scoringsvermogen van je team wil verhogen, of een speler die zijn of haar slagtechniek wil verbeteren, dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van hockey oefeningen gericht op het slaan.
Het Belang van Goed Leren Slaan
Goed leren slaan is essentieel voor de F- en E-jeugd. Veel oudere kinderen kunnen niet meer slaan, omdat ze het nooit goed aangeleerd hebben. Dit gebeurt niet in de jonge jeugd, omdat ze het in de competitie nog niet mogen toepassen. Dat is echter geen reden om het niet aan te leren. Als kinderen de slag in deze leeftijdsfase gedegen en methodisch verantwoord krijgen aangeleerd, gaan ze - hoe ouder ze worden - veel beter slaan. De slag is een kenmerkende technische vaardigheid in het hockeyspel. Het getuigt van visie als deze vaardigheid bij de jeugd op een speelse, maar technisch verantwoorde wijze goed wordt aangeleerd. Dit levert op termijn in speltactisch opzicht veel voordelen op.
De tweedejaars E-jeugd mag wel slaan in wedstrijden; de jongere categorieën nog niet. De speler houdt de stick met een korte greep vast. Dit is het geval bij zowel de achterzwaai als de voorzwaai als de doorzwaai. Doe nooit oefeningen met een stilliggende bal, want dat is lastig voor spelers. Geef de bal altijd een klein voortikje, gevolgd door een achterzwaai. Vervolgens gaat de stick naar het rollende raakpunt. Je stapt daarbij in met het linkerbeen (net zoals bij tennis).
Analyse van Bewegingen: De Geledingenaanpak
Het analyseren van bewegingen (in tactische situaties) is erg belangrijk. Hoe leer je nu te kijken naar bewegingen? Dat kan door een complexe totaalbeweging, zoals het slaan, in delen te hakken. Van hieruit kun je analyseren waar - in welke geleding - eventueel fouten zitten. Vervolgens kun je als trainer gericht aanwijzingen geven. Voor de trainer is deze geledingenaanpak wel van belang. Hierdoor kan hij op het juiste onderdeel analyseren waarom het minder of nog niet vloeiend lukt. Op dat onderdeel kan hij dan ingrijpen met aanwijzingen en opmerkingen. Dat is de essentie van trainen. Daar heeft de trainer analytisch vermogen voor nodig. De geledingenaanpak is een eerste hulpmiddel voor trainers om dat vermogen verder te ontwikkelen. Oefen jezelf als trainer in het analytisch leren kijken. Zo leer je zien waar het in een totaalbeweging aan kan schorten. Pas dan kun je gericht aanwijzingen en verbeteringen aanbrengen.
De trainer vertelt de jeugdspelers bij herhaling dat in de achterzwaai de stick onder de knie moet blijven. mogelijk hulpmiddel: span een touw waaronder de stick moet blijven tijdens de slag. De bal ligt voor de linkervoet. Je ziet de gewichtsoverdracht. Het raakpunt ligt voor het lichaam en net voor de linkervoet. De stick eindigt in de doorzwaai onder de knie en wijst naar de heup van de partner met wie je oefent. Let bij de vier foto’s ook op de rechtervoet. Hieraan kun je zien dat er sprake is van gewichtsoverdracht. De spelers leren om de stick vanaf het begin met een juiste greep vast te pakken. Het is een goede ‘voorbereidende’ oefening voor kinderen om de slagbeweging te maken zonder dat de bal in de buurt is. Vanuit deze oefenvormen kan de trainer ook wedstrijdvormen aanreiken. Focus ligt op de technisch correcte uitvoering.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
Het Probleem van de Backhand
Afgelopen zaterdag was het weer schering en inslag bij de jeugdwedstrijden. Bal aannemen, open draaien naar je backhand en dan de bal missen of gevaarlijk spelen. Bij elke training en wedstrijd zie je het. Alles wordt naar de backhand gedraaid, terwijl dat de moeilijkste manier is om een bal te spelen. Als je dan vraagt waarom ze dan doen, krijg je standaard een antwoord als “omdat het cool is” of “omdat de bal dan lekker hard gaat”. Wat is er mis met gewoon stoppen, slaan en pushen op je forehand? Dat leren ze niet meer. Ik snap het wel, want als je naar Heren of Dames 1 kijkt (of op TV naar het Nederlands Elftal) zien ze dat daar veel met de backhand gespeeld wordt en de meest fantastische goals gemaakt worden. Maar ja, dat is wel een ander niveau.
Toen ik begon met hockey, in de prehistorie, startte elke training met minimaal 15 minuten een bal overslaan, pushen en kaatsen. Jaar in, jaar uit. Gevolg is dat mijn generatie dan ook zeer goed en gericht een bal kan stoppen en slaan. Daarnaast is een goede push nog steeds zeer nuttig. Je hebt je stick aan de bal en je kan op het laatste moment nog van richting veranderen. De lage backhand bestond nog niet (en buitenspel wel J) waardoor je altijd alles op je forehand deed. De intrede van de lage backhand kwam omdat je dan vanaf links een voorzet of schot op doel kon geven. Een prachtige toevoeging in het hockeyspel. Maar, daar gaat het nu mis. Alle andere slagen worden niet meer gedaan en alles gaat op de backhand. Meest stuitend vind ik een spits die recht de cirkel in kan lopen en dan i.p.v. gewoon te slaan, de bal naar zijn backhand draait en slaat. En omdat ze alles met de backhand op de trainingen doen, kunnen de jeugdspelers ook geen fatsoenlijke gewone bal meer slaan of pushen. Zwaaiende sticks in de lucht die over de bal heen slaan, of in de grond staan te harken, met als gevolg een rollertje of gevaarlijke bal. En omdat dat niet lukt, gaan ze nog maar vaker naar de backhand draaien (wat ook niet lukt). Extra probleem is dat de huidige jeugdtrainers vaak zelf zo zijn opgegroeid en dus ook niet weten hoe ze het moeten uitleggen. Waar is de spits die hem op de kop cirkel gewoon laag in de verre hoek ramt? Waar is de laatste man die een voorhoede speler vrij zet met een vlakke klap? Waar is de middenvelder die al drijvend met een harde, gecamoufleerde push zijn medespelers lanceert?
Kortom, hierbij een oproep aan alle (jeugd) trainers: start elke training in 2 tallen een balletje overslaan, stoppen en pushen. Gewoon 10 minuutjes als warming up. Leuke variant is dat ze bij elkaar in een heel klein doeltje kunnen scoren. Dan moeten ze wel mikken. Week in, week uit en dan zal je zien dat ze na een jaar inmiddels heel goed kunnen slaan en stoppen. En omdat dit zo goed gaat, gaan ze dat vanzelf ook meer in het veld toepassen i.p.v. via de backhand. Die mag alleen nog op goal, maar dan wel er in (en niet hoog over).
Technische Aspecten van het Slaan
Om de juiste technieken te leren is er veel oefening nodig. Elke techniek vraagt een verschillende handeling van de stick en lichaam. Rechterhand los om de stick. Deze hand is ter begeleiding van en sturing van de stick. Je vindt hier informatie over alle verschillende technieken in de categorie spelen van de bal. Alle beschreven technieken bevatten een opeenvolging van de beschreven handelingen. Het moet een vloeiende beweging zijn waarin de volgende stappen kort na/tegelijkertijd met elkaar worden uitgevoerd.
De Basisstappen:
- Zet je voet ter hoogte van de bal.
- Zet je linkervoet ter hoogte van de bal.
- Bal recht voor je rechtervoet.
- Zet je rechtervoet in dezelfde lijn met de bal.
- Bal schuin voor je linkervoet.
- Zet je voet ter hoogte van de bal.
- Breng je stick naar achteren over de grond.
- Zwaai je stick over de grond naar voren in een soort vegende beweging.
- Zet je rechtervoet in dezelfde lijn met de bal.
- Breng je stick naar voren over de grond.
- Zwaai je stick over de grond naar achteren in een soort vegende beweging.
- Zet je linkervoet ter hoogte van de bal.
- Zet je voet ter hoogte van de bal.
Leuke en Verrassende Oefeningen
Ben je niet op zoek naar de technieken van spelen van de bal? Hoe houd je de aandacht vast en maak je je training leuk? Doe wat verrassende dingen tussen de oefeningen, zodat je de aandacht vast kan houden. Altijd leuk om tussen je oefeningen door te doen. Maak 2 teams en laat ze om en om een strafbal of shoot-out nemen. Het team dat verliest moet zich opdrukken of een sprintje trekken.
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
Spelvarianten voor Slaan:
- Wokkelen: Wokkelen is “honkbal met je hockeystick”. Je gooit de bal omhoog en slaat de bal uit de lucht zo ver mogelijk weg. Nog beter is niet de bal zelf gooien, maar opwippen met je stick en dan slaan. NB. Ga op de middenlijn met z’n allen staan en “wokkel” om de beurt de bal naar het doel. Wie zijn bal in het doel slaat krijgt 1 punt. Je kan dit opvoeren door als de bal in het net komt je 2 punten krijgt.
- Hard Slaan op de Keeper: Niks leuker dan een bal vanaf rand cirkel zo hard mogelijk op de keeper te slaan. Maak hier een spelletje van. Laat iedereen 1 bal pakken en leg je bal op de rand van de cirkel. Vervolgens mag iedereen zijn bal om de beurt op het doel slaan, waarbij de regel is dat je de bal maar 1 keer mag raken (dus niet een tikkie extra, etc.).
- Latje Tikken: Ga met het team op de 23-meter lijn staan en geef iedereen een bal. Laat iedereen nu om en om proberen de bal op de lat van het doel te mikken. Dit kan door ze de bal te laten slaan of pushen en mocht dit te moeilijk zijn, dan kan je ze ook de bal laten gooien. Voor jongere jeugd kan je uiteraard ook op de cirkelrand gaan staan.
- Mikken op een Doel: Wat altijd leuk is om met een bal de spelers op iets te laten mikken. Je kan deze spelletjes ook doen in teams of individueel waarbij je punten kan verdienen.
- Afstand Slaan: Ga met z’n allen op de middenlijn staan en laat iedereen 1 bal slaan/ pushen naar de achterlijn. Wie komt het dichts bij de achterlijn?
- Mikken op een Pylon: I.p.v. de naar de achterlijn te slaan, kan je ook de spelers vanaf de middenlijn laten mikken op een pylon die staat op de achterlijn. Wie hem raakt krijgt 1 punt.
- Pylon Pushen: Leg een pylon op zijn zijkant en laat van 3 meter afstand de spelers proberen de bal in de pylon te pushen
- Autoband Pushen: Heb je autobanden op de club? Leg ze neer en laat spelers vanaf 3 meter proberen de bal in de autoband te pushen. Krijg je hem er in? Dan scoor je 1 punt.
Bovenstaande tips zijn korte, leuke varianten tussen de oefeningen door. Het breekt het ijs, zorgt even voor ontspanning en er zit toch een element van competitie en techniek in. Vaak duurt het maar 5 minuten en dan kan je weer door naar de volgende oefening.
Het Kiezen van de Juiste Oefeningen
Een hockey training is niet compleet zonder oefeningen en welke oefeningen je doet, is erg belangrijk. Het kiezen van de juiste oefeningen voor een team is niet altijd even makkelijk. Je moet rekening houden met het niveau van het team en of het niveau van de oefening niet te lastig is. Het zal als trainer ook wel eens gebeuren dat gekozen oefening te moeilijk of te makkelijk is en het is dan aan jou de taak om te schakelen. Een oefening die te moeilijk is kan je iets versimpelen door misschien een beweging of een onderdeel ervan weg te laten. Een oefening die te makkelijk is kan je natuurlijk ook iets moeilijker maken, zodat er meer uitdaging is voor de spelers. De oefeningen tijdens de training moeten ook goed aansluiten bij wat er geleerd moet worden. Er zijn bijvoorbeeld oefeningen voor het afronden, balcontrole, kijken, passen, tip-ins en zo kan je nog wel even doorgaan. Het is vooral belangrijk dat de oefeningen aansluiten bij wat het team moet leren. Een trainer die oefeningen kiest aan de hand van wat het team moet leren en deze oefeningen ook nog eens uitdagend maakt kan de spelers veel leren.
Afronden op Doel: Essentieel voor Scoren
Oefeningen voor afronden op doel zijn natuurlijk erg belangrijk, want je kan niet scoren zonder af te ronden. Het is dan ook een oefeningsvariant die veel wordt getraind, vaak ook om warm te spelen. Welke dingen zijn er nou eigenlijk belangrijk bij een afrondoefening? Het is natuurlijk afhankelijk van het niveau wat er het belangrijkst is bij een afrond oefening, maar er staan wel een aantal dingen centraal. Een goed begin is de bal op goal schieten, dus zorg dat dat in ieder geval lukt met de juiste techniek. Het tweede punt waarop gelet moet worden is de aannamen en hoe je de bal meeneemt. Een afrondoefening doe je om beter te worden in afronden, maar vaak heb je tijdens de training alle tijd om rustig uit te halen. Het is dan ook belangrijk dat je het tijdens de training op wedstrijd snelheid blijft handelen, maar natuurlijk wel met een goede techniek. Een extra taak die je aan een afrondoefening kan toevoegen is de bal op de rand van de cirkel proberen te slaan. De spelers zullen nu sneller moeten handelen en dit is een goede oefening om in de wedstrijd beter af te ronden.
Het Slaan: Een Gedetailleerde Uitleg
Slaan is bij hockey een van de meest gebruikte afrond technieken, maar wat is het precies? De naam zegt het eigenlijk al je slaat bij deze techniek tegen de bal, maar het is niet zo makkelijk als dat je denkt.
Wanneer Slaan?
Je kunt beter pushen of flatsen dan slaan, maar wanneer is het dan wel handig? Stel je staat tijdens een wedstrijd op de kopcirkel van de tegenstander en je krijgt de ruimte, dan moet je altijd slaan. Het gebeurd ook vaker dat de bal wordt geslagen door degene die de bal achterin uit neemt. Ze kunnen op deze manier een hele grote afstand overbruggen, omdat slaan simpelweg de hardste manier is om de bal te spelen. Het is niet slim om de bal te slaan als iemand relatief dichtbij staat. Je kunt dan beter pushen. Je zou eens een wedstrijd van het hoogste niveau moeten kijken. Ze slaan namelijk bijna nooit de bal, omdat flatsen veel gerichter is.
Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.
Hoe moet je slaan?
Er wordt tijdens de trainingen bij hockey vaak veel geslagen bij de afrond oefeningen. Slaan doe je met twee handen boven aan je stick, terwijl je met je linkerbeen voor staat. Je moet vervolgens je stick tot ongeveer schouder hoogte naar achterhalen aan de rechterkant van je lichaam. Je zult vervolgens je stick zo snel mogelijk naar de bal toe laten bewegen en deze raken. Je wilt de bal in het midden raken en een beetje over de bal heen leunen wanneer je laag wilt slaan. Het is daarnaast ook belangrijk dat je in je stick knijpt wanneer je de bal raakt. Je kunt ook hoog slaan, dit wil je eigenlijk alleen doen wanneer je op doel slaat. Je moet daarvoor iets naar achter leunen en je stick een beetje schuin houden.
Balcontrole Oefeningen
Wat is er belangrijk bij een balcontrole oefening? Een van de belangrijkste onderdelen van hockey is de controle over de bal. Het is daarom ook heel belangrijk om dit vooral bij de jongere kinderen veel te oefenen. De basis van hun balcontrole zal daardoor heel goed zijn. Balcontrole wordt natuurlijk ook nog in iedere training behoefte, want met iedere aanname oefen je ook de balcontrole. Het is daarom ook belangrijk dat de passes in de training hard worden gegeven, zodat de balcontrole bij een aanname steeds beter wordt. Een leuke oefening voor de oudere teams is een combinatie van zowel balcontrole als afronden. Je pakt het ballenkrat en één voor één moet er iemand in komen lopen en je gooit een stuiter bal naar hen die ze vervolgens moeten afronden.
SmartClips: Een Moderne Trainingsmethode
SmartClips gebruiken als oefenmiddel voor je hockeytraining? Dit blijkt een goed idee te zijn! SmartClips zijn reactielampjes waarmee je je reactievermogen, balans en coördinatie traint.
Oefening 1: Reactie en Balcontrole
Leg 6 SmartClips achter elkaar neer met ongeveer 1 meter afstand. Zet de SmartClips aan en kies voor de reactie oefening. Deze oefening doe je met 1 speler. Kies een kleur uit en klik op “start oefening”. Ren met de bal aan je stick naar de SmartClip die aan staat. Draai eromheen en klik de SmartClip uit met je voet. Ren vervolgens terug en ga weer naar de SmartClip die oplicht. Deze hockey-oefening is makkelijk uit te voeren en geschikt voor verschillende niveaus. Doordat je tegelijkertijd de bal moet controleren en de clip deactiveren, train je optimaal je balcontrole.
Oefening 2: Slalom en Snelheid
Leg 8 SmartClips achter elkaar in een rijtje met zo’n 50 centimeter afstand en zet de SmartClips weer op dezelfde manier aan als bij oefening 1. Gebruik ook 1 speler en kies een kleurtje uit. Ga om de SmartClips slalommen en welke aanstaat maak je uit met je voet. Terwijl je de SmartClip uit doet, ga je gewoon door met slalommen. Zo kun je heen en weer. Deze oefening kan je ook met meerdere spelers spelen, kies hiervoor meerdere kleuren. Wat is slalommen? Slalommen is een zigzagbeweging om de pionnen heen. Bij deze oefening gaat het om snelheid.
Oefening 3: Snelheid en Reactievermogen
Leg 8 SmartClips random neer. Hierbij maakt het niet uit hoe of waar als ze maar zo’n 2-3 meter uit elkaar liggen. Ren naar de clip die aan gaat, maak hier een rondje omheen en ga zo snel mogelijk door naar de andere SmartClip. Ga zo door totdat de clips stoppen. Daarna kun je zien hoe snel je was en dit vergelijken met de score van je teamgenoten. Hierdoor kan je het alleen doen maar ook samen met iemand, dit doe je dan allebei met een andere kleur. Bij reactievermogen in de app kun je meerdere spelers toevoegen, doe dit en kies voor twee verschillende kleuren. Doe deze oefening samen met iemand.
Oefening 4: Samenspel en Reactie
Pak per persoon twee SmartClips leg deze voor je neer met ongeveer een meter ertussen, zoals je ziet op de foto. Ga achter de SmartClips staan. Speel de bal over naar elkaar. Tussendoor gaan de SmartClips aan en swipe je deze uit met je voet. Ga vervolgens door met over spelen.
Oefening 5: Parcours met Eigen Draai
Bij de laatste oefening kan je het neerzetten zoals je het zelf wil. Je hebt twee SmartClips deze leg je ver uit elkaar neer, tussen de twee SmartClips leg je een parcours neer. Hierbij kan je kiezen wat jij leuk vindt, zo kun je aan deze oefening je eigen draai geven. Deze verantwoordelijkheid kan ook bij het team gelegd worden, hierdoor hebben de spelers het gevoel dat ze inspraak hebben. Als je het parcours gelopen hebt, klik je de SmartClip uit waar die aan is gegaan. Het gaat dus als volgt: De eerste clip gaat aan. Deze klik je uit. Vervolgens loop je het parcours en ga je naar de achterste clip. Deze klik je ook weer uit.
Alternatieve Oefeningen voor Hockey Trainingen
Wil je niet alleen SmartClips oefeningen voor hockey trainingen? Er zijn verschillende leuke oefeningen die je kunt doen om je prestaties in het hockey te verbeteren.
- Dribbelparcours: Maak een parcours met verschillende obstakels, zoals hulzen of cones, en laat de spelers de bal dribbelen tussen de obstakels door.
- Balrelais: Maak een paar teams en laat de spelers de bal overgeven aan hun teamgenoten door middel van een pass of een slag. Wie het eerste de bal helemaal naar de andere kant van het veld heeft gekregen, wint.
- Doolhof: Maak een doolhof met hulzen of cones en laat de spelers de bal door het doolhof sturen.
- Dribbelwedstrijd: Maak een paar teams en laat de spelers tegen elkaar dribbelen. Wie het eerst de bal helemaal naar de andere kant van het veld heeft gekregen, wint.
- Vrije slagen: Maak een doel met hulzen of cones en laat de spelers vrije slagen nemen vanuit verschillende afstanden en hoeken.
Het is belangrijk om te onthouden dat het belangrijk is om een goed afgeronde training te hebben die zowel fysieke als technische oefeningen bevat.
Oefeningen voor Senioren
Er zijn verschillende leuke oefeningen die je kunt doen met senioren om hun prestaties in het hockey te verbeteren.
- Balbeheersing: Oefen het beheersen en manipuleren van de bal met de stick door middel van drills waarbij je de bal moet hanteren in verschillende situaties.
- Positiespel: Oefen het spelen van verschillende posities om je algemene kennis van het spel te verbeteren en om te leren hoe je je team het beste kunt ondersteunen.
- Stickhandling: Het is belangrijk om goed te kunnen omgaan met je stick, dus oefen regelmatig om je stickhandling te verbeteren.
Specifieke Oefeningen
- Het verbeteren van de verlegging naar rechts, het drijven met de bal en een pass in de loop.
- Het verleggen van de bal naar links en het binnenkomen over de achterlijn en scoren.
- Verbeteren van het binnenkomen over de achterlijn en scoren.
- Het soepel maken van de spieren en het verhogen van de ademhaling en de bloedsomloop. (warming-up)