Goed leren slaan is cruciaal voor jonge hockeyers, met name in de F- en E-jeugd. Helaas blijkt dat veel oudere kinderen deze basistechniek niet meer beheersen, simpelweg omdat ze het in hun jeugd niet goed aangeleerd hebben gekregen. Hoewel slaan in de competitie voor de jongste jeugd (F- en eerstejaars E-jeugd) nog niet is toegestaan, is dit geen reden om het niet te onderwijzen. Integendeel, een gedegen en methodisch verantwoorde aanpak in deze leeftijdsfase legt de basis voor een betere slagtechniek naarmate de kinderen ouder worden. De slag is een fundamentele technische vaardigheid in hockey, en het getuigt van visie om deze op een speelse, maar technisch verantwoorde manier aan te leren. Dit resulteert op termijn in aanzienlijke speltactische voordelen.
De Basis van de Slagtechniek
De tweedejaars E-jeugd mag wel slaan in wedstrijden.De speler houdt de stick met een korte greep vast, zowel bij de achterzwaai, de voorzwaai als de doorzwaai. Vermijd oefeningen met een stil liggende bal, omdat dit lastig kan zijn voor jonge spelers. Geef de bal altijd een klein voortikje, gevolgd door een achterzwaai. Vervolgens beweegt de stick naar het rollende raakpunt, waarbij de speler instapt met het linkerbeen, vergelijkbaar met tennis.
Belangrijke Punten:
- Korte Greep: Houd de stick stevig vast met een korte greep.
- Voortikje: Geef de bal een klein tikje om de beweging te initiëren.
- Instappen: Stap in met het linkerbeen richting het raakpunt.
Bewegingsanalyse: De Geledingenaanpak
Het analyseren van bewegingen in tactische situaties is een belangrijk aspect van hockeytraining. Om dit te vergemakkelijken, kan een complexe beweging zoals de slag worden opgedeeld in verschillende delen, de zogenaamde geledingenaanpak. Door de beweging op te hakken in delen, kan men analyseren waar eventuele fouten zitten en gerichte aanwijzingen geven. De trainer vertelt de jeugdspelers bij herhaling dat in de achterzwaai de stick onder de knie moet blijven. mogelijk hulpmiddel: span een touw waaronder de stick moet blijven tijdens de slag. De bal ligt voor de linkervoet. Je ziet de gewichtsoverdracht. Het raakpunt ligt voor het lichaam en net voor de linkervoet. De stick eindigt in de doorzwaai onder de knie en wijst naar de heup van de partner met wie je oefent. Let bij de vier foto’s ook op de rechtervoet. Hieraan kun je zien dat er sprake is van gewichtsoverdracht. De spelers leren om de stick vanaf het begin met een juiste greep vast te pakken.
De Geledingenaanpak:
- Achterzwaai: De stick beweegt naar achteren, onder de knie.
- Raakpunt: De bal wordt voor het lichaam geraakt, net voor de linkervoet.
- Gewichtsoverdracht: Verplaats het gewicht van het achterste naar het voorste been.
- Doorzwaai: De stick eindigt onder de knie en wijst naar de heup van de partner.
Analytisch Vermogen van de Trainer
De geledingenaanpak is een hulpmiddel voor trainers om hun analytisch vermogen verder te ontwikkelen. Oefen jezelf als trainer in het analytisch leren kijken, zodat je kunt zien waar het in een totaalbeweging aan schort. Pas dan kun je gerichte aanwijzingen en verbeteringen aanbrengen. Het is een goede ‘voorbereidende’ oefening voor kinderen om de slagbeweging te maken zonder dat de bal in de buurt is. Vanuit deze oefenvormen kan de trainer ook wedstrijdvormen aanreiken.
Motorisch Leren: Bewust en Onbewust
Bij het aanleren van motorische vaardigheden, zoals de slag, is het belangrijk om te begrijpen hoe motorisch leren werkt. Traditioneel wordt aangenomen dat spelers in de aanleerfase bewust bezig moeten zijn met de techniek. Naarmate ze meer oefenen, automatiseert de beweging en wordt deze onbewust bekwaam uitgevoerd. Echter, recent onderzoek heeft aangetoond dat het ook mogelijk is om rechtstreeks onbewust te leren, zonder specifieke aanwijzingen over de techniek.
Lees ook: Lees meer over hockeytechnieken
Bewust Leren: De aandacht is gericht op de uitvoering van de beweging. Spelers kunnen een beweging exact omschrijven en zijn zich bewust van wat er precies gebeurt.
Onbewust Leren: De aandacht is gericht op het doel van de beweging. Spelers leren zonder zich bewust te zijn van wat er precies gebeurt.
De Voordelen van Onbewust Leren
Onbewust leren heeft verschillende voordelen. Een van de belangrijkste is dat spelers die onbewust leren, beter presteren onder druk. Het voorkomt dat spelers nadenken bij een beweging in stresssituaties. Verder doet onbewust leren niet onder ten opzichte van bewust leren en leidt het zelfs vaker tot een beter leerresultaat op lange termijn.
Tools voor Onbewust Leren
Er zijn verschillende tools ontwikkeld om onbewust leren te stimuleren in de training. Enkele bekende en toepasbare tools zijn:
- Analogieën: Gebruik beeldspraak om de kritische succesfactor van een beweging over te brengen. Bijvoorbeeld, in plaats van "laag zitten en knieën gebogen", zeg je "onder een lage brug doorlopen."
- Observerend Leren: Laat spelers kijken naar en imiteren van goede voorbeelden. Mensen hebben een neuraal systeem (spiegelneuronen) dat in staat is visuele informatie om te zetten in motorische handelingen.
- Differentieel Leren: Varieer de oefeningen en ga niet uit van een ideale beweging die op alle sporters van toepassing is. Door te differentiëren wordt het brein geprikkeld en uitgedaagd om vanuit verschillende situaties toch het gewenste einddoel te bereiken.
Omgaan met Uitdagingen en Vermoeidheid
Spelers moeten zich altijd aanpassen aan de omgeving en niet andersom.
Lees ook: Voetbal schietsnelheid
Naarmate de wedstrijd vordert, kan vermoeidheid de techniek en tactiek beïnvloeden. Naast conditie is het belangrijk om situaties ook onder vermoeidheid te trainen. Dit kan door spelers vermoeid te maken alvorens een spelvorm aan te bieden, bijvoorbeeld door een conditietest of het laten uitputten van ledematen.
Externe Focus
Bij externe focus is de aandacht gericht buiten het eigen lichaam. Het verbetert zowel de effectiviteit als de efficiëntie van een beweging en past zich hierdoor aan in relatie tot het gewenste doel. Externe focus kan worden ingezet bij het aanleren van technieken, waarbij de aandacht meer gericht is op het effect van de beweging, de balbaan of het eindpunt waar de bal naartoe moet.
Dwingende Leersituaties
Met een dwingende leersituatie stuurt de trainer de bewegingsuitvoering een bepaalde richting op. Het is een tool die ongetwijfeld door veel trainers al wordt toegepast. Bijvoorbeeld, door doeltjes op de zijlijn te plaatsen waar verdedigers kunnen scoren.
Fouten Maken
Van fouten kun je leren, maar ze kunnen het leerproces ook vertragen. Bij het ontwerpen van een spelvorm kun je de vraag stellen in hoeverre fouten gemaakt mogen worden. Bij essentiële aspecten van een beweging kan een oefening zodanig ingericht worden dat fouten zo veel mogelijk worden vermeden en de spelers succesvol zijn in de uitvoering.
De Push: Een Essentiële Basistechniek
Naast de slag is de push een andere essentiële basistechniek in hockey. Het wordt gebruikt voor korte passes, lange afstanden en zelfs om ballen door de lucht te spelen. Bij een push pass duw je de bal als het ware weg. Je plaatst je linkerhand bovenaan de hockeystick en je rechterhand onderaan de grip. Vervolgens zet je de platte kant van de krul van je hockeystick tegen de bal. Om te pushen, duw je de bal weg en wijs je met je stick na in de richting waar de bal heen moet.
Lees ook: Hockey: kracht, precisie en veiligheidsmaatregelen
De push vormt de basis voor diverse andere technieken, zoals de scoop en de sleeppush.
De Sleeppush: Een Speciale Techniek
De sleeppush is een afrondtechniek die voornamelijk gebruikt wordt tijdens strafcorners. Bij een strafcorner mag de eerste bal op doel alleen hoog gepusht worden, vandaar dat veel spelers de sleeppush gebruiken. Het is niet toegestaan om de eerste bal bij een strafcorner hoog te slaan of te flatsen.
De sleeppush is een complexe beweging die jaren training vereist. Het is belangrijk om op jonge leeftijd een juiste methodische opbouw te hanteren, waarbij rekening gehouden wordt met fysieke en motorische eigenschappen.
Oefeningen voor de sleeppush:
- Focus op de snap: Oefen de polsbeweging door de bal af te laten rollen en richting het doel te spelen.
- Uitvalspas: Zet een stap met links recht naar het doel en laat de snap komen als de bal ter hoogte van je linkervoet is.
- Kruispas: Maak een kruispas achterlangs, gevolgd door de uitvalspas met links.
- Gewicht verplaatsen: Verplaats je gewicht voorbij de bal, gevolgd door de kruispas en het vervolg zoals bij bovenstaande vormen.
- De hele beweging: Voer de hele beweging uit, waarbij je je concentreert op de techniek en uitvoering.
Differentieel Trainen voor de Sleeppush
Differentieel trainen is ook geschikt voor de sleeppush. Door de onverwachte situaties te simuleren ontstaan er in de hersenen allerlei paden, netwerken en associaties in plaats van enkele hoofdwegen. Denk hierbij aan pushen met tennisballen, de aanloop verstoren, pick up verstoren, andere hoeken kiezen of een andere afstand tot het doel gebruiken.