IJshockey is niet zomaar een sport in Canada; het is een integraal onderdeel van de nationale identiteit en cultuur. Vooral in Montreal heeft ijshockey een diepe historische betekenis. Dit artikel duikt in de oorsprong van ijshockey, de ontwikkeling ervan in Canada, en de cruciale rol die Montreal en de Montreal Canadiens in de sport hebben gespeeld.
De Oorsprong van IJshockey
IJshockey behoort tot de grote familie van slagbalspelen, die evolueerden naar spelen met goals. De exacte oorsprong is moeilijk te pinpointen, maar de eerste "moderne" ijshockeywedstrijd werd ongeveer 150 jaar geleden gespeeld.
Vroege Voorlopers in Europa
De geschiedenis van hockey kan teruggevoerd worden tot de middeleeuwen. In 1292 waren er in Parijs ambachtslieden die gespecialiseerd waren in het maken van stokken met haken om een houten of leren bal mee voort te bewegen, een spel dat de Fransen "jeu de Soule" of "de Choule" noemden. Dit spel wordt nog steeds gespeeld tijdens carnaval als een grap. Volgens een Franse sporthistoricus zijn spellen zoals golf, hockey en cricket afgeleid van dit "jeu de Soule". Franse soldaten zouden het spel naar Canada hebben gebracht, waar Canadese Indianen er in de 18e eeuw mee op het ijs gingen spelen.
In Engeland werd al in de 11e eeuw een spel gespeeld dat op ijshockey leek, genaamd "bandy", oorspronkelijk "cambuca" genoemd, wat "bisschopsstaf" betekent. In Schotland stond een vergelijkbaar hockeyspel bekend als "shinty" en in Ierland als "hurley". Deze spellen werden meestal op gras gespeeld, maar in de winter ook op ijs, net als het kolfspel in Nederland, dat op 16e- en 17e-eeuwse schilderijen is afgebeeld. Echter, "kolven" was geen teamsport, maar meer een individuele bezigheid vergelijkbaar met golf of kegelen.
Balspelen op het ijs waren in Europa al veel eerder populair dan in Canada. Aan het eind van de 18e eeuw werd het ook in Duitsland gespeeld. Johann Christoph GutsMuths beschreef het in zijn boek "Spelen ter oefening en tot heil van lichaam en geest voor de jeugd en hare opvoeders en voor alle vrienden van onschuldige genoegens". Hij beval het balspel op het ijs aan, bij voorkeur met een kurk, die "niet zo ver weg vliegt als een bal of een kogel". Dit kan gezien worden als een vroege vorm van de puck. Het spel werd toen "kurkdrijven" genoemd, hoewel het nog geen doelen kende.
Lees ook: Bekerfinale Den Haag - Heerenveen
De Ontwikkeling in Canada
In Canada, toen het nog een Engelse kolonie was, speelden Britse militairen "ijspolo" met een harde gummibal en zware sticks. Dit spel werd vaak ruw gespeeld, soms met wel vijftig man tegelijk. Rond 1875 werd het veel gespeeld in de buurt van Montreal en Halifax, waar de eerste metalen schaatsen vandaan kwamen.
De eerste ijshockeywedstrijd met een puck vond plaats op 3 maart 1875 op de schaatsbaan van Montreal. De captains van de teams waren studenten van de McGill-universiteit. Elk team bestond uit negen spelers, maar in 1884 werd dit aantal verminderd tot zeven. Tegenwoordig staan er zes spelers per team op het ijs. De puck werd gekozen in plaats van een bal om de veiligheid van de toeschouwers te waarborgen. De eerste puck was een schijf van hard hout. Vanaf dat moment werden de afmetingen van het veld en de goals vastgesteld.
Montreal Canadiens: Een Eeuw van Glorie
De Montreal Canadiens, opgericht op 4 december 1909, zijn een van de meest iconische en succesvolle ijshockeyteams ter wereld. Ze worden liefkozend "Les Habs" genoemd en hebben een diepe betekenis voor de Canadese en Quebecse cultuur.
Dominantie in de NHL
De Canadiens hebben maar liefst 24 Stanley Cups gewonnen, meer dan enig ander team in de NHL. Dit succes heeft geleid tot de opname van 44 oud-spelers in de Hockey Hall of Fame in Toronto. Legendarische spelers zoals Maurice "The Rocket" Richard, Guy Lafleur en Jean Beliveau hebben allemaal bijgedragen aan de rijke geschiedenis van de club.
Montreal is ook een van de "Original Six"-teams, de eerste zes teams in de NHL. Na het vertrek van de Quebec Nordiques naar Denver in 1995, zijn de Canadiens het laatst overgebleven NHL-team in de provincie Quebec.
Lees ook: Alles over ijshockeyschaatsen maat 39 voor dames
Een Eeuwfeest Vol Traditie
In 2009 vierden de Montreal Canadiens hun honderdjarig bestaan met een reeks initiatieven verspreid over twee seizoenen. Tijdens de eerste thuiswedstrijd werden voormalige spelers en coaches die opgenomen zijn in de Hall of Fame geëerd. Ook werd het spelersnummer van Patrick Roy, een controversiële maar iconische goalie, opgehangen als symbool dat het nummer niet meer zou worden uitgereikt.
De Canadiens droegen zes officiële retro-shirts in wedstrijden en organiseerden de jaarlijkse All-Star wedstrijd in januari en de NHL Entry Draft in juni. Er werden ook initiatieven genomen door de overheid, waaronder de uitgifte van een postzegel en een film over de club, "Pour toujours, les Canadiens!".
Symbolische Erkenning
Het meest opvallende eerbetoon was de uitgifte van 10 miljoen speciale Canadese dollars met het "CH"-logo van de Canadiens. Dit symboliseerde het belang van de club voor Canada en Quebec.
De Hockey Hall of Fame
De Hockey Hall of Fame, gevestigd in Toronto, Ontario, is een museum en Hall of Fame ineen. Het bevat wetenswaardigheden en NHL-trofeeën, waaronder de Stanley Cup. De Hall of Fame werd in 1943 opgericht onder leiding van James T. Sutherland en was oorspronkelijk gevestigd in Kingston, Ontario. De eerste groep van geëerde leden werd in 1945 ingehuldigd, voordat de Hall of Fame een permanente locatie had.
Verhuizing naar Toronto
De Hall verhuisde in 1958 naar Toronto, nadat de NHL haar steun had ingetrokken voor de Internationale Hockey Hall of Fame in Kingston. Het eerste permanente gebouw werd in 1961 geopend op Exhibition Place.
Lees ook: Informatie over de Antwerpse IJshockey Clinic
Criteria en Categorieën
Om in aanmerking te komen voor inhuldiging in de Hall of Fame, moeten spelers een opmerkelijke carrière hebben gehad en een significante bijdrage hebben geleverd aan het ijshockey. In 2010 werd een subcategorie vastgesteld voor vrouwelijke spelers. Ook commentatoren, teameigenaren en anderen die hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van het spel kunnen worden opgenomen.
De Inductieceremonie
De Hall of Fame houdt een jaarlijkse ceremonie in november, die plaatsvindt in het gebouw van de Hall of Fame. Na de ceremonie wordt een speciale "Hockey Hall of Fame Game" gespeeld tussen de Toronto Maple Leafs en een bezoekende ploeg. In 2015 waren er in totaal 268 spelers (waaronder vier vrouwen), 104 bouwers en 16 on-ice officials ingewijd in de Hall of Fame.
tags: #ijshockey #Canada #Montreal #geschiedenis