Een eigen doelpunt is een fenomeen in het voetbal dat zowel hilarisch als hartverscheurend kan zijn. Het is een moment waarop een speler onbedoeld de eigen keeper passeert en de tegenstander een doelpunt cadeau geeft. Hoewel een eigen doelpunt vaak wordt gezien als puur ongeluk, is het een complexer onderdeel van het spel dat beïnvloed wordt door factoren als verdedigingstactieken, druk van de tegenstander en soms zelfs bizarre spelregels.
Wat is een eigen doelpunt?
In het voetbal is een eigen doelpunt een doelpunt dat wordt gescoord door een speler in het eigen doel. Dit gebeurt wanneer de speler die de bal het laatst raakt voordat deze de doellijn passeert, dit doet in het doel dat door die speler verdedigd dient te worden. Met andere woorden, een speler passeert de eigen keeper. Een eigen goal komt vaak voor bij een poging om een doelpunt te voorkomen.
Hoe ontstaan eigen doelpunten?
Een eigen doelpunt ontstaat vaak in hectische situaties in de buurt van het doel. Een speler zal bijvoorbeeld proberen met een sliding te voorkomen dat de bal terecht komt bij de spits, waarbij de sliding kan leiden tot het scoren in eigen goal. Dit komt voor omdat het heel lastig is om in de buurt van de goal de bal richting mee te geven wanneer je op snelheid bent. De verdedigende partij zal daarbij ook nog vaak met het lichaam gericht zijn op de eigen goal, in een poging om de tegenstanders van scoren af te houden.
De psychologische impact
Een eigen doelpunt maken is heel erg vervelend, maar in veel gevallen bijna niet te voorkomen. Doet de verdedigende partij niets, dan zijn de aanvallers van de tegenpartij in staat te scoren. Met de verdedigende acties nemen de risico's op een eigen goal toe. Naast het directe effect op de score, kan een eigen doelpunt een grote psychologische impact hebben op de speler in kwestie en het hele team. Het kan leiden tot verlies van concentratie, onzekerheid en zelfs angst om nieuwe fouten te maken. Voor supporters is het vaak een moment van frustratie en ongeloof.
Een persoonlijke ervaring
"Kopbal in mijn doel," begint een speler zijn verhaal. "Ik speelde met SVVSMC uit tegen Westlandia. Het was tegen het einde van de wedstrijd. We stonden met 2-0 achter, en kregen een corner. De bal kwam voor de goal, en werd verdedigd. De bal kwam terecht aan de rechterkant van het veld. We moesten snel omschakelen. De tegenstander maakte snelheid in de richting van onze goal. Ik zette een sprint in, ondanks dat de wedstrijd al gespeeld was. Westlandia zette de aanval door aan de rechterkant van het veld. Ik liep nog steeds terug, en naderde mijn eigen 16 meter. Ik zag dat de tegenstander een voorzet gaf. Opnieuw besloot ik aan te zetten, zodat ik misschien de bal kon verdedigen. De bal kwam op mij af. Ik moest snel een keuze maken, en besloot de bal weg te koppen. Opeens zakte de bal, en ik ging erop af in een snoekduik. Rond de penaltystip maakte ik in een snoek contact met de bal. Ik hoopte de bal weg te koppen in de richting van de hoekvlag. Ik raakte de bal vol op mijn voorhoofd, en kwam daarna neer. De bal vloog in de richting van mijn eigen goal, met een mooie draai. Boem. Mijn keeper was kansloos, terwijl de bal het net raakte. De mooiste kopbal die ik ooit maakte was een eigen doelpunt. 3-0 achter, en even later floot de scheidsrechter voor het einde van de wedstrijd."
Lees ook: Empty Goal in Handbal
Recordaantal eigen doelpunten
Een recent recordweekend in de Eredivisie illustreert hoe onvoorspelbaar eigen doelpunten kunnen zijn. Niet eerder vielen er in één speelronde vijf eigen goals. Het record stond al jaren op vier. Het bleef niet bij ongelukkige momenten of van richting veranderde schoten. Drie eigen doelpunten waren viral-waardig. Zoals die van Mimeirhel Benita. De verdediger van Heracles Almelo wilde de bal simpel terug tikken naar doelman Fabian de Keijzer in de Overijsselse derby bij FC Twente (5-0), maar Benita had niet door waar zijn goalie stond en de bal rolde zo het eigen doel in. Schlemieliger kan het niet, zou je in een normaal voetbalweekend denken. Zaterdagavond wilde Leandro Bacuna van FC Groningen de bal vlak voor het doel weghalen door vol met de buitenkant van zijn schoen uit te halen. Hij raakte de bal echter vol in het midden, waardoor hij vanaf een meter voor de doellijn keihard in het eigen net schoot. Vrijdagavond was het ook niet de avond van NEC-speler Thomas Ouwejan, die een voorzet van Almere City wilde onderscheppen, maar de bal zo raakte dat hij het eigen doel in zeilde.
Wedden op doelpuntenmakers en eigen doelpunten
Het is interessant om te weten dat bij weddenschappen op doelpuntenmakers een eigen doelpunt niet telt als een geldig doelpunt. Een eigen doelpunt is dus wel leidend voor het resultaat van een bepaald team maar niet leidend voor weddenschappen met doelpuntenmakers. Datzelfde geldt voor doelpunten die worden afgekeurd. Deze doelpunten tellen niet mee voor de weddenschap.
De bizarre regels van de Caribbean Cup
Een extreem voorbeeld van hoe regels een wedstrijd kunnen beïnvloeden, is de wedstrijd Barbados-Grenada uit 1994 tijdens de Shell Caribbean Cup. Door een bizarre regel dat een golden goal dubbel telde en elke wedstrijd een winnaar moest opleveren, probeerde Barbados in de slotfase een eigen doelpunt te maken om een verlenging te forceren. Grenada, in een poging om door te gaan, kon Barbados uitschakelen door zelf te scoren: 3-2. Maar als ze in eigen goal zouden scoren, zouden ze ook ook doorgaan. Ze zouden dan weliswaar 2-3 verliezen, maar dat was slechts met één doelpunt verschil, waardoor ze zouden doorgaan naar de finale. Barbados moest immers, gezien de stand in de groep voor de wedstrijd, met twee goals verschil winnen. Dit leidde tot de absurde situatie dat Barbados zowel het eigen doel als het doel van Grenada moest verdedigen.
De tragische dood van Andrés Escobar
De impact van een eigen doelpunt kan in extreme gevallen tragische gevolgen hebben. De Colombiaanse voetballer Andrés Escobar werd in 1994 doodgeschoten na het maken van een eigen doelpunt op het WK in de Verenigde Staten. Mede door deze onfortuinlijke blunder verloor Colombia de wedstrijd. Een desillusie. De tragische dood van de voetbalinternational schokte Colombia, maar lang niet iedereen was verbaasd. Dit incident illustreert de intense emoties en soms irrationele reacties die voetbal kan oproepen.
De VAR en de toekomst van eigen doelpunten
Met de komst van de VAR (video-assistent-scheidsrechter) is de verwachting dat het aantal 'duidelijke' fouten van scheidsrechters zal afnemen. Echter, het is de vraag of de VAR ook invloed zal hebben op het aantal eigen doelpunten. Het is mogelijk dat spelers hun gedrag zullen aanpassen en bijvoorbeeld fysiek contact met een tegenstander opzoeken om een val te veroorzaken, in de hoop een penalty te krijgen. De technologie voorkomt de overtreding niet, maar verandert deze slechts.
Lees ook: Hockey bal op goal regels uitgelegd
Lees ook: De mooiste korfbalgoal ooit?