Honkbal en softbal zijn in Nederland bekende sporten, mede doordat ze op scholen worden beoefend. Het is een tactische, strategische sport zonder veel fysiek contact. Naarmate het niveau stijgt, worden conditie en krachttraining belangrijker, terwijl in lagere klassen conditie minder cruciaal is. Nederland is al decennialang toonaangevend in honkbal in Europa, met Italië als grootste concurrent, gevolgd door landen als Spanje, Duitsland en Tsjechië. Wereldwijd behoort Nederland tot de top tien, een prestatie die indrukwekkend is gezien de concurrentie van landen als Amerika, Japan, Cuba, Taiwan en Korea. In 2011 brak Nederland mondiaal door door wereldkampioen te worden. Met vierde plaatsen tijdens de World Baseball Classics in 2013 en 2017 heeft Nederland laten zien definitief tot de mondiale top te behoren.
Honkbal vs. Softbal: De Belangrijkste Verschillen
Veel mensen verwarren honkbal en softbal, maar er zijn enkele belangrijke verschillen. De afstanden op het speelveld, de grootte en het gewicht van de bal verschillen. Bij honkbal gooit de werper de bal bovenhands, terwijl dit bij softbal onderhands gebeurt. De overige spelregels zijn grotendeels hetzelfde, met uitzondering van het loslaten van een honk, wat bij softbal pas mag als de pitcher de bal aangooit, terwijl dat bij honkbal altijd mag. Softbal werd altijd al gespeeld door mannen en vrouwen. Honkbal enkel door mannen, maar daar is de laatste jaren verandering in gekomen. Steeds vaker kiezen vrouwen ervoor om ook te gaan honkballen.
Basisregels van het Honkbal
Honkbal kan ingewikkeld lijken, maar met de juiste kennis van de spelregels, veldposities en technieken wordt het een stuk begrijpelijker. Hieronder worden de belangrijkste regels uitgelegd, zodat je de sport op recreatief niveau kunt beoefenen.
Benodigdheden en Veld
Om te honk- of softballen heb je een veld, twee teams en een scheidsrechter nodig. Verder zijn een honkbal, honkbalknuppels en handschoenen voor het vangen van de ballen essentieel. De catcher draagt extra beschermende kleding en de slagmannen een slaghelm.
Een honkbalveld, ook wel de diamant genoemd vanwege zijn vorm, bestaat uit een binnenveld en een buitenveld. In het binnenveld bevinden zich de vier honken: het 1e, 2e en 3e honk, en de thuisplaat. De thuisplaat ligt in het slagperk vanwaar de slagman slaat. Centraal in het binnenveld bevindt zich de werpcirkel of -heuvel, vanwaar de pitcher de bal gooit. Het binnenveld is voornamelijk van gravel, terwijl het buitenveld uit gras bestaat. De afstand tussen de honken varieert per leeftijdsklasse; bij senioren is dit 27,5 meter. De foutlijnen vanaf de thuisplaat naar het 1e en 3e honk begrenzen het speelveld, dat eindigt met een achterlijn of buitenveldhek op ongeveer 100 meter afstand. Buiten het speelveld bevinden zich twee dug-outs en twee coachvakken. Vanuit deze coachvakken (naast het 1e en 3e honk) worden tekens gegeven. Ook de catcher communiceert via tekens naar zijn pitcher, waarbij handgebaren aangeven wat er van de speler wordt verwacht.
Lees ook: De officiële basketbalregels
Spelverloop
Een wedstrijd is verdeeld in inningen. Een inning is afgelopen wanneer beide teams een keer geslagen en een keer in het veld hebben gestaan. Een wedstrijd duurt maximaal 9 inningen, maar bij een gelijkspel kan er worden verlengd met een 10e inning. De thuisspelende ploeg begint de inning altijd in het veld en probeert drie nullen te maken. De uitspelende ploeg begint aan slag en probeert zoveel mogelijk punten te scoren.
Slagbeurt en Slagzone
Een slagman heeft drie pogingen om de bal te slaan, mits de bal op de juiste manier binnen de slagzone wordt gegooid. De slagzone is het gebied recht boven de thuisplaat, tussen de onderkant van de knie en de onderkant van de schouder van de slagman. Ballen binnen de slagzone heten slagballen. Een wijdbal is een bal die buiten de slagzone wordt gegooid, soms opzettelijk, soms per ongeluk. Wanneer een slagman drie keer misslaat, is hij uit.
Uit en Honkslagen
Het doel is om de bal het veld in te slaan. De veldpartij moet de bal verwerken en naar het 1e honk gooien voordat de slagman daar is. Als de bal in de lucht wordt geslagen, kan de veldpartij de bal vangen, wat ook resulteert in een uit. De veldpartij moet drie nullen maken voordat de teams wisselen.
Als de veldpartij de bal niet goed kan verwerken en de slagman het 1e honk bereikt, is het een honkslag. Afhankelijk van hoe ver de bal wordt geslagen, kan het een twee- of driehonkslag worden. Een homerun is wanneer de bal over de omheining in het buitenveld wordt geslagen.
Honklopers en Gedwongen Loop
Wanneer een slagman een honk bereikt, wordt hij een honkloper. De veldpartij kan ervoor kiezen om de honkloper uit te maken bij een geslagen bal van de volgende slagman, als dat makkelijker is. Een honkloper kan worden uitgemaakt door hem met de bal aan te tikken of door de bal naar het honk te gooien waar de honkloper naartoe rent. Dit laatste is alleen noodzakelijk bij een gedwongen loop, bijvoorbeeld wanneer het 1e honk bezet is, het 1e en 2e honk bezet zijn, of alle honken bezet zijn. In deze situaties zijn de honklopers verplicht te rennen wanneer de bal wordt geslagen, omdat er maar één honkloper op een honk mag staan.
Lees ook: Hoe werkt een gelijkspel in Olympisch hockey?
Bij een hoge bal mogen honklopers pas rennen als ze zeker weten dat de bal niet wordt gevangen. Als een honkloper toch rent en de bal wordt gevangen, moet hij terug naar zijn honk.
Gelijkspelregels in Honkbal
In het reguliere honkbalspel, dat over negen innings gaat, kan het voorkomen dat de score gelijk is na de negende inning. Om tot een winnaar te komen, worden er extra innings gespeeld totdat een van de teams na een volledige inning meer punten heeft gescoord dan de andere. Er zijn geen specifieke regels die een maximum stellen aan het aantal extra innings dat gespeeld kan worden; de wedstrijd gaat door totdat een team wint.
Tie-Break Regels
Om te voorkomen dat wedstrijden eindeloos duren, vooral in competitieverband of toernooien, kunnen tie-break regels worden toegepast. Een veelvoorkomende tie-break regel is dat aan het begin van elke extra inning het aanvallende team een loper op het tweede honk plaatst. Deze loper is meestal de speler die in de voorgaande inning als laatste uit is gegaan, of een andere speler naar keuze van de coach.
Het doel van deze regel is om de kans op scoren te vergroten en zo sneller tot een beslissing te komen. Met een loper op het tweede honk is de kans groter dat er een honkslag, een doorgeschoten bal of een andere spelsituatie ontstaat die tot een punt leidt.
Internationale Variaties
De regels rondom gelijkspel en tie-breaks kunnen variëren afhankelijk van de competitie of het toernooi. Internationale competities, zoals de World Baseball Classic of de Olympische Spelen, kunnen hun eigen specifieke regels hebben om wedstrijden binnen een redelijke tijd af te ronden. Het is daarom belangrijk om de specifieke regels van het betreffende evenement te raadplegen.
Lees ook: Het leven van Harry Kruyssen
Alternatieven in Coronatijd: Het Honkbal Dobbelspel
Omdat er door de coronacrisis tijdelijk geen wedstrijden gespeeld konden worden, is er een alternatief bedacht: het Blue Hawks honkbal dobbelspel. Hierbij wordt met een dobbelsteen gegooid om te bepalen wat er is geslagen, bijvoorbeeld een homerun, vangbal of drie slag.
Het spel kan gespeeld worden met 2 tot 18 spelers, verdeeld over twee teams. Elke speler gooit om de beurt totdat er drie uit zijn. Daarna wisselen de teams van slagbeurt. Na 9 innings is de wedstrijd voorbij. Bij een gelijkspel kan er een verlenging worden gespeeld, bijvoorbeeld met tie-break.
Spelregels van het Dobbelspel
- Voorbereiding: Download en print de spelbladen. Knip de bal en de spelers uit. Zoek twee dobbelstenen.
- Spelverloop: Gooi met de dobbelsteen om te bepalen wat je hebt geslagen.
- Uitslagen: Ben je tijdens het slaan uit, leg dan een bal op een vakje bij "Uit". Honklopers schuiven evenveel honken op als de slagman krijgt (één honk bij een honkslag of vier wijd, drie honken bij een driehonkslag). Bij een vangbal of grondbal blijven de lopers op hun honken.
De spelregels kunnen naar eigen inzicht worden aangepast.
Internationale Betekenis en Evenementen
Nederland speelt internationaal als "Kingdom of the Netherlands", omdat ook spelers van Aruba en Curaçao deel uitmaken van het nationale team. Om het Nederlandse team in actie te zien, kun je wedstrijden bezoeken tijdens de Haarlemse Honkbalweek of het Rotterdamse World Port Tournament. Meer informatie over de hoofdklasse en het Nederlandse honk- en softbalteam is te vinden op www.honkbalsite.com of www.softbalsite.com.
tags: #gelijkspel #honkbal #regels