De KNVB Beker, een prestigieus toernooi in het Nederlandse voetbal, kent specifieke regels om een beslissing te forceren bij een gelijkspel. Deze regels zijn in de loop der jaren geëvolueerd om eerlijkheid en duidelijkheid te waarborgen. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de geldende regels voor zowel veldvoetbal als futsal, inclusief de procedures voor beslissingswedstrijden en de regels omtrent verlenging en strafschoppen.
Rangorde bij Gelijk Puntenaantal in Veldvoetbal
In het veldvoetbal, zowel in categorie A als in categorie B, wordt bij een gelijk puntenaantal de rangorde bepaald aan de hand van de volgende criteria:
- Doelsaldo: Het team met het beste doelsaldo (verschil tussen gescoorde en tegendoelpunten) staat hoger in de ranglijst.
- Aantal Doelpunten Voor: Als het doelsaldo gelijk is, is het team dat meer doelpunten heeft gescoord doorslaggevend.
- Onderling Resultaat: Indien ook het aantal doelpunten voor gelijk is, wordt gekeken naar het totale resultaat van de onderlinge competitiewedstrijden tussen de betreffende teams.
- Beslissingswedstrijd: Een beslissingswedstrijd wordt gespeeld als ook het totale resultaat van de onderlinge competitiewedstrijden gelijk is.
Regels bij een Gelijkspel in de KNVB Beker
Wat gebeurt er bij een gelijke stand na negentig minuten?
Na negentig minuten spelen wordt er bij een gelijke stand verlengd. Twee keer vijftien minuten. Mocht er daarna nog steeds geen winnaar zijn, dan worden er penalty's genomen. Dit geldt voor zowel de halve finale, als de finale. De winnaar krijgt ook nog een 350 duizend euro prijzengeld. De verliezer krijgt 200 duizend euro. In eerdere rondes hebben de clubs ook al premies gekregen.
Verlenging
Mochten teams na negentig minuten nog op gelijke hoogte staan, dan volgt een verlenging van twee keer een kwartier. Alleen bij de strijd om de Johan Cruijff Schaal is de verlenging in 2014 afgeschaft, zodat spelers aan het begin van het seizoen minder fysiek worden belast.
Strafschoppen
Wanneer een bekerwedstrijd in een gelijkspel eindigt, volgt er direct een strafschoppenserie. Er vindt geen verlenging plaats, met uitzondering van de Landelijke Beker Vrouwen, waar wel eerst verlenging wordt gespeeld.
Lees ook: De officiële basketbalregels
De strafschoppen worden om-en-om genomen. Team A begint, waarna team B een strafschop neemt, en dit wordt afgewisseld.
Geschiedenis van Strafschoppen bij Gelijkspel
De behoefte aan een duidelijke regeling voor wedstrijden die in een gelijkspel eindigen, is niet nieuw. Al in de beginjaren van de KNVB beker worstelde men met de vraag hoe een winnaar te bepalen.
Vroege Voorbeelden en Incidenten
In 1920 organiseerde Sittardia een wedstrijd tegen RFC, die bij gelijkspel volgens het reglement werd beslist met strafschoppen. Het bleef 0-0, waarna het bestuur van Sittardia besloot om de wedstrijd te verlengen.
Een toernooi in het Brabantse Mill in 1924 illustreerde de noodzaak van uniforme regels, waar de ene wedstrijd na een gelijkspel werd beslist door strafschoppen en de andere door loting.
Op 15 september 1968 leidde scheidsrechter Sjef Dorpmans een strafschoppenserie na de bekerwedstrijd NOAD - GVAV. Echter, een reglementenkenner wees op de onjuistheid, waarna de scheidsrechter de spelers, die al onder de douche stonden, terugriep.
Lees ook: De officiële honkbalregels in Nederland uitgelegd
De Eerste Strafschoppenserie in een Finale
De eerste KNVB bekerfinale die door strafschoppen werd beslist, was in 1948 tussen Wageningen en DWV. Wageningen won nadat hun keeper Van Elst twee strafschoppen stopte.
Reglementaire Vastlegging
De strafschoppenserie bij bekerwedstrijden werd reglementair vastgelegd in aanloop naar de speelronde van 1 januari 1959. Hierin werd bepaald dat bij een gelijke stand na de reguliere speeltijd een verlenging van maximaal 4 keer 7,5 minuut zou volgen.
Evolutie van de Strafschoppenregels
De regels rondom strafschoppen hebben verschillende aanpassingen ondergaan om eerlijkheid en duidelijkheid te waarborgen.
Om-en-om Principe
De verplichting om de strafschoppen om-en-om te nemen, werd pas in 1968 ingevoerd. Deze regel werd later, vanaf het seizoen 2019/’20, opnieuw ingevoerd na een periode waarin een ander systeem werd gehanteerd.
Europese Regelgeving
In de zomer van 1970 volgde Europese regelgeving die bepaalde dat internationale voetbalwedstrijden niet langer door het opgooien van een muntstukje beslist mochten worden.
Lees ook: Hoe werkt een gelijkspel in Olympisch hockey?
Huidige Regels voor Strafschoppen in de KNVB Beker
Sinds het seizoen 2019/’20 zijn de regels voor strafschoppen in de KNVB beker als volgt:
Algemene Procedure
Wanneer een bekerwedstrijd in een gelijkspel eindigt, volgt er direct een strafschoppenserie. Er vindt geen verlenging plaats, met uitzondering van de Landelijke Beker Vrouwen, waar wel eerst verlenging wordt gespeeld.
De strafschoppen worden om-en-om genomen. Team A begint, waarna team B een strafschop neemt, en dit wordt afgewisseld.
Verantwoordelijkheid en Aansprakelijkheid
De thuis-, uit- en de eventueel derde organiserende vereniging zijn allemaal verantwoordelijk voor de nakoming van de richtlijnen. Bij het niet nakomen van de richtlijnen kunnen ze verantwoordelijk worden gesteld.
De organiserende vereniging is verantwoordelijk voor het toezien op en het handhaven van de ordemaatregelen. Bij wedstrijden op neutraal terrein moeten zowel de organiserende vereniging als de twee verenigingen die de wedstrijd spelen een wedstrijdcoördinator aanwijzen. De KNVB is niet aansprakelijk voor eventuele schade of nadelige gevolgen als een scheidsrechter niet aanwezig is. Elke amateurvereniging dient een eigen aansprakelijkheidsverzekering te hebben. Alleen als bij een claim blijkt dat een vereniging geen eigen aansprakelijkheidsverzekering heeft, kan een beroep worden gedaan op de aansprakelijkheidsverzekering van de KNVB.
Regels Tijdens de Nacompetitie
Tijdens de nacompetitie gelden dezelfde regels als tijdens de reguliere competitie, met enkele aanvullingen en verduidelijkingen.
Senioren Categorie A
De wedstrijd duurt 2x45 minuten. Bij beslissingswedstrijden en bij wedstrijden in de nacompetitie die uit enkele wedstrijden bestaan, moet er na afloop een winnaar zijn.
Verlenging en Strafschoppen
Bij een gelijkspel wordt met 2 x 15 minuten verlengd. Is het na de verlenging nog steeds gelijk, volgt een strafschoppenserie. De strafschoppen worden om en om genomen. Voor verdere regels rondom strafschoppen, zie het document hieronder.
Wisselen
Teams mogen 5 keer wisselen tijdens maximaal 3 wisselmomenten. Wisselen in de rust wordt niet geteld als wisselmoment. Een speler die is gewisseld, mag niet meer aan de wedstrijd deelnemen.
Wisselen als er verlengd wordt
Bij een verlenging mag elk team één extra speler wisselen, ook als het maximum van 5 al is bereikt. Bij een verlenging krijgt elk team één extra wisselmoment. Naast het extra wisselmoment mag ook voor aanvang van de verlenging en in de rust van de verlenging worden gewisseld. Dit telt dus niet mee als wisselmoment. Als een team tijdens de wedstrijd het maximum van vijf wissels en/of drie wisselmomenten niet heeft gebruikt, mogen die gebruikt worden tijdens de verlenging.
Jeugd Categorie A (divisies en hoofdklasse)
Hier gelden dezelfde regels als bij de senioren categorie A. Er is een uitzondering: bij de jeugd wordt er niet verlengd. Als een wedstrijd in een gelijkspel eindigt, volgt meteen een strafschoppenserie.
De eindstrijd bestaat uit een districtsfinale. Als bij de senioren mannen categorie A deze wedstrijd na negentig minuten gelijk geëindigd volgt er een verlenging van de wedstrijd met 2x15 minuten. Bij verlenging is het mogelijk één extra speler te wisselen. Tijdens de nacompetitie wordt volgens dezelfde regels gespeeld als tijdens de reguliere competitie.
Senioren Categorie A: Beslissingswedstrijden
Wedstrijdduur en vervolg
De wedstrijd duurt 2x45 minuten. Bij beslissingswedstrijden en bij wedstrijden in de nacompetitie die uit enkele wedstrijden bestaan, moet er na afloop een winnaar zijn.
Verlenging en strafschoppen
Bij een gelijkspel wordt met 2 x 15 minuten verlengd. Is het na de verlenging nog steeds gelijk, volgt een strafschoppenserie. De strafschoppen worden om en om genomen. Voor verdere regels rondom strafschoppen, zie het document hieronder.
Wisselen
Teams mogen 5 keer wisselen tijdens maximaal 3 wisselmomenten. Wisselen in de rust wordt niet geteld als wisselmoment. Een speler die is gewisseld, mag niet meer aan de wedstrijd deelnemen.
Wisselen tijdens Verlenging
Bij een verlenging mag elk team één extra speler wisselen, ook als het maximum van 5 al is bereikt. Bij een verlenging krijgt elk team één extra wisselmoment. Naast het extra wisselmoment mag ook voor aanvang van de verlenging en in de rust van de verlenging worden gewisseld. Dit telt dus niet mee als wisselmoment. Als een team tijdens de wedstrijd het maximum van vijf wissels en/of drie wisselmomenten niet heeft gebruikt, mogen die gebruikt worden tijdens de verlenging.
Jeugd Categorie A (Divisies en Hoofdklasse)
Voor de jeugd in categorie A (divisies en hoofdklasse) gelden dezelfde regels als bij de senioren categorie A, met één belangrijke uitzondering:
Geen Verlenging
Bij de jeugd wordt er niet verlengd. De eindstrijd bestaat uit een districtsfinale. Als bij de senioren mannen categorie A deze wedstrijd na negentig minuten gelijk geëindigd volgt er een verlenging van de wedstrijd met 2x15 minuten. Bij verlenging is het mogelijk één extra speler te wisselen. Is er dan nog geen beslissing gevallen, dan dienen strafschoppen te worden genomen conform de “Spelregels Veldvoetbal”.
tags: #gelijkspel #regels #KNVB #beker