De Engelse Premier League staat tegenwoordig bekend als de meest prestigieuze en competitieve voetbalcompetitie van Europa. Met een rijke voetbalcultuur en enorme televisie-inkomsten trekt de league wereldwijd talent aan. Clubs als Manchester City ontvingen in het seizoen 2020/21 bijna 180 miljoen euro aan televisiegelden, terwijl Sheffield United, de club met de minste inkomsten, nog steeds ongeveer 113 miljoen euro ontving. Ter vergelijking: de gehele Nederlandse Eredivisie had slechts 80 miljoen euro te verdelen.
Een Donker Verleden: Verval in de Jaren '80
Het huidige succes van de Premier League is des te opmerkelijker gezien de situatie eind jaren '80. Het Engelse voetbal verkeerde in verval, met verouderde stadions, hooliganisme en een competitie die kwalitatief achterliep op de Italiaanse Serie A en de Spaanse Primera División. Goede spelers werden weggekocht door Italiaanse en Spaanse clubs, een situatie die nu ondenkbaar is.
De UEFA Champions League stelt ieder jaar vier plaatsen beschikbaar voor Engelse ploegen om deel te nemen aan het toernooi. Aan dit toernooi mogen drie Engelse ploegen deelnemen. De FA heeft besloten om de nummer 5 een plaats te geven en de andere twee via de bekertoernooien FA Cup en League Cup te verdelen.
Het Heizeldrama: Een Dieptepunt
Een tragisch dieptepunt in deze periode was het Heizeldrama in 1985. Tijdens de finale van de Europacup 1 tussen Liverpool en Juventus in het Heizelstadion in Brussel braken hevige rellen uit. Liverpool-supporters wisten toegang te krijgen tot het neutrale vak, waar veel Juventus-supporters zaten. Er ontstond paniek en een deel van de tribune stortte in, waarbij 39 mensen om het leven kwamen en 400 gewond raakten. Als straf werden alle Engelse voetbalclubs voor vijf jaar uitgesloten van Europees voetbal.
De Ommekeer: Jaren '90 en de Geboorte van de Premier League
Aan het begin van de jaren '90 begon het Engelse voetbal zich te herstellen. Het Engelse nationale elftal bereikte de halve finale van het WK 1990 en de uitsluiting van Europees voetbal werd opgeheven. Stadions werden gerenoveerd, waardoor clubs meer inkomsten konden genereren. Televisiegelden begonnen een steeds belangrijkere rol te spelen.
Lees ook: Turkije wint EK Volleybal
In 1986 kon de gehele Engels Football League, die bestond uit vier verschillende divisies, slechts 6,3 miljoen pond verdelen. De clubs uit de hoogste divisie wilden meer geld en scheidden zich af van de lagere divisies. Op 17 mei 1992 werd de FA Premier League opgericht, bestaande uit 22 clubs. Promotie en degradatie tussen de Premier League en de Championship (het Engelse tweede niveau) bleven wel in stand.
De Dominantie van de "Grote Vier" en de Opkomst van Investeerders
In de jaren 2000 domineerden vier Engelse clubs: Arsenal, Manchester United, Liverpool en Chelsea. Vooral tussen 2002 en 2009 werden de eerste vier plaatsen bijna ieder seizoen door deze clubs bezet. De komst van de Russische miljardair Roman Abramovich naar Chelsea in 2003 markeerde een keerpunt. De club voegde zich toe aan de top van het Engelse voetbal en steeds meer Engelse clubs werden overgenomen door rijke buitenlandse investeerders.
Structuur en Competitie
De Premier League bestaat uit twintig clubs die tussen augustus en mei in totaal 38 wedstrijden spelen. De drie laagst geplaatste teams degraderen, terwijl de vier hoogst geplaatste teams zich direct kwalificeren voor de Champions League. Naast Engelse clubs kunnen ook clubs uit Wales zich kwalificeren voor een plaats in de Premier League, maar daarvoor moeten zij wel deelnemen aan de Engelse voetbalpiramide.
De Rol van Televisie en Commercie
De opkomst van de Premier League is onlosmakelijk verbonden met de groeiende rol van televisie en commercie. In 1986 ontving de Football League 6,3 miljoen pond voor een tweejarige overeenkomst, maar in 1988 steeg dit bedrag tot 44 miljoen pond voor vier jaar. Deze onderhandelingen wezen al op de komst van een nieuwe "supercompetitie".
Greg Dyke, directeur van London Weekend Television, speelde een belangrijke rol in de oprichting van de Premier League. Hij ging in 1990 met de vijf grootste clubs om tafel om de afscheiding van de Football League uit te werken. Dyke geloofde dat het voor zijn bedrijf lucratiever zou zijn als alleen de grootste clubs op de nationale televisie zouden verschijnen.
Lees ook: EK Voetbal: Een Overzicht
Op 13 februari 2018 werd bekend dat de tv-rechten voor de wedstrijden in de Premier League tussen 2019 en 2022 verkocht waren voor 4,46 miljard pond, omgerekend zo'n 5 miljard euro. Sky Sports schafte vier pakketten aan en BT Sports één.
Vernieuwingen in de Spelregels
Het voetbal zoals wij nu kennen, lijkt heel normaal. Toch is er de laatste 60 jaar ontzettend veel veranderd. Het is niet voor te stellen hoe het er eerst aan toe ging. Hierbij een tijdlijn waarin je ziet wanneer welke regels zijn ingevoerd:
- 1863: Er was geen lat en dus geen limiet aan de hoogte van het doel; wie de bal het eerste pakt, mag de bal ingooien; ingooien deed je met één hand; er waren geen scheidsrechters; buitenspel bestond al.
- 1871: Introductie van scheidsrechters.
- 1872: Corners werden geïntroduceerd, maar je mocht er niet direct uit scoren.
- 1891: Ontstaan penalty’s.
- 1909: De ‘doelman’ werd nu pas een échte positie. Hij kreeg een ander kleur shirt en een gebied waar hij de bal met de handen mocht aanraken.
- 1966: Uitvinding van gele en rode kaarten. Het WK van 1966 was een grote schoppartij. Om dat in de toekomst te voorkomen bedacht Engelsman Ken Aston de gele en rode kaart.
Londen als Voetbalhoofdstad
Londen herbergt een indrukwekkend aantal voetbalclubs, verdeeld over verschillende competities. Met maar liefst 18 voetbalclubs die actief zijn in de professionele Engelse competities, biedt de stad voetbalfans een schat aan mogelijkheden om hun favoriete sport te volgen. Londen is trots op zijn vertegenwoordiging in de Premier League, met zes voetbalclubs uit de stad die strijden in de hoogste Engelse voetbalcompetitie:
- Arsenal: Opgericht in 1886, met een rijke geschiedenis en talloze titels. Het Emirates Stadium biedt plaats aan meer dan 60.000 fans.
- Chelsea: Getransformeerd sinds de overname door Roman Abramovich in 2003, met talloze Premier League- en FA Cup-titels, evenals de UEFA Champions League. Stamford Bridge is het historische thuis van Chelsea.
- Tottenham Hotspur: Bekend om zijn aanvallende speelstijl en trouwe aanhang. Het Tottenham Hotspur Stadium is een modern juweeltje in de stad.
- West Ham United: Heeft een sterke band met de oostelijke delen van Londen. Het London Stadium in Stratford is het huidige thuis van West Ham.
- Crystal Palace: Heeft een toegewijde aanhang in Zuid-Londen. Selhurst Park is al lang het thuisstadion van Crystal Palace.
- Brentford: Maakte in 2021 zijn debuut in de Premier League. Brentford Community Stadium is hun nieuwe onderkomen.
- Fulham FC: Opgericht in 1879, is een voetbalclub met een rijke geschiedenis in het Engelse voetbal. Craven Cottage is een verademing vergeleken met alle futuristische sportpaleizen in de Premier League.
Historische Rivaliteiten
De Premier League staat bekend om zijn intense rivaliteiten, die vaak verder gaan dan alleen voetbal:
- Liverpool vs. Manchester United: De grootste en langste rivaliteit in het Engelse voetbal, tussen de twee meest succesvolle clubs.
- North London Derby (Arsenal vs. Tottenham Hotspur): Een verhitte strijd tussen de clubs uit Noord-Londen.
- Merseyside Derby (Liverpool vs. Everton): De langstlopende derby in Engeland, waar beide teams sinds 1962 ononderbroken tegenover elkaar staan.
- Manchester Derby (Manchester United vs. Manchester City): Een strijd om de dominantie in Manchester.
Lees ook: Het EK Honkbal: Een Terugblik