Korfbal, een sport die met name in Nederland en België op hoog niveau wordt beoefend, kent een rijke geschiedenis. Hoewel de sport niet zo wijdverspreid is als bijvoorbeeld voetbal, heeft het een sterke basis in deze twee landen en een groeiende internationale aanhang. Dit artikel duikt in de geschiedenis van het Europees Kampioenschap Korfbal, van de vroege ontwikkeling van de sport tot de recente successen van TeamNL Korfbal.
De Oorsprong van Korfbal
De basis van korfbal ligt niet in Nederland of België, maar in Zweden. In 1902 bezocht de Amsterdamse onderwijzer Nico Broekhuysen een cursus in Nääs, Zweden, waar hij kennismaakte met het spel Ringboll. Dit spel, gespeeld in de buitenlucht, vereiste dat spelers een bal door een ring aan een paal van drie meter hoog moesten gooien. Wat bijzonder was, is dat jongens en meisjes samen speelden.
Broekhuysen nam het spel mee naar Amsterdam en paste het aan. Hij verving de ring door een rieten mand, waardoor het duidelijker werd wanneer er gescoord was, en noemde het spel korfbal. Hij vereenvoudigde de spelregels, waardoor het spel toegankelijk werd voor een breed publiek. Korfbal werd al snel populair, niet alleen bij kinderen, maar ook bij volwassenen.
De Ontwikkeling van het Korfbal in Nederland
In 1938, ter gelegenheid van het 35-jarig bestaan, kreeg de Nederlandse korfbalbond de toevoeging "Koninklijk" en werd het Koninklijke Nederlandse Korfbal Verbond (KNKB). In 1920 was ook de Christelijke Korfbal Bond (CKB) opgericht, die vasthield aan het principe dat er niet op zondag gespeeld mocht worden. In 1973 sloot de CKB zich aan bij de KNKB, met de restrictie dat clubs uit de CKB niet op zondag hoefden te spelen. Er kwamen ook nog een derde en vierde bond: de Nederlandse Dames Korfbal Bond (NDKB) en de Rooms Katholieke Dames Korfbal Bond (RKDKB), die later opging in de NDKB.
Door de jaren heen zijn er veel aanpassingen gedaan aan het korfbal. Tot 1993 werd er gespeeld met drie vakken, maar het middenvak, het zogenaamde "doorgeefvak", werd eruit gehaald. In die tijd werd er nog met 12 personen gespeeld. De mannen waren de hoofdaanvallers, maar door de jaren heen hebben de vrouwen een steeds meer gelijkwaardige rol gekregen in het spel. In 1965 werd het verbod op het verdedigend schieten ingevoerd, wat inhield dat er niet geschoten mocht worden op de korf als je in dekking van de tegenstander stond. Praktisch was ook de vervanging van de rieten korf door een kunststofkorf.
Lees ook: Turkije wint EK Volleybal
De Internationale Korfbal Federatie (IKF)
De Nederlandse competitie is samen met de Belgische de sterkste ter wereld. Maar toch wordt er wereldwijd nog in veel landen korfbal gespeeld. In 1933 werd de Internationale Korfbal Bond (IKF) opgericht, waar inmiddels 67 nationale bonden bij zijn aangesloten. Wereldwijd wordt er door ongeveer 300.000 sporters gekorfbald op wedstrijdniveau. De strijd om de Europese en wereldtitels is doorgaans een Nederlands-Belgische aangelegenheid. Tijdens de laatste Wereldspelen in Polen werd Nederland weer eerste, en Nederland heeft alle korfbaltoernooien in de geschiedenis van de Wereldspelen gewonnen.
De Vroege Internationale Ontwikkeling
Voor de Tweede Wereldoorlog waren er nog geen EK's of WK's in het korfbal, simpelweg omdat er niet genoeg landen waren waar de sport werd beoefend. Nadat Nico Broekhuysen in 1902 de basis had gelegd voor korfbal, duurde het tot 1921 voordat ook de Belgen meededen. De enige korfballers buiten Europa waren in de toenmalige koloniën Suriname, de Nederlandse Antillen en Nederlands-Indië, wat te weinig was om een groot evenement te organiseren.
Na de Tweede Wereldoorlog zorgde Albert Milhado ervoor dat ook in Groot-Brittannië belangstelling kwam voor korfbal. Milhado speelde een centrale rol in de Nederlandse enclave in ballingschap in Londen door het organiseren van internationale sportwedstrijden. Hij nodigde hoogwaardigheidsbekleders uit, zoals Nederlandse en Belgische ministers in ballingschap, Britse militaire autoriteiten, zakenmensen van Unilever en prins Bernhard. Milhado wilde de internationale contacten herstellen door uitwisselingen van jongeren bij Nederlandse en Engelse sportorganisaties, en hij had extra belangstelling voor korfbal.
Na de Bevrijding verzamelde hij geld voor demonstratiewedstrijden van Nederlandse teams in Groot-Brittannië. In juli 1946 werd deze korfbalreis gerealiseerd, met de oprichting van clubs als Mitcham KC, Wandsworth KC en Croydon KC. Aan het eind van die maand volgde ook de British Korfball Association, met Milhado als vicevoorzitter. Eindelijk was er een derde korfballand, hoewel nog te weinig voor een officieel Europees kampioenschap.
Het Officieuze EK van 1956
Bij het tienjarige jubileum van de Britse bond in 1956 werd een officieus Europees kampioenschap georganiseerd, meer dan veertig jaar vóór de officiële eerste editie. Sinds 1946 werd er namelijk ook gekorfbald in Denemarken, Noorwegen en Zwitserland, waarvan de nationale teams samen met die van Nederland en België de oversteek maakten naar Londen. In totaal deden zes internationale landenteams mee en een stuk of vijftien Engelse clubteams. Er werd een officiële ontvangst, een diner en een bal georganiseerd. Het was een merkwaardig evenement met clubteams en nationale selecties door elkaar, maar de Britse bond organiseerde 65 jaar geleden het grootste internationale korfbaltoernooi tot dat moment.
Lees ook: EK Voetbal: Een Overzicht
De Dominantie van Nederland en België
De strijd om de Europese en wereldtitels is doorgaans een Nederlands-Belgische aangelegenheid. Dit komt doordat korfbal in deze landen op een hoger niveau wordt beoefend dan in de meeste andere landen. De Nederlandse competitie is samen met de Belgische de sterkste ter wereld. Dit heeft geleid tot een dominantie van deze twee landen in internationale toernooien.
Recente Successen van TeamNL Korfbal
TeamNL Korfbal heeft in het Catalaanse Calonge i Sant Antoni de Europese titel veroverd. Opvallende starter bij Nederland was captain en routinier Daan Preuninger. Hij kampte met een voetblessure en maakte nog weinig minuten dit toernooi. Ook in de halve finale tegen Catalonië werd hij gespaard, maar in de eindstrijd tegen de Belgen begon hij gewoon in de basis. Direct in de eerste aanval maakte Harjan Visscher de openingsgoal voor Nederland. Echter, aan de andere kant had de Belgische Lise van Maldeghem, die in de Nederlandse competitie uitkomt voor landskampioen PKC/Vertom, direct een antwoord.
Nederland kon meerdere keren een gaatje van twee slaan, maar België haakte steeds aan. Het tweede kwart startte met een lange blessurebehandeling van Brett Zuijdwegt, die hard in botsing kwam met de Belgische Kian Amorgaste. Gelukkig voor Nederland kon ze doorspelen, waarna Out vanaf de strafworpstip voor het eerst een gaatje van drie kon slaan. Daarna kwam Oranje meerdere keren goed weg. België miste twee strafworpen en was algeheel ongelukkig in de afronding. Nederland profiteerde daar niet van en kon pas na een time-out van bondscoach Ard Korporaal uitlopen naar een 5-10 voorsprong. Bij rust was de voorsprong nog altijd vijf goals: 7-12.
Na rust bleef het verschil vijf goals tot 9-14. Daarna zette Nederland de organisatie steeds beter neer. Aanvallend kon er meer herhaald worden, wat resulteerde in een run van vier goals. Daarna ging ook België weer scoren, maar het verschil was inmiddels gemaakt. De slotfase van de wedstrijd was wat rommelig. Het spel lag veel stil door blessurebehandelingen en overtredingen over en weer en ook qua doelpunten was het schaars. Uiteindelijk won Oranje met 15-21 en daarmee is de negende Europese titel voor TeamNL Korfbal een feit.
Beachkorfbal
Op The World Games in het Chinese Chengdu heeft het Nederlands Beachkorfbalteam een zilveren medaille behaald. Na de gewonnen halve finale tegen Hongarije (12-4), verloor Oranje de finale in de ultieme slotseconde van Chinees Taipei (6-8). Het Nederlands Beachkorfbalteam heeft de halve finale van The World Games in Chengdu bereikt. Op de tweede dag van het beachkorfbaltoernooi werden Polen en Amerika eenvoudig verslagen. Het Nederlands Beachkorfbalteam is goed begonnen aan het beachkorfbaltoernooi op The World Games in het Chinese Chengdu. Op de eerste toernooidag werden beide groepswedstrijden gewonnen, waardoor Nederland nu aan kop gaat in Groep A.
Lees ook: Het EK Honkbal: Een Terugblik
Korfbal als Olympische Sport
Korfbal is (nog) geen olympische sport, maar wel erkend bij het Internationaal Olympisch Comité. Er wordt van alles aan gedaan om korfbal een Olympische sport te laten worden door het IKF, waarin Nederland en België het voortouw nemen. Het doel is dat we in 2028 bij de Olympische Spelen korfbal mogen aanschouwen. Vooral dit laatste punt is een uitdaging gezien Nederland en België veruit de sterkte landen zijn. Wat weer wel in het voordeel werkt voor korfbal is het feit dat het een gemengde sport is. Het Olympische Comité zet hoog in op gelijkwaardigheid en ‘gender equality’.
De Toekomst van het Korfbal
De toekomst van het korfbal ziet er rooskleurig uit. De sport blijft zich ontwikkelen en er komen steeds meer landen bij die korfbal beoefenen. Het feit dat korfbal een gemengde sport is, is een groot voordeel in de huidige tijd waarin gelijkwaardigheid en ‘gender equality’ hoog in het vaandel staan. Met de inspanningen van de IKF en de steun van Nederland en België, is de kans groot dat korfbal in de toekomst een nog grotere rol zal spelen in de internationale sportwereld.
tags: #europees #kampioenschap #korfbal #geschiedenis