De eerste nationale volleybal competitie in Nederland, georganiseerd door de Nederlandse Volleybal Bond (Nevobo), vormt het hoogste niveau voor zowel heren- als damesteams in het land. Deze competitie is de arena waar gestreden wordt om het felbegeerde nationaal kampioenschap. De competitie omvat een breed scala aan niveaus, van de Eredivisie tot regionale competities, en omvat ook bekertoernooien en jeugdcompetities.
Historische Context en Ontwikkeling
De Nevobo heeft door de jaren heen diverse maatregelen getroffen om de Eredivisie aantrekkelijker te maken voor spelers, publiek en sponsors, met als doel het niveau van het Nederlandse volleybal te verhogen. Deze top-downbenadering heeft vaak een direct effect op de divisies daaronder, door maatregelen zoals het al dan niet toestaan van promotie en de inkrimping of uitbreiding van het aantal teams.
Een belangrijke mijlpaal in de ontwikkeling van het Nederlandse volleybal is het Bankrasmodel. Onder leiding van Arie Selinger was dit een revolutionaire aanpak waarbij een groep getalenteerde volleyballers zich volledig inzette om de top te bereiken. Dit model resulteerde in het behalen van zilver op de Olympische Spelen van Barcelona in 1992 en goud in Atlanta in 1996.
Competitieopzet door de Jaren Heen
De competitieopzet van de Eredivisie is door de jaren heen meermaals gewijzigd. In het seizoen 2007/08 werd in de A-League gespeeld met acht teams per competitie, waarbij elk team vier keer per seizoen tegen elkaar speelde. De nummer laatst degradeerde naar de B-League, terwijl de nummers één en twee streden om het landskampioenschap in een ‘best-of-seven’ serie.
Vanaf het seizoen 2009/10 werd de competitieopzet opnieuw aangepast. Er werd geen dubbele competitie meer gespeeld. Na de reguliere competitie volgde een splitsing in poules met de nummers één t/m vier en vijf t/m acht. De eindstand in de poules was bepalend voor de plaatsing in de play-offwedstrijden. In januari 2010 kondigde de Nevobo aan dat de A-League voor het seizoen 2010/2011 zou worden uitgebreid van acht naar tien teams.
Lees ook: Humphrey Mijnals in Oranje
Later werden de Talentteam Papendal Arnhem (TTPA) teams in de Eredivisie opgenomen. Deze teams bestonden uit jonge volleyballers in de leeftijd van 14 tot 18 jaar, die werden klaargestoomd om zich bij de wereldtop te voegen. Ook veranderde de NVS in RTC, wat leidde tot minder kinderen die dit traject ingingen en een kleinere kans op het ontdekken van echt talent.
Recente Seizoenen
In de seizoenen 2017/18 en 2018/19 namen er in beide competities tien teams deel, waarvan negen clubteams en het bondsteam van TTPA. De reguliere competitie omvatte 18 wedstrijden per team, waarbij het Talent Team alleen in deze fase meedeed. In de tweede fase streden de top-6 clubteams in de kampioenspoule om twee plaatsen voor de finale om het landskampioenschap, waarin een ‘best-of-five’ serie werd gespeeld.
Divisies Onder de Eredivisie
Naast de Eredivisie zijn er ook andere klassen op nationaal niveau, zoals de Topdivisie, die één niveau lager is. Daaronder bevinden zich de eerste en tweede divisies. De Nevobo probeert het niveau van de Eredivisie te behouden en te verbeteren, maar de vraag is hoe het niveau in de divisies daaronder zich ontwikkelt. Maatregelen zoals doorstroming en handhaving, het promoveren zonder kampioen te worden, en het opnemen van tweede selecties van Eredivisieteams in de Topdivisie zijn gebruikelijk.
Niveauverschillen en Concurrentie
Volleybalvolgers vragen zich af of deze maatregelen wel de juiste zijn. De verschillen tussen de Eredivisie, Topdivisie en Eerste Divisie worden steeds kleiner, waardoor het voor spelers minder uitmaakt op welk niveau ze spelen. Een stap terug of omhoog in divisie betekent niet altijd dat het persoonlijke niveau ook mee verandert.
Sommige clubs kijken over de grens voor meer competitie. Clubs uit het zuiden en westen van Nederland nemen bijvoorbeeld deel aan competities in België, terwijl clubs uit het noorden en oosten in Duitsland spelen.
Lees ook: Complete Gids voor Waterpolo Regels
Nieuwe Ontwikkelingen en Toekomstperspectieven
In de Bondsraad van 1 juli 2023 zijn er nieuwe ontwikkelingen aangenomen die de competitiepiramide enigszins zullen veranderen. Boven de Topdivisie komt er een Superdivisie, het hoogste niveau van de amateurpiramide. De kampioen van deze divisie mag zich amateurkampioen van Nederland noemen. In principe bestaat deze Superdivisie uit 10 teams. Een voorbeeld hiervan is Voltena, die al heeft aangegeven graag in de Superdivisie te willen uitkomen.
Met ingang van het seizoen 2024/2025 zullen de poules in alle onderliggende niveaus uit tien teams bestaan. De opzet van de jeugdcompetitie blijft ongewijzigd, met poules van zes teams en een herindeling na de kerstvakantie. Vanaf seizoen 2024/2025 wordt er gewerkt met een nieuwe opzet van het bekertoernooi, zowel nationaal als regionaal. Het bekertoernooi staat open voor alle teams van een vereniging, waardoor teams die graag meer wedstrijden spelen de mogelijkheid krijgen om deel te nemen.
De aanpassingen hebben consequenties voor zaaleisen, wedstrijdreglementen en andere zaken. De diverse reglementen, richtlijnen en publicaties zijn hierop aangepast.
De Rol van de Nevobo
De Nevobo speelt een cruciale rol in de organisatie van de volleybalcompetities in Nederland. Een grote groep volleyballers neemt deel aan de Nevobo competitie, en de teams worden jaarlijks ingedeeld naar niveau en regio in verschillende poules. In elke poule wordt er gestreden om het kampioenschap, met promotie naar een hoger niveau als beloning. Elk niveau wordt zoveel mogelijk geografisch ingedeeld, waarbij teams van één vereniging indien mogelijk in verschillende poules worden ingedeeld. Elke poule bestaat uit 10 teams, met uitzondering van de Eredivisie.
Jeugdcompetitie
De jeugdcompetitie is voor jongeren van 12 tot 18 jaar en is eveneens piramidaal opgebouwd. Een grote groep volleyballende Nederlanders doet mee aan de Nevobo competitie. De teams worden jaarlijks ingedeeld naar niveau en regio in verschillende poules. In elke poule wordt er gestreden om het kampioenschap, in de promotieklasse en hoger gevolgd door een promotie naar een hoger niveau. Het hoogste niveau in Nederland is de Eredivisie, deze is losgekoppeld van de rest van de piramide. De amateurpiramide op nationaal niveau bestaat uit: de Superdivisie, Topdivisie, de 1e en 2e divisie. In de Superdivisie, het hoogste niveau binnen de amateurpiramide, spelen de teams om het amateurkampioenschap van Nederland. De Topdivisie bestaat uit 2 poules, de Eerste Divisie uit 3 poules en de Tweede Divisie uit 6 poules.
Lees ook: Terugblik Daley Blind
Elk niveau wordt de poule indeling zoveel mogelijk geografisch ingedeeld waarbij teams van 1 vereniging indien mogelijk in verschillende poules ingedeeld worden. Elke poule bestaat uit 10 teams (met uitzondering van Eredivisie). De kampioen van een poule promoveert naar het hogere niveau. De grootste groep volleyballers in Nederland beoefent de sport in competitievorm. De teams worden jaarlijks naar niveau en regio in verschillende poules ingedeeld. Voor de 1e klasse en lager geldt beperkt vrije inschrijving. De jeugdcompetitie is voor jeugd van 12 tot 18 jaar. Deze competitie is eveneens piramidaal opgebouwd en zo veel mogelijk geografisch, binnen de regio, ingedeeld. Er wordt gespeeld in de leeftijdscategorieën A, B en C. Binnen de leeftijdscategorieën bestaan weer verschillende niveaus, die per regio kunnen verschillen.
Overige Competities en Toernooien
Naast de Eredivisie en de daaronder liggende divisies, omvat de Nederlandse volleybalcompetitie ook een breed scala aan andere competities en toernooien. Dit omvat onder andere:
- Regionale Competities: Deze competities omvatten senioren, masters, ABC-jeugd, CMV-jeugd, recreanten en zitvolleybal.
- Bekertoernooien: Zowel regionale als nationale bekertoernooien worden georganiseerd. Voor het nationale bekertoernooi zijn de resultaten beschikbaar sinds 1973/1974, terwijl de regionale bekertoernooien data hebben van 1998/1999 t/m 2017/2018.
- Recreantencompetities: Er zijn ook "wilde" recreantencompetities die niet door de Nevobo worden georganiseerd.
Data en Informatie
Op een specifiek platform zijn de eindstanden van de wedstrijden om het nationaal kampioenschap, de nationale competitie, regionale competities en bekertoernooien te vinden. De informatie is niet altijd compleet en soms als tussenstanden weergegeven. Op 12 juli 2025 zijn er nog een aantal correcties doorgevoerd op de resultaten van 2024/2025, de analyses vernieuwd en de resultaten van het recreatief volleybal waarvan de resultaten niet door de nevobo worden gepubliceerd, toegevoegd. Op 21 juni 2025 zijn de standen aangevuld met de resultaten van het net afgesloten zaalseizoen 2024-2025. Tevens zijn een aantal updates van andere seizoenen meegenomen, vaak samenhangend met de naamgeving en oorsprong.
Er wordt continue gestreefd naar het zo foutloos mogelijk maken van de informatie door langdurig onderzoek en diverse vormen van controle. De verenigingsnamen in de eindstanden van de senioren en het zitvolleybal zijn, voor zover mogelijk, gecorrigeerd/aangevuld om onderscheid te maken tussen de verschillende verenigingen. Dit is in het algemeen gedaan door de plaats van vestiging toe te voegen. Voor de eindstanden van de ABC-jeugd, CMV en recreanten heeft deze aanvulling NIET plaatsgevonden. Indien sprake is geweest van correcties, bijvoorbeeld bij herindeling (minder wedstrijden tellen mee dan gespeeld) of bij meespelen buiten mededinging, is soms een gecorrigeerde stand opgenomen. Separaat is een toelichting op de legenda in de kolom opmerkingen opgenomen. Zoveel als mogelijk is deze geüniformeerd bij de senioren.
tags: #eerste #nationale #volleybal #competitie #Nederland