Honkbal, ook bekend als baseball, is een veldsport die door twee teams van elk negen spelers wordt gespeeld. De sport is vooral populair in de Verenigde Staten, Canada, Mexico, de Caraïben en delen van Azië. Hoewel het wereldwijd een van de meest gespeelde sporten is, is het in Europa minder bekend. In Nederland beoefenen ongeveer 25.000 tot 30.000 mensen de sport.
Introductie tot Honkbal
Voor buitenstaanders kan honkbal ingewikkeld lijken, met regels die minder direct zijn dan bij sporten zoals voetbal. Dit draagt echter bij aan de unieke en aantrekkelijke aard van het spel. Honkbal wordt gespeeld door zowel mannen als vrouwen. In de onderstaande uitleg kan "hij", "hem" en "speler" worden vervangen door "zij", "haar" en "speelster".
In de Verenigde Staten beleeft honkbal zijn hoogseizoen van april tot en met oktober. Het reguliere seizoen eindigt eind september, waarna de play-offs plaatsvinden, culminerend in de World Series, het kampioenschap voor clubteams.
De Basis van het Spel
Het honkbalveld bestaat uit een vierkant met omliggende ruimte. Op de hoekpunten bevinden zich de honken: drie platte, witte kussens en een vijfhoekige, witte rubberplaat als thuis honk. Naast het thuis honk zijn de slagperken voor rechtshandige en linkshandige slagmensen.
Een wedstrijd is verdeeld in negen innings, waarbij elk team per inning eenmaal aan slag en eenmaal in het veld staat. Alleen de slagpartij kan punten scoren. De veldpartij neemt posities in het veld in om te verdedigen.
Lees ook: Het leven van Harry Kruyssen
De werper gooit de bal bovenhands naar de slagman, die probeert de bal met een knuppel in het veld te slaan en vervolgens naar het eerste honk te rennen, en verder naar het tweede, derde en terug naar het thuis honk. De werper moet de bal door de ‘strike-zone’ gooien, een denkbeeldig gebied boven de thuisplaat begrensd door de breedte van de slagplaat en de schouders en knieën van de slagman.
Als drie spelers van de slagpartij ‘uit’ zijn, wisselen de teams van rol. Het team met de meeste punten na negen innings wint de wedstrijd. Bij een gelijke stand wordt er per team een extra slagbeurt gespeeld totdat een winnaar is bepaald.
Essentiële Honkbaluitrusting
De basisuitrusting van een honkballer omvat een bal, een handschoen en een knuppel. Spelers dragen speciale schoenen met scherpe punten (spikes) voor betere grip op het veld, hoewel jeugdspelers rubberen noppen gebruiken. Een slaghelm is verplicht voor slagmensen.
De handschoen is een essentieel en persoonlijk onderdeel van de uitrusting. Deze vormt zich naar de hand en de speelstijl van de speler. De handschoen van de catcher is groter en dikker dan die van andere spelers, ontworpen om de harde worpen van de werper te vangen. Veldspelers gebruiken grotere handschoenen om hoge ballen te vangen.
De bal is van leer en heeft ongeveer de grootte van een tennisbal, maar is zwaarder. De keuze van de knuppel hangt af van de lengte, het gewicht, de kracht en de snelheid van de speler. Beginners kiezen vaak een knuppel die ze gemakkelijk kunnen hanteren en gebruiken vervolgens een lichtere knuppel. De beste slagmensen gebruiken lichte aluminium knuppels.
Lees ook: Wendy Bussum Honkbal: Jouw nieuwe team?
De catcher draagt een helm, masker, bodyprotector en beenkappen (legguards) om zich te beschermen tegen de harde ballen die de werper gooit.
Het Honkbalveld
Vaste punten op het veld zijn de thuisplaat, de drie honken en de werpersheuvel. De lijnen van de thuisplaat naar het eerste en derde honk, doorgetrokken, vormen de begrenzing van het veld. Het buitenveldhek staat gemiddeld 90 tot 120 meter van de thuisplaat. De afstand tussen de honken is 27,50 meter, evenals de afstand tussen de thuisplaat en het eerste en derde honk. De afstand tussen de werpplaat en de thuisplaat is 18,45 meter.
Professionele werpers gooien de bal met een snelheid van ongeveer 40 m/seconde (144 km/uur). De slagman heeft ongeveer een halve seconde om te beslissen of de bal een slag of wijd is en of hij de bal wil slaan. Bij het eerste en derde honk is een vak voor een coach, die aanwijzingen geeft aan de honklopers.
Tactieken en Spelverloop
Het team aan slag probeert de bal zo ver mogelijk in het veld te slaan. Het ultieme doel is een homerun, waarbij de bal over het buitenveldhek wordt geslagen, waardoor de slagman ongehinderd alle honken kan passeren en een punt kan scoren. Als de bal hoog en ver wordt geslagen maar niet over het hek, kan deze worden gevangen, waardoor de slagman uit is.
De pitcher probeert samen met de catcher te voorkomen dat de tegenpartij scoort. De catcher geeft tekens aan de pitcher om aan te geven welk type bal hij moet gooien en waar in het slagperk hij de bal wil hebben. De catcher kan het veld overzien en geeft aanwijzingen aan het team. Hij moet alle ballen stoppen, omdat een doorgelaten bal vaak betekent dat de lopers een honk kunnen opschuiven.
Lees ook: Wat is het verschil?
De honkmannen bewaken de honken en proberen honklopers uit te maken door ze uit te tikken of door het honk aan te tikken voordat de loper het bereikt. De korte stop staat tussen het tweede en derde honk en probeert lage ballen te stoppen. De outfielders vangen ballen die over het infield worden geslagen.
Een dubbelspel is een spectaculaire actie waarbij twee spelers tegelijkertijd uit worden gemaakt. Een voorbeeld is wanneer een loper op het eerste honk gedwongen is naar het tweede honk te lopen, de korte stop de bal naar de tweede honkman gooit, die het honk aantikt en de bal vervolgens naar de eerste honkman gooit om ook de slagman uit te maken.
De Belangrijkste Regels van Honkbal
Een honkbalwedstrijd bestaat uit negen innings, verdeeld over twee speelhelften. Het thuisspelende team verdedigt in de ene helft, terwijl het bezoekende team aan slag is. De rollen worden in de tweede helft omgedraaid. De aanvallende helft eindigt wanneer het team drie ‘uit’s heeft.
Een speler kan op verschillende manieren ‘uit’ worden gemaakt:
- De geslagen bal wordt direct gevangen door een speler van het verdedigende team, zonder dat de bal de grond raakt.
- De slagman mist drie slagen.
- Een aanvallende speler wordt uitgetikt terwijl hij tussen de honken loopt.
- Een aanvallende speler wordt uitgebrand, wat betekent dat de bal het honk bereikt voordat de loper dat doet, in een gedwongen loopsituatie.
Alleen het team aan slag kan punten scoren. Een team scoort een punt wanneer een speler alle vier de honken heeft gepasseerd. Een homerun, waarbij een speler alle honken in één slagbeurt passeert, levert ook een punt op, plus de punten van eventuele andere honklopers op het veld.
De werper gooit de bal over de thuisplaat, tussen knie- en ellebooghoogte van de slagman (de slagzone). Een worp buiten de slagzone wordt als ‘wijd’ beschouwd, tenzij de slagman probeert de bal te slaan. Heeft de slagman na drie ‘slag’s de bal nog niet geraakt, dan is hij uit. Gooit de werper vier keer ‘wijd’, dan mag de slagman naar het eerste honk lopen. Dit geldt ook als de slagman door de werper wordt geraakt.
Honkbal in Nederland: Een Historisch Overzicht
Hoewel in Amerika honkbal de belangrijkste sport is van april tot en met oktober, is dat in Nederland anders. Honkbal werd in Nederland pas na 1900 bekend. Een Amsterdammer zou de sport tijdens een vakantie in Amerika hebben opgepikt en in Nederland hebben geïntroduceerd. De eerste honkbalwedstrijden werden in 1911 georganiseerd en in 1912 werd de Nederlandse Honkbal Bond opgericht.
De eerste Nederlandstalige spelregels werden in 1822 gepubliceerd, vertaald uit het Duits. Het spel stond toen bekend als "loopbal". In 1845 werden de regels opnieuw opgeschreven en werd het spel "Engelsch balspel" genoemd.
Een belangrijke figuur in de vroege Nederlandse honkbalgeschiedenis is Rynie Wolters, die naar de Verenigde Staten emigreerde en een van de eerste professionele honkbalspelers werd.
In de 20e eeuw groeide honkbal uit tot een populaire sport in de Verenigde Staten en verspreidde zich naar andere landen, waaronder Nederland. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg het Nederlandse honkbal steun van de Verenigde Staten.
Softbal: Een Verwante Sport
Naast honkbal ontstond ook softbal, vermoedelijk in 1887 in Chicago. Softbal ontwikkelde zich als een indoor variant van honkbal en werd later een volwaardige buitensport. Er zijn enkele belangrijke verschillen tussen softbal en honkbal: het veld is kleiner, de bal is groter, de knuppel is korter en de pitcher gooit onderhands.
Toonaangevende Evenementen in Nederland
Toernooien spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van honkbal en softbal in Nederland. De Haarlemse Honkbalweek, opgericht in 1961, en het World Port Tournament in Rotterdam, opgericht in 1985, zijn belangrijke evenementen waar internationale teams samenkomen.
Recente Prestaties
In 2011 won Nederland het wereldkampioenschap honkbal in Panama, als eerste Europese land in 73 jaar. In 2013 en 2017 bereikte het Team Kingdom of the Netherlands de halve finale van de World Baseball Classic.
Tips om te Beginnen met Honkbal in Nederland
- Leer de regels: Begin met het leren van de basisregels van het spel.
- Ontwikkel vaardigheden: Werk aan reactievermogen en hand-oogcoördinatie.
- Sluit je aan bij een team: Zoek een vereniging in de buurt om mee te spelen.
tags: #honkbal #geschiedenis #regels