Johan Cruijff, een naam die synoniem staat voor Nederlands voetbal en daarbuiten, was meer dan alleen een begenadigd speler. Zijn unieke manier van denken, zijn leiderschap en zijn inzicht maakten hem tot een icoon. In deze analyse duiken we dieper in de filosofie van Cruijff, zijn invloed op het spel en enkele memorabele uitspraken die tot op de dag van vandaag resoneren.
Cruijff: Meer Dan Een Voetballer
"Think different," de slogan van Apple, past perfect bij Johan Cruijff. Hij dacht anders dan de rest, wat hem uniek maakte en hem tot een van de grootste, zo niet de grootste, Nederlandse sporter ooit verheven heeft. Ondanks de vele verhalen en analyses die al over hem geschreven zijn, blijft zijn nalatenschap relevant en inspirerend.
Cruijffs bekendheid reikte ver buiten de Nederlandse grenzen. Tijdens mijn verblijf in Frankrijk merkte ik persoonlijk hoe groot zijn naam was. Hoewel ik hem nooit hele wedstrijden heb zien spelen, spreken de videobeelden voor zich: snelheid, inzicht, techniek en leiderschap. Vooral zijn analyses op televisie waren een must-see. Niemand praatte zoals Cruijff, niemand dacht zoals hij.
Wat kunnen sporters leren van Cruijffs manier van denken? Zijn unieke mindset is de sleutel tot zijn succes.
De Unieke Mindset van Cruijff
Cruijff stond bekend om zijn filosofische uitspraken, die soms cryptisch waren, maar altijd tot nadenken stemden. Een van zijn bekendste uitspraken is: "Je gaat het pas zien als je het doorhebt." Deze instelling brengt een groot voordeel met zich mee, want onderzoek toont aan dat een positieve instelling voordelen heeft voor een sportteam.
Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit
Timing en Actie
"Er is maar één moment dat je op tijd kunt komen." In wedstrijden is timing ontzettend belangrijk. Door veel te trainen, te analyseren en wedstrijden te spelen, kan je timing verbeteren. Een andere grote sportman, ijshockeyer Wayne Gretzky, zei ooit: "You miss 100% of the shots you don’t take." Soms moet je gewoon actie nemen en niet bang zijn om ervoor te gaan. Dit principe geldt niet alleen voor sport, maar ook voor het leven in het algemeen.
Ervaring en Bewustwording
Er wordt weleens gezegd dat ervaring met de jaren komt. Maar ervaring kan ook komen door meer te trainen en meer te analyseren. Fouten maken is onvermijdelijk, maar bewustwording is belangrijk. Bewust zijn van je eigen handelen en niet alles op de automatische piloot doen.
De Beginners Mind
"Ik weet dat ik niets weet," zei Socrates ooit. Basketbalcoach Phil Jackson zegt dat we alles moeten benaderen met een beginners mind, een mindfulness techniek waarmee je sport en dingen in het leven kan benaderen alsof alles nieuw is. Soms moet je gewoon in actie komen.
Het Mentale Aspect van Sport
Een goede sportprestatie leveren gaat verder dan alleen het fysieke. Vaak begint succes in het hoofd. Als je deze uitspraken hebt gelezen, dan klinkt bijna alles logisch en voor de hand liggend.
Cruijffs Uitspraken Ontleed
Cruijffs taalgebruik was uniek en kenmerkend. Zijn uitspraken, vaak oneliners, balanceerden tussen briljant inzicht en open deur. Ze zijn bekend geworden als "Cruijffiaans".
Lees ook: Voetbalregels verenigingswissel
"Je Gaat Het Pas Zien Als Je Het Doorhebt"
Deze uitspraak gaat over het vermogen om verder te kijken dan de oppervlakte. Het vereist achtergrondkennis, aandacht voor detail, interpretatie en zelfs voorspelling om echt te begrijpen wat er op het veld gebeurt. Het gaat om het doorzien van de tactiek achter de bewegingen van de spelers en de manier waarop de bal gespeeld wordt. Deze uitspraak is niet alleen van toepassing op voetbal, maar op alle aspecten van het leven.
"Elk Nadeel Heb Z'n Voordeel"
Deze beroemde uitspraak benadrukt het belang van een positieve instelling en het vinden van kansen in tegenslagen. Het herinnert ons eraan dat elke situatie een keerzijde heeft en dat het mogelijk is om van een nadeel een voordeel te maken. De omgekeerde variant, "Elk voordeel heb z'n nadeel," is even waar.
Paradoxen en Doordenkertjes
Veel van Cruijffs uitspraken lijken paradoxaal, zoals "Toeval is logisch" en "Italianen kunnen niet van je winnen, maar je ken wel van ze verliezen." Deze uitspraken dagen ons uit om verder te denken en de complexiteit van het spel en het leven te omarmen. "Als Italianen één kans krijgen, maken ze er twee," is ook zo'n doordenkertje.
"Als Ik Zou Willen Dat Je Het Begreep, Dan Had Ik Het Beter Uitgelegd"
Deze uitspraak, gericht aan presentator Tom Egbers, illustreert Cruijffs onwil om zich aan te passen aan de verwachtingen van het publiek. Hij wilde geen simpele antwoorden geven, maar juist een mysterie creëren, zoals hij zelf ook mysterieus goed kon voetballen. Hij wilde vragen oproepen in plaats van beantwoorden.
"Vaak Moet Er Iets Gebeuren Voor Er Iets Gebeurt"
Deze duistere uitspraak gaat over het doorbreken van de status quo. Er moet iets veranderen om de hele zaak in beweging te zetten. Dat kan de trainer doen door tussentijds een andere speler in te brengen, door van tactiek te veranderen. Of een bepaalde speler krijgt het plotseling op zijn heupen en gaat verrassende dingen doen, die tot even verrassende resultaten leiden. Het gaat om het creëren van verandering, verrassing, vooruitgang en vernieuwing.
Lees ook: KNGU Broekjesregels Uitgelegd
Tactische Analyses en Innovaties
Naast zijn filosofische uitspraken, stond Cruijff ook bekend om zijn tactisch inzicht. Hij introduceerde innovatieve ideeën en concepten die het voetbal voorgoed veranderden.
Vrije Trappen en Corners
Cruijff begreep het belang van standaardsituaties. Hij analyseerde hoe clubs succesvol waren met vrije trappen en corners en hoe andere clubs de kunst begonnen af te kijken. Hij merkte op dat de uitvoering van bepaalde tactieken, zoals bij Manchester United, soms slecht was.
Pressing
Cruijff was een voorstander van pressing, een manier om de bal van de tegenstander af te pakken door gezamenlijk druk te zetten. Hij benadrukte dat pressing alleen werkt als iedereen tegelijkertijd meedoet. Hij zag vaak dat pressing fout ging, zelfs bij topclubs zoals Paris St. Germain.
Agressieve Start
Cruijff stond bekend om zijn agressieve begin in thuiswedstrijden, met als doel de tegenstander te intimideren met "shock and awe". Hij erkende dat schoten van veraf in data-analysekringen niet populair zijn, maar benadrukte het psychologische aspect ervan: het laten zien dat je agressief bent.
Data-Analyse
Cruijff was een voorstander van het gebruik van data-analyse in het voetbal. Hij prees clubs zoals FC Midtjylland, waar de eigenaar een hedgefonds heeft en de voorzitter een analist is, en die de club dwingen om het voetbal statistisch te benaderen.
Coaching en Beïnvloeding
Cruijff had een duidelijke visie op coaching en beïnvloeding van spelers tijdens de wedstrijd.
Observatie en Stilte
Hij adviseerde trainers om de wedstrijd in stilte te volgen, zich te concentreren op de voetbalhandelingen van de spelers en alleen de spelers te coachen die de bal niet hebben en de wisselspelers langs de lijn. Het is belangrijk om de hoofdzaken te onthouden die opvallen in het aanvallen en verdedigen, en om geen oordeel te geven over "goede" of "slechte" acties tijdens de wedstrijd.
Accenten en Structuur
Cruijff benadrukte het belang van het kiezen van enkele accenten die je tijdens het spel, in de rust of tijdens de training aan de orde laat komen. Dit moet steeds gebeuren met in het achterhoofd de structuur van voetballen: aanvallen en verdedigen.
Vragen Stellen
Om spelers beter te leren voetballen, adviseerde Cruijff om vragen te stellen over het aanvallen en verdedigen:
- Aanvallen: Scoren, kansen creëren, naar voren spelen, bal houden.
- Verdedigen: Doelpunten voorkomen, storen, druk zetten, bal afpakken.
Wedstrijdtaal
Cruijff adviseerde om de opmerkingen tijdens de wedstrijd simpel te houden en te richten op aanvallen en verdedigen. Enkele voorbeelden van wedstrijdtaal zijn:
- Aanvallen: "Groot maken" of "uit elkaar", "diepte", "bal houden", "posities houden".
- Verdedigen: "Klein maken" of "dicht bij elkaar", "naar de bal toe", "scherp dekken" of "dichter bij je tegenstander", "geef rugdekking aan elkaar", "doe weer mee".
Beïnvloeden Tijdens De Wedstrijd
Alles wat je zegt moet welgekozen zijn, pik uit de talloze situaties alleen de belangrijkste zaken. Haak aan op de thema’s of de accenten binnen aanvallen en verdedigen. Benoem zaken die je al eens eerder onder de aandacht hebt gebracht. En sluit aan bij het niveau en de belevingswereld van de spelers.
Protocol Discriminatie, Racisme en/of Bedreiging
Cruijff stond voor fair play en respect. Hij zou het Protocol discriminatie, racisme en/of bedreiging, dat bedoeld is voor trainers, bestuurders, teamleiders en aanvoerders, zeker steunen. Dit protocol biedt een overzicht van de stappen die genomen moeten worden na een dergelijk incident.
Voetbal en Het Leven
Cruijffs filosofie reikte verder dan het voetbalveld. Hij begreep de impact van voetbal op de maatschappij en de rol van sport in het algemeen.
De Belangrijkheid van Voetbal
"Van alle onbelangrijke dingen is voetbal het belangrijkste," zei paus Johannes Paulus de Tweede. Noam Chomsky reflecteerde op dit fenomeen en verbaasde zich erover dat veel voetbalkijkers een uitgebreide kennis van de sport hebben, bevlogen analyses maken, terwijl ze die intelligentie totaal niet inzetten als het gaat om bijvoorbeeld de politiek. Hij keerde de stelling van de paus eigenlijk om: voor de supporters is voetbal zo belangrijk dat al het andere er onbelangrijk door wordt.
De Omkering van Belangrijk en Onbelangrijk
Chomsky stelde dat "de dominante instituties" de omkering van belangrijk en onbelangrijk graag in stand hielden. Voor het UEFA-bestuur mocht hun voetbalspelletje voor niets wijken.
Morele Verantwoordelijkheid
Cruijff zou het door en door verwerpelijk vinden om toernooien in landen zoals Rusland en Qatar te steunen. Wie daar, al is het maar achter de tv, voor juicht is het zicht op wat belangrijk is en wat niet volkomen verloren.