Melbourne, de sportieve en culturele hoofdstad van Australië, staat bekend om zijn iconische Melbourne Cricket Ground (MCG). Dit stadion, een symbool van de Australische sportgeschiedenis, biedt plaats aan meer dan 100.000 toeschouwers en is de thuisbasis van cricket en Australian Football. De MCG, opgericht in 1853, is een van de oudste en meest iconische sportstadions ter wereld. Bezoekers kunnen deelnemen aan rondleidingen om een kijkje achter de schermen te nemen en de rijke geschiedenis van het stadion te ontdekken. Binnen het MCG-complex bevindt zich het Nationale Sportmuseum van Australië, dat permanente en tijdelijke tentoonstellingen over alle mogelijke takken van sport biedt, met de nadruk op cricket en Australian Football.
Cricket is in Australië meer dan een sport; het is een nationale passie die diep geworteld is in de cultuur en geschiedenis van het land. Van de legendarische Sir Donald Bradman tot de moderne helden van vandaag, cricketspelers worden in Australië vereerd als nationale iconen. Een van de meest iconische figuren in de Australische cricketgeschiedenis is Dennis Lillee. Een bronzen standbeeld van Lillee staat voor de Melbourne Cricket Ground, als eerbetoon aan zijn bijdrage aan de sport. De rivaliteit tussen Australië en Nieuw-Zeeland in het cricket is intens en historisch. Australië heeft een rijke geschiedenis in de Cricket Wereldkampioenschappen en heeft de titel al vier keer gewonnen.
Naast de sportieve attracties biedt Melbourne nog veel meer om te ontdekken, zoals de Queen Victoria Markets en Federation Square.
De Vroege Geschiedenis van Spelen en Competities
Het concept van 'Spelen' in de vorm van sportieve en culturele competities voor publiek is al eeuwenoud. Al sinds de vroege oudheid worden Spelen als evenementen of festivals georganiseerd, waarvan sommige nog steeds bestaan of nieuw leven is ingeblazen. In de 19e eeuw beleefden dergelijke publieksspelen een opvallende heropleving, met een steeds groter aantal evenementen. Het woord 'Spelen' is niet erg onderscheidend en kan meerdere betekenissen hebben, maar het wordt gebruikt om een evenement aan te duiden waarbij competities in diverse onderdelen worden gehouden voor een groot publiek. Deze competities zijn vaak van fysieke aard, maar er zijn ook wedstrijden in denksporten, muziek, dans en beeldende kunsten.
Sommige Spelen, zoals de Schotse Highland Games, zijn expliciet van lokale folkloristische aard, terwijl andere breed internationaal georiënteerd zijn. Wat alle Spelen gemeen hebben, is dat zowel deelnemers als toeschouwers in een feestelijke en broederlijke sfeer samenkomen, vaak begeleid door muziek en voorzien van eten en drinken.
Lees ook: Cricket aansteker bijvullen: stap voor stap instructies
De Oudste Spelen: Van Griekenland tot Ierland
De Olympische Spelen in Griekenland zijn de oudste bekende officiële Spelen, omdat er gegevens over zijn opgeschreven. Wat de oudste officieuze Spelen uit de geschiedenis zijn, is niet met zekerheid te zeggen, mede door het gebrek aan schriftelijke bronnen. Er zijn aanwijzingen voor mogelijke Spelen in Mesopotamië en waarschijnlijk hielden de Feniciërs al vroeg publieksspelen. Ook Hawaï heeft een zeer oude traditie met Spelen binnen het zogeheten Makahiki festival.
Oeroud zijn in ieder geval de Tailteann Games die al sinds 632 v. Chr. in Ierland zijn gehouden, maar waarschijnlijk eerder al, mogelijk zelfs zo’n duizend jaar eerder. Deze Spelen waren lijkspelen ter ere van de overledenen, zoals veel andere Spelen in klassiek Europa ook waren. De gewoonte van de Grieken alles vast te leggen in annalen maakt dat hun Olympische Spelen als de eerste echte Spelen uit de geschiedenis tellen. De allereerste editie vond plaats in het jaar 776 v. Chr. Deze Spelen bestonden uit één enkele hardloopwedstrijd van één maal de lengte van het Olympisch stadion, zo’n 192 meter lang. Deze Olympische Spelen waren het begin van een traditioneel vierjaarlijks evenement dat steeds meer programmaonderdelen kreeg en meer dan duizend jaar lang stand zou houden.
De Griekse Liefde voor Sport en Spelen
De Grieken geloofden sterk in het idee van een gezonde geest in een gezond lichaam. Binnen dat kader waren ze dol op sport en organiseerden ze ook allerlei Spelen. In principe waren er drie verschillende typen: lijkspelen, religieuze Spelen en de Panhelleense Spelen. De religieuze Spelen stonden duidelijk het hoogst aangeschreven en gingen voor alle andere. Erg bekend waren bijvoorbeeld de Pan-Atheense Spelen die in Athene werden gehouden ter ere van de godin Athene. Nog beroemder waren de vier grootste Spelen die samen als de Panhelleense Spelen of kroonspelen werden aangeduid. Deze waren zodanig geprogrammeerd dat ze niet tegelijkertijd plaatsvonden en atleten aan alle vier mee konden doen.
De Romeinse Spelen: Van Adoptie tot Gladiatoren
De Romeinen zouden zich lange tijd ook interesseren voor Spelen. Dat begon met de van de Grieken geadopteerde Olympische Spelen. In 67 n. Chr. zou keizer Nero zelf meedoen aan de Olympische wagenrennen. Dit taste de reputatie van eerlijke Spelen zozeer aan, dat de weg naar het einde werd ingezet. Ondertussen begonnen de Romeinen hun eigen festivals te organiseren, zoals de wulpse Floralia voor de bloemengodin Flora. Vanuit deze lijkspelen groeiden de Romeinen toe naar een heel eigen soort van Spelen met gladiatoren in grote arena’s en wagenrennen in speciale stadions als het Circus Maximus waar 250.000 toeschouwers in pasten.
Spelen in de Middeleeuwen: Riddertoernooien en Clanbijeenkomsten
Vaak worden de middeleeuwen weggezet als een tijdperk zonder Spelen omdat er nooit iets is georganiseerd dat op de klassieke Olympische Spelen leek. Toch is het duidelijk dat ze niet werkelijk alle Spelen de kop in wist te drukken. Zo kun waren de middeleeuwse riddertoernooien ook een vorm van Spelen, namelijk van wat specifiek Militaire Spelen wordt genoemd. Afgezien hiervan zijn er ook Spelen waarvan de oorsprong mogelijk in het hart van de middeleeuwen ligt, maar dat niet zeker is. Zo stammen vroege versies van de Schotse Highland Games mogelijk al uit de 11de eeuw, toen ze onderdeel uitmaakten van jaarlijkse clanbijeenkomsten. De Vikingen lijken nog eerder hun eigen Spelen te hebben gehad.
Lees ook: Groei en ontwikkeling van cricket in Nederland
Het Olympisch Interbellum: Heropleving en Nieuwe Initiatieven
De periode tussen het einde van de klassieke Spelen in 393 en het begin van de moderne Spelen in 1896 wordt gerekend tot het zogeheten Olympisch Interbellum. Op die term valt echter het nodige af te dingen, want van een complete olympische afwezigheid was geen sprake. Zo waren er de Gog Magog Games buiten Cambridge, de Cotswold Games in Gloucestershire en de Drehberg Olympische Spelen in Anhalt-Dessau. Ook werden de Highland Games nieuw leven ingeblazen en ontstonden de oktoberfeesten in München.
In de 19e eeuw raakte Zweden buurland Finland kwijt aan de Russen, waardoor men op zoek ging naar meer 'militaire kracht' voor de natie. Olympische Spelen werden gezien als een goede manier om de oorlogsbereidheid onder jongens te vergroten. Er werd een Olympische Club opgericht die de Spelen in Zweden moesten doen herleven.
De Herontdekking van Olympia en de Voorlopers van de Moderne Spelen
De 19e eeuw was rijk aan spectaculaire archeologische opgravingen, waaronder die van het Olympia complex in Griekenland. Dat deed de interesse voor de klassieke oudheid in bredere zin toenemen en die voor de Olympische Spelen in het bijzonder. Door deze ontwikkelingen werd in de tweede helft van de eeuw een toenemend aantal evenementen georganiseerd die duidelijk als voorloper van de Olympische Spelen uit 1896 kunnen worden gezien.
In Engeland was William Penny Brookes een grote initiator achter deze ontwikkelingen. Hij was huisarts in het plaatsje Much Wenlock en een fervent voorstander van volksopvoeding. Daarom besloot hij een eigen versie van de Olympische Spelen op te zetten in zijn woonplaats. De eerste door Brookes georganiseerde editie van de Wenlock Olympian Games vond precies in 1850 plaats. Ze bestonden uit een mix van traditionele volksspellen en atletiek en er waren competities in voetbal, cricket en ringwerpen.
De Wenlock Games: Succes, Kritiek en Navolging
Ondanks de ludieke onderdelen, maakten De Wenlock Games snel naam als interessant sportevenement. Al in 1852 verschenen de hardlooponderdelen op de kalender van de atletiekbond en kon de organisatie betere atleten van verder weg aantrekken. Daardoor werden deze Spelen in toenemende mate een combinatie van sportieve activiteiten op hoog niveau en folkloristische onderdelen als ringsteken te paard, kruiwagenraces en een varkensjacht.
Lees ook: Laatste Nieuws over Bloemendaal Cricket
Hoewel in veel opzichten een groot succes, kregen de Wenlock Games ook veel kritiek, vooral vanuit religieuze hoek. De deelname van mannen uit alle standen, ook arbeiders werd niet gewaardeerd. De meeste kritiek betrof echter de geldprijzen, die niet strookten met het amateurideaal dat atletiekunies in die tijd uitdroegen. Al met al zijn er veel pogingen ondernomen de Wenlock Olympian Games te boycotten.
Behalve kritiek kregen de succesvolle Wenlock Games ook navolgers in Engeland. Dat gebeurde in eerste instantie op mede-initiatief van Brookes zelf.
Cricket in Nederland: Een Vroege Start
Het Nederlands cricketteam speelde afgelopen week in Amstelveen drie eendaagse wedstrijden tegen Engeland. Bijna anderhalve eeuw geleden was er voor het eerst een wedstrijd tussen een Nederlands en Engels team. Nederlandse jongeren speelden 26-27 augustus 1881 tegen de Uxbridge Cricket Club op het Malieveld in Den Haag.
Cricket is in de tweede helft van de negentiende eeuw de eerste in Nederland beoefende Engelse veldsport, met als vroegste clubs Utile Dulci uit 1875 in Deventer en de Haagsche Cricket Club van 1878. De opkomst van het cricket in Nederland dringt rond 1880 door in Engeland. Op vrijdag 26 en zaterdag 27 augustus 1881 staat op het Malieveld in Den Haag een combinatieteam van jonge Nederlandse cricketers in de wei tegen de Engelse Uxbridge Cricket Club. Onder de nieuwsgierige ogen van zo’n 700 toeschouwers wordt er twee dagen lang gecricket op het Malieveld.
Pim Mulier, die als 16-jarige met wat Haarlemse middelbareschoolvrienden de wedstrijd had bijgewoond, beschouwt in het boek Cricket de ontmoeting toch als uiterst leerzaam. Cricket wordt daarna in Nederland snel populair, mede door de propagandistische waarde die uitgaat van de wedstrijd op het Malieveld. Op 30 september 1883 wordt in Utrecht de Nederlandsche Cricket Bond opgericht. De wedstrijd van 17 juni in Amstelveen werd gespeeld in het kader van de World Cup Super League, een competitie die landen voor het aanstaande WK moet uitselecteren.
De Renaissance van de Olympische Spelen: Coubertin en de Moderne Beweging
Nieuw leven blazen in de Olympische Spelen zoals die in de oudheid plaatsvonden. Dat was in de tweede helft van de 19de eeuw een droom die bij steeds meer vroege sportorganisatoren wortel schoot. Toch waren er maar weinig van hen zo door gegrepen als de Franse edelman Baron Pierre de Coubertin, die uiteindelijk de belangrijkste initiatieven nam om het evenement weer van de grond te krijgen. In Griekenland, de bakermat van de klassieke Spelen, bestond echter ook veel belangstelling. Zoveel dat de Grieken de organisatie naar zich toetrokken en de eerste moderne Spelen in 1896 in Athene van start gingen. Daarmee waren het echter nog niet de Olympische Spelen zoals wij ze tegenwoordig kennen.
De Vroege Pogingen en de Rol van William Penny Brookes
In 1865 richtte William Brookes samen met twee andere sportorganisatoren in Londen de National Olympian Association (NOA) op. Deze vereniging wilde zowel een bond zijn voor sporten als atletiek, gymnastiek, watersport, zwemmen en cricket als een jaarlijkse Olympische Spelen organiseren op nationaal niveau. In 1866 gingen de eerste spelen van de NOA al van start in het Crystal Palace in Londen. De idealistische organisatoren hadden echter sporters uit alle sociale klassen toegelaten, mits ze maar amateur waren. Dat was tegen het zere been van enkele andere Britse bonden die meende dat serieuze sportbeoefening uitsluitend was bedoeld mannen uit de elite. Zij verboden hun leden om deel te nemen aan evenementen van het NAO. De droom, die ook Brookes koesterde, om internationale spelen te organiseren kwam daarmee echter niet ten einde.
William Penny Brookes was op afstand licht betrokken geweest bij de organisatie van de eerste Zappas Spelen in 1859. Hierna, vanaf 1860, beijverde hij zich actief voor internationale Olympische Spelen. De samenwerking die hij zocht kwam echter niet van de grond. In 1880 wijzen de Grieken zijn voorstel internationale Olympische Spelen in Athene te houden nog van de hand. Pas in 1889 komt er schot in de zaak als de inmiddels 80-jarige Brookes in contact komt met een jonge bevlogen Franse edelman.
Pierre de Coubertin: De Drijvende Kracht Achter de Moderne Spelen
Deze Pierre Frédy Baron de Coubertin (1863-1937), was een filosoof en pedagoog die zich in Frankrijk tevergeefs beijverde voor verplichte gymnastieklessen op scholen. Op dat moment was De Coubertin echter nog een tegenstander van internationale Spelen omdat Duitsland dan ook mee mocht doen, wat in het Frankrijk van na de verloren Frans-Duitse oorlog van 1870-72 onbestaanbaar was. Ter inspiratie bezocht de baron de Wenlock Olympic Games, waar hij alsnog besmet raakte met het olympische virus. Hierna veranderde zijn mening en groeide hij uit tot de meest enthousiaste en energieke pleitbezorger van internationale spelen.
De Coubertin bleek onvermoeibaar als het aankwam op het bezoeken van reeds bestaande spelen, het schrijven van brieven, het aanspreken van zijn contacten en het leggen van nieuwe. Uiteindelijk organiseerde hij in 1894 samen met de Engelsman Charles Herbert, secretaris van de Britse atletiekbond en de Amerikaanse historicus William Milligan Sloane, oprichter van het American Olympic Committee, een congres om de organisatie van de eerste internationale Olympische Spelen te organiseren. Het congres vond plaats op de Sorbonne universiteit en startte op 23 juni 1894. Officieel heette het: International Congress for Re-estabilshment of the Olympic Games.
De Eerste Moderne Olympische Spelen in Athene (1896)
Het congres was grotendeels een succesvolle onderneming. De Coubertin had eigenlijk geopteerd voor Parijs en Herbert voor Londen, maar de voorzitter van de Griekse delegatie, de schrijver en zakenman Demetrius Vikelas (1835-1908) wist meer dan wie ook zijn stempel op het congres te drukken. Hij meende met enig recht dat de Spelen historisch gezien in Athene thuishoorden, waar men bovendien gebruik kon maken van de voorzieningen die daar al aanwezig waren. Het was ook Vikelas die voorstelde een Internationaal Comité (IC) op te richten dat de organisatie van de spelen zou coördineren. Dat plan werd eveneens aangenomen en bedenker Vikelas werd unaniem tot eerste voorzitter gekozen.
Aanvankelijk dreigde gehakketak tussen leden van het IC en de Griekse regering plus een ernstige kostenoverschrijding tot aflasting te gaan leiden. Gelukkig bracht de puissant rijke zakenman en filantroop Georgios Averoff uitkomst met een gift van een miljoen drachmen. Dat bleek zelfs genoeg om het stadion met marmer te bekleden naar voorbeeld van het klassieke stadion in Olympia. Er was plaats voor 70.000 toeschouwers. Naast dit stadion werden er ook nieuwe voorzieningen gerealiseerd, waaronder een wielerbaan en twee tennisbanen.
Uiteindelijk gingen op 6 april 1896 de eerste moderne Olympische Spelen van start. De Spelen van de Olympiade, zoals ze officieel heetten, werden geopend door de Griekse koning George I (die ook als scheidsrechter zou optreden) in de aanwezigheid van 50.000 toeschouwers. De atleten stonden per land op het middenveld verzameld en er werden kanonschoten gelost. Vervolgens werden duizend duiven losgelaten, terwijl een koor het lied zong dat zou uitgroeien tot de olympische hymne.
De Deelnemers en de Onderdelen van de Spelen van 1896
Bronnen spreken elkaar tegen over het aantal deelnemende sporters en landen, want de gegevens daarover zijn niet zorgvuldig bijgehouden. Naar alle waarschijnlijkheid meldden zich tussen de 241 en 246 atleten uit 12 tot 14 landen, grotendeels amateursporters. Het waren ook allemaal mannen, want er stonden nog geen onderdelen voor vrouwen op het programma. Het niet heel grote aantal deelnemers kan worden verklaard doordat de meeste van hen op eigen initiatief moesten komen en zelf hun reis en logies betalen. Inschrijven deed de sporter vlak voor een bepaald onderdeel van start ging bij dat onderdeel zelf. Opmerkelijk veel sporters schreven zich daardoor bij meerdere nummers in, ook als ze geen enkele ervaring met een bepaalde discipline hadden.
Omdat zij veel lagere kosten hadden, kwam ongeveer een derde van alle deelnemers uit Griekenland zelf. Uit Frankrijk, het land van initiator Baron de Coubertin, waren 13 atleten afkomstig. In de Verenigde Staten was initiator Milligan Sloane in ieder geval wel gekomen tot het samenstellen van een team van 14 deelnemers. De Duitse turnbond was in 1894 niet uitgenodigd voor het congres op de Sorbonne en besloot daarom de spelen te boycotten. Het Duitse IC-lid Gebhardt wendde zich vervolgens met succes tot keizer Wilhelm II, wiens zus getrouwd was met de Griekse kroonprins Constantijn. Zo kwam hij toch tot een team van 11 Duitse turners samengesteld, die ruzie met de bond voor lief namen. In Nederlandse en Belgische media was nogal sceptisch gereageerd op zoveel ‘potsierlijk vertoon’. Men vond het beter als niemand uit eigen land hier aan meedeed en zo geschiedde.
Medailles en Disciplines: Een Overzicht van de Spelen van 1896
De winnaar van een onderdeel kreeg een zilveren medaille, een olijftak en een diploma. De nummer twee kreeg een bronzen medaille, een lauriertak en een diploma. Gouden medailles waren er dus nog niet en de nummer drie kreeg niets. Het is niet bekend waarom hiervoor is gekozen, maar achteraf gezien lijkt het passend. De meeste onderdelen hadden maar weinig deelnemers, thuisland Griekenland was oververtegenwoordigd en op veel nummers waren bepaald niet de beste sporters van de wereld of zelfs maar Europa aanwezig.
Een in onze ogen bescheiden aantal disciplines en onderdelen was gekozen voor deze eerste Zomerspelen, maar de organisatie zal er de handen aan vol hebben gehad. De onderdelen roeien en zeilen moest echter worden afgelast wegens een te harde wind voor het een en een te gebrekkige beschikbaarheid van goede zeilboten voor het ander. De onderstaande sporten en onderdelen werden wél uitgevoerd: atletiek, wielrennen, schermen, gymnastiek, schieten, zwemmen, tennis, gewichtheffen en worstelen.
De moeder aller sporten voerde uiteraard het programma aan. Daarnaast was er nog een spiksplinternieuw looponderdeel dat de naam marathon had gekregen. Het atletiektoernooi werd gedomineerd door de Amerikaanse studenten. Zij wonnen een meerderheid van de nummers en werden vaak ook nog tweede. De grootste kampioenen waren de eerder vermeldde Bob Garrett met eerste plaatsen bij het kogelstoten en discuswerpen en een tweede bij het verspringen en Thomas Burke, de winnaar van de 100m en 400m. Curieus genoeg werd Garrett olympisch kampioen discuswerpen terwijl hij nog nooit eerder een discus had geworpen. Onder de Amerikaanse atleten was ook de man die de allereerste olympisch kampioen uit de moderne tijd werd, namelijk hinkstapspringer James Connolly.
Cricket en de Olympische Spelen: Een Afwezigheid
Hoewel cricket een prominente sport was in de 19e eeuw, en zelfs deel uitmaakte van de Wenlock Olympian Games, heeft het een beperkte rol gespeeld in de moderne Olympische Spelen. Cricket was slechts één keer vertegenwoordigd op de Olympische Spelen, namelijk in 1900 in Parijs.
De Olympische Zomerspelen van 1900 in Parijs: De Enige Verschijning van Cricket
Op de Olympische Zomerspelen van 1900 in Parijs was cricket een van de 95 evenementen in 19 verschillende sporten. Er namen slechts twee teams deel: Groot-Brittannië en Frankrijk. Het Britse team won de gouden medaille, terwijl het Franse team de zilveren medaille ontving.
De wedstrijd werd gespeeld over twee dagen, met elk team dat twee innings speelde. Het Britse team scoorde 117 runs in hun eerste innings en 145 runs in hun tweede innings. Het Franse team scoorde 78 runs in hun eerste innings en 26 runs in hun tweede innings.
Redenen voor de Afwezigheid van Cricket op de Olympische Spelen
Er zijn verschillende redenen waarom cricket niet langer op de Olympische Spelen is vertegenwoordigd:
- Gebrek aan Internationale Populariteit: Hoewel cricket populair is in sommige landen, zoals Groot-Brittannië, Australië, India en Pakistan, is het geen wereldwijd populaire sport. Dit maakt het moeilijk om voldoende deelnemende landen te vinden om een competitief Olympisch toernooi te organiseren.
- Tijdsduur van de Wedstrijden: Cricketwedstrijden kunnen erg lang duren, soms wel vijf dagen voor een Test match. Dit maakt het moeilijk om cricket in het strakke schema van de Olympische Spelen te passen.
- Complexiteit van de Regels: Cricket heeft complexe regels die moeilijk te begrijpen zijn voor mensen die niet bekend zijn met de sport. Dit kan de aantrekkingskracht van cricket als Olympische sport verminderen.
- Concurrentie van Andere Sporten: De Olympische Spelen hebben een beperkt aantal plaatsen voor sporten. Cricket moet concurreren met andere populaire sporten om een plaats op het programma te krijgen.
Pogingen om Cricket Terug te Brengen naar de Olympische Spelen
Ondanks de uitdagingen zijn er pogingen gedaan om cricket terug te brengen naar de Olympische Spelen. De International Cricket Council (ICC) heeft zich ingezet om cricket te promoten in nieuwe markten en om de sport aantrekkelijker te maken voor een breder publiek. Er zijn ook voorstellen gedaan om een kortere versie van cricket, zoals Twenty20, op de Olympische Spelen te introduceren.
In 2028 zal cricket terugkeren op de Olympische Spelen in Los Angeles.
tags: #cricket #olympische #sport #geschiedenis