In het voetbal, met name in de jeugdcompetities, is de regeling rondom dispensatiespelers een belangrijk aspect. Dispensatie stelt spelers in staat om, onder bepaalde voorwaarden, in een hogere of lagere leeftijdscategorie te spelen dan hun daadwerkelijke leeftijd. De KNVB hanteert specifieke regels voor het gebruik van dispensatiespelers, afhankelijk van de categorie (A of B), de leeftijdscategorie en de spelvorm. Dit artikel geeft een overzicht van de geldende regels met betrekking tot het aantal dispensatiespelers per team in het voetbal.
Dispensatieregelingen uitgelegd
Zowel in categorie A (hoofdklasse en hoger vanaf O13) als in categorie B (eerste klasse en lager vanaf O13) is het toegestaan om met dispensatiespelers te spelen. Voorheen was dit al langer het geval voor de B-categorie, maar sinds het seizoen 2019/’20 geldt er ook een dispensatieregeling voor categorie A.
De KNVB biedt voor het seizoen 2023/’24 een dispensatieregeling aan voor spelers die relatief klein zijn voor hun leeftijd. Deze regeling geldt voor spelers (jongens en meiden) in categorie A, in de leeftijdscategorieën O13 tot en met O17.
Categorie A: Prestatiegericht voetbal
In categorie A, waar de focus ligt op prestatiegericht voetbal (hoofdklasse en hoger), gelden specifieke regels voor dispensatie.
- Onder 18 (O18): Voor de O18 categorie A geldt een uitzondering. Hier mogen in totaal 6 dispensatiespelers deelnemen aan een wedstrijd, met een maximum van 5 veldspelers en 1 keeper. Er wordt geen biologische dispensatie verleend.
- Onder 23 (O23): Vanaf het seizoen 2023/’24 zijn er voor de O23 categorie A 2 dispensatiespelers per wedstrijd toegestaan, inclusief de keeper. Voor deze dispensatiespelers geldt geen maximumleeftijd en er hoeft geen dispensatieverzoek te worden ingediend.
Categorie B: Breedtesport voetbal
In categorie B, gericht op breedtesport (1e klasse en lager), zijn de regels anders.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
- Spelvormen: Bij de spelvormen 4 tegen 4 of 6 tegen 6 is er één dispensatiespeler per team toegestaan. Bij 8 tegen 8 is het maximumaantal dispensatiespelers twee, terwijl er bij 11 tegen 11 maximaal drie dispensatiespelers deel mogen nemen. Een dispensatiespeler mag maximaal één jaar ouder zijn.
Dispensatie voor keepers
Voor keepers in de leeftijdscategorie O13 tot en met O17 is het mogelijk om dispensatie te krijgen op basis van sportieve en/of fysieke redenen, ook als ze niet voldoen aan de normen die gelden voor de biologische dispensatie in categorie A. De vereniging dient in de aanvraag te beargumenteren waarom er sprake zou moeten zijn van dispensatie en de berekening (zoals bij biologische dispensatie) mee te sturen. Dit is nodig omdat de keeper niet bij de langste 33 procent van de eigen leeftijdscategorie mag horen.
Voor een keeper die uitkomt in een O23 competitie categorie A, geldt een uitzondering: de keeper mag onder 25 jaar zijn in de O23 categorie A, wat betekent dat hij maximaal twee geboortejaren ouder mag zijn.
Automatische dispensatie voor meiden
In gemengde competities, vanaf de JO10 (dus niet in de JO7, JO8 en JO9), mogen meiden één jaar ouder zijn. Dit is een automatische dispensatie. Bovenop deze automatische dispensatie van één jaar, krijgen meiden in de gemengde competities geen extra (tweede) jaar dispensatie.
Dispensatie in het meidenvoetbal
In zowel de categorie A als B voor meiden is het toegestaan om met dispensatiespeelsters te spelen. Voor beide categorieën geldt dat er maximaal drie dispensatiespeelsters per wedstrijd mogen deelnemen. Ook teams die 9 tegen 9 spelen, mogen gebruik maken van drie dispensatiespeelsters. Een dispensatiespeelster mag maximaal één jaar ouder zijn. MO-teams die 9 tegen 9 spelen mogen ook gebruik maken van drie dispensatiespeelsters.
Controle en aanvraagprocedure
Leeftijddispensatie in categorie B hoeft niet te worden aangevraagd. Het mobiele digitale wedstrijdformulier (mDWF) voert de controle uit, waardoor het maximaal aantal dispensatiespelers niet kan worden overschreden. Dispensatie hoeft niet meer te worden aangevraagd bij het steunpunt.
Lees ook: Wat verdient een derde keeper?
Voor categorie A zijn de regels strenger en is een door de KNVB goedgekeurde dispensatie vereist (medische indicatie of i.v.m. lichaamslengte).
Dispensatie voor spelers geboren in 2008
Spelers geboren in 2008, die in de leeftijdscategorie O19 horen, kunnen voor het seizoen 2025/’26 opnieuw dispensatie aanvragen om in de O17 te spelen. De voorwaarde is dat zij in het seizoen 2024/’25 dispensatie hebben gekregen voor de O16. Deze aanvraag moet bij het begin van het seizoen worden ingediend. Dispensatie voor het seizoen 2025/’26 kan worden aangevraagd vanaf 1 mei tot en met 31 augustus 2025. Binnen tien werkdagen na aanvraag geeft de KNVB schriftelijk uitsluitsel naar aanleiding van het verzoek.
Pilot voor najaarscompetitie
Per seizoen 2024/’25 geldt een pilot waarbij er dispensatie wordt verleend voor de duur van de najaarscompetitie.
Tabeloverzicht dispensatieregels seizoen 2025/'26
Hieronder een tabel met een overzicht van het aantal dispensatiespelers per team en spelvorm voor het seizoen 2025/'26:
| Competitie | Spelvorm | Geboortejaar | Aantal dispensatiespelers |
|---|---|---|---|
| JO7 | 4x4 | 2019 | Maximaal 1 per team (alle klassen) |
| JO8 | 6x6 | 2018 | Maximaal 1 per team (alle klassen) |
| JO9 | 6x6 | 2017 | Maximaal 1 per team (alle klassen) |
| JO10 | 6x6 | 2016 | Maximaal 1 per team (alle klassen) |
| JO11 | 8x8 | 2015 | Maximaal 2 per team (alle klassen) |
| JO12 | 8x8 | 2014 | Maximaal 2 per team (alle klassen) |
| JO13 | 11x11 | 2013 | Maximaal 3 per team (1e klasse en lager) |
| JO14 | 11x11 | 2012 | Maximaal 3 per team (1e klasse en lager) |
| JO15 | 11x11 | 2011 | Maximaal 3 per team (1e klasse en lager) |
| JO16 | 11x11 | 2010 | Maximaal 3 per team (1e klasse en lager) |
| JO17 | 11x11 | 2009 | Maximaal 3 per team (1e klasse en lager) |
| JO19 | 11x11 | 2007 | Maximaal 3 per team (1e klasse en lager) |
| JO23 | 11x11 | 2003 | Maximaal 3 per team (1e klasse en lager) |
| MO11 | 8x8 | 2015 | Maximaal 2 per team (alle klassen) |
| MO13 | 9x9 of 11x11 | 2013 | Maximaal 3 per team (alle klassen) |
| MO15 | 9x9 of 11x11 | 2011 | Maximaal 3 per team (alle klassen) |
| MO17 | 9x9 of 11x11 | 2009 | Maximaal 3 per team (alle klassen) |
| MO20 | 9x9 of 11x11 | 2006 | Maximaal 3 per team (alle klassen) |
Lees ook: Hoeveel vlakken heeft een voetbal?
tags: #hoeveel #dispensatiespelers #per #team #voetbal #regels