Het ijshockey kent een rijke en gevarieerde geschiedenis, waarin verschillende landen en culturen een rol hebben gespeeld. Hoewel China en Polen misschien niet direct de eerste landen zijn waar men aan denkt bij ijshockey, hebben ook zij hun bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van deze sport. Dit artikel onderzoekt de geschiedenis van het ijshockey, met bijzondere aandacht voor de rol van China, Polen en Nederland.
Een Gewaagde Start in Nederland
De Nederlandse ijshockeygeschiedenis begint met ambitie en durf. Amper vier maanden na de oprichting van de NIJB (Nederlandse IJshockey Bond) waagde Nederland zich al aan zijn eerste interland. Op 5 januari 1935 speelde Oranje tegen België, dat in 1913 Europees kampioen was geweest. Meer dan duizend toeschouwers kwamen naar de baan in de Amsterdamse Linnaeusstraat om de wedstrijd te bekijken. Het resultaat was verrassend: 0-4 voor Nederland, een team dat voornamelijk bestond uit veldhockeyers die door Hans Weinberg waren klaargestoomd.
De eerste 'Soldaten van Oranje' waren: keeper Jan Gerritsen, Fred van der Vlugt, Bob van der Stok, Felix van der Stok, Lou de Kadt, George van de Mandele, J. Krameris, Felix de Jong, Hans Maas en Sjoerd van Marle.
Het succes tegen België moedigde de jonge internationals aan om deel te nemen aan het wereldkampioenschap in Davos, Zwitserland. Deelname was op eigen kosten. In Arosa werd een trainingskamp belegd om de vorm aan te scherpen. Daags voor het toernooi meldde Nederland zich als 21ste lid aan bij de LIHG (Ligue Internationale de Hockey sur Glace, later de International Ice Hockey Federation).
Hoewel Nederland alle zes wedstrijden verloor, gebeurde dit met eer. De grootste nederlaag was de 0-7 tegen Letland. Nederland won wel de Fair Play Cup. In Davos werd afgesproken om het seizoen af te sluiten met een interland tegen Duitsland in Amsterdam, op 30 maart 1936. In deze wedstrijd scoorde Huib du Pon het eerste doelpunt voor de Nederlandse ijshockeyploeg, maar de wedstrijd werd verloren met 1-4.
Lees ook: Nederland vs. Dominicaanse Republiek Volleybal
Du Pon was geen onbekende in de sportwereld, want hij had als hockeyinternational al een reputatie als doelpuntenmaker met veertien treffers in evenzoveel wedstrijden. De eerste overwinning van Nederland liet bijna twee jaar op zich wachten. Op 17 februari 1937 won Nederland in Amsterdam zijn elfde interland tegen België met 3-0.
Den Haag kreeg op 11 maart 1938 de Oranje-ploeg voor het eerst op de Hokij te zien tegen Roemenië (1-4). Weer twee jaar later (op 17 maart 1940) was Tilburg voor het eerst aan de beurt. Nederland won dankzij een sterke laatste periode met 4-3 van België. Tilburger Joop van Rijswijk, de latere bondsdirecteur, debuteerde in die wedstrijd.
In 1939 nam Nederland voor de tweede maal deel aan het wereldkampioenschap in Bazel. Duitsland nam deel achter de vlag met het hakenkruis. Nederland maakte kennis met het Canadese ijshockey en verloor met 8-0 van de Trail Smoke Eaters. Polen versloeg Nederland met 0-9, maar de confrontatie met Finland bracht met 2-1 de eerste overwinning voor Nederland bij een wereldkampioenschap. Ook in de laatste wedstrijd, tegen Italië, verloor Oranje met 1-2.
In de vooroorlogse periode speelde Nederland 23 wedstrijden, waarvan het er 5 won en de rest verloor; met als deelcijfers 23-92. Van de 35 spelers die werden ingezet, speelde alleen Felix de Jong in alle 23 interlands. Jan Suurbeek was een van de kleinste, maar dapperste internationals.
De Haagse School en de Naoorlogse Periode
Na de oorlog werd de draad weer opgepakt op 31 maart 1948 met een interland tegen België: 1-6. De Derby der Lage Landen zou nog jaren op de kalender staan. België was meer dan de helft van de eerste 45 interlands de tegenstander. In 1950 deed Nederland weer mee aan het wereldkampioenschap in Londen. Oranje kreeg flinke klappen van Zweden (0-10) en de Verenigde Staten (1-17), maar won in de verliezersronde van Frankrijk (4-2) en verloor eervol van België (4-2).
Lees ook: België, China en de Olympische hockeycompetitie
Na het sluiten van de ijsbaan in Amsterdam en Tilburg in 1951 werd de korte naoorlogse bloeiperiode afgesloten. Voor de nationale ploeg gebeurde dat met het wereldkampioenschap in Parijs, waar Nederland in Groep B speelde. Dankzij overwinningen op België (4-3), Oostenrijk (2-1) en Joegoslavië (5-2) werd de derde plaats behaald. In datzelfde jaar stelde Nederland tijdens een interland in Tilburg tegen Noorwegen (7-5) 'per abuis' de Canadees Carry op.
Tussen 1956 en 1961 was er een gat in de geschiedenis van Oranje vanwege de liquidatie van H.H.IJ.C. In 1952 trad het Haagse Oranje in Luik voor het eerst voor het voetlicht. In 1962 werd het wereldkampioenschap in Colorado Springs gespeeld. Nederland won van Australië (6-4) en Denemarken (9-4). De Denver Post schreef over 'goalcrazy' Dummy Smit en plaatste een kleurenfoto van Nederland. De 2-20 tegen Japan is de grootste nederlaag uit de geschiedenis van het Nederlandse ijshockey.
In 1963 werd de periode van de 'Haagse School' afgesloten in Stockholm. Stockholm was het eindpunt voor de carrières van Joost van Os (33 caps), Dolf Overakker (35), Dummy Smit (32) en Meg de Jong (20).
Een Nieuw Begin en de Opkomst van Nederlandse Canadezen
Na de wedergeboorte van het ijshockey moest Nederland weer bij af aan beginnen. In 1967 maakte Nederland zijn entree in Groep C in Wenen. Vanaf 15 maart 1963 had het slechts zeven interlands gespeeld toen Nederland in de Oostenrijkse hoofdstad het ijs opstapte tegen Bulgarije: 3-10. Denemarken werd met 9-6 verslagen. Nederland bleef vijfde en bungelde als nummer 21 onder aan de internationale ranglijst.
Vanaf 1967 heeft Nederland geen enkel jaar meer op een wereldkampioenschap ontbroken. In 1971 was Nederland rijp voor de organisatie van het C-kampioenschap in eigen land. Eindhoven was de centrale post en de organisatie doorstond de toets der kritiek met glans. Sportief gezien ging het minder goed, ondanks winst op Denemarken (3-1) en België (18-0).
Lees ook: De Chinese hockeydroom van Alyson Annan
In 1973 bleek de Nederlandse ploeg beter bestand tegen de belangstelling en de extra druk die het thuisspelen met zich meebrengt. De selectie kreeg een face-lift en een nieuwe lichting Nederlandse Canadezen eiste zijn plaats op. Wayne Hunter werd de coach en de helft van de 20 internationals had een Canadees ijshockeyverleden.
China's IJshockey Geschiedenis
China's betrokkenheid bij het ijshockey is relatief jonger in vergelijking met Europese landen zoals Polen, maar het land heeft de sport snel omarmd, met name in de 21e eeuw. De Chinese IJshockey Associatie werd opgericht in 1981, en sindsdien heeft het land gestaag gewerkt aan de ontwikkeling van de sport op zowel nationaal als internationaal niveau.
Een belangrijk moment in de Chinese ijshockeygeschiedenis was de organisatie van de Olympische Winterspelen van 2022 in Beijing. Dit evenement heeft de sport een enorme boost gegeven in het land, met investeringen in infrastructuur en jeugdprogramma's. Het Chinese nationale ijshockeyteam heeft deelgenomen aan verschillende internationale toernooien, met als doel om de concurrentie aan te gaan met gevestigde ijshockeynaties.
Polen's IJshockey Geschiedenis
Polen heeft een langere en meer gevestigde ijshockeytraditie dan China. Het Poolse nationale ijshockeyteam heeft deelgenomen aan meerdere Olympische Winterspelen en wereldkampioenschappen. Historisch gezien behoorde Polen tot de sterkere ijshockeylanden in Europa, met name in de periode na de Tweede Wereldoorlog.
Polen organiseerde het Wereldkampioenschap ijshockey in 1931 en 1976. Het Poolse team heeft verschillende successen behaald, waaronder het verslaan van topteams zoals de Sovjet-Unie in memorabele wedstrijden. Hoewel het Poolse ijshockey de laatste decennia minder prominent is geworden, blijft het een belangrijke sport in het land, met een actieve nationale competitie en een groeiende jeugdopleiding.
De Rol van Rotterdam Ahoy in de IJshockeygeschiedenis
Rotterdam Ahoy heeft ook een rol gespeeld in de Nederlandse ijshockeygeschiedenis. In 1971 maakte het IJshockeyteam RN-Bombers gebruik van de nieuwe ijsvloer. In Sportpaleis Ahoy werden vier wedstrijden gespeeld, waaronder Nederland tegen Denemarken (14-0) en Nederland tegen China (7-0). Hierdoor promoveerde Nederland naar de B-poule.
Andere Evenementen in Rotterdam Ahoy
Naast ijshockey heeft Rotterdam Ahoy door de jaren heen een breed scala aan evenementen gehost, waaronder:
- Femina (1970): De eerste beurs in het nieuwe Ahoy complex.
- Officiële opening (1971): Geopend door Prins Claus tijdens de Zesdaagse.
- Pink Floyd (1971): Het eerste concert in Ahoy.
- Jeugdland (1971): Een evenement gericht op kinderen.
- Kerstcircus Ahoy (1971): Het allereerste programmaboekje van het Kerstcircus.
- Bezoek van koningin Juliana (1972): Een bezoek van koningin Juliana aan het nieuwe sportpaleis.
- Wereldkampioenschap Prof Tennis (1972): Arthur Ashe wint de finale tegen Tom Okker.
- EK Indoor Atletiek (1972): Atleten uit 26 landen namen deel.
- ABN AMRO World Tennis Tournament (1974): Het eerste toernooi werd gewonnen door Tom Okker.
- Queen (1977): De Britse band speelde voor het eerst in Rotterdam Ahoy.
- Country & Western festival (1977): Een drukbezocht festival georganiseerd door de TROS.
- Frank Zappa (1977): De Amerikaanse zanger trad op in een uitverkocht Rotterdam Ahoy.
- Led Zeppelin: De band trad op in Rotterdam Ahoy.
- WK Hairstyling (1980): Kappers uit 25 landen namen deel.
- EK Boksen (1981): Het Sportpaleis was voor het eerst volledig uitverkocht.
- Lee Towers (1984): Lee Towers heeft maar liefst 51 keer in Ahoy gestaan.
- René Froger (1992): René Froger gaf een theatertournee en sloot deze af in Ahoy.
- Nacht van Oranje (1993): De eerste editie van Nacht van Oranje.
- InfraTech Nederland (1996): Een vakbeurs voor sleufloze technieken.
- De Vrienden van Amstel Live! (1999): De grootste kroeg van Nederland opent haar deuren in Rotterdam Ahoy.
- Deep Purple (2000): Deep Purple trad op in Rotterdam Ahoy als onderdeel van de 'Concerto Tour’.
- EK Judo (2005): Dennis van der Geest en Mar Huizinga werden beiden derde op het EK Judo.
- Snickers World Championship Skateboarding (2005): Een evenement met 6000 bezoekers en 200 skaters.
- George Michael (2006): George Michael trad op in Rotterdam Ahoy als onderdeel van zijn tournee 25 Live.
- EK Veteranen tafeltennistoernooi (2008): De leeftijden liepen uiteen van 40 jaar tot 85+.
- Fleetwood Mac (2009): Fleetwood Mac keerde terug naar Nederland met de "Say You Will” tour.
- WK Turnen (2010): Epke Zonderland won zilver op rek in de Ahoy Arena.
- Industrial Maintenance (2011): De beurs ging verder onder de naam Maintenance NEXT.
- WK Tafeltennis (2011): Naast het valide WK Tafeltennis vond ook het WK rolstoeltafeltennis plaats.
- Neil Diamond (2011): Neil Diamond trad op in Rotterdam Ahoy.
- Adidas Ladiesrun (2011): De Ladiesrun werd voor het eerst in Ahoy georganiseerd.
- Snow Patrol (2011): De Noord-Ierse band trad op in Rotterdam Ahoy.
- CUE (2012): Een totaaloverzicht van technische faciliteiten voor binnen- en buitenpodia.
- Gastvrij Rotterdam (2013): De eerste editie van Gastvrij Rotterdam.
- InfraTech Duitsland (2014): De eerste editie van InfraTech Duitsland.
- WK BMX (2014): Rotterdam werd de BMX hoofdstad van de wereld.
- EK Volleybal Vrouwen (2015): Het record 'meeste toeschouwers bij een volleybalwedstrijd in Nederland’ werd verbroken.
- UFC Fightnight (2016): De eerste keer dat de grootste vechtsportorganisatie ter wereld Nederland aandeed.
- Premier League Darts (2016): Michael van Gerwen won zijn 2e Premier League Darts titel.
- MTV EMA (2016): De MTV EMA’s vonden plaats in Rotterdam Ahoy.
- KISS (2019): De glamrock band KISS gaf een show in Rotterdam Ahoy.
- André Hazes Live (2019): André Hazes zijn tweede concertreeks in Rotterdam Ahoy.
- League of Legends European Championship Spring Finals (2019): De finale tussen Origen en G2 Esports.
- Eurovisie Songfestival (2021): Rotterdam was de gaststad voor het Eurovisie Songfestival.
Shorttrack: Een Andere Vorm van Schaatsen
Naast ijshockey is ook shorttrack een populaire vorm van schaatsen. Shorttrack is een vorm van hardrijden op de schaats op een 111,12 meter lang ovaal dat uitgezet wordt op een ijshockeybaan. Vier tot zes rijders starten tegelijk en de rijder die als eerste finisht wordt als winnaar aangewezen. De afstanden die verreden worden zijn de 500, 1000 en 1500 meter. Rond 1890 ontstond het shorttrack in Groot-Brittannië uit het rolschaatsen. De sport werd pas in 1967 door de Internationale Schaatsunie (ISU) erkend.
Op internationaal niveau heersen Aziatische (China, Zuid-Korea) en Noord-Amerikaanse (Verenigde Staten, Canada) landen. Tijdens de Winterspelen in Salt Lake City viel de overwinning van de Australiër Steven Bradbury op. Op de Olympische Winterspelen 2014 behaalde Sjinkie Knegt op de 1000 m Brons, de eerste Nederlandse medaille bij de shorttrack ooit.
tags: #China #Polen #ijshockey #geschiedenis