Het idee om op latere leeftijd met een nieuwe sport te beginnen, kan zowel spannend als intimiderend zijn. Basketbal, met zijn dynamische bewegingen en competitieve elementen, is daarop geen uitzondering. Maar laat leeftijd geen barrière vormen! Met de juiste aanpak en instelling is het zeker mogelijk om op latere leeftijd te beginnen met basketbal en er plezier aan te beleven.
OldStars Basketball: Een laagdrempelige start
Een uitstekende manier om kennis te maken met basketbal op latere leeftijd is via het OldStars Basketball programma. Dit initiatief, ondersteund door het Nationaal Ouderenfonds, richt zich op 55-plussers en biedt een laagdrempelige manier om samen fit ouder te worden. OldStars verbindt mensen om samen fit ouder te worden en een leven lang te bewegen. De beweegvormen zijn laagdrempelig en bij elke training staat ontmoeting en sociaal contact centraal. Basketbal is hierbij niet het doel, maar een middel om op latere leeftijd conditie, kracht en aanpassingsvermogen te (blijven) ontwikkelen.
Wat is OldStars Basketball?
OldStars Basketball is een aangepaste vorm van basketbal, waarbij de nadruk ligt op plezier, sociale interactie en het verbeteren van de algehele fitheid. Ervaring met basketbal is niet nodig. OldStars Basketball kan dus oud-basketballers aanspreken, maar ook 55-plussers die nog nooit basketbal gespeeld hebben. Met OldStars Basketbal wordt met aangepaste beweegvormen en accent op coördinatie en kracht het aanpassingsvermogen vergroot en de kans op blessures en het valrisico verminderd.
De voordelen van OldStars Basketball
De voordelen van OldStars Basketball zijn talrijk:
- Verbeterde conditie en kracht: Basketbal is een sport die verschillende spiergroepen activeert en de conditie verbetert.
- Verhoogd aanpassingsvermogen: De trainingen zijn gebaseerd op het Athletic Skills Model (ASM). Dit model stimuleert de fysieke, mentale, sociale en cognitieve vaardigheden van de deelnemers.
- Verminderd valrisico: Door de focus op coördinatie en balans wordt het valrisico verminderd.
- Sociale interactie: Elke training staat ontmoeting en sociaal contact centraal. Na elke training sluit men af met koffie/thee of ander drankje.
- Plezier en gezelligheid: Bij Old-Stars Basketbal draait het niet om winnen, maar om gezelligheid en samen bewegen.
OldStars Walking Basketball
Een andere variant van OldStars is Walking Basketball. Met OldStars walking basketball bieden Wildcats en United Academy een aangepaste spelvorm aan voor basketball op latere leeftijd. De belangrijkste aanpassingen zijn niet springen met en zonder bal en er wordt gespeeld met vijf veldspelers per team. Deze spelvormen staan onder begeleiding van een OldStars begeleid(st)er en/of trainer. In principe kan iedereen meedoen, maar het richt zich voornamelijk op de leeftijdsgroep 55+. Met OldStars walking basketball bieden Wildcats en United Academy een aangepaste spelvorm voor basketball op latere leeftijd. Deze spelvorm is uitermate geschikt voor ouderen die op een gezonde manier en zonder blessuregevaar willen blijven sporten.
Lees ook: Ervaringen met hockey keepen als volwassene
Voorbeelden van verenigingen met OldStars Basketball
OldStars Basketball wordt in steeds meer plaatsen, door steeds meer verenigingen aangeboden. Uitsmijters Almelo is een van de verenigingen die aan de slag gaat met deze doelgroep. Crackerjacks (Amersfoort), Arnhem Eagles, Wildcats (Nijmegen), Joy-M (Nijmegen), VBC Akrides (IJmuiden), Den Helder SUNS, BV Krimpen, Landslake Lions (Landsmeer), Feyenoord Basketball (Rotterdam), Basketball All Stars Epe, Landstede Hammers (Zwolle), The Lions (Zandvoort), Quick Runners (Huizen), Heroes Den Bosch en Celeritas-Donar (Groningen) gingen Uitsmijters voor. Op woensdag 1 maart om 15.00 uur zijn alle 55-plussers uit Wageningen en omgeving welkom bij vereniging Pluto om gratis kennis te maken met OldStars basketbal.
Basketbal op latere leeftijd: meer dan alleen talent
Vaak wordt gedacht dat talent een vereiste is om succesvol te zijn in een sport. Hoewel talent zeker een rol kan spelen, is het niet de enige factor die telt. Zonder talent kan je ook topsporter worden en je hoeft geen wonderkind te zijn. Hoeveel kansen en dromen laten we schieten omdat we ervan overtuigd zijn dat we het talent er niet voor hebben? We denken dat talent een must is. Talent is een beladen onderwerp. Dat begrijp ik, want iedereen heeft hier wel een mening over. Als je in je eigen omgeving kijkt heb je vast voorbeelden van mensen die een natuurlijke aanleg hebben voor iets. Ze proberen iets voor de eerste keer en het lukt meteen. Als je zegt dat talent dé bepalende factor is om de top te behalen dan ben ik het daar niet mee eens.
Wat is talent?
Talent wordt omschreven als een natuurlijk vermogen om iets goed te kunnen. Helpt talent je om de top te behalen? Ja, ik denk dat het scheelt als je bijvoorbeeld lang bent en een goede basketballer of volleyballer wilt worden. Malcolm Gladwell, journalist en schrijver van het boek Outliers, zegt bijvoorbeeld dat talent niet de enige factor is om de top te behalen. Hij gaf het voorbeeld van de Beatles die voordat ze bekend werden acht uur per dag konden optreden in een club in Duitsland. Hij gaf ook het voorbeeld van de jonge Bill Gates die op de basisschool al geleerd had om te programmeren en met computers te werken.
Belangrijkere factoren dan talent
Er zijn andere factoren die minstens zo belangrijk zijn, zo niet belangrijker, dan talent:
- Mindset: Een groei mindset is essentieel om de top te bereiken. Psycholoog Carol Dweck heeft hier onderzoek naar gedaan. Een groei mindset is een manier van denken en alle geloofsovertuigingen die je hebt over je eigen kunnen.
- Passie: Als je denkt dat je zomaar een hele goede topsporter wordt dan moet ik je uit je droom helpen. Er is heel veel voor nodig. Weinig feestjes, minder vaak met vrienden afspreken, opletten wat je eet en voldoende slaap. Als je deze dingen opgeeft dan moet je echt passie hebben voor je sport.
- Doorzettingsvermogen: Om al die uren te blijven trainen voordat je de top bereikt moet je doorzettingsvermogen hebben. Er zullen genoeg momenten komen waarop je zegt dat je geen zin meer hebt. Of momenten waarop je niet geselecteerd wordt voor een bepaald team. Voor Michael Jordan was het extra motivatie toen hij niet geselecteerd werd voor zijn high school team. Hij had kunnen beslissen dat hij niet goed genoeg was en dan hadden wij nooit van hem gehoord. In mijn ogen is dit principe onmisbaar. Als je alle topatleten bestudeerd dan kom je er vanzelf achter dat ze een andere manier van denken hebben.
- Doelgerichte training: De 10.000 uren aan training zijn niet voldoende. Het gaat erom hoe je die 10.000 uren invulling geeft. Professor Anders Ericsson heeft veel onderzoek gedaan naar wat de echte top anders maakt en dat is doelgerichte training. Tot slot is doelgerichte training een van de belangrijkste onderdelen om de top te bereiken.
Een toepasselijke quote is dan ook: Hard work beats talent, when talent fails to work hard.
Lees ook: Verdieping in de Badr Hari - Rico Verhoeven clash
Voorbeelden van succes op latere leeftijd
Er zijn genoeg voorbeelden van sporters die op latere leeftijd topsporter zijn geworden. Roeien is bijvoorbeeld zo’n sport. Veel toproeiers beginnen pas in hun studententijd met fanatiek roeien. Uit een ander wetenschappelijk onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat onderzochte Deense elite atleten zich pas relatief laat specialiseerden in hun sport. Ik ben zelf pas op 17-jarige leeftijd begonnen met basketbal.
Talentontwikkeling in de sport
Talentontwikkeling is een belangrijk thema in de sport, maar lastig te organiseren omdat het geen eenvoudig rechtlijnig proces is. De resultaten van de huidige studie kunnen een leidraad vormen voor talentcoaches in diverse olympische sporten. Hoewel er - mede afhankelijk van de tak van sport - duidelijke individuele verschillen bestaan tussen topsporters wat betreft het pad dat ze vanaf hun jeugd naar de mondiale top hebben afgelegd, geldt voor het merendeel van de sporten dat er geen haast is om er op jonge leeftijd mee te beginnen en er vroeg in te specialiseren.
Tips voor het beginnen met basketbal op latere leeftijd
- Begin rustig: Forceer niets en luister naar je lichaam.
- Zoek een ervaren trainer: Een goede trainer kan je helpen de basisvaardigheden te leren en blessures te voorkomen. Aan de trainer vragen of het zin heeft om mee te doen. Bij een ervaren groep in het diepe springen, is als beginneling niet altijd leuk. Weeg dat samen met de trainer af.
- Stel realistische doelen: Verwacht niet dat je meteen een professionele basketballer wordt. Geniet van het leerproces en de vooruitgang die je boekt.
- Maak het leuk: Basketbal moet een plezierige activiteit zijn. Zoek een team of groep waar je je thuis voelt en waar de focus ligt op plezier en gezelligheid.
- Wees geduldig: Het kost tijd en moeite om een nieuwe sport te leren. Geef niet op als het niet meteen lukt.
- Drink voldoende: Als je veel drinkt op een dag is het zeker aan te raden. Soms houdt een trainer een korte drinkpauze, zodat iedereen naar de kraan kan lopen.
Basketbalverenigingen: meer dan alleen sport
Basketbalverenigingen bieden meer dan alleen de mogelijkheid om te sporten. Ze zijn vaak een belangrijke sociale ontmoetingsplaats en dragen bij aan de gemeenschap. DAS biedt wedstrijd en recreatief basketbal voor senioren. Voor de jongste jeugd is er een instroom groep die nog geen wedstrijden speelt. Daarnaast zitten alle leden in wedstrijdteams. De eerste trainingen beginnen eind augustus, begin september. De data van de laatste trainingen worden in overleg met de trainers bepaald.
Lid worden van een basketbalvereniging
Als je lid wilt worden van een basketbalvereniging, kun je je aanmelden via de ledenadministratie. De ledenadministratie neemt dan contact met je op. Minderjarigen moeten het formulier door ouders/verzorgers laten ondertekenen. Is er al met een trainer over een team gesproken, vermeld dat dan. Geef de trainer een kans om zijn training te voltooien voordat hij/zij helpt. Ouders die in de zaal aanwezig zijn, hebben de antwoorden wellicht ook paraat.
Teamindeling
In principe word je zo snel mogelijk bij een team ingedeeld. Als het team dat bij je niveau en/of leeftijd past, vol zit en er geen geschikte oplossing is, zul je moeten wachten tot er plek is. Voor de jongste leeftijdsgroepen heeft DAS verschillende teams, bijvoorbeeld JU12-1, JU12-2 etc. Tot 10 jaar, van tien tot twaalf jaar, van twaalf tot veertien jaar, van veertien tot zestien jaar, van zestien tot achttien jaar, van achttien tot 20 jaar, van 20 tot 22 en boven de 22 (senioren).
Lees ook: Tips voor het opzetten van een zaalvoetbalteam
Trainingen
De meeste teams/groepen trainen twee keer per week. De trainingsavonden van DAS zijn in het algemeen maandag, woensdag en vrijdag. Dat staat per trainingsgroep beschreven in het trainingsschema. Er zijn periodes zonder trainingen. Globaal is dat tussen kerst en nieuwjaar, en in juni en juli.
Proeftrainingen
Je vrienden kunnen zich in plaats daarvan melden bij de ledenadministratie. Wanneer er plek is zullen zij uitgenodigd worden voor proeftrainingen. Ze mogen dan maximaal drie keer meedoen en dan moeten ze beslissen of ze lid willen worden. Nee dat gaat niet omdat we een wachtlijst hebben.
Spelregels en uitrusting
De jeugd mag al doende leren. De trainer/coach legt zoveel mogelijk spelregels uit, maar het is ondoenlijk om dat in een keer te doen. DAS draagt blauwe tenues. Je betaalt bij je lidmaatschap een bijdrage voor tenues. De vereniging verzorgt daarmee een teamtas met tenues. De tenues blijven in eigendom van de vereniging. De scheidsrechter heeft een voorkeur voor de nummers vier tot en met vijftien, twintig tot en met 25, dertig tot en met 35, veertig tot en met 45. Nee. De vereniging zorgt voor ballen die worden gebruikt bij de training en wedstrijd. Dat staat altijd in de Basketball.nl app. Daarnaast vind je een overzicht op de DAS site.
Wedstrijden
In de Basketbal.nl app geef je per wedstrijd je beschikbaarheid op. De stelregel is drie kwartier. Een kwartier voor het omkleden en een half uur voor aanvang van de wedstrijd om warm te lopen. Dat bepaalt de coach elke week opnieuw. Vuistregel is: tijd die nodig is om te verzamelen + reistijd (afhankelijk waar de wedstrijd wordt gespeeld) + omkleedtijd + inlooptijd. De teammanager coördineert het vervoer met de andere spelers of ouders en de trainer/coach. Dat is wel de bedoeling. Ouders en trainer/coach moeten daar zelf uit zien te komen. Wanneer een teammanager is gekozen kan de trainer/coach dit melden bij de ledenadministratie. Dat is handig. Alle spelers drinken veel tijdens een wedstrijd. Nee. Ja, en meer dan een ook. In principe verhalen we boetes op spelers. Je betaalt dus zelf. We kunnen bijvoorbeeld boetes krijgen voor: afwijkende tenues, onsportief gedrag, zonder spelerskaart spelen, in een lager team spelen.
Gedragscode
Trainers/coaches vinden het prettig als de leden via de kleedkamers de zaal betreden. DAS heeft een gedragscode, waarin staat dat zij correct en respectvol dienen te worden bejegend. Als alle wegen zijn bewandeld in principe wel. Dat wil zeggen dat eventuele problemen al zijn besproken met 1) de trainer en of coach 2) teambegeleiders of aanvoerders 3) de commissies die daarvoor zijn. Maar ook bestuursleden komen om hun wedstrijden te spelen of komen naar hun kinderen kijken. Houd daar a.u.b. Voor toeschouwers is daarvoor de kantine. Liever niet dus. Nee, want het geeft veel overlast. Ballen rollen vaak per ongeluk het veld in of slingeren na afloop in het rond. Erger is dat er ballen worden gestolen. Nee. Ballen raken misvormd en onbruikbaar. De trainer is daarvoor verantwoordelijk.
Taken binnen de vereniging
Vanaf veertien of vijftien jaar moet elk lid zijn steentje bijdragen als het gaat om de jurering (score en klok bijhouden) bij thuiswedstrijden. Daarvoor worden cursussen gegeven. Vanaf zestien jaar geldt een verplichting een scheidsrechterscursus te volgen en bardiensten te draaien. DAS kan niet bestaan zonder die inbreng. Ja, naast het per toerbeurt rijden van en naar uitwedstrijden zijn er ook plaatsvervangende taken namens de jongste leden. Door de groei van de jeugdafdeling is het voor de oudere leden ondoenlijk geworden alle taken bij de thuiswedstrijden te vervullen. Zonder de ouders gaat dat niet meer. Zelf voor een vervanger zorgen of een taak ruilen met een andere DAS’ser. Zomaar wegblijven schaadt anderen. In een cursus van drie of vier avonden. DAS nodigt daarvoor een docent uit van de basketbalbond. Nee zeg. Vele handen maken juist licht werk. Leden vanaf circa vijftien jaar kunnen bij elke thuiswedstrijd, als ze toch in de sporthal moeten zijn, worden ingeroosterd.
Bestuur en inspraak
Het bestuur bestaat uit een voorzitter, secretaris (vaak ook de vice-voorzitter), penningmeester, wedstrijdsecretaris en eventueel een aantal algemeen leden. Die organiseert activiteiten voor de jeugd en onderhoudt de contacten met de ouders van jeugdleden. Ja graag. Zeg het alsjeblieft. Het liefst rechtstreeks tegen betrokkenen. Graag, want daar bepalen we met z’n allen het beleid van DAS.
Alternatieve sporten voor ouderen
Dat hangt helemaal af van de sport, van de vereniging, en van de reeds aanwezige leden. Ik kan alleen voor het roeien spreken. Ik ben 13 jaar instructeur geweest in de volwasseneninstructie. Daar kwamen volwassenen, van 20 tot 72 (jawel), die nog nooit hadden geroeid. Dus eerst de basisinstructie, dan, voor hen die verder willen, de "hogere technieken". Voordeel voor de beginners is, dat ze een heleboel andere beginners leren kennen. Daarna is er voor elk wat wils. Sommigen vinden het basisniveau goed genoeg. Gezellig eens per week met één of twee vierpersoonsboten naar een eilandje roeien, picknickmand mee, koffie mee, en lekker gezellig doen. Anderen gaan actief roeien: conditie verbeteren, meedoen aan de onderlinge competitie, en aan gezelligheidswedstrijden - je weet wel, waarbij de regels in overleg met de jury tijdens de wedstrijd worden aangepast. Hoofdzaak is: er zijn meer beginners, dus je vindt altijd aansluiting. Kijk ook hoe groot jouw vereniging is.