De sirenes loeien, de adrenaline giert door de aderen. Een brandweerploeg haast zich naar een melding in Jachthaven het Anker in Loosdrecht. Wat volgt is geen routineklus, maar een complexe en realistische oefening, een vaardigheidstoets georganiseerd door het Algemeen Brandweer Wedstrijd Comité (ABWC). Deze toetsen, ooit bekend als ‘brandweerwedstrijden’, zijn uitgegroeid tot een essentieel instrument voor het verbeteren van de vakbekwaamheid binnen de Nederlandse brandweer.
Van Wedstrijd naar Vaardigheidstoets: Een Evolutie
De term ‘brandweerwedstrijd’ dekt al lang de lading niet meer. Na een coronastop van bijna twee jaar, zijn de wedstrijden herstart, maar nu onder de noemer ‘vaardigheidstoetsen’. De verschuiving in terminologie is bewust. Het gaat niet langer primair om competitie, maar om het toetsen van vaardigheden in een realistische setting. Brandweerploegen meten hoe ze samenwerken en anticiperen in diverse situaties, waarbij de nadruk ligt op leren en verbeteren. De toetsen zijn een spiegel van de werkelijkheid, een kans om te ervaren en te leren van complexe scenario's die zich in het echt kunnen voordoen.
Realisme als Hoeksteen: De Explosie in Sneek
Het belang van realisme wordt pijnlijk duidelijk door een incident in 2019. Brandweer Sneek rukte uit voor een brand op een elektrische boot. Tijdens de bluswerkzaamheden vond een felle explosie plaats, waarbij vier brandweermannen gewond raakten. Dit incident diende als een wake-up call en benadrukte de noodzaak van realistische trainingen en vaardigheidstoetsen.
De vaardigheidstoetsen van het ABWC zijn ontworpen om deze realistische situaties na te bootsen. Zo ook in Loosdrecht, waar brandweervrouw Christel tot haar oksels in het koude water van de jachthaven ligt. Haar collega’s proberen wanhopig hulp te organiseren, nadat er een explosie heeft plaatsgevonden op de boot die ze aan het blussen was. Het scenario is levensecht, tot in de kleinste details.
Loosdrecht: Ervaring en Enthousiasme Hand in Hand
Brandweer Loosdrecht is een kleine korps met zo’n twintig vrijwilligers en één auto, maar draait jaarlijks wel ruim 180 uitrukken. Aan praktijkervaring geen gebrek dus. Het korps kan daarnaast bouwen op een grote schare oud-brandweermensen en partners die altijd paraat staan met raad en daad. De mix tussen de ervaring van ‘oude rotten’ en het enthousiasme van de nieuwe garde geeft de wedstrijden een bijzonder karakter.
Lees ook: Diepgaande Blik op de Korfbalwereld via KZ
Het bedenken en invullen van een reëel scenario is Brandweer Loosdrecht wel toevertrouwd. Oud-brandweermannen Gijs Meijers en Herman Machielse zijn nauw betrokken bij de organisatie. Het script wordt tot in detail uitgewerkt en voorgespeeld om puntjes op de i te zetten. Coördinatoren en juryleden van het ABWC zijn aanwezig om toezicht te houden en het scenario te toetsen. Alles om de toetsen zo levensecht mogelijk te maken.
De Toets: Een Leerschool voor Iedereen
Op de dag van de vaardigheidstoets zetten zes ploegen een prestatie neer: Muiderberg, Blaricum, Bussum, Volendam, Wormer en de uiteindelijke nummer 1 De Rijp. Ervaren bevelvoerder Rick heeft de leiding over een ploeg met oud-brandweerman Herman als chauffeur, manschappen Daniëlle en Linda en aspiranten Mark en Christel, die samen nog de opleiding volgen. Zij spelen het scenario zes keer na voor de deelnemende ploegen. Waar het script en de uitvoering hetzelfde zijn, is de invulling elke keer weer anders. De ene ploeg richt zich lang op de slachtoffers in het water, terwijl andere ploegen sneller doorstomen en de blussing van de boot inzetten.
De ploegen worden beoordeeld op slachtofferredding, totale werktijd, technische uitvoering en op hun individuele acties. Aan het einde van de middag staat Daniëlle voor de laatste keer met een ietwat schorre stem haar collega Christel naar de kant ‘te schreeuwen’. Die drijft inmiddels voor de zesde keer in een zogenaamd droogpak in de haven. De deelnemers kijken uit naar een frisse douche, want de zon, de oplopende temperatuur en de vele meters lopen met slangen heeft net zoals in ‘het echie’ behoorlijk wat gevraagd van de mannen en vrouwen.
Vakbekwaamheid als Doel: Meer dan een Wedstrijd
Uiteindelijk worden de ploegen beoordeeld en hangt er een klassering aan vast. Dat geeft de vaardigheidstoetsen een wedstrijdkarakter, maar het doel is vakbekwaam blijven. Dat het er levensecht aan toegaat blijkt tijdens de wedstrijd. Het maatje van Christel drijft een paar meter verderop en wordt tijdens een reddingsactie met een dusdanige kracht en vlotheid de kant op getrokken dat het harnas van haar ademluchtfles breekt. Het scenario stuurde aan op redding door twee manschappen, maar de Officier van Dienst ter plaatse besluit niet langer te wachten. “We mogen trots zijn dat ook de officieren binnen Brandweer Nederland niet schromen om hun handen uit de mouwen te steken en gewoon een slachtoffer uit het water trekken”, roemt het ABWC dan ook in het slotpraatje.
Loosdrecht weet hoe het moet, want het korps werd in de bijna 100-jarige geschiedenis zes keer landskampioen bij wedstrijden.
Lees ook: Complete Gids: JO11 District Beker Regels
Een van de meespelende brandweervrouwen van het korps Wormer is ruim een jaar actief bij de brandweer. De ploeg eindigt als derde, maar de waarde zit hem in andere zaken vindt ze. “De feedback, tips en tops, aan het eind zijn zo fijn.
80 Jaar ABWC: Een Mijlpaal in het Vooruitzicht
In 2026 bestaat het Algemeen Brandweer Wedstrijd Comité (ABWC) 80 jaar. Een mijlpaal om trots op te zijn. Sinds de oprichting in 1946 heeft het ABWC zich ingezet voor het verbeteren van vakbekwaamheid binnen de brandweer. Door de jaren heen hebben duizenden brandweermannen en -vrouwen deelgenomen aan vaardigheidstoetsen die niet alleen draaiden om winnen, maar vooral om leren en verbeteren. Denk aan de indrukwekkende scenario’s waarin realistische situaties werden nagebootst, van grootschalige brandbestrijding tot complexe technische hulpverleningen.
Ook buiten de toetsen om heeft het ABWC zich ontwikkeld. De samenwerking met veiligheidsregio’s, NIPV en externe partijen heeft ervoor gezorgd dat vakbekwaamheid op een hoger niveau kwam te staan. Met 80 jaar in zicht is het tijd om vooruit te kijken. Hoe gaan we dit bijzondere jubileum vieren?
Lees ook: Hockey Hoofdklasse Heren
tags: #abwc #echt #hoofdklasse #geschiedenis