Het Grote Nederlandse Studenten Kampioenschap (GNSK) komt op 20, 21 en 22 juni naar Nijmegen. Dit is het grootste studentensporttoernooi in Nederland, waar afgelopen jaar maar liefst 12 sporten aan deelnamen. Het zou natuurlijk erg leuk zijn als ook honkbal en softbal tijdens dit kampioenschap vertegenwoordigd zijn.
Deelname aan het GNSK
Deelname aan het Grote Nederlandse Studenten Kampioenschap staat open voor alle studenten aan HBO- en Universitaire instellingen. Heb je als student interesse om jouw studentenstad te vertegenwoordigen met een honkbal of softbalteam?
Honkbal in Nijmegen: Historie en Ontwikkeling
Om de context van het honkbal in Nijmegen te schetsen, duiken we in de historie van honkbal in de regio. In 1954 kwamen enkele honkbalenthousiasten uit Amsterdam en Nijmegen door het lot in Almelo terecht. Onder hen waren de heren Oosterlaan, Westera en Verbeek, die bij De Hazenkamp in Nijmegen hadden gehonkbald, en de Almelose huisarts Druyff, die bij VVVA in Amsterdam had gespeeld. Samen met enkele Almelo'rs legden zij de basis voor de honkbalvereniging Uitsmijters '55, die op 1 juni 1955 werd opgericht.
De eerste ledenvergadering werd bezocht door 9 leden. Het eerste bestuur bestond uit:
- Voorzitter: J.H. Druyff
- Secretaris: J. Oosterlaan
- Penningmeester: H. Emanuel
- Bestuurslid: G.J. Westera
Na emigratie van de heer Druyff naar Amerika, werd het voorzitterschap overgenomen door de heer J. Kist.
Lees ook: Het leven van Harry Kruyssen
In oktober 1955 werd het eerste materiaal op basis van een huurkoopovereenkomst van het Bleesing Fonds aangeschaft. Het materiaal bestond uit:
- 1 slaghout
- 1 bal
- 1 stel platen
- 1 stel honken
- 1 body protector catcher
- 1 masker
- 1 catcherhandschoen
- 8 veldershandschoenen
De koopsom bedroeg 307,50 gulden, waarvan 107,50 gulden bij tekening van de akte en de rest in 20 achtereenvolgende maandelijkse termijnen van 10,00 gulden moest worden betaald. Vlotte betaling volgde kennelijk niet, want in maart 1956 werd door het Fonds gereclameerd, dat over januari, februari en maart geen betalingen werden gedaan.
Moeizame Beginjaren
De uit Amerika stammende honkbalsport bleek in Nederland een matige belangstelling te trekken. De beginjaren waren dan ook heel moeilijk, temeer daar er in de onmiddellijke omgeving geen tegenstanders waren te vinden, zodat men voor wedstrijden alle mogelijke toernooi en afliep. Uit informatie van de Koninklijke Nederlandse Honkbalbond bleken er in het oosten geen honkbalclubs te bestaan. De sportvereniging D.O.S. 1937 in Vriezenveen zou wel bij de bond hebben geïnformeerd, doch tot daadwerkelijk honkbal was het daar niet gekomen. Ook waren er contacten geweest met personen uit Hengelo, Deventer en Apeldoorn, doch ook daar kreeg men honkbal niet van de grond. Uiteraard werd door de honkbalbond het initiatief in Almelo om tot een honkbalvereniging te komen gestimuleerd.
De zaak werd voortvarend aangepakt. Getracht werd de voetbalverenigingen voor dit spel te interesseren. Zo werd er o.m. een demonstratiewedstrijd op het Heracles-terrein georganiseerd. De animo bleef echter maar heel flauwtjes en stond in schril contrast met de verbetenheid, waarmee de weinige Uitsmijters volhielden. Aansluiting bij de Koninklijke Nederlandse Honkbalbond volgde. De bond zag de naam Uitsmijters niet zo zitten, gezien de andere betekenissen van dit woord. Zij verzocht dan ook een andere naam te kiezen. Hoe dit verder is gegaan vermeldt de geschiedenis niet, maar feit is, dat de naam Uitsmijters bleef bestaan.
Faciliteiten en Uitdagingen
Geoefend en gespeeld werd er op Het Sportpark. Ook werd er soms o.a. voor een toernooi uitgeweken naar een andere plek. Welwillende medewerking verleenden hierbij de voetbalvereniging Heracles, hockeyclub Almelo en de textielfabriek Ten Cate. De heer Kist, die de vereniging vele jaren leidde, toonde zich in die tijd een vurig pleitbezorger voor de in Almelo altijd wat misdeelde honk- en softbal-sport. In een kranteninterview zei hij: "Wat hebben wij de mensen te bieden? Honkbal op een veld met zulk hoog gras (hand een halve meter boven de vloer), geen werpheuvel, geen kleedruimte, kleedhokjes zonder water". In 1962 liet hij iemand uit Leiden komen om over gravel op het veld te praten. Eind 1966 werd het pas gestort. Voorbeelden te over hoe moeilijk het allemaal ging en hoe vastberaden men was.
Lees ook: Wendy Bussum Honkbal: Jouw nieuwe team?
Groei van Honkbal in Oost-Nederland
Na enige tijd als enige honkbalclub in het oosten te hebben gepionierd, werd in Hengelo de club Achilles opgericht. Nadien volgden Robur et Velocitas in Apeldoorn en De Terriers en De Ruimte in Enschede. De eerste onderlinge competitie werd gespeeld tussen Uitsmijters I, Uitsmijters II (hoofdzakelijk leerlingen van het Erasmus Lyceum), Achilles I en Achilles II uit Hengelo en het Christelijk Lyceum Almelo. In 1957 werd met het Dr. Druyff-toernooi gestart. Een door Druyff kapotgeslagen knuppel werd gerepareerd en als wisselknuppel gebruikt. Het jaarlijks terugkerende toernooi kreeg alom bekendheid en stond bekend als een goed georganiseerd honkbaltoernooi. Het eerstgehouden toernooi werd door Uitsmijters gewonnen. In een groot verslag in de regionale krant werd van één en ander melding gemaakt. De eerste home-run in Overijssel werd op dit toernooi geslagen door de Uitsmijter Jan Bouwen.
Uitbreiding naar Softbal en Basketbal
In 1961 werd mede op initiatief van mevr. Honing, gymnastieklerares aan het Erasmus Lyceum, een softbalafdeling opgericht. In 1962 werd onder leiding van de heer Westerink een basketbalafdeling aan de vereniging toegevoegd. Gedurende de wintermaanden, wanneer er niet werd gehonkbald, speelden verschillende leden basketbal. Om dit ook in competitieverband te kunnen doen, werd de afdeling basketbal opgericht. Hierna was de naam Honk-softbal en basketbalvereniging Uitsmijters. Om verschillende o.a. organisatorische redenen werd in 1977 besloten de honk-softbal en de basketbal elk met een eigen vereniging verder te laten gaan. De basketbal onder de naam Basketbalvereniging Uitsmijters en de honk-softbal onder de naam Honk- en softbalvereniging Uitsmijters '55.
Verbetering van de Faciliteiten
Voorzitter Kist en de zijnen hebben lang alles in het werkgesteld om op een echt honkbalveld te kunnen spelen. In het seizoen 1963/1964 werd dit gerealiseerd op het huidige terrein 't Maatveld. Eerst nog zonder omheining en dug-outs. Deze werden later door de gemeente aangelegd. Ook kreeg men later de beschikking over een oude verbouwde Zweedse noodwoning, die als kleedkamer dienst deed. Het gebouwtje deed later dienst als clubgebouw.
Het gebrek aan voldoende kleedgelegenheid met douches en toiletten was er de oorzaak van, dat het jubileum-toernooi op Hemelvaartsdag 1965 beperkt bleef tot een viertal verenigingen. Het 25-jarig jubileum werd met verschillende activiteiten op het terrein gehouden, waaronder een wedstrijd tussen een team van Uitsmijters en oud-internationals. Des middags was er een receptie in het restaurant 't Maatveld, alwaar des avonds een feest voor de leden werd gehouden. Uitsmijters wilde toen al graag meer naar "de bewoonde wereld" om de aantrekkingskracht van nieuwe leden te vergroten. Het toen nog aan te leggen sportpark in het Windmolenbroek was toen een optie. Wethouder Stuivenberg memoreerde in zijn toespraak tijdens de receptie, dat Uitsmijters was "ingetekend" in het nog aan te leggen sportveldencomplex in Almelo's nieuwste woonwijk. "Goed doordrammen en dan lukt het wel" zei hij. Uitsmijters hebben toentertijd goed doorgedramd, maar het lukte niet. Reden waarom het niet lukte werd niet gegeven. Namens het gemeentebestuur bood de wethouder een enveloppe met inhoud aan. Namens het bondsbestuur was de heer Van Hattem aanwezig, die een zilveren honkbal aanbood. De Sportraad was vertegenwoordigd door de heren Spaan en Smit, resp. directeur en voorzitter.
Een lachwekkend voorval tijdens de receptie was, dat de heer Spaan met zijn ontvangen consumptiebonnen een drankje bestelde waarvan de kosten boven de waarde van de consumptiebonnen uitsteeg, zodat hij moest bijbetalen. Ook toen was de penningmeester al "zuunig".
Lees ook: Wat is het verschil?
Focus op Jeugd en Vrijwilligers
Vanaf het begin is de zelfwerkzaamheid binnen de vereniging groot geweest. Op en om het terrein werden door de leden diverse werkzaamheden verricht. Ook op het technische vlak heeft men altijd met eigen mensen gewerkt. Toen het mooie 't Maatveld was gerealiseerd werd er ook meer aandacht besteed om meer jeugd aan te trekken. Zo werd er voor honkbal en softbal op de lagere scholen propaganda gemaakt. O.a. werd er een aparte trainingsavond ingesteld voor de jeugd, die na afloop groepsgewijs van het terrein naar de Christoffelstraat werd gebracht. De oudere honkballers werden toentertijd getraind door Nico Beumer. De softbalsters oefenden onder leiding van gymnastieklerares Reina Veenstra. Een man die in die tijd veel voor de vereniging heeft gedaan en betekend was Wim Westerink. Hij was pitcher bij de honkbal en runde de basketbal. In een latere periode was het Jan van der Molen die veel werk voor de vereniging verrichtte. Hij ging met het materiaal "de wijk" in en liet de jeugd daar kennis maken met de honkbalsport. Meerdere jaren kwam hij enkele malen per week vanuit Enschede naar Almelo om trainingen te geven. Ook nu zijn het nog de vrijwilligers die de vereniging in stand houden. Trainingen worden nog steeds door eigen leden verzorgd. Leden en ouders van leden zorgen voor het vervoer naar uitwedstrijden.
Glorietijden en Competitie
De glorietijden van de Uitsmijters waren begin tachtiger jaren. Toen hadden we in totaal 7 teams die deelnamen aan de competitie. 2 senioren honkbalteams, 2 softbalteams, 1 juniorenteam, 1 adspirantenteam en 1 pupillenteam. Toen is de eerste rayon competitie afdeling Nijmegen in het Oosten van start gegaan met 3 Hazenkamp-teams, 1 team van N.E.C., en 1 team van Trekvogels. Dat eerste competitiejaar sloten de drie Hazenkamp-teams af op een 1e, 2e en 3e plaats.
Deze begin periode kent wel verschillende kinderziekten, zo kregen wij pas in 1951 voor het eerst echte honkbalpakken in groen met een oranje haas op de rug. In de kantlijn werd er tijdens toernooien ook softbal gespeeld. In 1954 promoveerde ons eerst team naar de landelijke klasse. Ook ons tweede team promoveerde in 1956 naar deze landelijke klasse.
Door meer bekendheid in honkbalwereldje kregen wij op onze toernooien teams uit hogere klasse op bezoek.
In 1958 werd er gespeeld om de L.G.VERBEEK BOKAAL door hoofdklasse teams. Het eerste Nederlandse officiële honkbalveld was een primeur voor de zuidelijke rayon competitie op 18-april-1959 werd het door P.S.V. in gebruik genomen.
In 1961 is de Hazenkamp gepromoveerd als eerste, niet westelijke club, naar de overgangsklasse, waarop in 1963 promotie naar de eerste klasse (een klasse onder de top-honkbal in Nederland).
De velden waar wij op hebben gespeeld zijn:
- 1950-1957 Hazenkampseweg voetbalveld
- 1957-1959 N.E.C.
Door de jaren heen heeft de honk- en softbalafdeling meerdere clubhuizen gehad.
Bij de verhuizing van Grootstal naar Winkelsteeg werd in december 1977 eerst een tijdelijk clubhuis in gebruik genomen. Een definitief clubhuis kon in juli 1978 door oud voorzitter A. Huisman worden geopend.
Bij de verhuizing naar sportpark Staddijk liepen zowel de aanleg van de velden als de bouwplannen voor een eigen clubhuis vertraging op. Gevolg was dat het Jan van de Vegte Memorial in maart 1995 gespeeld moest worden op het reeds gedeeltelijke ontmantelde complex Winkelsteeg. M.i.v. april 1995 kon de competitie gestart worden op nieuwe velden en werd een tijdelijk clubhuis in gebruik genomen. Het huidige clubhuis was een jaar later gereed en kon op 30 maart 1996 feestelijk door wethouder Buitenhuis worden geopend.
Honkbal Evenementen en Locaties
Alle wedstrijden worden gespeeld op het complex van Neptunus aan de Abraham van Stolkweg. Sportclub Neptunus en de KNBSB hebben al langere tijd de ambitie om elke twee jaar een groot internationaal honkbaltoernooi te organiseren in het Neptunus Familiestadion in Rotterdam. Het idee voor de Rotterdam Baseball Week heeft de afgelopen jaren steeds meer vorm gekregen. Na uitvoerig overleg is het plan gelanceerd om voor de eerste editie het Europees Kampioenschap Honkbal 2025 te organiseren.
De Rotterdam Baseball Week krijgt met de toewijzing van het Europees Kampioenschap 2025 een fantastische impuls. Het EK Honkbal wordt in een nieuwe opzet gespeeld, waarbij er niet 16, maar 12 teams meedoen. Het Neptunus Familiestadion, Abraham van Stolkweg 31, is rolstoeltoegankelijk. Achter de backstop zijn mindervalide plaatsen beschikbaar.
Innovatie: Blindentribune
20 september 2025 wordt een historische dag in de honkbalwereld. Voor het eerst ooit bij een internationaal honkbalevenement is er een speciale blindentribune, waar blinden en slechtzienden op een volwaardige manier live topsport kunnen ervaren.
Overige Informatie
Rogier van Zon schrijft over het Nederlands honkbal en softbal sinds 1995. Hij zette in 2000 de Nederlandse honkbalsite op en schrijft als freelancer voor diverse andere media over honkbal en softbal. Reageren? De vierde editie van de World Baseball Classic heeft niet voor verschuivingen gezorgd in de top zeven van de wereld. Het Haarlemse DSS is voor het eerst winnaar geworden van het MJFP Jan van de Vegte Memorial Toernooi in Nijmegen. Hoofddorp Pioniers heeft een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met Decrowear and Gifts uit Noordwijkerhout. Team USA heeft eindelijk zijn titel tijdens de World Baseball Classic.
Conclusie
Het GNSK in Nijmegen biedt een mooie kans om honkbal en softbal onder de aandacht te brengen bij een breed studentenpubliek. Met een rijke historie en een actieve community, is Nijmegen een uitstekende locatie om deze sporten te vertegenwoordigen. Studenten die interesse hebben om hun stad te vertegenwoordigen, worden aangemoedigd om deel te nemen aan dit evenement.
tags: #honkbal #toernooi #nijmegen #informatie