Snelschaken, ook bekend als blitz, is een populaire variant van het traditionele schaken die de speeltijd aanzienlijk verkort. Deze vorm van schaken is geliefd vanwege de snelle en dynamische aard ervan, waarbij spelers onder tijdsdruk creatieve en tactische beslissingen moeten nemen. Dit artikel geeft een overzicht van de regels en aspecten van word blitz toernooien, inclusief recente ontwikkelingen en aanpassingen in de schaakwereld.
Wat is Word Blitz?
Word Blitz is een variant van snelschaken waarbij de bedenktijd voor de spelers beperkt is, wat resulteert in snellere partijen. In de context van schaken verwijst blitz naar een partij waarbij elke speler minder dan 10 minuten totale bedenktijd heeft. Deze tijdslimiet is gebaseerd op een gemiddelde partij van 60 zetten. Er zijn verschillende varianten van blitz, waaronder:
- Een vaste tijd voor beide spelers (bijvoorbeeld 3 minuten).
- Een vaste tijd met een increment (bijvoorbeeld 3 minuten plus 2 seconden per zet).
Deze regels zorgen ervoor dat partijen snel verlopen en spelers gedwongen worden om snel te denken en te handelen.
Belangrijke Regels en Procedures
Bij blitz zijn er enkele specifieke regels en procedures die afwijken van het traditionele schaken:
- Noteren van zetten: Het is niet verplicht om zetten te noteren, wat een direct gevolg is van de beperkte tijd. Dit betekent echter ook dat je geen herhaling van zetten kunt claimen, omdat de notering van de zetten als bewijs ontbreekt.
- Claimen van winst bij tijdsoverschrijding: Om winst te claimen als de tijd van je tegenstander is verstreken, moet je eerst je eigen klok stilzetten. Als jouw vlag nog niet is gevallen en die van je tegenstander wel, wordt de claim aan jou toegewezen.
- Onreglementaire zetten: Bij rapid- en snelschaken kan de winst pas na de tweede onreglementaire zet van de tegenstander geclaimd worden. Na een eerste onreglementaire zet moet de stelling worden teruggezet en de arbiter worden geroepen om een minuut extra tijd toe te kennen.
Kledingvoorschriften
Een recent incident met Magnus Carlsen illustreert dat zelfs kledingvoorschriften een rol kunnen spelen in schaaktoernooien. Carlsen dreigde het WK blitz te boycotten omdat hij volgens de regels geen spijkerbroek mocht dragen. De schaakbond FIDE versoepelde de regels uiteindelijk, waardoor Carlsen toch kon deelnemen. Dit incident benadrukt de noodzaak van moderne en flexibele regels die de evoluerende aard van schaken als een mondiale en toegankelijke sport weerspiegelen.
Lees ook: Voetbaltraining gids
Online Blitz Kampioenschappen
Online snelschaken is een populaire manier om te oefenen en te concurreren. Het 1e Europese Online Shogi Blitz Kampioenschap vond plaats op zondag 9 augustus 2020. Deelname was gratis en stond open voor alle shogi spelers die woonachtig zijn in Europa, inclusief spelers uit Japan die in Europa wonen. Het toernooi had een maximum van 128 deelnemers.
Speeltijd: 5 minuten met 10 seconden byoyomi (extra tijd per zet).
Regels: Als een speler niet beschikbaar is of de partij niet binnen 5 minuten na de officiële start is begonnen, wordt de partij als verloren verklaard.
Prijzen: De winnaar krijgt de titel "Europees Online Shogi Blitz Kampioen 2020". Prijzen voor de top 3 spelers werden overhandigd tijdens het ESC / WOSC van het volgende jaar.
KNSB Rating en Snelschaken
De Koninklijke Nederlandse Schaakbond (KNSB) heeft in de loop der jaren steeds vaker de vraag gekregen om snelschaak- en rapidtoernooien te 'raten'. In de huidige tijdgeest is er veel behoefte aan sneller schaken, vooral door de instroom van leden tijdens de coronatijd. Door de invoering van een officiële KNSB rapid- en snelschaak rating wordt een extra service geleverd die in een behoefte voorziet.
Lees ook: Inkomsten van scheidsrechters in het profvoetbal
Veranderingen in Rating Opties
De KNSB heeft de rating opties uitgebreid:
- De 'gewone' KNSB-rating blijft bestaan, maar wordt 'Klassiek' genoemd.
- Er komen twee extra KNSB-ratings bij: één voor rapid en één voor snelschaken.
- De jeugdrating wordt omgezet in de rapidrating.
Deze veranderingen zorgen ervoor dat de KNSB gelijkloopt met de FIDE, die al langer verschillende ratings kent voor standard, rapid en blitz.
Kosten en Administratie
De ratingverwerking is een intensieve klus die tijd en geld kost. In de introductieperiode wordt de ratingverwerking betaald uit de algemene gelden van de KNSB. Voor senioren wordt een bijdrage van € 0,20 per deelnemer gevraagd voor de rapid- en snelschaakrating.
Tijdig Aanleveren van Rapportages
Het is belangrijk dat organisatoren evenementen en ronden tijdig aanleveren, omdat evenementen/ronden langer dan drie maanden geleden gespeeld niet meer worden verwerkt. Rapportages kunnen worden aangeboden in het voorgeschreven format via Schaakkalender.nl.
Snelschaken in Clubverband
Snelschaken is niet alleen online populair, maar ook in clubverband. Er zijn diverse schaakclubs in Nederland waar je het snelschaken met anderen kunt oefenen. Het open Nederlandse Kampioenschap snelschaken wordt jaarlijks georganiseerd door verschillende schaakclubs.
Lees ook: De Regels van Unicycle Hockey
Regels en Arbitrage
De wedstrijdleider beheert het reglement en is verantwoordelijk voor de naleving ervan. Hij bepaalt wie tegen wie speelt en met welke kleur, en verwerkt de uitslagen. Tijdens de partijen bewaakt de wedstrijdleider de juiste gang van zaken.
Afwijkende Speeltempo's
Naast het traditionele speeltempo worden er ook rapidpartijen (20 minuten per speler) en blitzpartijen (5 minuten per speler) gespeeld, waarmee punten kunnen worden verdiend voor de clubcompetitie.
Polder Blitz Cup
De Polder Blitz Cup is een open toernooi dat wordt georganiseerd over drie avonden. Het toernooi staat open voor derden, die inschrijfgeld verschuldigd zijn. Er worden meerdere partijen per avond gespeeld conform de Fide-Regels van het schaakspel. De speeltijd is 3 minuten met een increment van 2 seconden per zet.
Mobiele Telefoons
Het is geoorloofd dat een speler tijdens het toernooi een mobiele telefoon bij zich heeft, maar deze dient volledig uitgeschakeld te zijn en opgeborgen in een jas of tas. Als de telefoon afgaat tijdens een partij, kan de tegenstander een tijdstraf claimen van 1 minuut. Bij een tweede keer kan de tegenstander de winst opeisen.
Conservatisme in de Schaakwereld
Net als bij andere populaire sporten, zoals voetbal, wordt er in de schaakwereld vaak vastgehouden aan achterhaalde regels en systemen. Dit conservatisme kan leiden tot onnodig ingewikkelde regels en procedures die het spel bemoeilijken.
Tijdscontrole en Increment
Hoewel tijdscontroles in zoverre met de tijd zijn meegegaan dat increment tegenwoordig eerder de standaard is dan de uitzondering, zijn er nog steeds verbeteringen mogelijk. Bij het zogenaamde "klassieke speeltempo" wordt er vaak een arbitraire grens gelegd bij 40 zetten, wat ten koste gaat van de puurheid van het spel. Een simpel systeem met increment per zet vanaf zet 1 zou een betere oplossing zijn.
Online Competities en Toernooien
Online competities en toernooien worden georganiseerd ter vervanging van fysieke clubavonden. Winst levert twee punten op, remise één. Als je twee partijen achter elkaar wint, start de dubbele puntenreeks. Remise-series resulteren alleen in een punt voor de eerste remise, of remise-partijen die meer dan 30 zetten duren.