Het Nederlands herenhockeyelftal, ook wel bekend als de Oranje Heren, heeft een rijke en succesvolle geschiedenis in de internationale hockeywereld. Van de eerste wereldtitel in 1973 tot de recente ontwikkelingen in het hockey, dit artikel biedt een overzicht van de prestaties, belangrijke spelers en evenementen die de geschiedenis van het Nederlands herenhockey hebben gevormd.
Vroege Jaren en Eerste Successen
Hoewel hockey al langer in Nederland werd gespeeld, nam Nederland pas in 1928 voor het eerst deel aan de Olympische Spelen in Amsterdam, waar direct een zilveren medaille werd behaald. In 1932 ontbrak Oranje, maar in 1936 werd er brons gewonnen. Na de Tweede Wereldoorlog kende Nederland een sterke generatie met spelers als Dick Loggere, Han Drijver, Dik Esser en Roepie Kruize, die het team naar brons in 1948 en zilver in 1952 leidden. In 1956 ontbrak het Nederlands hockeyteam op de Olympiade wegens de boycot van Nederland als protest tegen de Russische inval in Boedapest.
De Wereldtitel van 1973: Een Historisch Moment
Een van de meest memorabele momenten in de geschiedenis van het Nederlands herenhockey is de wereldtitel die in 1973 in Amstelveen werd veroverd. Het was vijftig jaar geleden dat de Oranje Heren in Amstelveen voor het eerst in de historie de wereldtitel veroverden. In de finale in het Wagener Stadion werd India na het nemen van strafballen verslagen. Dit was de eerste keer dat Nederland het WK won, en het gebeurde op eigen bodem, wat het extra speciaal maakte.
De weg naar de finale was echter niet zonder obstakels. ‘Ver beneden verwachtingen’, schreef Trouw. Volkskrant kopte met ‘Middenveld faalt tegen Argentijnen’. Kortom, de kritiek was niet mals na het doelpuntloze gelijkspel van de Oranje Heren tegen het zwakke Argentinië. Daarmee kende de ploeg van bondscoach Ab van Grimbergen een teleurstellende ouverture van het WK. Het lukte Nederland - overigens spelend op een van de bijvelden van het Wagener Stadion - nauwelijks een gaatje te vinden in de hechte defensie van de Argentijnen, die zich hadden gegroepeerd rond de cirkel. De bittere nasmaak van het teleurstellende gelijkspel kon de volgende dag niet worden weggespeeld. Tegen titelverdediger Pakistan werd met 2-1 verloren. Met één punt uit twee wedstrijden bungelde Nederland samen met Argentinië onderaan de groep. Met duels tegen België, Maleisië en Engeland nog voor de boeg, was een plek bij de eerste twee van de groep, die recht geven op een plek in de halve finales, nog altijd binnen handbereik.
Belangrijke Spelers van 1973
De WK-selectie van 1973 bestond uit: Flip van Lidth de Jeude, Bart Taminiau, Thijs Kaanders, Maarten Sikking, Irving van Nes, Ron Steens, Ties Kruize, Derk Doyer, Wouter Leefers en Paul Litjens.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
Prinses Beatrix lachte haar tanden bloot nadat ze tijdens de opening van het WK in het Wagener Stadion een hockeystick kreeg overhandigd van Nico Spits, de aanvoerder van de Oranje Heren. ’Dat was wel een speciaal moment. Het was heel ontspannen. Ik kende haar natuurlijk niet, maar we hadden gewoon een kletspraatje. Toen ik die stick overhandigde, stonden er voor mijn gevoel wel zestig fotografen omheen.
Maarten Sikking: Een Innovatieve Keeper
De doelman, die in 2009 op 61-jarige leeftijd overleed, is een buitenbeentje in de positieve zin van het woord. Sikking kwam 128 keer uit voor Oranje en stond niet alleen bekend om zijn spectaculaire manier van spelen, maar was ook maatschappelijk betrokken. Hij gold als een innovatieve keeper. Sikking droeg als eerste lichtgewicht legguards en hij introduceerde het hockeymasker. Hij was zelfverzekerd en deinsde er niet voor terug om ver zijn doel uit te komen. Hij was daarmee een van de eerste vliegende keeps in hockey. Sikking stopte resoluut als de KNHB besloot de Olympische Spelen van Moskou in 1980 te boycotten. ‘Ik heb mijn complete uitrusting bij elkaar geraapt en in een silo in de fik gestoken.
Het WK van 1973 in Context
Het wereldkampioenschap in Amstelveen was het eerste WK met een deelnemersveld van twaalf landen, twee meer dan tijdens de eerste editie in Spanje (1971). De beste acht ploegen van de Olympische Spelen in München, in 1972, plaatsten zich automatisch voor het WK in Amstelveen. Omdat Australië zich ondanks kwalificatie via de Spelen terugtrok wegens geldproblemen werd Nieuw-Zeeland uitgenodigd.
De Jaren 90: Een Nieuwe Gouden Generatie
Na een periode van relatieve stilte in de jaren '80, beleefde het Nederlands herenhockeyelftal in de jaren '90 een nieuwe bloeiperiode. In 1990 werd in Lahore, Pakistan, de tweede wereldtitel veroverd. Dit succes werd in 1998 herhaald, toen Nederland in Utrecht opnieuw wereldkampioen werd.
Olympische Triomfen in Atlanta en Sydney
De Olympische Spelen van 1996 in Atlanta en 2000 in Sydney waren hoogtepunten in de Nederlandse hockeygeschiedenis. De Oranje-mannen wonnen beide keren de gouden medaille, wat een ongekend succes was. De basisploeg wisselde tijdens de toernooien van 1996-1998-2000 wel eens van samenstelling, maar de volgende spelers maakten al die jaren deel uit van de selectie: Jacques Brinkman, Jeroen Delmee, Ronald Jansen, Erik Jazet, Bram Lomans, Wouter van Pelt, Stephan Veen, Remco van Wijk en Teun de Nooijer. Enkele andere toppers zoals Floris Jan Bovenlander, Marc Delissen en Taco van den Honert waren na de gouden medaille van 1996 afgezwaaid als international.
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
Belangrijke Prijzen van het Nederlands Mannenhockeyteam
Hieronder een overzicht van de belangrijkste prijzen die het Nederlands Mannenhockeyteam heeft gewonnen:
- Olympisch goud: 1996, 2000
- Olympisch zilver: 1928, 1952, 2004, 2012
- Olympisch brons: 1936, 1948, 1988
- Wereldkampioen: 1973, 1990, 1998
- Europees kampioen: 1983, 1987, 2007, 2015
- Champions Trophy/World Hockey League: 1981, 1982, 1996, 1998, 2000, 2002, 2003, 2006, 2013
Invloedrijke Nederlandse Hockeyers door de Jaren Heen
Door de jaren heen heeft Nederland vele getalenteerde hockeyers voortgebracht die een belangrijke rol hebben gespeeld in de successen van het Nederlands elftal. Hieronder een chronologisch overzicht van enkele bijzondere spelers:
- Dick Loggere (1921-): Een geboren leider die hockey niet alleen voor de lol speelde, maar vooral wilde winnen. Hij was tien jaar lang aanvoerder van het Nederlands team.
- Roepie Kruize (1925-): De "stamhouder" van de bekendste hockeyfamilie uit Nederland en een echte goalgetter.
- Ties Kruize (1952-): Wordt door velen beschouwd als de beste Nederlandse hockeyer ooit en was een alleskunner op het veld.
- Wouter Leefers (1953-): Een technisch begaafde middenvelder met ontelbare assists en uitgelokte strafcorners.
- Tom van 't Hek (1958-): De eerste hockeyspeler die vaak met nummer veertien speelde en technisch zeer begaafd was.
- Ronald Jansen (1963-): De keeper tijdens de gouden periode 1996-2000 en van doorslaggevende betekenis.
- Floris Jan Bovelander (1966-): Een strafcornerspecialist die op de momenten stond als het er echt toe deed.
- Jacques Brinkman (1966-): Een fanatieke teamspeler die op verschillende posities inzetbaar was.
- Stephan Veen (1970-): De leider van Oranje na 1996, die op de Olympische Spelen van 2000 boven alles en iedereen uitstak.
- Teun de Nooijer (1976-): Een maestro met ontelbare prijzen, doelpunten, geslaagde acties en passes. Hij werd driemaal uitgeroepen tot beste hockeyer ter wereld.
- Taeke Taekema (1980-): Een strafcornerspecialist met overweldigende cijfers: 242 interlands en 221 doelpunten.
Talentontwikkeling in Nederland
In het Nederlands elftal spelen de 18 beste hockeyers van Nederland. Als je heel goed kunt hockeyen, kan jouw eigen club je opgeven voor de selectiedag van je district. Word je geselecteerd voor het districtsteam, dan ga je samen met de beste hockeyers uit je district trainen. Op de Opleidings Ontmoetingsdag (OOD) zijn ook de bondscoaches aanwezig van de Nederlandse jeugdelftallen. Vanaf je achttiende kun je worden geselecteerd voor Jong Oranje, dit is het team voor getalenteerde spelers van 18 t/m 21 jaar. Het kan zijn dat je doorstroomt vanuit de jeugdelftallen, maar ook dat je pas wat later opvalt in de competitie.
Recente Ontwikkelingen en Toekomstperspectief
Het hockey is de afgelopen jaren aanzienlijk veranderd. Een van de belangrijkste ontwikkelingen is de introductie van de FIH Pro League in 2019. Dit jaarlijkse toernooi brengt de beste landen ter wereld samen en heeft bijgedragen aan de populariteit van het hockey. De FIH Pro League is een internationaal toernooi dat sinds 2019 jaarlijks door de FIH wordt georganiseerd en waar de beste landen ter wereld aan mee doen. Het Nederlands elftal dames wonnen de Pro League in 2019, 2021 en 2023.
Europees Kampioenschap (EK) 2025
Van 8 tot en met 17 augustus 2025 zijn de EK hockey voor mannen en vrouwen in Mönchengladbach, Duitsland. De Nederlandse hockeyers en hockeysters beginnen aan de EK in Mönchengladbach en gelden als favorieten voor de eindzege.
Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.
Huidige Selectie Nederlands Elftal Heren
De huidige selectie van het Nederlands elftal heren bestaat uit 18 spelers. Mannenbondscoach Jeroen Delmée vertelt: “Ondanks dat de selectie bestaat uit veel bekende namen, was het geen makkelijke keuze. Na de Olympische Spelen van Parijs zijn een aantal nieuwe spelers ingestapt en ook aangehaakt bij Oranje. Zij zijn heel dichtbij een eerste titeltoernooi gekomen, maar komen nog net iets tekort. De trainingsgroep van 25 spelers is nu teruggebracht tot een eindselectie van 18 spelers. Van de afvallers blijft een aantal spelers nog wel als reserve meetrainen. Delmée daarover: “Met de start van het EK kan er nog van alles gebeuren. In geval van blessures moeten we direct kunnen schakelen en moeten spelers klaar zijn om in te schuiven. David Huussen en Jonas de Geus zitten niet in deze groep reserves. Door blessures hebben zij lange tijd geen deel uitgemaakt van de trainingsgroep." Bij de keepers wordt er op dit moment geen keuze gemaakt voor een echte nummer één. Beide keepers zullen in actie komen op het EK. “De verschillen tussen Derk Meijer en Maurits Visser zijn minimaal, nu een voorkeur uitspreken kan en wil ik niet. We hebben twee sterke keepers die allebei op een titeltoernooi kunnen laten zien wat ze waard zijn. Dat geeft waardevolle informatie voor ons in aanloop naar het WK volgend jaar in eigen land.
Overige Hockey Evenementen
Champions Trophy
Sinds 1978 spelen de herenteams uit de zes beste hockeylanden de Champions Trophy. Het Nederlands elftal heren heeft 8 keer de Champions Trophy gewonnen: 1981, 1982, 1996, 1998, 2000, 2002, 2003 en 2006. Het toernooi voor de dames wordt gespeeld sinds 1987. Eerst om de twee jaar, later elk jaar.
Nationale Competities
In mei en juni 2025 vindt de ontknoping plaats van seizoen 2024-2025 en wordt in de verschillende categorieën gestreden om het Nederlands Kampioenschap. Alle play-offseries worden gespeeld over 2 wedstrijden. Een wedstrijd hoeft niet tot een winnaar te leiden. Na wedstrijd 2 worden de uitslagen in een ranglijst gezet en wordt op basis van achtereenvolgens wedstrijdpunten, doelsaldo en doelpunten voor, bepaald wie de winnaar van de play-offserie is.
- Team A wint wedstrijd 1 met 1-0 van Team B en speelt wedstrijd 2 gelijk met 1-1. Team A heeft hierdoor 4 wedstrijdpunten en Team B 1.
- Team A wint wedstrijd 1 met 7-0 en verliest wedstrijd 2 met 5-0. Team A en B hebben beide 3 wedstrijdpunten.
- Team A en team B spelen beide wedstrijden gelijk, 1-1 en 2-2. Alles is hierdoor gelijk, elk team heeft 2 wedstrijdpunten en een doelsaldo van 3-3.
Op Hemelvaartsdag vond in Den Bosch en Amsterdam de ontknoping plaats in de Tulp Hoofdklasse. Beide finalewedstrijden werden beslist met shoot-outs. Bij de Dames ging Den Bosch er met de winst vandoor en bij de Heren won Amsterdam. Hieronder vind je een overzicht met alle data waarop de play-offs en kampioenschappen worden gespeeld. Nr 10 HK neemt het op tegen nr 3 PK, de nr 11 HK tegen de nr 2 PK. Ronde 1 betreft play-offserie tussen de nrs 2 uit de OK. Ronde 2 betreft een play-offserie tussen de winnaar van ronde 1 en de nr 10 uit de PK. Ronde 1 betreft play-offserie tussen de nrs 2 uit de 1K.
De Keepersclub: Ondersteuning en Training voor Hockeykeepers
De Keepersclub is er voor alle keepers van Schaerweijde, van de jongste keepers in de O9 tot en met de senioren. Het doel is om alle keepers, naast hun teamtraining, nog een uur individueel te trainen en keepersvaardigheden bij te brengen, en om deze groep hockeyspelers te ondersteunen en te stimuleren. Bij de O9 staat er voor het eerst een keeper in de goal. Iedere speler speelt twee wedstrijden als keeper en volgt dus twee keeperstrainingen, zodat iedereen kennis kan maken met het hockeykeeper zijn. In de O10 komen de spelers nog steeds afwisselend naar de keeperstraining en verdedigen ze het doel tijdens de wedstrijden. Spelers die het superleuk vinden om te keepen en erover denken om vaste keeper te worden, mogen iedere week naar de keeperstraining komen, naast de teamgenoten die elkaar afwisselen. Vanaf dat moment is het tijd voor een eigen tas met een keeperspak. Bij de junioren, G-hockey en de senioren is het streven dat elk team een vaste keeper heeft, die dan iedere week, naast de teamtrainingen, één keer per week keeperstraining krijgt. Als een team geen vaste keeper heeft, kan de wisselkeeper deelnemen aan de keeperstraining.
Tijdens de trainingen wordt aandacht besteed aan een goede basishouding, het goed leren beheersen van de technische bewegingen, een goede timing en de juiste manier van ballen wegwerken. De Keepersclub wordt geleid door enthousiaste vrijwilligers en een professionele keeperstrainer. Op 25 woensdagen (22 keer op het veld en 3 keer in de zaal) krijgen alle keepers op veld 5 onder de leiding van Arek Matuszak, oud-keeper van Schaerweijde Heren 1 en voormalig keeper van het Pools Nationale hockeyteam. De O9 en O10 jeugd krijgt training van Arek in samenwerking met jeugdtrainers uit de O12- en O14-lijn van Schaerweijde. De junioren en parahockey keepers krijgen training van Arek in samenwerking met jeugdtrainers uit de O16- en O18-lijn van Schaerweijde en de keeperstrainers van GoalieWorks. De senioren krijgen training van Arek eventueel in samenwerking met ervaren jeugdtrainers uit de O18-lijn van Schaerweijde.
GoalieWorks, opgericht door Pirmin Blaak, oud-keeper van het Nederlands Elftal, wil goede keeperstraining mogelijk maken voor iedere keeper die beter wil leren keepen. Om dit te bereiken hebben zij regionale keepersscholen opgericht waar iedere keeper welkom is. GoalieWorks levert keepertrainers van het hoogste niveau, waardoor elke training een mooi leermoment is.
Samen met de materiaalcommissie zorgt de Keepersclub ervoor dat iedere keeper over de juiste spullen beschikt om iedere week weer het doel te verdedigen. Een uitrusting voor een nieuwe keeper, materiaal dat te klein is of onverhoopt kapot is gegaan, wordt samen met de materiaalcommissie opgelost.
Er worden regelmatig keepersclinics op Schaerweijde georganiseerd, onder andere door GoalieWorks. Deze clinics zijn erg populair omdat het voor keepers ontzettend leuk is om met keepers van andere clubs ervaringen uit te wisselen. Gedurende 2 uur wordt er op hoog niveau getraind.
De keeper heeft een andere positie in het veld, een solo positie, en een hele belangrijke want een keeper kan beslissend zijn in een wedstrijd. Het is belangrijk om daar aandacht voor te hebben. Aan het begin van het seizoen geeft de Keepersclub uitleg aan de coaches en managers van de jeugd hoe de keeper het beste begeleid kan worden tijdens wedstrijden en trainingen. Door een keepersmaatje aan te stellen, af te spreken dat als er een doelpunt door het team wordt maakt, ook gevierd wordt met de keeper, pas het veld af te gaan als een keeper het pak uit heeft en samen de tas op te ruimen. De Keepersclub geeft informatie hoe de trainingen voor het team én de keeper uitdagend kunnen zijn. Daarnaast worden met keepers die dit willen twee keer per jaar een (evaluatie)gesprek gevoerd en wordt aan het begin van het seizoen een bijeenkomst georganiseerd met alle keepers en de keeper van Heren 1 of Dames 1.
Keepers in het hockey zijn vaak mensen met een hoge pijngrens, veel incasseringsvermogen en rust in het oog van de orkaan.
tags: #wk #hockey #oranje #heren #geschiedenis