Wedstrijd Pijl en Boog Regels: Een Complete Gids

Net als bij elke sport zijn er ook voor handboogschieten specifieke gedragsregels. Deze regels zijn essentieel voor de veiligheid, eerlijkheid en het plezier van de sport. Hoewel gezelligheid bij veel verenigingen, zoals de Eemschutters, voorop staat, is het belangrijk om de formele en informele regels te kennen en te respecteren. Dit artikel geeft een overzicht van de algemeen gebruikte gedragsnormen en wedstrijdregels in de handboogsport, rekening houdend met verschillende disciplines en omstandigheden.

Algemene Gedragsnormen

Naast de formele regels zijn er ook algemene gedragsnormen die bijdragen aan een positieve en respectvolle sfeer tijdens het handboogschieten.

• Veiligheid voorop: Behandel de boog en pijlen altijd met respect en zorg ervoor dat je de veiligheidsregels kent en naleeft. Richt nooit een boog op iemand, ook niet als er geen pijl in zit.
• Rust, ruimte en regelmaat: Houd rekening met elkaar en geef elkaar rust, ruimte en regelmaat. Dit is cruciaal voor concentratie, vooral in een omgeving met slechte akoestiek.
• Hulp aanbieden: Bied mede-schutters met een handicap hulp aan en houd rekening met hun behoeften. Niet elke beperking is zichtbaar.
• Respect voor materiaal: Behandel andermans materiaal met respect en vraag altijd toestemming voordat je iets leent.
• Sportiviteit: Wees sportief, zowel in winst als verlies. Feliciteer je medeschutters met goede prestaties en moedig elkaar aan.

Regels bij het Schieten in Groepen

Wanneer het aantal schutters aan de meet het aantal doelen overschrijdt, is het gebruikelijk om in meer rijen te schieten. Hier zijn enkele regels die hierbij van toepassing zijn:

• Baanbreedte: Bij een baanbreedte van ongeveer 80 cm per blazoen (bij de Eemschutters is dit 90 cm), is het gebruikelijk om om beurten te schieten met telkens één schutter voor één blazoen, met een maximum van 3 schutters per baan.
• Rolstoelgebruikers: Er dient rekening gehouden te worden met de aanwezigheid van rolstoelen/scootmobielen aan de meet. Het is gebruikelijk om daarvoor twee baanbreedtes (bij de Eemschutters dus 180 cm) ter beschikking te stellen. Mensen met een rolstoel blijven tijdens het schieten en tussendoor aan de meet staan, tenzij ze anders willen.
• Roulatiesysteem: Wanneer er meerdere schutters op één baan schieten, is het gebruikelijk om in een roulatiesysteem te schieten, waarbij de eerste schutter de volgende serie de laatste schutter wordt. Bij drie schutters is dit ABC, BCA, CAB, en bij vier schutters AB-CD, CD-AB. Dit voorkomt dat bij een foutje telkens de nokken van één schutter kapot worden geschoten.

Wetgeving en Handboogschieten

Binnen de Nederlandse wet wordt de handboog niet als wapen aangemerkt. Een vergunning voor het bezit of gebruik van een handboog is dan ook niet nodig. De Nederlandse douane stelt wel de voorwaarde dat een geïmporteerde boog juist verpakt is.

• Kruisbogen: De wet stelt alleen ten aanzien van kruisbogen nadere regels. Het op de openbare weg of voor het publiek toegankelijk plaats dragen van een kruisboog is verboden en wordt bestraft met een geldboete. Onder dragen dient men te begrijpen dat de kruisboog voor direct gebruik gereed is.
• Handboog op straat: Een boogschutter mag met zijn handboog over straat wandelen, zolang door de aard of de omstandigheden redelijkerwijze kan worden aangenomen dat het dragen niet bestemd is dan om letsel aan personen toe te brengen of om te dreigen.

Veiligheid bij het Oefenen in de Openbare Ruimte

Het is belangrijk om na te denken over de veiligheid en de mogelijke gevolgen van het oefenen in de openbare ruimte.

Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit

• Risico's: Zelfs met stompe pijlen kan er gezeur ontstaan. Het is riskant om in een plantsoen te schieten waar kinderen spelen of mensen hun hond uitlaten.
• Afstand: Het claimen van een groot deel van de openbare ruimte om te schieten kan problemen veroorzaken.
• Ongelukken: Een ongeluk zit in een klein hoekje. Een misser kan ertoe leiden dat de pijl nog tientallen meters doorschiet. Een pijl kan ook afketsen onder een onvoorspelbare hoek.
• Pijlenvangnet: Het is aan te raden om een pijlenvangnet te gebruiken om te voorkomen dat pijlen onbedoeld in de omgeving terechtkomen.

Handboog Disciplines

Binnen het handboogschieten zijn er verschillende disciplines, elk met hun eigen regels en uitdagingen. Hieronder volgt een beschrijving van de meest voorkomende disciplines:

Outdoor

Een outdoor wedstrijd vindt plaats op een open vlak terrein, vaak een voetbalveld of een outdoor locatie van een handboogclub.

• Afstanden: Tijdens de wedstrijd schiet je 2x36 pijlen op 70m voor de recurve of 50m voor de compound. Op een FITA schiet men 4x36 pijlen, elk op een andere afstand. Mannen schieten 90, 70, 50 en 30m en vrouwen 70, 60, 50 en 30m.
• Weersomstandigheden: Bij de lange afstanden is de pijl langer onderweg en is de invloed van de wind groter. De weersomstandigheden vormen dan ook een belangrijke uitdaging.
• Blazoen: Recurve sporters schieten op doelen op 70 meter afstand en compound sporters schieten op 50 meter. De sporters schieten op een blazoen met gekleurde ringen van geel, rood, blauw, zwart en wit. Deze vertegenwoordigen score zones van 10 in de binnenste ring tot 1 in de buitenste ring.
  • Het recurve blazoen is 122cm in diameter met een 10 ring van 12.2cm in diameter.
  • Het compound blazoen is 80cm met een 10 ring van 8cm in diameter.
• Finalerondes: Net als bij indoor kunnen bij outdoor ook finalerondes plaatsvinden.

Indoor

Indoor is een discipline met een internationale status en regelgeving vanuit de internationale bond World Archery.

• Afstand: Voor alle deelnemers is in deze discipline de afstand gelijk, 18 meter.
• Blazoen: Het blazoen is 40cm groot.
• Wedstrijdverloop: Tijdens een wedstrijd worden 2x 30 pijlen verschoten in beurten van 3 pijlen per keer. Wie totaal de meeste punten heeft geschoten wint.
• Finalerondes: Bij grote toernooien worden finalerondes gehouden om te bepalen wie het beste is. In zo’n finale schieten 2 schutters head-to-head tegen elkaar. De winnaar gaat door naar de volgende ronde tot er maar 1 schutter overblijft en zich kampioen mag noemen.
• Dutch Targets: In competities wordt er veelal geschoten op blazoenen in een verticale groep van drie, waarbij op ieder blazoen 1 pijl geschoten wordt. (dutch targets)
• 25m 1 Pijl: In Brabant en Limburg wordt ook nog deelgenomen aan 25m1p wedstrijden. In deze competitie worden per wedstrijd 25 pijlen verschoten op 25 meter afstand, met slechts 1 pijl per ronde. Het blazoen is gelijk in opzet als het indoor en outdoor blazoen, maar heeft een afmeting van 60cm in diameter.

Veld

Bij een veldwedstrijd schiet je meestal in een bosrijk en/of heuvelachtig gebied.

• Wedstrijdverloop: Op een dag schiet je op 24 doelen telkens 3 pijlen.
• Puntentelling: In tegenstelling tot indoor en outdoor is de maximaal te behalen score per pijl bij deze blazoenen 6 in plaats van 10.
• Afstanden: De afstanden variëren tussen de 5m en 60m. Bij de helft van de doelen is de afstand bekend, maar bij de andere helft niet.
• Omgeving: Omdat geen natuurlandschap mooi horizontaal loopt, wordt er bij het veldschieten regelmatig steil omhoog of omlaag geschoten.
• Boogtypes: Bij het veldschieten wordt zowel met de recurve, compound, barebow als de traditionele longbow geschoten.

3D

Bij 3D schieten schiet je ook in bosrijke omgevingen, zoals bij het veldschieten.

Lees ook: Voetbalregels verenigingswissel

• Doelen: Maar bij 3D schiet je niet op normale blazoenen, maar op levensechte modellen van dieren. Dit kunnen kleine konijntjes zijn, maar ook enorme Buffalo’s of Elanden.
• Afstanden: De afstanden variëren tot ongeveer 55 meter en doorgaans zijn alle afstanden onbekend.
• Wedstrijdvormen: Er zijn verschillende wedstrijdvormen in het 3D schieten, en afhankelijk van de regels varieert de puntentelling en schiet je slechts 1 of maximaal 3 pijlen per doel.
• Boogtypes: Binnen het 3D schieten zie je veel Traditionele bogen, Barebow en Compounds met jachtuitrusting.
• Populariteit: Deze tak is vooral in Duitsland, Scandinavië, UK en USA erg populair, maar is ook in Nederland een van de snelst groeiende disciplines.

Run Archery

Run Archery combineert hardlopen en boogschieten.

• Concept: Het is een biathlon van hardlopen en boogschieten, overgewaaid vanuit Oost-Europa als zomervariant op de spectaculaire winterbiathlon.
• Wedstrijdverloop: Tijdens een wedstrijd doe je doorgaans mee aan 2 heats; voorronde en (kleine) finale. Een heat bestaat uit 4x een rondje van circa 1.000 meter hardlopen met een boog, waarbij je drie keer langs de schietdoelen komt.
• Schieten: Bij elke schietbeurt moet je 3 schijven van 20 cm doorsnede omschieten. Schiet je mis dan krijg je een strafronde van ca 100 meter.
• Afstand: De afstand tot het doel is voor de volwassenen 20 meter en voor de jeugd 15 meter.

Boog Types en Specificaties

Er zijn verschillende soorten bogen die gebruikt worden in het handboogschieten, elk met hun eigen specificaties en regels.

• Longbow: Er zijn bogen volgens de specificaties van de gevonden bogen op het schip de Mary Rose. Dit zijn bogen van één stuk Taxus. Deze bogen zijn niet van taxus. De keuze van het houtsoort is verder aan de maker zelf. Ook hierin kennen we Europese en niet Europese houtsoorten (tot ca. Dit zijn bogen die niet onder de noemer Engelse longbow/oorlogsboog vallen. De boog moet gebaseerd zijn op een historisch model (dus geen eigen ontwerp of een teveel uitwijkende interpretatie van het historische model). Ook hierin kennen we Europese en niet Europese houtsoorten (tot ca. De bogen zijn van meerdere lagen materiaal. De keuze van het materiaal is aan de maker zelf (hoorn, pees, bamboe e.d. De keuze van de gebruikte materialen dient te passen bij het model boog, tijdsvak etc.
• Wedstrijdboog: De schutter behoeft niet de eigenaar van een wedstrijd boog te zijn, noch van de pijlen. Alle klassen kunnen worden geschoten in de tot 100 lbs groep en de 100+ lbs groep.
• Schutterslijn: De schutterslijn staat haaks op de meetlijn welke zal worden gemarkeerd met de nodige afstandindicaties. De pijlen zullen haaks op de afstandslijn worden gemeten. Er word geschoten met 1 (één) voet over de ‘meet’ niet met twee.
• Geest van het spel: De Geest van het spel gaat voor de Letter van de regels. Als men zelf een boog maakt voor de flight-verschietingen van de DWS wordt men geacht zelf de juiste (historisch correcte) specificaties bij het model te zoeken. Bij twijfel van de schutter, even vragen aan de organisatie.
• Hulpmiddelen: Het is niet toegestaan om hulpmiddelen die het trekken van de pijl voorbij de belly van de boog mogelijk maken te gebruiken (bijv.
• NAP Pijl: De NAP pijl mag slechts geschoten worden met een boog die het maximum pondage van 80 lbs haalt op 28 inch.
• Flight Pijlen: De geschoten pijlen op een flight-verschieting van de DWS vallen onder de pijl klassen van de EWBS en de DWS (met de bijhorende specificaties). Flight pijlen dienen van hout te zijn met een metalen punt en veren. (bamboe is hier dus niet toegestaan).

Handboogschieten als Activiteit

Handboogschieten is een uitdagende activiteit die focus, concentratie en kracht vereist.

• Techniek: Onder begeleiding van een ervaren instructeur leer je de technieken van het handboogschieten.
• Recurve-boog: Je gebruikt een Recurve-boog, die ook worden gebruikt tijdens (inter)nationale wedstrijden, en professionele pijlen.
• Houding: Je staat stevig op de grond, de boog in je hand en je linkerschouder op het doel gericht. Je plaatst de pijl op de pees en trekt de pijl naar achteren. Dan trek je de boog omhoog en richt je op het doel.
• Toepassingen: Handboogschieten is een uitstekende aanvulling als onderdeel van een bedrijfsuitje of groepsuitje.

Handboogschieten binnen Verenigingen

Handboogschieten wordt vaak beoefend in verenigingsverband.

• Integratie: Handboogschieten is een van de weinige takken van sport, waarbij invalide en valide mensen op voet van gelijkheid staan. In training en competitieverband wordt er tot aan het NK geen onderscheid gemaakt.
• Bonden: In Nederland kennen we 2 bonden: de N.H.B. en een latere afsplitsing: de N.N.H.F. De spelregels zijn natuurlijk hetzelfde, alleen de interne organisatie niet.

Scores en Boogtypes binnen Verenigingen

Op een wedstrijd worden 10 series van 3 pijlen geschoten; zodat men maximaal 300 punten kunt scoren.

Lees ook: KNGU Broekjesregels Uitgelegd

• Scores: Het komt wel es voor, maar de Nederlandse top zit tussen de 290-295. In de breedtesport liggen de competitie-scores grofweg tussen de 150 en 285, onderverdeeld in 8 verschillende score-klassen. Daarbij wordt ook nog een onderverdeling gemaakt tussen mannen / vrouwen / jeugd en boogtype: compound / recurve / barebow.
• Varianten: Handboogschieten kent ook nog wat varianten:
  • "25 meter-1 pijl" : is net zo simpel als het klinkt: geen series van 3, maar 1 pijl per beurt met een doel op 25 meter.
  • "jacht en veld" : een buitenparcours, waarbij op diverse afstanden de doelpakken staan.
  • "target" : schieten op afbeeldingen van dieren, met een eigen puntentelling.
  • "cloud shooting" : groot doel ligt plat op de grond en moet met een boogschot geraakt worden.
• Boogtypes: Bij de ISV wordt voornamelijk met 2 typen bogen geschoten: recurve en compound.
  • Recurve-boog: De recurve-boog dankt z'n naam aan de terug gebogen uiteinden van de latten. Het heeft meerdere onderdelen: een middenstuk (metaal) met handvat, vizier, (gedempte) stabilisatiestangen, pijl steun met button en klikker. Het lichaam worden beschermd middels een leren vingertap, een onderarm- en borstkast-berschermer. De booglatten zijn vaak gelamineerd opgebouwd uit hout, carbon en/of kunststof. Pijlen zijn van aluminium of aluminium met carbon coating.
  • Compound: De compound is korter dan een recurve. Doordat er speciale katrollen op de uiteinden zitten, is de trekkracht-karakteristiek heel anders dan bij een recurve boog. Hierdoor worden de mogelijk te schieten afstanden groter, het schot nauwkeuriger. Men gebruikt dan ook een lens (scope) en peep ('gat' in pees ter hoogte van het oog) in plaats van een vizier. De vingertap is vervangen door een release (trekmechanisme).
  • Barebow: Een 'gestripte' recurve boog: dus zonder extra’s zoals vizier en stabilisatoren.

Aspirant-schutters en Materiaal

Voor de beginnende schutter worden vaak extra trainingen ingelast.

• Lidmaatschap: Na enige tijd, als u het schieten echt leuk gaat vinden, wordt u betalend lid van de ISV.
• Boogkeuze: In de weken die volgen wordt duidelijk welk type boog er nodig is en wordt de schutter geholpen met deze keuze.
• Aanschaf: Vaak doet men de eerste aanschaf via een huurkoop constructie. Een complete set van boog, vizier, pijlen en andere onderdelen begint met een nieuwprijs van ong. € 150,-. Bijna alle onderdelen kunnen los aangeschaft worden en u kunt het daarmee zo duur maken als uzelf wilt! Zo zijn er bijvoorbeeld recurve vizieren te krijgen tussen de € 10,- en € 550,-.Hiermee kan het oplopen tot € 2.000,- … als uw beurs dit toelaat. Gemiddeld schieten we met een boogset van zo'n € 750,-.
• Duurzaamheid: Het lijkt kostbaar, maar het voordeel is dat het materiaal heel lang meegaat.

Regelgeving omtrent Pijlpunten

Er is regelgeving omtrent pijlpunten, met name snijdende pijlpunten.

• Snijdende pijlpunten: Het voorhanden hebben, (lees in bezit hebben, dus ook thuis!) vervoeren, overdragen enz. van “pijlen en pijlpunten bestemd om door middel van een boog te worden afgeschoten, die zijn voorzien van snijdende delen met de kennelijke bedoeling daarmee ernstig letsel te kunnen veroorzaken” (artikel 2 lid I categorie I onder 5e) verboden is, en bestraft wordt met een gevangenisstraf van ten hoogste 3 maanden.
• Wet wapens en munitie: De beoefenaar van de boogschietsport heeft te maken met de Wet wapens en munitie.

tags: #wedstrijd #pijl #en #boog #regels