Waterpolo heeft in Den Haag een lange en rijke historie. Van de vroege dagen van zwemvereniging D.E.S. tot de moderne successen van Waterpolo Den Haag, de sport heeft een belangrijke plaats ingenomen in de Haagse sportcultuur. Dit artikel duikt in de geschiedenis van het waterpolo in Den Haag, belicht belangrijke momenten en personen, en schetst een beeld van de huidige status van de sport in de stad.
De Beginjaren: D.E.S. en de Opkomst van Waterpolo
De basis voor het waterpolo in Den Haag werd gelegd in de jaren '30 van de vorige eeuw, met de oprichting van de Haagse afdeling van de Nederlandse Centrale Reddingsbrigade (NCRB) op 2 maart 1933. De heren Chaup, Van Veen en Lever zaten bij elkaar in café “Hof van Holland” en spraken over hun sport zwemmen. ‘Waarom’, zei een van hen, ‘stellen wij onze sport niet in dienst van de gemeenschap?’. ‘Akkoord’, zeiden de beide anderen. De vereniging, die later bekend zou worden als D.E.S. (Door Eendracht Sterk), had aanvankelijk als doel het redden van drenkelingen, maar al snel kwam de behoefte aan meer competitieve sporten.
In 1942, tijdens de Tweede Wereldoorlog, dwongen de bezetters de KNZB te fuseren met de Nederlandse Bond tot redden van drenkelingen. Om te voorkomen dat D.E.S. hierdoor zou worden opgeslokt, veranderde de vereniging haar naam en doelstelling. Het doel werd: leer zoveel mogelijk Hagenaars zwemmen, en de naam werd: ‘Zwem- en Polovereniging “Door Eendracht Sterk”’. Onder deze naam meldde DES zich aan bij de KNZB. De naam D.E.S. was toch nog enigszins aan de NCRB verbonden. Er bestond namelijk een bondslied, waarin de woorden “Door Eendracht Sterk” voorkomen.
Na de oorlog, in 1948, kwam D.E.S. voor het eerst uit in de waterpolocompetitie. Na een paar aanloopjaren liet men in 1952 duidelijk van zich spreken. Zowel het dames- als het heren-zevental eindigde in de 2e klasse op de eerste plaats en beide promoveerden naar de 1e klasse. De dames zagen het jaar daarop eerste worden in die klasse en promoveerden toen naar de 3e klasse van de KNZB. Niet veel later waren ook de heren doorgedrongen tot de Bondscompetitie. Dit markeerde het begin van een lange en succesvolle waterpolotraditie in Den Haag.
Jan Meijer: Een Legende aan het Roer (1956-1981)
Een sleutelfiguur in de geschiedenis van D.E.S. en het Haagse waterpolo is Jan Meijer, beter bekend als "Ome Jan". Hij was van 1956 tot 1981 voorzitter van D.E.S. en heeft in die periode nogal wat meegemaakt. Onder zijn leiding groeide de vereniging uit tot de grootste zwemvereniging van Nederland, met ruim 2000 leden in 1967.
Lees ook: Overzicht Waterpolo Dames Den Haag
Het ledenaantalIn de periode dat de heer Meijer voorzitter was liep het aantal leden (in 1967) op tot ruim 2000 leden. Op dat moment was D.E.S. de grootste zwemvereniging van Nederland. Uiteraard bracht zo’n groot ledenaantal wel de nodige problemen met zich mee. Op een gegeven moment is er gewoon geen ‘water genoeg meer’. In die periode werd er dan ook een flinke strijd geleverd met de gemeente. Het doel was uitbreiding van het beschikbare zwemwater voor alle zwemverenigingen, maar vooral natuurlijk voor D.E.S. De heer Meijer was lid van de commissie zwembadenproblematiek, en uit de verslagen van die vergaderingen blijkt duidelijk dat de gemoederen nog al eens verhit raakten. De problemen werden opgelost: deels omdat het ledenaantal behoorlijk terugliep, deels doordat de verenigingen hun lesuren mochten uitbreiden.
De opkomst van het schoolzwemmen vormde een bedreiging voor de vereniging, maar "Ome Jan" wist D.E.S. relevant te houden door zich te richten op jonge kinderen en het plezier in het zwemmen te benadrukken. Hij was vaak zelf achter het tafeltje te vinden tijdens het elementaire zwemmen, waarmee hij een belangrijke schakel vormde tussen de vereniging en haar leden.
WaterpoloResidentie Den Haag: Heden en Toekomst
In de moderne tijd heeft WaterpoloResidentie Den Haag de fakkel overgenomen als de belangrijkste waterpolovereniging in de stad. De vereniging streeft ernaar om op basis van gemotiveerde inzet je sport te beoefenen en resultaten te verbeteren. Door de gezelligheid en onderling respect voor elkaar te koesteren is deze groep waterpolo-meiden goed in balans. De ultieme sportbeleving is je gezondheid stimuleren door een prima conditie….. Nieuwe spelers bij WaterpoloResidentie Den Haag kunnen zonder probleem worden ingepast in een van deze enthousiaste herenteams.
Waterpolo Den Haag ontving zaterdagavond degradatiekandidaat WZC uit Zoetermeer. De opdracht van Waterpolo Den Haag was simpel: tegendoelpunten voorkomen met solide verdedigend spel en via gecontroleerde aanvallen de winst in de wacht slepen. En dat is ook precies het scenario dat zich een halve wedstrijd ontvouwde. WZC bleek niet in staat de Hagenezen ook maar een strobreed in de weg te leggen. Na twee minuten in de derde periode liep Waterpolo Den Haag echter onnodig averij op. Mike van Duinen kreeg een UMV en zeventien seconden later kreeg Serge Wennen een UMV4. Dankzij degelijk verdedigend spel viel de schade mee voor de Haagse equipe: een verzilverde strafworp en één enkel manmeerdoelpunt was het enige dat de Zoetermeerse formatie overhield aan de vier minuten durende overtalsituatie. Via een razendsnelle counter scoorde Jari Verbeek in deze periode zelfs nog een keer voor Waterpolo Den Haag. De laatste periode werd rustig uitgespeeld. Met twee mooie midvoordoelpunten zette Koen Heiden de 11-3 eindstand op het bord. En daarmee voldeden de mannen van coach Mark van Engelen aan de opdracht voor deze wedstrijd. Door nauwelijks kansen weg te geven hoefde de Haagse verdediging maar drie tegendoelpunten te incasseren, waarvan slechts één velddoelpunt.
De vereniging is actief in diverse competities en organiseert regelmatig evenementen, waaronder de finales van de KNZB-Beker in het Hofbad. Waterpolo Den Haag won afgelopen weekend de kraker tegen directe concurrent HBW: 16-10 (2-2, 6-3, 5-2, 3-3). In de aanloop naar het duel was het nog even de uiteinden aan elkaar knopen. Vaste midvoor Kimberly de Pater moest een schorsing uitzitten en begin deze week meldde een groot aantal meiden zich ziek voor de training. Coaches Joey den Beer en Noeki Klein konden daardoor niet optimaal aan de week beginnen. Den Beer: “We stonden begin deze week wel even met de handen in het haar toen we maar met negen dames op de training stonden. De wedstrijd was een kraker op papier. In de eerste ontmoeting ging Den Haag met nog 2 seconden te spelen er met de volle winst vandoor. De Pater scoorde toen de winnende treffer en liet HBW mentaal gebroken achter. Gebrand op een revanche startte HBW de wedstrijd, maar al snel was het duidelijk dat HBW niks had in te brengen tegen het Haagse collectief. Joey den Beer: “De overwinning is een hele mooie teamprestatie. Iedereen heeft zijn steentje op zijn manier bij kunnen dragen. De een wat meer op de voorgrond, terwijl de ander juist goed op de achtergrond goed optreden.” Met die opmerking doelde de coach met name op Simone Eijk, Irene de Vreede en Fieke Grooters. Deze dames waren weer op alle posities terug te vinden om in het dienst van het team te spelen. Eijk pakte daarin ook nog een aantal belangrijke doelpunten mee. Ook de reservespeelsters Boersma, van Zeggelaar, Grooters en Stap kregen speelminuten, waarbij Stap haar debuut bekroonde een doelpunt. Den Beer: “De wedstrijd liet het in onze ogen ook toe en de meiden ontwikkelen zich dit jaar ook gewoon tot waardige dames 1 speelsters. Ze gaan vaak genoeg mee, worden uitgenodigd voor de oefenwedstrijden en komen trouw zo veel mogelijk trainen. De Haagse formatie van Den Beer en Klein springt met de overwinning naar de negende plaats. Volgende week speelt Den Haag uit tegen ZPB. Gisteravond werd de laatste periode van de halve finale tussen Polar Bears en ZPB H&L Productions in Ede opnieuw gespeeld. Dit keer wisten de heren uit Barendrecht de winst binnen te slepen. Het programma van de bekerfinale wis dus veranderd. ZPB H&L Productions zal, zo als het er nu uitziet, in de herenfinale de plaats van Polar Bears innemen. Of dit ook daadwerkelijk op 6 maart zo is, is nog de vraag. Polar Bears heeft namelijk protest aangetekend. De finale speelt zich op 6 maart af in het Hofbad in Den Haag. In de voorverkoop bij de deelnemende verenigingen is deze dag al volledig uitverkocht. De organisatie van Waterpolo Den Haag bekijkt in overleg met het zwembad of er extra plekken te creëren zijn.
Lees ook: Duik in het verleden van ZV Den Haag Waterpolo
De club heeft zowel dames- als herenteams en biedt mogelijkheden voor waterpoloërs van alle niveaus. Nieuwe spelers kunnen zonder probleem worden ingepast in een van deze enthousiaste herenteams. Heb je interesse om waterpolo te spelen bij Waterpolo Residentie, wil je eerst eens een proeftraining volgen? Neem dan nu contact op!
Haagse Waterpoloërs op het Internationale Toneel
Den Haag heeft ook een aantal waterpoloërs voortgebracht die op internationaal niveau actief zijn geweest. Een bekend voorbeeld is Judith de Nijs, geboren op 22 april 1942 in Hilversum, trouwde met voormalig waterpolo-international Rob van Berkel, van drogisterij ‘De Margriet’ aan de Prins Bernhardstraat. Zij gingen in Koudekerk wonen. Op 18 maart 1959, 17 jaar oud, zwom zij, in Göteborg haar eerste Nederlands record op de 400m wisselslag kortebaan. Judith zwom haar eerste Europese record op de 400m wisselslag langebaan in Blackpool op 26 augustus 1961. Judith de Nijs behaalde in haar zwemcarrière veel titels en veel nationale, Europese- en wereldrecords. Later legde zij zich toe op het lange afstand zwemmen in open water.
Hans Nieuwenburg (Koudekerk, 05-06-1968) speelde als waterpoloër onder andere voor De Zijl-LGB (Leiden) en Polarbears (Ede).
Het gecombineerde EK waterpolo onder negentien jaar werd van 10 t/m 18 september in de speelsteden Den Haag en Alphen aan den Rijn gehouden. De meiden speelden hun wedstrijden in het Haagse Hofbad. De waterpolo mannen werken hun wedstrijden in zwembad AquaRijn in Alphen aan den Rijn af. Zaterdag 10 september beten de Oranje meiden het spits af tegen Roemenië. Daarna volgden poulewedstrijden tegen Spanje (maandag 12 september) en Servië (dinsdag 13 september). De mannen van Oranje onder 19 speelden zondag 11 september tegen Slowakije, maandag 12 september tegen Spanje en dinsdag 13 september tegen hun Roemeense leeftijdgenoten. Oranje kon zich tijdens het EK meten met Europese toplanden als Rusland, Hongarije, Italië en Servië Aan het EK deden in totaal 33 ploegen mee (16 heren en 17 dames teams). De finales werden in zowel Den Haag als in Alphen aan den Rijn op zondag 18 september gespeeld. Om 15.00 uur speelden de meiden de finale in Den Haag, om 19.00 uur de jongens in Alphen aan den Rijn. Voordat het zover was starten alle landen in vier poules waarvan de groepswinnaars zich plaatsen voor de kwartfinales op donderdag 15 september. De halve finales werden op zaterdag 17 september gespeeld.
In Memoriam: Robert Jan Jansen (Rob Jansen Jr.)
Recentelijk bereikte het trieste nieuws dat Robert Jan Jansen, ook bekend als Rob Jansen Jr., is overleden. Rob Jansen stond bekend als de MVK-goeroe - in zijn genoemde periode bij het Kenniscentrum herschreef Rob het reglement MVK en stelde o.a. het Certificaat in voor de deelnemers die op een onderdeel gefaald hadden maar wel door goede prestaties op de andere onderdelen (afhankelijk van de leeftijdscategorie) een bepaald minimum aantal punten wisten te behalen, dit om meer deelnemers aan te trekken - en Rob heeft via diverse publicaties in de Zandloper zijn voetsporen nagelaten in onze LO&Sport Geschiedenis.
Lees ook: Nieuws over Waterpolo Den Haag
Ronald: “Afgelopen februari is Rob met Ria nog bij ons thuis geweest. Toen was al bekend dat de uitzaaiingen van speekselklierkanker dusdanig waren met ernstige hoofdpijnen, dat hij waarschijnlijk juni niet zou halen. Ik ken Rob eigenlijk pas goed sinds hij in 2004 in mijn afdeling Doctrine van het Kennis- en Opleidingscentrum kwam werken, waar ik hoofd van was. Hierin werkte hij nauw samen met Marien van den Eijnden. Schrijven was duidelijk niet zijn sterkste punt, maar contacten leggen wel! In deze periode kreeg hij voor het eerst te maken met kanker. Hij kwam mij dat ’s ochtends vertellen, en wilde dit zelf aan het gehele personeel van de staf LO/Sport in Amersfoort vertellen in de koffiekamer van gebouw Y. Heel erg moedig!! Door zijn positieve instelling heeft hij het toch nog maar 20 jaar weten te rekken! Sinds 2014 komen we halfjaarlijks met echtgenotes bij elkaar op visite omdat we in hetzelfde dorp Elst (Gld) wonen, en praten even bij.”
Theo wist in deze gesprekken Rob mooi te typeren als een aimabele, rustige persoon die zich op persoonlijk vlak echter niet volledig bloot gaf. Als het over Nijmegen ging, waar Rob stadsgids van was, dan kwam zijn gedrevenheid wel naar boven en vertelde gepassioneerd over de historie van zijn stad. Twee typeringen die ik later ook zou vernemen uit de mond van Jeroen Kuiper toen het over de MVK ging en waarover je kunt lezen in dit afscheidsinterview van Jeroen.
Afscheid Rob van de DF79-klas (gespeechd door Sjors Röttger)“Vandaag kijken we op verschillende manieren en vanuit verschillende perspectieven terug op het leven van Rob. Ria en kinderen, graag wil ik jullie bedanken voor de mogelijkheid om ook als vrienden groep DF79 afscheid te nemen. Mijn naam is Leo Sannen, en ik sta hier als lid van DF79. Een groep collega’s van de LO&Sportorganisatie. 79 staat voor het jaartal wanneer onze groep is begonnen met de omscholing tot LO&Sportinstructeur. Rob, Theo, Sjors, Jan, Tiny en ikzelf. Een intensieve opleiding die ons heeft samengebracht tot op de dag van vandaag. Van onze groep kende ik Rob het langst, samen hebben we gediend in Suriname en waren beiden aanwezig bij de Onafhandelijkheidsceremonie in Paramaribo, dit jaar 50 jaar geleden. Na Tiny van Kuijk, die ons heeft verlaten in 2019, moeten we nu afscheid nemen van onze kameraad Rob. Tijdens onze actieve dienst periode waren we allemaal druk, bezig met opleiden en trainen van militairen en later als commandant van een team sportinstructeurs op een kazerne. Daarnaast waren we allemaal actief in de militaire topsport, Rob als coach van de militaire 5-kamp ploeg. Na ons pensioen werd ons contact intensiever, leerden we elkaar ook op een andere manier kennen. Vanaf 2005 elk jaar een activiteit van een of meerdere dagen, en elk jaar een gezamenlijk diner in Den Bosch. In het begin hadden we het nog over de LO&Sport, later steeds minder en meer over het leven. Rob kennen we als doordachtzaam, waar nodig duidelijk, niet op de voorgrond. Hij had een mening over veel, welk hij rustig overbrengt. Soms kon hij ook heel duidelijk zijn. Zijn hobby’s zoals de slangen en spinnen, waarschijnlijk meegenomen uit het regenwoud van Suriname, doen je soms griezelen. De verhalen van zijn reizen, naar heel veel uithoeken van de wereld, werkelijk prachtig. Hij informeerde ons over relevante vakbond vraagstukken. In ons DF-team zitten ‘echt’ verschillende persoonlijkheden, voor velen de basis van een goed team. Rob, hij zorgde dat we niet te veel afdwaalden, hij zette ons op het juiste spoor. Zijn kracht en doorzettingsvermogen zijn extreem. Wij waren natuurlijk op de hoogte van Rob’s medische situatie. Hij zei, “Ik vertel in het kort hoe de vlag erbij hangt, daarna hebben we het er niet meer over. Hulp en steun, dat krijg ik van andere mensen.” Als we iets van Rob hebben geleerd, is het relativeren en genieten van de dingen die je wel hebt. Wij zijn hem daar bijzonder dankbaar voor. Tijdens onze bijeenkomsten houden we een momentje stilte en gedenken we onze vrienden Rob en Tiny. Rob, we zullen je nooit vergeten ! In 2017 gingen we naar onze maat Tiny in Zwitserland, ik wil graag een kort filmpje met jullie delen waarin Rob en ons vriendenteam de hoofdrol spelen. Daarna het prachtige filmpje uit 2017 (Zwitserland) met de mooie muziek van Paul de Leeuw, toen we nog compleet waren.”
Zijn bijdrage aan de sport en zijn positieve invloed op anderen zullen niet worden vergeten.
tags: #waterpolo #Rob #Den #Haag #geschiedenis