Vanaf de leeftijd van O11 en zeker vanaf O13, kristalliseert het zich uit welke spelers een voorkeur hebben voor de positie van keeper. Sommigen willen zelfs niets anders meer. De keeper is een volwaardige speler, maar tijdens de reguliere trainingen voelt hij zich vaak een beetje een schietschijf, waarbij trainers zich er niet altijd mee bemoeien. Ze weten niet altijd hoe ze een 'keepersprobleem' uit een wedstrijd kunnen vertalen naar een effectieve oefening.
De rol van de keeper is echter cruciaal en mag niet worden onderschat. Daarom bieden veel verenigingen, naast de reguliere teamtrainingen, ook aparte keeperstrainingen en techniektrainingen aan, onder leiding van speciaal aangetrokken keeperstrainers en techniektrainers.
Optimaal Functioneren in het Doel
Keeperstraining is essentieel om optimaal te functioneren in het doel. Laat je keeper trainen op specifieke keepershandelingen, zolang dit niet ten koste gaat van de teamtraining. Besteed ook tijdens de gewone training aandacht aan de rol van de keeper in het team. De keeper neemt een bijzondere positie in, niet alleen omdat hij als enige de bal in het eigen strafschopgebied met de handen mag spelen, maar ook omdat hij in de opbouw vaak geen directe tegenstander heeft. Dit betekent dat hij voortdurend in het spel kan worden betrokken door zijn medespelers.
De Keeper als Eerste Aanvaller
Beschouw de keeper als de eerste aanvaller. Zijn rol beperkt zich niet tot het tegenhouden en verwerken van de bal. Hij helpt ook bij het verstoren van de opbouw van de tegenpartij. Hij bespeelt de ruimte achter de laatste linie, neemt daar positie in, bewaakt de taken van het team (met name de laatste linie) en coacht medespelers om een schot op doel, dieptebal, voorzet of een duel 1 tegen 1 te voorkomen.
Nadat hij de bal heeft veroverd of na een spelhervatting, start de opbouw bij hem. Hij kan de bal inrollen, inwerpen, uittrappen uit de hand, uittrappen van de grond, een doeltrap of vrije trap nemen, of een terugspeelbal aannemen en verwerken. Hij kan kiezen voor een lange bal als hij een snelle kans ziet, of omdat een oplossing via de laatste linie of het middenveld risicovol lijkt. Hij kan ook kiezen voor een opbouw via de laatste linie of het middenveld. Het is belangrijk dat hij risicoloos opbouwt en geen gedekte spelers aanspeelt. Na de start van de opbouw is het zijn taak om de opbouw op gang te houden door achter de bal aanspeelbaar te blijven. Hij kiest zodanig positie dat hij bij balverlies snel het doel kan afschermen.
Lees ook: Wie strijden om de KNVB Beker?
Conditietraining: Pas vanaf O17
Speciale conditietraining is voor pupillen en O15 niet nodig. Lekker en enthousiast trainen met de bal is voldoende. Pas vanaf de O17, als de groeispurt achter de rug is, kun je spelers blootstellen aan voetbalconditionele prikkels. Houd echter rekening met laatbloeiers. Blijf ook nu trainen in voetbalechte vormen; van rondjes om het veld rennen gaan je spelers het voetballen niet beter volhouden. Als ze moeite hebben om de laatste tien minuten van de wedstrijd goed te blijven spelen, zorg er dan voor dat ze het voetballen zelf langer kunnen volhouden. Dit kan door ze in een opbouw van kleine partijvormen met korte rustperiodes steeds wat langer te laten doorspelen. Vanaf de O17 gaat het op de training niet meer alleen om beter leren voetballen, maar ook om het beter voetballen langer vol te houden, en het volhouden explosief te zijn.
De Visie van Jens Abrams: Speciale Training voor Keepers
Jens Abrams, een ervaren keeperstrainer met een B-licentie en ervaring bij Bielefeld, VFL Osnabrück en de DFB, benadrukt het belang van speciale training voor keepers. Hij traint keepers in kleine groepen van maximaal vier personen en deelt zijn kennis op torwart-kids.de. Volgens Abrams is de keeper een sleutelpositie binnen het voetbal, waarbij steeds meer wordt gevraagd op het gebied van prestatie en niveau. De keeper is tegenwoordig de eerste spelmaker van het veld, die met zijn spelopening een offensief snel kan opbouwen. Daarom moet de keeper steeds meer geschoold zijn in de tactische grondbeginselen. De specifieke lichamelijke eisen die aan een keeper worden gesteld, vereisen een specialistische en doelgerichte voorbereiding.
Abrams benadrukt het belang van individuele aandacht tijdens de training, waarbij de trainingssessies in kleinere groepen plaatsvinden. Dit zorgt voor een beter en intensiever contact tussen de deelnemers en maakt het mogelijk om gedetailleerde feedback te geven.
De Opbouw van een Goede Keeperstraining
Een goede keeperstraining moet qua coördinatie complex zijn, maar ook op techniek gericht. Abrams deelt een trainingseenheid op in drie pijlers:
- Hoofdcomponent: Individuele Aandacht: Hier is het belangrijk om op de individuele leerlingen te letten en in te spelen op hun specifieke behoeften.
- Afsluiting: Variatie en Rompstabiliteit: De afsluiting is afhankelijk van het thema van de training. Variatie is belangrijk om verveling te voorkomen. Er wordt extra waarde gehecht aan rompstabiliteitsoefeningen.
Abrams raadt aan om inspiratie te halen uit andere sporten en ervaringen te delen met collega-trainers uit andere disciplines. Dit kan helpen om 'out of the box' te denken.
Lees ook: Thuis Voetbal Challenges
Technische Vaardigheden: Duiken, Voetenwerk en Sprongkracht
Duiken vereist oefening, dus train met de juiste keepersoefeningen. In de warming-up dienen al bepaalde basisoefeningen van het keepen geïntegreerd te worden. Om de coördinatievaardigheden van een keeper te trainen en daarmee succes te bereiken in de wedstrijd, dient het verscherpen van de coördinatie een hoofdbestanddeel van keeperstraining te zijn.
Als de bal vanuit stand niet meer gehaald kan worden, moet de keeper duiken. Om dat te laten lukken, dienen het voetenwerk, de sprongtechniek, het uitstrekken van het lichaam en de valtechniek allemaal op elkaar afgestemd te zijn. Om de bal effectief af te stoppen, dient de keeper altijd licht voorwaarts te duiken. Ook de sprongkracht en explosiviteit van een keeper moeten flink getraind worden. Om een beweging zo snel mogelijk te kunnen uitvoeren, moet de maximaalkracht, de Fmax, goed ontwikkeld zijn.
Mentale Voorbereiding en Omgaan met Fouten
Kracht en techniek alleen maken een keeper nog niet goed. Een sterke concentratie en een goede manier van met fouten omgaan zijn net zo belangrijk.
Elke keeper moet zijn eigen wedstrijdvoorbereiding kunnen doorlopen. De dag en avond ervoor zijn daarbij even belangrijk als de speeldag zelf. Het is optimaal als zowel team als keeper voor de wedstrijd een gezamenlijke warming-up uitvoeren. Dat helpt de keeper om zijn concentratie op te bouwen. Ook tijdens de wedstrijd moet een keeper het hoofd koel houden. Fouten sluipen erin op het moment dat je ongeconcentreerd bent, je teveel wil, of simpelweg verkeerde inschattingen maakt. De keeper moet voorkomen dat hij na een tegendoelpunt zijn kop in het zand steekt. Als je een fout hebt gemaakt, moet je daarmee leren omgaan. Een fout kan als een soort drijfzand werken en de komende acties ook schaden. Ga in ieder geval nooit de komende acties met 110% of 120% aan, dat zorgt voor een soort mentale verkramping. Het belangrijkste is dat je door kleine succesvolle acties weer kracht opdoet en vastberaden tegen jezelf zegt: "Ik ga dit fixen!" In bepaalde situaties kan het ook nodig zijn dat de keeper een soort van gesprek met zichzelf voert. Soms helpt dat gewoon om in het spel te blijven of op een goede manier 1-op-1-situaties aan te gaan.
Bij het trainen is de juiste houding van doorslaggevend belang. Het is niet belangrijk hoe snel een oefening uitgevoerd wordt. Liever doe je de oefening langzaam, en met 100% precisie, dan dat je de oefening snel doet, en daarmee afraffelt. Het gaat erom de keeper oplossingen te bieden die hij tijdens de wedstrijd feilloos en instinctief kan toepassen.
Lees ook: Overzicht KNVB Beker
Naast goed trainen is het natuurlijk belangrijk dat keeperstraining niet als kwelling wordt gezien, maar dat deze de keeper op een motiverende manier verder brengt. Het is belangrijk dat de keeper met een goed gevoel voor het spel naar de training gaat.
Het Belang van Gespecialiseerde Keeperstraining
Keeperstraining is een apart onderdeel binnen de voetbaltraining, vaak alleen met de keepers. Techniek, verwerken van voorzetten, 1v1, etc. Kortom, genoeg onderdelen om te trainen. De doelverdediger is een volwaardige speler, maar op de gewone training hangt hij er vaak een beetje bij als schietschijf, voetbalcoaches bemoeien zich vaak niet met hem. De keeper heeft echter een niet te onderschatten rol. Keeperstraining is belangrijk om optimaal in het doel te functioneren.
Individuele Aandacht en Kleine Groepen
Het is belangrijk dat de trainer zich tijdens de training persoonlijk op zijn leerlingen kan richten. De trainingssessies vinden daarom in kleinere groepen plaats. Het voordeel is hierbij dat de individuele trainingsbehoeften van de leerling-keepers centraal staan. De enige manier om op een gedetailleerde manier feedback te geven is door de groepen klein te houden. Er ontstaat daardoor ook automatisch een beter en intensiever contact tussen de deelnemers.
De Opbouw van een Goede Keeperstraining
Hoe wordt een goede keeperstraining dan opgebouwd? Voor wat betreft de keuze uit passende oefeningen, dienen de oefeningen qua coördinatie complex te zijn, maar ook op techniek gericht te zijn. Een trainingseenheid bestaat uit drie pijlers.
- Hoofdcomponent: Individuele Aandacht: Hier is het belangrijk om op de individuele leerlingen te letten.
- Afsluiting: Variatie en Rompstabiliteit: Hoe wordt afgesloten is afhankelijk van het thema van de training. Als de ene training teveel op de andere lijkt, of de oefeningen weinig afwisselend zijn, ligt het gevaar van verveling op de loer. Niet elke oefening hoeft in de training terug te komen. Er wordt extra waarde gehecht aan rompstabiliteitsoefeningen.
Inspiratie uit Andere Sporten
Het is aan te raden om ook eens een blik op andere sporten te werpen. Ervaringen delen met collega-trainers uit andere disciplines kan helpen om 'out of the box' te denken.
Technische Vaardigheden: Duiken, Voetenwerk en Sprongkracht
De juiste oefeningen zijn essentieel voor een voetbaltraining. Duiken vereist oefening, dus train met de juiste keepersoefeningen. In de warming-up dienen al bepaalde basisoefeningen van het keepen geïntegreerd te worden. Om de coördinatievaardigheden van een keeper te trainen en daarmee succes te bereiken in de wedstrijd, dient het verscherpen van de coördinatie een hoofdbestanddeel van keeperstraining te zijn.
Duiktechniek
Kan de bal vanuit stand niet meer gehaald worden, dan moet de keeper duiken. Om dat te laten lukken, dienen het voetenwerk, de sprongtechniek, het uitstrekken van het lichaam en de valtechniek allemaal op elkaar afgestemd te zijn. Om de bal effectief af te stoppen, dient de keeper altijd licht voorwaarts te duiken.
Sprongkracht en Explosiviteit
Ook de sprongkracht en explosiviteit van een keeper moeten flink getraind worden.
Mentale Voorbereiding en Omgaan met Fouten
Het hebben van kracht en techniek alleen maakt een keeper nog niet goed. Een sterke concentratie en een goede manier van met fouten omgaan zijn net zo belangrijk.
Wedstrijdvoorbereiding
Elke keeper moet zijn eigen wedstrijdvoorbereiding kunnen doorlopen. De dag en avond ervoor zijn daarbij even belangrijk als de speeldag zelf. Het is optimaal als zowel team als keeper voor de wedstrijd een gezamenlijke warming-up uitvoeren. Dat helpt de keeper om zijn concentratie op te bouwen.
Koel Blijven Tijdens de Wedstrijd
Ook tijdens de wedstrijd moet een keeper het hoofd koel houden. Er sluipen fouten in op het moment dat je ongeconcentreerd bent, je teveel wil, of simpelweg verkeerde inschattingen maakt.
Omgaan met Tegendoelpunten
De keeper moet voorkomen dat hij na een tegendoelpunt zijn kop in het zand steekt. Heb je een fout gemaakt, moet je daarmee leren omgaan. Een fout kan als een soort drijfzand werken, en de komende acties ook schaden. In ieder geval moet je nooit de komende acties met 110% of 120% aangaan. Dat zorgt voor een soort mentale verkramping. Het belangrijkste is, dat je door kleine succesvolle acties weer kracht opdoet , en vastberaden tegen jezelf zegt: "ik ga dit fixen!" In bepaalde situaties kan het ook nodig zijn dat de keeper een soort van gesprek met zichzelf voert. Soms helpt dat gewoon om in het spel te blijven, of op een goede manier 1-op-1 situaties aan te gaan.
Precisie boven Snelheid
Bij het trainen is de juiste houding van doorslaggevend belang. Het is niet belangrijk hoe snel een oefening uitgevoerd wordt. Liever doe je de oefening langzaam, en met 100% precisie, dan dat je de oefening snel doet, en daarmee afraffelt.
Motivatie en Plezier
Naast goed trainen is het natuurlijk belangrijk dat keeperstraining niet als kwelling wordt gezien, maar dat deze de keeper op een motiverende manier verder brengt. Het is belangrijk dat de keeper met een goed gevoel voor het spel naar de training gaat.
Specifieke Keepersoefeningen
In deze categorie vind je verschillende oefeningen speciaal gericht op keepers. Van reactietraining en duiktechnieken tot het verbeteren van spelinzicht en uittraptechniek, elke training helpt keepers om hun vaardigheden verder te ontwikkelen. Daarnaast leren keepers hoe ze effectief communiceren met hun verdediging en hoe ze zich positioneren bij schoten en voorzetten.
Plezier en Motorische Ontwikkeling voor Jonge Keepers
Jonge keepers moeten vooral plezier hebben in het spel en mogen niet onder druk worden gezet om zich vroeg te specialiseren. Omdat moderne keepers goed moeten kunnen meevoetballen, is het belangrijk dat ze eerst algemene voetbalvaardigheden ontwikkelen. Vroege keeperstraining kan nuttig zijn, zolang deze gericht is op motorische ontwikkeling, techniek en plezier. Tegelijkertijd hebben veel succesvolle keepers pas later voor deze positie gekozen, waardoor er geen haast is om een definitieve keuze te maken.
Balans tussen Individuele en Teamtraining
Het juiste trainingsniveau is cruciaal om jonge keepers gemotiveerd en uitgedaagd te houden zonder dat ze ontmoedigd raken. Het is een belangrijke vraag voor elke doelman die zijn of haar vaardigheden wil verbeteren. Het is belangrijk om als onderdeel van het team ook deel te nemen aan voetbal training, maar individuele keeperstraining samen met een keeperstrainer en andere keepers is ook van onschatbare waarde. Het biedt de mogelijkheid om specifieke vaardigheden te verfijnen en te werken aan sterke en zwakke punten. Een combinatie van beide is dan ook de ideale manier om je als keeper te ontwikkelen. Als keeper is het daarom van belang om een goede balans te vinden tussen individuele training en teamtraining. Tijdens de voetbal training kun je onder andere het voetbalgedeelte van je vaardigheden verbeteren. Daarnaast is het trainen van spelsituaties soms beter na te bootsen door het integreren van verdedigers of aanvallers in de oefeningen. Je bent als keeper natuurlijk onderdeel van het team en de samenwerking met jouw teamspelers is essentieel bij het voorkomen van doelpunten.
Herhaling en Uitdaging
Net als bij veel andere vaardigheden, wordt je beter naarmate je het vaker doet en veel herhalingen zijn dan ook belangrijk. Bij individuele keeperstraining heb je de mogelijkheid om jezelf steeds opnieuw uit te dagen en je vaardigheden te verbeteren.
Keeperstrainer.com: Een Handige Tool
Met behulp van www.keeperstrainer.com, heb je de mogelijkheid om zowel complete trainingen als losse oefeningen te selecteren voor jouw keeperstraining, waarbij je met 2 tot 6 keepers op verschillende niveaus kunt trainen. Bovendien kun je gebruik maken van de beschikbare filters om de oefeningen te vinden die aansluiten bij jouw trainingsbehoeften. Eventueel kun je ook een "leerlijn" volgen waarin alle keepervaardigheden in het voetbal gevarieerd aan bod komen.
Integratie van Team- en Individuele Training
Tijdens teamtrainingen kan er bijvoorbeeld aandacht worden besteed aan de voetballende vaardigheden van de keeper en de samenwerking met de medespelers. Zo kan de keeper tijdens de teamtraining meedoen aan een positie spel, waarin hij leert snel beslissingen te maken wie hij moet aanspelen onder druk. Hierbij worden zijn handelingssnelheid, aanname en pass getraind, en wordt de samenwerking tussen spelers en keeper verbeterd. Naast de teamtraining is ook de individuele keeperstraining belangrijk. Hierbij kan de keeper zich richten op persoonlijke vaardigheden die extra aandacht behoeven, zoals de aanname of pass. Op www.keeperstrainer.com bijvoorbeeld, kan de keeperstrainer met behulp van filters eenvoudig de oefeningen voor zijn gewenste vaardigheden selecteren.
Oefening: Verdedigen van Één tegen Één Situatie
- Oefening: ¼ veld
- Spelers: 4 - 8
- Leeftijd: O13
- Duur: 15 minuten
- Doelstelling: Verdedigen van één tegen één situatie verbeteren
- Afmetingen: Lengte: 25 meter, Breedte 15 meter
Spelregels
De aanvaller wordt vanaf de zijkant ingespeeld en neemt de bal mee richting het doel met keeper. De verdediger mag verdedigen / druk zetten op het moment dat de pass wordt gegeven. De aanvaller mag pas schieten als hij/zij voorbij de lijn met gele pionnen is. De keeper start op de lijn en mag uitkomen zodra de bal wordt meegenomen door de aanvaller. Als de keeper of de verdediger de bal veroverd mag er gescoord worden op het andere doel. Hierna doordraaien van functie, waarbij het andere doel wordt gebruikt: bij oranje wordt de keeper wissel, de verdediger passer, de wissel wordt aanvaller.
Opbouw van Achteruit: Risico-Afweging en Tactische Opties
Weinig onderdelen binnen het voetbal geven zoveel voldoening - voor spelers én trainers - als een geslaagde opbouw van achteruit. Onder de hoge druk uit spelen betekent vaak dat de ruimtes groot zijn, tegen een tegenstander die met veel mensen voor de bal staat. Wat zijn de do’s en dont’s binnen opbouwen van achteruit? Welke accenten kun je als trainer leggen? En hoe maak je dit trainbaar?
Risico-Afweging
Voetbal is in feite een spel van risico-afwegingen. Als je altijd de veilige keuze maakt en de bal lang speelt naar de spits, krijg je weinig counters tegen. Domineren en veel kansen creëren is dan alleen erg lastig. Blijf je te allen tijde kort en laag opbouwen, ook als dit veel te gevaarlijk is, dan roep je de problemen eveneens over jezelf af. Kortom, een cruciaal startpunt in het spelen van de opbouw van achteruit is: hoeveel risico ben je bereid te nemen? Dit hangt onder meer af van onderstaande factoren.
- Leeftijd: Bij jonge spelers, voor wie vooral ontwikkeling belangrijk is, neem je eerder fouten in de opbouw op de koop toe dan bij senioren, waarbij het resultaat boven alles gaat.
- Kwaliteit: Hoe beter je spelers de opbouw van achteruit al onder de knie hebben, hoe meer risico je hierin kunt nemen. Anderzijds: je moet ergens beginnen. Al doende leert men.
- Situatie: Soms leent een bepaalde situatie in het veld zich ervoor om kort op te bouwen. Als er een overtal is, bijvoorbeeld. Soms is het verstandiger om lang te spelen.
Doeltrap
Tot enkele jaren geleden moest de eerste pass na een achterbal vanuit het doelgebied búiten het strafschopgebied worden gespeeld. Nu dat niet meer hoeft, is opbouwen vanuit de doeltrap gemakkelijker geworden. De ontvangende speler heeft altijd wat tijd en ruimte om oplossingen te verzinnen. Voor de tegenpartij verandert ‘vastzetten’ in ‘drukzetten’. Idealiter neemt de keeper de doeltrap en zijn de centrale verdedigers het eerste mikpunt. Bij teams die in een formatie spelen met twee centrale verdedigers, zie je vaak dat zij beiden aan een kant naast de keeper starten. Teams die met drie centrale verdedigers starten, schuiven de middelste van de drie vaak door naar voren, zodat hij de keeper niet in de weg loopt. De vier spelers vormen nu samen een ruit. De backs kiezen vaak aan de zijlijn positie, soms wat hoger, een andere keer wat lager. Zij zoeken vooral naar ruimtes. Dekt de tegenstander bijvoorbeeld back-op-back door, dan kan het verstandig zijn ver uit te zakken. Zo vergroot je de afstand die de back van de tegenstander moet overbruggen. Staat een buitenspeler half-half, dan kan het slim zijn juist wat hoger te spelen. Kortom, de back kiest zo positie dat hij de ruimtes voor zichzelf zo groot mogelijk maakt, afhankelijk van hoe de tegenstander positie kiest. De middenvelders kunnen naar de bal toe komen om extra opties te creëren. Soms is het echter verstandiger weg te blijven. Dat is vooral een goede optie als er (inclusief of liever nog exclusief keeper) al een overtal is gecreëerd. De aanvallers loeren op een lange bal of zelfs een dieptepass achter de verdediging, die vaak in een hoge lijn speelt. Spelen zij te ver naar achteren, dan worden de afstanden te…