Sterren op voetbalshirts zijn een symbool van prestige en succes. Ze vertegenwoordigen de prestaties van een club of nationaal team, en het behalen van een ster is een belangrijke mijlpaal voor elke voetbalorganisatie. Maar wat betekenen die sterren precies, en wanneer krijg je ze? Dit artikel legt alles uit over sterren op voetbalshirts, van hun oorsprong tot de huidige regels en gebruiken.
De oorsprong van de sterren op voetbalshirts
De praktijk van het plaatsen van sterren op voetbalshirts is ontstaan in de late jaren 50. Juventus was de eerste club die een ster op de borst droeg, in 1958, toen ze hun tiende landskampioenschap wonnen. Het idee was gebaseerd op heraldiek, de kunst van het ontwerpen en voeren van wapenschilden, waarbij symbolen werden gebruikt om de prestaties en status van een familie of organisatie weer te geven.
De FIFA was de eerste sportfederatie die het gebruik van sterren reguleerde. De sterren zelf hebben geen financiële of materiële voordelen, maar zijn puur een manier voor clubs en landen om trots te zijn op hun successen.
Internationale regels en gebruiken
De regels voor het toekennen van sterren op voetbalshirts verschillen per land en continent. Er is geen uniforme internationale standaard, wat leidt tot verschillende interpretaties en gebruiken.
Wereldkampioenschappen
Na de WK-winst in 1970 plaatste Brazilië als eerste land sterren boven het logo, één voor elke WK-overwinning. Dit gebruik werd al snel overgenomen door andere landen die het WK wonnen. Brazilië heeft nu vijf sterren, Duitsland en Italië hebben er vier, Argentinië heeft er drie en Frankrijk heeft er twee.
Lees ook: Voetbalsterren: de complete gids
Uruguay is een uitzondering op de regel. Hoewel ze twee keer het WK hebben gewonnen, hebben ze vier sterren op hun shirt. Dit komt omdat ze ook de sterren hebben meegenomen die ze kregen voor een Olympische medaille.
Champions League
Hoewel er geen sterren worden gegeven voor Champions League-titels, is er wel een ander systeem om te laten zien hoe vaak een club de beker met de grote oren heeft gewonnen. Teams die minimaal vijf keer de Champions League hebben gewonnen of drie keer op rij hebben gewonnen, krijgen een "Badge of Honour" op de linkermouw van hun shirt. Real Madrid, AC Milan, Barcelona, Bayern München en Liverpool hebben de prijs allemaal minstens vijf keer gewonnen. Ajax lukte het drie keer op rij en daarom dragen ook zij de badge op de mouw.
Nationale competities in Europa
In de meeste Europese landen worden sterren toegekend voor een bepaald aantal gewonnen landstitels.
- Nederland: Sinds 2007 mag een club één ster dragen voor elke tien landstitels die door het eerste mannenelftal zijn behaald.
- Italië: Eén ster per tien landskampioenschappen.
- Duitsland: Een getrapt systeem: één ster bij drie kampioenschappen, twee sterren bij vijf kampioenschappen, drie sterren bij tien kampioenschappen en vier sterren bij 20 kampioenschappen.
- Turkije: Eén ster per vijf landskampioenschappen.
- Spanje, Frankrijk en Engeland: Geen sterren.
De situatie in Nederland
In Nederland zijn de kampioenssterren sinds 2007 in gebruik. De KNVB heeft de keuze aan de clubs gelaten. Clubs mogen een ster op de wedstrijdkleding dragen voor iedere tien landskampioenschappen, behaald door het eerste mannenelftal in de door de KNVB georganiseerde competitie op het hoogste niveau.
Huidige sterrenhouders
- Ajax: 3 sterren (36 landstitels)
- PSV: 2 sterren (25 landstitels)
- Feyenoord: 1 ster (16 landstitels)
- Koninklijke HVV: 1 ster (10 landstitels)
De discussie rondom vrouwenvoetbal
Recentelijk is er een discussie ontstaan over het meetellen van de landstitels van vrouwenelftallen voor de toekenning van sterren. In 2023 speelde de vraag of Ajax een vierde ster mocht toevoegen door het optellen van de titels van de mannen (36) en de vrouwen (3). De KNVB heeft echter besloten dat de kampioenschappen van mannen en vrouwen niet bij elkaar mogen worden opgeteld voor de sterren op het shirt. De sterren die behaald zijn door het eerste mannenelftal, worden uitsluitend gedragen op wedstrijdkleding van het eerste mannenelftal. Hetzelfde geldt voor de kampioenssterren die worden behaald door het eerste vrouwenelftal.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Voorbeelden van clubs en hun sterren
- Ajax: De Amsterdammers spelen met drie sterren op het shirt, een gevolg van de 36 landstitels.
- PSV: De Eindhovenaren hebben twee sterren op hun shirt staan.
- Feyenoord: De Rotterdammers hebben één ster boven het logo.
- Koninklijke HVV: Deze amateurclub draagt een ster vanwege de tien landstitels die tussen 1891 en 1914 werden behaald. Dit eerbetoon geldt voor de hele club, ongeacht of het een jeugdteam of veteranenelftal is.
Lees ook: Complete gids volleybal inslaan