Hockey is een dynamische balsport die wereldwijd wordt beoefend. Of het nu veldhockey of zaalhockey is, de sport vereist snelheid, behendigheid en teamwork. Een essentieel onderdeel van het spel is het veld zelf, met zijn specifieke afmetingen en belijning. Deze lijnen zijn niet zomaar decoratie; ze bepalen de regels en de speelruimte, en ze zijn cruciaal voor het verloop van het spel. Dit artikel gaat dieper in op de betekenis van de lijnen op een hockeyveld, de afmetingen, de regels omtrent de belijning en andere belangrijke aspecten van het hockeyveld.
De Basis: Hockey als Balsport
Hockey is een balsport waarbij twee teams van elk elf spelers het tegen elkaar opnemen. Het belangrijkste attribuut van de hockeyspeler is de stick, die gebruikt wordt om de bal te verplaatsen, pushen, slaan en stoppen. Het doel van het spel is om de bal in het doel van de tegenstander te krijgen en zo punten te scoren. De sport kan zowel op natuurgras als op kunstgras worden gespeeld, maar tegenwoordig wordt veldhockey voornamelijk op kunstgrasvelden gespeeld.
Verschillende Spelvormen en Velden
Er bestaan verschillende spelvormen van hockey, waaronder veldhockey en zaalhockey. Veldhockey wordt gespeeld op een groot veld met specifieke afmetingen en belijning, terwijl zaalhockey wordt gespeeld in een kleinere zaal met aangepaste regels en een ander type veld. De meest voorkomende kunstgrasvelden zijn zandvelden, watervelden en semi-watervelden. Een zandveld is kunstgras dat bedekt is met zand, een waterveld wordt besproeid met water, en een semi-waterveld wordt besproeid met zowel zand als water.
Afmetingen en Belijning van het Veldhockeyveld
De afmetingen van een veldhockeyveld zijn vastgelegd en essentieel voor een eerlijk en consistent spel. Een hockeyveld (conform de KNHB) heeft een afmeting van 59 x 99,40 m. De afmetingen van een veldhockeyveld is 91,40 x 55,00 meter. Dit is inclusief de lijndikte. Lijndikte hoort dus bij het veld. Alle lijnen moeten 7,5 cm breed zijn en over hun volle lengte getrokken. De 91,40 x 55,00 meter is exclusief de verplichte uitloop. Uitloop is ruimte naast de zijlijn of achterlijn, vanaf buitenzijde belijning (achterlijn of zijlijn) tot het hekwerk. Voor de KNHB moet de zijuitloop minimaal 2,0 meter en achteruitloop minimaal 4,0 meter zijn. De uitloop van een FIH (Federation Internationale de Hockey) hockeyveld is groter. Zijuitloop van een officieel FIH hockeyveld is 3 m en achteruitloop is 5 m. De kleur van de belijning dient contrasterend ten opzichte van het veld te zijn.
Belangrijke Lijnen en Markeringen
- Zijlijnen: De lange lijnen aan de zijkanten van het veld.
- Achterlijnen: De korte lijnen aan de achterkant van het veld.
- Doellijnen: De lijnen tussen de doelpalen.
- Middenlijn: De lijn die over de breedte van het speelveld is getrokken en het veld in twee gelijke helften verdeelt.
- 23-meterlijnen: Twee lijnen die dwars over het veld lopen, op 22,90 meter van de achterlijn.
- Cirkels: Halfronde gebieden voor de doelen, vanwaaruit de meeste aanvallen worden opgezet.
- Lijntjes van 30 cm: Binnen het speelveld haaks op de zijlijnen geplaatst op 5 meter van de nabije hoekvlag en op 14,63 meter van de binnenzijde van de achterlijnen.
- Lijntjes van 30 cm: Binnen het speelveld op de achterlijnen geplaatst aan weerszijden van de doelen op afstanden van 4,50 en 9 meter van de buitenkant van de doelpalen.
- Lijntjes van 15 cm: Buiten het speelveld geplaatst op de achterlijnen op 1,83 meter van het midden van de achterlijn, om de juiste plaats van het doel te markeren.
- Strafbalstippen: Markeringen met een doorsnede van 15 centimeter, midden voor elk doel.
- Lijn van 3,66 meter: Voor elk doel evenwijdig aan de achterlijn en op een afstand van 14,63 meter daarvan.
De markeringen die hierboven worden genoemd zijn in 2001 van de binnenzijde naar de buitenzijde van het veld verplaatst. De lengtes van die lijntjes zijn toen ook aan het metrieke stelsel aangepast. Deze gewijzigde markeringen gelden voor nieuwe velden of velden die opnieuw van lijnen worden voorzien. Velden met de oude markeringen mogen gebruikt worden.
Lees ook: Ontdek de betekenis achter de naam Kampong
De Functie van de Lijnen
De lijnen op een hockeyveld hebben verschillende functies die essentieel zijn voor het spel:
- Begrenzing van het speelveld: De zijlijnen en achterlijnen bepalen de grenzen van het speelveld. Wanneer de bal over deze lijnen gaat, is deze uit het spel.
- Afstandsbepaling: De 23-meterlijnen worden gebruikt om de afstand te bepalen bij het nemen van een lange corner.
- Positiebepaling: De middenlijn en de 23-meterlijnen helpen spelers bij het bepalen van hun positie op het veld.
- Spelhervattingen: De lijnen markeren de plaatsen waar spelhervattingen, zoals vrije slagen en strafcorners, moeten worden genomen.
- Strafgebied: De cirkel rondom het doel markeert het strafgebied, waarbinnen bepaalde overtredingen kunnen leiden tot een strafcorner of strafbal.
Het Hockeydoel
Een veldhockeydoel bestaat uit twee verticale palen, 3,66 meter van elkaar, verbonden door een horizontale lat op 2.14 meter van de grond (binnenzijde gemeten). De voorzijde van de doelpalen moet de buitenkant van de achterlijn raken. De palen en de lat zijn rechthoekig, 5 cm breed en niet meer dan 7,5 cm diep. Ze moeten wit van kleur zijn. Een achterplank, 46 cm hoog en 3,66 meter lang moet op de grond worden geplaatst, binnen de doelnetten. Zijborden, 46 cm hoog en tenminste 1,20 meter lang, moeten worden geplaatst in een haakse hoek met de achterlijn. De zijplanken moeten worden vastgemaakt aan de achterkant van de doelpalen, opdat de breedte van de doelpalen niet wordt vergroot. Aan de binnenzijde van het doel mogen geen klampen worden aangebracht om de planken te steunen. De zijplanken en achterbord zijn soms bekleed bekleedt met een rubbergranulaat (doel: geluidsreductie en het reduceren van de snelheid van hockeyballen). Aan de palen en de lat zijn netten bevestigd met tussenruimten van niet meer dan 15 centimeter.
Regels en Voorschriften
De belijning moet altijd worden aangebracht conform de laatst geldende KNHB hockey-belijningsnormen. Voor het aanbrengen van een extra belijning naast de bestaande hockeybelijning is dispensatie van de KNHB vereist. Bij internationale wedstrijden (F.I.H. en F.E.H) gelden aanvullende regels met betrekking tot de belijning en mag in principe alleen gespeeld worden op een veld met enkel hockeybelijning.
Andere Belangrijke Regels
- Je mag niet met de bolle kant van de stick slaan.
- Je mag de bal niet spelen met voeten, benen of andere lichaamsdelen.
- Je mag niet je lichaam gebruiken om de bal af te schermen.
- Je mag de bal niet spelen boven schouderhoogte.
- Je mag de tegenstander niet vastpakken of hinderen met je stick.
Uitrusting en Spelers
Om goed te kunnen hockeyen, heb je bepaalde spullen nodig:
- Een hockeystick, die zijn er in verschillende maten en kleuren. Je heb houten en kunststoffen sticks.
- Hockeyschoenen, die zijn er in alle kleuren. Onder je schoenen moeten noppen zitten, hiermee heb je meer grip op het veld.
- Scheenbeschermers, het is een bescherming voor als je de bal tegen je schenen aan krijgt.
- Bitje, het is een beschermer voor als de bal tegen je mond aan komt. De bitjes heb je ook in verschillende kleuren.
- Hockeybal, deze ballen zijn er in verschillende kleuren, meestal zijn deze ballen glad.
- Keeperspak, dit pak beschermd de keeper tegen ballen die op hem af komen.
- Hockey tenue, dit moet je aan hebben tijdens de wedstrijd. Op je tenue staat het logo van je hockeyclub.
Elk team bestaat uit 11 mensen: 10 spelers en een keeper. Alle spelers hebben een stick, dat is een stok van hout of kunststof die aan de onderkant krom is. Met de stick sla je een bal naar jou teamgenoten. Het andere team probeerd de bal van jou team af te pakken. Je moet met de bal scoren in het goal van het andere team. In dat goal staat een keeper die de bal probeerd tegen te houden.
Lees ook: Bekende voetballers in de politiek
Teams en Jeugdcategorieën
Op de hockeyclubs heb je verschillende teams. Je heb de Dames en de Heren. De 6 jeugdcategorieën zijn A-B-C-D-E-F. En als laatst heb je de senioren. Per leeftijdscategorie zijn er veschillende niveaus.
De Rol van Coaches en Trainers
Aan de zijlijnen van het hockeyveld staan coaches die het team proberen aan te moedigen. Een coach doet best veel voor het team. Hij geeft zijn team tips en complimenten zodat ze beter worden en meer zelfvertrouwen krijgen. Hij begeleid de de wedstrijd en de organisatie. Hij heeft ook taken zoals:
- Het goed omgaan met je tegenstanders.
- Het goed omgaan met de scheidsrechter.
- Hij moet zorgen dat er een eerlijk spel word gespeeld.
- En hij moet een goede teamspirit geven.
De hockeytrainer geeft aanwijzingen voor zijn team. Hij verzint oefeningen voor ze zodat ze beter worden in het spel. De hockeytrainer moet er ook voor zorgen dat tophockeyers door stromen naar een hoger niveau. De hockeytrainer verzint oefeningen om alle spellen van hickey aan bod te laten komen. Ook geeft de trainer je theorie over hockey. Hij leert je bijvoorbeeld waar je het best in het veld kan staan als de bal aan de andere kant van het veld is. Daarnaast verzorgd hij ook nog conditie trainingen om ervoor te zorgen dat het team de hele wedstrijd goed vol kan houden.
Strafmaatregelen en Kaarten
De scheidsrechter kan ook persoonlijke straffen opleggen door kaarten uit te delen. Er zijn drie kaarten:
- De groene kaart (driehoek) = tijdelijk 2 minuten van het veld.
- De gele kaart (vierkant) = tijdstraf van 5 of 10 minuten.
- De rode kaart (rond) = definitief van het veld en strafballen.
Vrije Slag, Strafcorner en Strafbal
Een vrije slag wordt gegeven bij overtredingen op het middenveld tussen de 23-meterlijnen, bij overtredingen van aanvallers binnen het 23-metergebied van de tegenstander en bij overtredingen van verdedigers in het eigen 23-metergebied, maar buiten de cirkel.
Lees ook: Informatie over Cricket
Een strafcorner wordt gegeven bij onopzettelijke overtredingen van een verdediger binnen de eigen cirkel (bijvoorbeeld de bal raken met de voet), bij het opzettelijk over de achterlijn spelen van de bal en bij opzettelijke overtredingen binnen het eigen 23-meter gebied. Een strafcorner wordt de cirkel ingespeeld vanaf een strafcornerstreepje op de achterlijn. De bal moet eerst buiten de cirkel komen voordat er een doelpoging kan worden gedaan. In de praktijk wordt de bal ingespeeld buiten de cirkel, stilgelegd door een stick bij de grond en richting doel gepusht of geslagen om te scoren. Een schot mag daarbij niet hoger dan de plank achter in het doel zijn, een push mag wel hoog worden gescoord.
Een strafbal wordt gegeven bij opzettelijke overtredingen van een verdediger in de eigen cirkel tegen een tegenstander die aan de bal is, het weerhouden van het aan de bal kunnen komen en overtredingen (al dan niet opzettelijk) die een bijna zeker doelpunt voorkomen. Bij een strafbal staan de speler en keeper oog in oog. De bal wordt genomen vanaf de stip en mag in één keer gepusht worden. Er is geen rebound mogelijk bij een strafbal.
Uitbal, Achterbal en Lange Corner
Reguliere uitballen aan de zijkant betekent dat de tegenstander de bal mag inslaan vanaf die plek. Bij een achterbal wordt de bal vanaf de eigen cirkel weer ingeslagen. Lange corners worden genomen vanaf de 23-meterlijn nadat een bal via de tegenstander over de achterlijn is gegaan.
Shoot-out
Als er bij toernooien in een knock-out fase de stand na de speeltijd gelijk blijft op het scorebord, wordt er een shoot-out gehouden. Hierbij mag elke ploeg om en om vijf keer met één speler vanaf de 23-meterlijn met de keeper in duel om (binnen acht seconden) te scoren. Een rebound mag hier wel afgemaakt worden. Blijft het na deze vijf pogingen van elk team alsnog gelijk, dan gaan ze om en om door totdat één ploeg wint.
De Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB)
De KNHB bepaalt de regels voor hockey in Nederland. De eerste hockeyers in Nederland speelden met andere regels dan andere landen. Zo had hun stick twee platte kanten en was de bal gemaakt van gevlochten touw en canvas. De bal was groter en veel lichter dan nu. Vanwege zijn oranje kleur werd hij de sinaasappel genoemd. Spelers mochten de bal met de voet stoppen en ze mochten de tegenstander met hun stick haken. Deze regels waren natuurlijk niet zo handig in wedstrijden tegen teams uit andere landen. Terwijl Nederland juist graag met het heren hockeyteam wilde deelnemen aan de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam.
Hockey: Een Sport voor Iedereen
Hockey is een populaire sport in Nederland. Het is een sport voor jongens en meisjes die je al vanaf je 4e jaar kan spelen. Op de Doornse Hockeyclub spelen jongens en meisjes in de leeftijd van 4 tot en met 10 jaar in de jongste jeugdteams.