Elk jaar, na de KNVB Bekerfinale, zien we de winnende en verliezende teams gehuld in badjassen. Dit gebruik roept vaak vragen op. Waar komt deze traditie vandaan en wat is de betekenis ervan? Dit artikel duikt in de geschiedenis van de KNVB Beker badjassen, van de oorsprong tot de moderne tijd.
De Oorsprong: Het Zilveren Bal Toernooi
De geschiedenis van de badjassen bij voetbalwedstrijden begint niet bij de KNVB Beker, maar bij het Zilveren Bal toernooi. Dit toernooi, opgericht in 1901, kan gezien worden als een voorloper van het huidige bekertoernooi. Het was een jaarlijks terugkerend evenement dat diende als opwarmer voor het nieuwe voetbalseizoen.
In 1912 kwam Kees van Hasselt, een oud-voetballer en de eerste officieuze bondscoach van het Nederlands elftal, met een uniek idee. Na de finale van het toernooi in Rotterdam, verraste hij de spelers en de scheidsrechter met badjassen. Het tijdschrift 'Het Sportblad' schreef op 26 september 1912: "Een nieuwe uitvinding. Kees van Hasselt had uit Scheveningen 'n stelletje badmantels meegenomen en elke speler kreeg er een. De scheidsrechter ook."
Het Algemeen Handelsblad prees het initiatief en schreef dat het een uitstekend middel was om kouvatten te voorkomen. Na een intensieve finale waren de spelers bezweet en konden ze tijdens de prijsuitreiking gemakkelijk een verkoudheid oplopen. De badjassen boden een praktische oplossing. Sporthistoricus Jurryt van de Vooren benadrukte later dat het destijds gebruikelijk was dat de burgemeester de winnaar toesprak, waardoor de spelers lang in de kou stonden.
Tot 1954 bleef de badjas verbonden aan het Zilveren Bal toernooi. Met de opkomst van het betaald voetbal verdween het toernooi en leek ook de traditie van de badjassen verloren te gaan.
Lees ook: Waarom draagt PSV rouwbanden? Een uitgebreide uitleg.
De Heropleving van de Badjassen bij de KNVB Beker
Hoewel de traditie verwaterde, verdween de badjas niet volledig uit de voetbalwereld. In de jaren zestig en zeventig doken er geregeld foto's op van spelers in badjassen na belangrijke overwinningen. Zo vierde het gouden Ajax van Johan Cruijff in 1972 de winst van de Europa Cup I en de wereldbeker in witte badjassen. Ook de Feyenoord-spelers Rinus Israël, Wim Jansen en Lex Schoenmaker droegen badjassen na de UEFA Cup-zege in 1974.
In 1995 blies sportmarketeer Frank van den Wall Bake de traditie nieuw leven in. Hij werkte destijds voor Amstel Bier, dat naamsponsor werd van het KNVB-bekertoernooi. Van den Wall Bake stelde voor om badjassen met het logo van de sponsor in te voeren. De winnaar kreeg een rode badjas en de verliezer een witte. "Het idee was natuurlijk gejat uit Engeland, daar waren de badjassen dertig, veertig jaar geleden al traditie bij bekerfinales," aldus Van den Wall Bake.
De Reclame Code Commissie oordeelde in 2011 dat de naam Amstel van de badjassen moest verdwijnen, maar de traditie bleef bestaan.
De Betekenis van de Kleuren: Rood en Wit
Met de komst van Amstel als sponsor kregen de badjassen ook een symbolische betekenis door de kleuren. De winnaar kreeg een rode badjas, verwijzend naar de huisstijl van de bierbrouwer, terwijl de verliezer een witte badjas ontving. Deze kleuren maakten de badjassen nog herkenbaarder en voegden een extra element toe aan de traditie.
De rode badjas voor de winnaar symboliseerde de vreugde en triomf van de overwinning, terwijl de witte badjas voor de verliezer stond voor de teleurstelling en het verdriet van het verlies. Het was een manier om de emoties van beide teams te benadrukken en de contrasten tussen winnen en verliezen te accentueren.
Lees ook: Strategie en realtime feedback met koptelefoons in hockey
Kritiek en Controverses
De badjassen waren niet altijd onomstreden. Vooral shirtsponsors van de finalisten waren vaak ontevreden, omdat hun logo's bedekt werden door de badjassen tijdens de prijsuitreiking. Frank van den Wall Bake erkende deze kritiek, maar benadrukte dat zijn loyaliteit bij Amstel lag. "Natuurlijk waren de shirtsponsors van de finalisten daar niet blij mee, want die verdwenen op het belangrijkste fotomoment achter de badjas. Daar ben ik ook best wel eens op aangesproken. Maar mijn klant was Amstel, dus daar had ik maling aan."
Ondanks de kritiek bleven de badjassen een vast onderdeel van de bekerfinale. Ze werden gezien als een belangrijk symbool van het toernooi en een manier om de winnaar in het zonnetje te zetten.
De Badjassen Vandaag de Dag
Ook al is Amstel al lang geen sponsor meer van de KNVB Beker, de badjassen zijn gebleven. De huidige sponsor, TOTO, heeft de traditie voortgezet, maar dan met groene badjassen. Na de finales op zondag 17 april en maandag 18 april in seizoen '21/â22 werden de spelers en speelsters beloond met de groene badjassen.
De badjassen zijn meer dan alleen een kledingstuk. Ze zijn een symbool van de KNVB Beker, een knipoog naar het verleden en een manier om de winnaar te eren. Of je nu een speler bent of een supporter, de badjas is een herkenbaar en geliefd onderdeel van de bekerfinale.
Veelgestelde vragen over badjassen
Waarom worden er badjassen uitgedeeld bij de KNVB-bekerfinale?
Lees ook: De betekenis achter de naam 3x3
De traditie is ontstaan uit praktische overwegingen. Na de intensieve voetbalwedstrijd waren de spelers bezweet. Om te voorkomen dat hun getrainde lichamen teveel zouden afkoelen en ze daardoor een koutje zouden oplopen, droegen ze warme badjassen.
Waarom zijn duurdere badjassen vaak beter?
Duurdere badjassen zijn vervaardigd van duurzame en hoogwaardige materialen die lang meegaan en lief zijn voor je huid. Daarnaast behouden ze hun vorm en kleur, ook bij veelvuldig gebruik en de nodige wasbeurten. Goedkope badjassen hebben dit niet altijd.
Hoe vaak moet je een badjas wassen?
Dat hangt af van hoe vaak je je badjas draagt en op welk moment. Een absorberende badjas van katoen die vaak naar de sauna gedragen wordt, kun je het beste na elke keer dragen wassen. Een fleece badjas die enkel wordt gedragen na het douchen en tijdens het ontbijt, kun je makkelijk drie keer dragen voordat je âm wast.
tags: #badjassen #knvb #beker #informatie