Spelregels en reglementen in de competitiesport kunnen soms verwarrend zijn. Er ontstaan dan ook regelmatig discussies over de toepassing ervan in de praktijk. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de volleybal zaal regels, zodat je goed voorbereid bent op je volgende wedstrijd.
Algemene Regels en Veldindeling
Volleybal is een balsport die wereldwijd in de zaal of op het strand wordt gespeeld. Het doel is om meer punten te scoren dan de tegenstander door de bal binnen de lijnen van hun speelhelft te krijgen. Het veld is rechthoekig en verdeeld in twee helften door een net. Het gehele veld is achttien meter lang en negen meter breed. Een helft heeft een vierkante vorm van negen meter lang en negen meter breed. Ieder team heeft een eigen helft. Op en om het veld zijn een aantal lijnen zichtbaar. Zo is er de aanvalslijn. Deze lijn is aan beide kanten van het veld zichtbaar en op drie meter afstand van het net vandaan geplaatst. Het gebied tussen de aanvalslijn en het net is de voorzone. De overige lijnen zijn de achterlijnen en zijlijnen. De achterzone is het gebied tussen de aanvalslijn en de achterlijn. In het midden van het veld is een middellijn gemarkeerd.
Boven de middellijn hangt het volleybalnet. De hoogte van het net hangt af van de teams die spelen. Bij de dames is het net bevestigd op een hoogte van 2,24 meter. Bij de heren hangt het net een stukje hoger: 2,43 meter. De bovenkant van het net bestaat uit een witte rand. Dit wordt de netrand genoemd en heeft een breedte van zeven centimeter. De randen aan de zijkanten van het net noemen we de witte zijbanden. Deze zijn vijf centimeter breed. Aan het net zijn antennes bevestigd ter hoogte van de zijlijnen.
Buiten de lijnen van het speelveld zijn er nog een paar belangrijke sectoren, zoals de servicezone. De servicezone of opslagzone bevindt zich achter beide achterlijnen en heeft, net als het veld, een breedte van negen meter. Zoals de naam al zegt, wordt deze sector gebruikt voor de service: het opslaan van de bal. Naast de servicezone is er ook een wisselzone. De wisselzone is het gebied vanuit waar je spelers kunt wisselen. Er zijn ook enkele zones buiten het veld, bijvoorbeeld de opwarmingszone en strafzone. De opwarmingszone is voor spelers die een warming-up moeten doen, omdat ze het veld in gaan komen. Het gebied is een vierkant van drie bij drie meter en is geplaatst in de hoek van de zaal. Elke speelkant heeft een opwarmingszone. De strafzone is voor spelers of speelsters die het veld moeten verlaten, nadat zij een overtreding zijn begaan.
Team Samenstelling en Posities
Volleybal wordt gespeeld met zes spelers of speelsters per team in het veld. Er zijn verschillende posities met elk hun eigen taken:
Lees ook: Volleybal: Alles over winnen
- Passers of lopers: Dit zijn spelers die de service van de tegenpartij ontvangen en zorgen voor de verdediging.
- Middenaanvallers: Deze aanvallers zorgen voor een aanval door het midden, verdedigend gezien proberen zij de ballen van de tegenstander te blokken.
- Diagonaal: Een diagonaal staat diagonaal ten opzichte van de spelverdeler. Deze speler valt aan op rechts.
- Spelverdeler: De spelverdeler krijgt zo vaak mogelijk de tweede bal.
- Libero: Dit type speler mag alleen in het achterste gedeelte van het spel ingewisseld worden voor iedere speler. Een libero is getraind op het verdedigingen en het passen.
Drie spelers staan achterin en drie spelers staan voorin in de voorzone.
Puntentelling en Set Winst
Bij volleybal gaat het erom welk team als eerste drie sets wint. Een set kun je winnen door als eerste 25 punten te scoren. De 25 punten moeten wel gehaald worden met een voorsprong van twee punten, dus bij een stand van 24-24 wordt het spel doorgespeeld tot er een verschil is van twee punten. Wanneer het team een rally wint, krijgt het een punt en het recht om de bal te serveren. Daarnaast moeten de spelers allemaal een plaats doorschuiven. Dit gebeurt met de klok mee. In de meeste wedstrijden zal het zogeheten ‘Rally Point Systeem’ gebruikt worden. Bij elke rally zal één van de twee teams een punt scoren.
Basis Spelregels
Er zijn een aantal basisregels die tijdens het spelen in acht moeten worden genomen:
- Je mag de bal nooit meer dan een keer achter elkaar aanraken.
- Je mag de bal niet te lang aanraken.
- Het net mag niet geraakt worden.
- Spelers mogen niet onder het net door naar de tegenstander.
- Ook mogen je voeten niet over de lijnen komen te staan.
- Je scoort punten door fouten van de tegenpartij of door met de bal de grond te raken bij de concurrentie.
- Per set mag een team maximaal zes keer wisselen.
- Ieder team heeft het recht per set twee time-outs aan te vragen.
Waar in deze instructies over groepen/teams gesproken wordt, is de trainer/coach of aanvoerder de verantwoordelijke.
Zaal Specificaties en Vereisten
Zaalhoogte
Een belangrijke factor bij zaalvolleybal is de hoogte van de zaal. De regels zijn hier helder over: het gaat niet om de totale hoogte van de zaal, maar om de obstakelvrije hoogte boven het speelveld. Deze vrije speelruimte moet, gemeten vanaf de vloer, ten minste 7 meter hoog zijn. Deze voorgeschreven vrije hoogte geldt zowel voor het speelveld als voor de minimaal verplichte vrije zone om het veld.
Lees ook: Alles over zand sokken en volleybal
Wedstrijdnetten
Met ingang van seizoen 2018 - 2019 gelden specifieke eisen voor wedstrijdnetten. Bij regiowedstrijden zijn wedstrijdnetten met houten stokken toegestaan. Echter, bij tweede-, eerste- en topdivisie zijn houten stokken niet toegestaan. Als er gekozen wordt voor een versteviging van de zijband, dan moet deze van buigzaam materiaal/glasfiber zijn.
Nethoogte
De officiële nethoogtes zijn als volgt:
- Herenvolleybal: 2,43 m
- Damesvolleybal: 2,24 m
- Circulatie-minivolleybal: meestal 2 m
Overige nethoogtes zijn te vinden op de site van de volleybalbond.
Scheidsrechter
De eerste scheidsrechter vervult zijn taken zittend, of staand op een stoel / platform die / dat bij één van de uiteinden van het net is geplaatst.
Rol van de Zaalwacht
De zaalwachters spelen een cruciale rol bij het soepel laten verlopen van de competitie-avond. Idealiter is dit een team van twee personen dat ervoor zorgt dat de zaal wordt opgebouwd, de wedstrijden goed verlopen en aan het einde van de avond de zaal weer leeg wordt afgesloten. Per speelavond zal op basis van roulatie een ander team worden aangewezen om deze functie te vervullen.
Lees ook: Alles over Vrije Ruimte Volleybal
Taken van de zaalwacht:
- Zorgen dat de zaal wordt opgebouwd.
- De tafel uit de materiaalruimte verplaatsen naar de middelste materiaalruimte. Dit wordt de tafel voor de zaalwacht. Stoelen erbij.
- Doos met zaalwachtspullen + microfoon uit de kast, naar de zaalwacht tafel.
- Koffer met wedstrijdklok ophalen boven bij tribunes
- Draden uit koffer wedstrijdklok aansluiten (contact achter middelste deur opbergruimte toestellen op 2m hoogte) (stekkertje inknijpen). Wit verlengsnoer gebruiken zodat roldeur dicht kan.
- Alle velden opbouwen
- Netten en palen gebruiken uit ons eigen materiaalhok. De palen uit de algemene ruimtes zijn te laag
- Zorgen dat elk net antennes heeft
- Elk veld voorzien van:
- Tafeltje (in kast in onze materiaalruimte)
- Stoel (uit onze materiaalruimte)
- Telbord (in kast in onze materiaalruimte)
- Scheidsrechterstoel (middelste materiaalhok)
- Bordje met veldnummer
- Fluitje aan elke scheidrechterstoel
- Wedstrijdbriefjes + pen
- Meetstok uit de materiaalruimte gebruiken voor de nethoogte
- Omroepen welke teams op welke velden spelen en op welke velden de scheidrechters worden verwacht.
- Wanneer de teams en scheidrechters gereed zijn, omroepen dat de wedstrijden starten (aftellen vanaf 3).
- Wedstrijdklok starten: 'klok' - 1300 - 'start'
- Eventueel de 'sign.' knop (signaal) gebruiken voor toetergeluid.
- Controleer tussen de wedstrijden, na 2 minuten of de scheidrechters aanwezig zijn en roep dan eventueel niet aanwezigen nog een keer om zodat na drie minuten de volgende ronde echt kan beginnen. Dit is krap! Voorkom uitlopen, want acht keer een kleine uitloop telt eind van de avond flink op.
- Netten, enz. opruimen
- Verzamel de vier fluiten en bordjes met veldnummers
- Meetstok terugzetten in onze materiaalruimte, naast de kast
- Wedstrijdklok afkoppelen (stekker inknijpen) en snoeren in koffer.
- Witte verlengsnoer in onze eigen doos doen
- Koffer met klok weer terug naar ruimte boven bij de tribune.
- Materialen terug naar onze kasten in de materiaalruimte
- Tafels + stoelen
- Telborden
- Doos (met vier fluiten, bordjes met veldnummers en wit verlengsnoer)
- Microfoon (linksboven in kast)
- Tafel van zaalwacht terug naar onze materiaalruimte
- 2 x kastdeuren sluiten en slot aanbrengen op netten
Tips voor de zaalwacht:
- Kom op tijd, de 15 min voor opbouwen heb je echt nodig
- Trek een warm vest/trui aan, het is koud in de hal
- Bereid je voor op een lange zit, want dat is het ook echt
- De microfoon gaat aan/uit door de knop onderop 2 seconden in te drukken. Tussendoor graag 'op pauze' zetten want gesprekken zijn hoorbaar in de kantine en kleedkamers. Pauzeren doe je door de knop onderop 1x kort in te drukken, er branden dan tegelijk de groene en rode led.
Gedragsregels en Afspraken
Het is belangrijk om goede afspraken en gedragsregels te hebben om een veilige en prettige sportomgeving te creëren.
Algemeen gebruik/voor bezoekers:
- Zet je fiets netjes in de rekken.
- Houd de zwarte tegels en doorgangen vrij.
- Laat sporttassen buiten de kantine. Je kunt je sporttas in de entreehal neerleggen, onder het raam van de vergaderruimte.
- Gebruik het kleedlokaal en veld dat op het scherm staat. Klopt de indeling niet? Loop dan via de gang of berging naar de andere zaal. Dat geldt ook als je komt kijken.
- Blijf niet onnodig hangen in de gang. We hebben een fijne tribune voor mensen die komen kijken.
Voor Hovoc-leden:
- Trainers hebben een sleutel van de Hovoc-berging.
- Begin je training met een ballenkar. Na afloop breng je die vol terug of geef je hem door aan de volgende groep.
- Ben je als laatste in de zaal? Zorg dat alle ballen en karren netjes op hun plek staan.
- Ruim het net op en check even of er nog iets rondslingert. Heb je een wedstrijd? Dan ben je als Hovoc-team ook verantwoordelijk voor de spullen van de tegenstander.
- Moeten de tussennetten weg? Dan regelt de laatste groep dat.
- Laat het kleedlokaal schoon achter. Zie je bij binnenkomst rommel? Laat het weten aan de vorige gebruiker (volgens het scherm).
Gedragsregels voor trainers, coaches en commissieleden:
- We zorgen voor een omgeving waarin sporters zich veilig en gewaardeerd voelen.
- We raken sporters niet op een manier aan die als seksueel of ongemakkelijk ervaren kan worden.
- We houden privé en sport gescheiden, en dringen niet verder door in iemands privéleven dan nodig is.
- Seksuele relaties of handelingen tussen begeleiders en jeugdige sporters (tot 16 jaar) zijn nooit toegestaan.
- We maken geen seksueel getinte opmerkingen of berichten - niet online en niet offline.
- In kleedkamers, tijdens reizen of trainingen zijn we terughoudend en respectvol in ons gedrag.
- We grijpen in bij gedrag dat niet past en melden dit als het nodig is.
- We accepteren geen geschenken of vergoedingen in ruil voor tegenprestaties.
- We werken samen met ouders, bestuur of andere betrokkenen om de sportomgeving veilig te houden.
Afspraken betreffende de trainingen:
- Kom op tijd, dan kunnen we op tijd beginnen met trainen.
- Afmelden? Doe dat op tijd, het liefst telefonisch, of volgens de afspraken binnen je team.
- Neem waardevolle spullen mee de zaal in.
- Telefoons blijven in de tas tijdens training en omkleden.
- Na de training doucht iedereen .
EHBO
Het is belangrijk dat er EHBO-voorzieningen aanwezig zijn. EHBO-koffers vind je in de Hovoc-berging en in de kantine.
Spelregelkennis en Arbitrage
Officials dienen alle regels te kennen en ervoor te zorgen dat deze tijdens de wedstrijd op de juiste manier worden nageleefd. Om beslissingen van de scheids te begrijpen en zelf zoveel mogelijk spelplezier te beleven, is kennis van de basisregels essentieel. Op Volleybalmasterz.nl maak je in begrijpelijke taal’ kennis met alle spelregels. Ook kun je door middel van oefentoetsen je kennis testen en je spelregelbewijs halen, zodat je zelf ook wedstrijden in de lagere klassen kunt fluiten.