Volleybal voor Dummies: Een Uitgebreide Uitleg

Volleybal is een populaire sport die bekend staat om zijn dynamiek, teamwork en de noodzaak van zowel fysieke als mentale vaardigheden. Of je nu een beginner bent die de basis wil leren, of een ervaren speler die zijn kennis wil opfrissen, dit artikel biedt een uitgebreide uitleg van volleybal. Van de basisregels en posities tot geavanceerde tactieken en trainingstips, we behandelen het allemaal.

Wat is Volleybal?

Volleybal is een teamsport waarbij twee teams van zes spelers gescheiden worden door een net. Het doel van het spel is om de bal over het net te spelen en deze op de grond van de tegenstander te laten landen, terwijl je voorkomt dat de tegenstander hetzelfde doet aan jouw kant. Het spel vereist een combinatie van springen, slaan, blokkeren en duiken, evenals strategisch denken en snelle besluitvorming.

Basisregels van Volleybal

De allerbelangrijkste regel in volleybal is: laat de bal aan jouw kant van het net de grond niet aanraken. Uit onderzoek is gebleken dat een gebrek aan spelregelkennis zorgt voor onnodige discussies en irritaties in het veld, wat bepaald niet sfeerverhogend is. Hier zijn enkele van de belangrijkste regels:

• Serveren: Het spel begint met een service, waarbij een speler de bal over het net naar de tegenstander slaat. De serveerder moet achter de achterlijn staan.
• Aantal contacten: Elk team mag de bal maximaal drie keer raken om deze over het net te spelen. Blokken tellen niet als een van deze contacten.
• Rotatie: Spelers moeten roteren nadat het team met de service een punt wint en voordat hun team weer mag beginnen met serveren. Spelers doen dit met de klok mee nadat het team met de service een punt wint en voordat hun team weer mag beginnen met serveren.
• Fouten: Fouten omvatten onder andere het aanraken van het net, het overschrijden van de middenlijn onder het net, en het niet correct serveren van de bal.
• Puntentelling: Bij zaalwedstrijden gaat het om drie gewonnen sets. Als de teams na vier gespeelde sets gelijk staan (met beide twee gewonnen sets), gaat de vijfde set tot de 15 punten. Op het zand, zegt Harward, worden beachwedstrijden gespeeld tot 21 punten in plaats van 25. Het gaat hier om twee gewonnen sets, waarbij de derde set tot de 15 gaat. Sinds 2019/2020 wordt er bij sommige verenigingen gebruik gemaakt van VolleybalXL om trainers te ondersteunen.

De Verschillende Posities in Volleybal

Elke speler in een volleybalteam heeft een specifieke positie met bijbehorende taken en verantwoordelijkheden. De posities zijn cruciaal voor de structuur en strategie van het team. Aan beide kanten van het net wordt het volleybalveld in twee zones verdeeld door een horizontale lijn dwars over het veld. Dit wordt de aanvalslijn of driemeterlijn genoemd. Bij elk team moeten drie spelers vóór deze lijn beginnen en drie spelers achter de lijn. De spelers op de voorste rij zijn meestal gespecialiseerd in blokken tijdens de verdediging en het springen en smashen en scoren tijdens de aanval. De spelers op de achterste rij zijn een combinatie van spelverdelers, verdedigers en de libero, een speler die een andere kleur jersey draagt dan de rest van het team. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste posities:

• Spelverdeler (Setter): De spelverdeler is de spil van het team en leidt de aanval. Spelverdelers leiden de aanval. Ze zorgen ervoor dat de spelers op de juiste plaatsen staan. Ze verdelen de bal. Voordat er wordt gespeeld, bepalen de spelverdelers hoe ze gaan aanvallen. Ook op deze manier lijkt de spelverdeler op een quarterback: ze raken de bal bij iedere speelbeurt aan en beslissen waar de bal vervolgens heen gaat. Het is hun taak om nauwkeurige sets te geven aan de aanvallers, zodat deze kunnen scoren. Als de bal over het net wordt geslagen, verdedigt een speler door de bal omhoog de lucht in te slaan. Behalve in gevallen waarin de spelverdeler degene is die de bal de lucht in heeft geslagen, is de spelverdeler de volgende speler die de bal aanraakt.
• Buitenaanvaller (Outside Hitter): De buitenaanvaller, ook wel passer/loper genoemd, speelt linksvoor. De buitenaanvaller is traditioneel de beste van het team in het maken van smashes om te scoren. Dat komt omdat ze op een plek op het veld staan waar het voor de spelverdeler het gemakkelijkst is om een set-up te geven. Bij de aanval kunnen buitenaanvallers worden opgesteld om te lopen en een mooie pass te maken als de spelverdeler tijd heeft om in positie te komen en een set-up te maken zodat de buitenaanvaller de bal kan smashen. Buitenaanvallers moeten goed zijn in springen en smashen, en ze blijven meestal voor elke rally in het spel.
• Diagonaalspeler (Opposite Hitter): De diagonaalspeler, speelt aan de netpaal aan de rechterkant van het veld. Diagonaalspelers moeten goede blokkeerders zijn, want ze blokkeren de buitenaanvaller van de tegenpartij. Vanwege hun positie op het veld spelen linkshandige spelers vaak als diagonaal. Ze moeten kunnen passen en set-ups kunnen maken. Als de rally’s gaan zoals verwacht, wordt de bal door een speler van de verdediging geraakt, waarna de spelverdeler de bal raakt en een set-up voor een van de aanvallers opzet. Diagonaalspelers moeten kunnen springen en de bal kunnen raken vanaf de voorste rij, maar ook vanaf de achterste rij. Zij doen al het zware werk.
• Middenaanvaller (Middle Blocker): Middenaanvallers zijn verantwoordelijk voor het blokkeren van de aanvallen van de tegenstander en het snel aanvallen in het midden van het net. Ze moeten het hele net verdedigen, dus zijn ze verantwoordelijk voor het blokkeren aan beide kanten. Omdat blokkeren een belangrijk deel van hun rol vormt, behoren de middenaanvallers van oudsher tot de langste spelers op het veld. Buitenaanvallers en diagonaalspelers hoeven alleen in hun zone te kunnen blokkeren, waardoor ze niet zoveel zijwaartse bewegingen hoeven te maken. Tijdens de aanval staat de middenaanvaller op de moeilijkste positie voor de spelverdeler om een set-up aan te geven. Een set-up in de buurt van een van de palen maken, waar de diagonaalspelers en buitenaanvallers staan, is gemakkelijker dan in het midden.
• Libero: De libero is een verdedigingsspecialist die een andere kleur shirt draagt dan de rest van het team. De libero is gemakkelijk te herkennen op het veld: het is de speler die een andere kleur shirt draagt dan de rest van diens teamgenoten. “Bij damesvolleybal heb je 15 wissels per set en de libero telt daarbij niet mee”. De libero, dat van het Italiaanse woord voor ‘vrij’ komt, kan vrij in en uit het spel worden gewisseld. Dus als middenaanvallers of andere aanvallers naar de achterste rij rouleren, kunnen ze voor de libero in- en uitgewisseld worden zonder dat de wissels meetellen voor het team. Dit helpt ook bij de verdediging van het team. Meestal zijn libero’s vervanging voor de middenaanvallers, die soms de zwakkere verdedigers en passers van het team zijn. Libero’s zijn verdedigingsgoeroes. Hoewel je ze onbeperkt kan wisselen, zijn libero’s aan enkele beperkingen gebonden: ze mogen een rally alleen op de achterste rij beginnen, wat betekent dat ze nooit voor de driemeterlijn mogen springen en smashen. En afhankelijk van waar het spel wordt gespeeld, mogen ze óf niet serveren óf alleen serveren als ze worden gewisseld voor een van hun medespelers. Bij internationale wedstrijden mogen libero’s niet serveren.

Volleybal Tactieken en Strategieën

Naast de basisregels en posities, zijn er verschillende tactieken en strategieën die teams gebruiken om hun kansen op succes te vergroten. Hier zijn enkele belangrijke tactieken:

Lees ook: Complete gids voor beachvolleybal

• Rotaties: Hoewel de posities hun ideale plaatsen op het veld hebben; buitenaanvaller links, diagonaalspeler rechts, middenaanvaller in het midden, enz. “Je hebt drie mensen voor en drie achter. Zodra je een punt verdient, moet je rouleren en draai je één plaats door in een grote cirkel”. Bij de eerste roulatie zal bijvoorbeeld de buitenaanvaller opschuiven naar het midden. De middenaanvaller gaat naar de positie rechtsvoor, waar normaal de diagonaalspeler staat. De oplossing: nadat de bal is geserveerd, gaat iedereen vlug terug naar hun normale positie. “Als ons team serveert is dat heel gemakkelijk, want we kunnen gewoon wisselen op het moment dat de serveerder balcontact heeft”. Het is lastiger in de verdediging, want het team moet de opslag proberen te blokkeren en weer in positie komen. Nog een lastig deel: de driemeterlijn. Als spelers naar de achterste rij rouleren, mogen ze bij het net niet springen en slaan. Dus de diagonaalspeler, die rechtsachter is gerouleerd, mag niet bij het net slaan tot diens positie weer op de voorste rij komt.
• Aanvalssystemen: Een van de meest populaire systemen is het 5-1 systeem, waarbij vijf aanvallers en één setter op het veld staan. Het 5-1 systeem is gestructureerd rond één spelverdeler en vijf aanvallers. De ‘1’ staat voor de enkele spelverdeler, terwijl de ‘5’ verwijst naar de vijf aanvallers.
• Blokkeren: Het blokkeren is een cruciale verdedigingstactiek om de aanvallen van de tegenstander te stoppen.
• Verdediging: Een goede verdediging omvat het opvangen van de bal en het controleren van de bal om een aanval op te zetten.

Training en Oefeningen voor Volleybal

Om een betere volleyballer te worden, is regelmatige training en oefening essentieel. Er zijn talloze oefeningen die je kunt doen om je vaardigheden te verbeteren.

• VolleybalXL: VolleybalXL biedt trainers de mogelijkheid om een afwisselende en verdiepende training neer te zetten. Meerdere personen maken al gebruik van deze oefeningen binnen verenigingen. Het is zeker de moeite waard om hiermee aan de slag te gaan. VolleybalXL inspireert echt om leuke en afwisselende trainingen te geven. Een echte aanrader voor alle volleybalverenigingen maar zeker ook voor alle andere balsportverenigingen en voor gymleerkrachten, omdat er zoveel verschillende oefeningen te vinden zijn. VolleybalXL maakt training geven zoveel makkelijker en leuker! Met VolleybalXL kunnen trainers eenvoudig ideeën voor oefeningen opdoen, met toelichting en eventuele uitbreidingen, dankzij een slim keuzemenuutje (niveau, aantal spelers, doel training, welke techniek).
• Oefeningen voor beginners en gevorderden: Er zijn volleybal oefeningen voor beginners en de gevorderde volleyballer. Ook inspiratie voor inspiratie voor je volleybaltraining voor beginners en de gevorderde volleyballer. Voor jong en oud. Volleybal oefening inspiratie nodig? Ontdek de leukste oefeningen en spellen op beeld.
• Specifieke oefeningen: Bij VolleybalXL vindt je volleybal oefeningen voor alle facetten van volleybal. Denk aan volleybal pass, volleybal set-up, volleybal aanval, volleybal blok, volleybal verdediging, volleybal service oefeningen en nog veel meer! Je kunt bij VolleybalXL nu ook terecht voor inspiratie van je volleybaloefeningen beachvolleybal oefeningen en je buiten volleybal training.

Boeken over Volleybal

Voor wie zich verder wil verdiepen in volleybal, zijn er diverse boeken beschikbaar. Deze boeken bieden trainingsoefeningen voor alle leeftijden en kunnen helpen bij het worden van een volleybalcoach. Er zijn boeken over systemen en strategieën, evenals mooie boeken over beachvolleybal.

Hier zijn enkele voorbeelden van boeken die je kunt vinden:

• Volleybal 6 tegen 6 complex 1 & 2: Deze boeken zijn onderdeel van een reeks over jeugdvolleybal.
• Thinking Volleyball: Een boek dat zich richt op de strategische aspecten van volleybal.
• Eeuwig goud: Een boek waarin oud-topvolleyballer Ron Zwerver terugblikt op de Olympische Spelen van 1996.
• Volleyball Drill Book: Een verzameling van effectieve volleybaloefeningen.
• Coaching Volleyball Champions: Een boek waarin je de geheimen van succes leert van de beste volleybalcoaches.
• Volleyball Drills: Een boek vol met illustraties en effectieve volleybaloefeningen.

Lees ook: Volleybal: Alles over winnen

Lees ook: Alles over zand sokken en volleybal

tags: #volleybal #voor #dummies #uitleg