Korfbal is een unieke en dynamische teamsport die elementen van basketbal en handbal combineert, maar met zijn eigen specifieke regels en tactieken. Het is een sport die door gemengde teams van mannen en vrouwen wordt gespeeld, wat het onderscheidt van veel andere balsporten. Dit artikel biedt een uitgebreide uitleg van de korfbalregels, geschikt voor zowel beginners als ervaren spelers die hun kennis willen opfrissen.
Wat is Korfbal?
Korfbal is een balsport die in twee vakken wordt gespeeld, waarbij het ene team aanvalt en het andere verdedigt. Het is een gemengde teamsport die oorspronkelijk uit Nederland komt. Korfbalteams spelen het hele jaar door; in de winter in zalen en in het voorjaar en najaar op het veld. Het is een energieke sport met zowel aanval als verdediging, die door iedereen beoefend kan worden.
Kenmerkend aan korfbal is dat het een gemengde teamsport is. Een team bestaat uit 8 spelers die tegen elkaar spelen in 2 vakken. Wanneer je aanvalt, is het de bedoeling om doelpunten te maken, door de bal in de korf te gooien. Je dient als team samen te werken en zowel te kunnen aanvallen als verdedigen. Jouw coördinatievermogen om met de bal om te gaan is belangrijk, daarnaast dien je ook uithoudingsvermogen te hebben en goed getraind te zijn. Het korfbalteam bestaat uit zowel mannen als vrouwen en dat is een van de redenen waardoor gemengd korfbal in korte tijd zo populair is geworden.
Basisprincipes van Korfbal
Korfbal kenmerkt zich door een aantal basisprincipes:
- Gemengd team: Een team bestaat uit zowel mannen als vrouwen.
- Twee vakken: Het speelveld is verdeeld in twee vakken, met in elk vak aanvallers en verdedigers.
- Samenwerking: Teamleden moeten samenwerken om te scoren en te verdedigen.
- Niet lopen met de bal: Spelers mogen niet lopen met de bal in de hand.
- Verdedigd schieten: Een speler mag niet schieten als hij verdedigd wordt.
Het Speelveld
Korfbal kan zowel in een zaal als op een veld worden gespeeld. In de lente en zomer spelen spelers graag op het veld, terwijl in de winter en herfst de voorkeur uitgaat naar een zaal. Vanaf 2014 is de afmeting van een korfbalveld 40 x 20 meter. In de zaal is, naast 24m x 12m, een afmeting toegestaan van 20m x 12m. Elk team heeft een korf die op een hoogte van 3,5 meter is opgehangen aan een korfbalpaal (bij de jeugd wordt deze hoogte aangepast). De korven staan centraal in het vak.
Lees ook: Alles over de korfbal regels
Teamindeling
Een team bestaat uit twee jongens en twee meisjes per vak. In ieder vak staan twee aanvallers van het ene team en twee verdedigers van het andere team. Om de twee doelpunten moet van vak gewisseld worden. Je moet dus goed kunnen aanvallen en verdedigen.
Spelduur en Time-outs
De tijdsduur van een korfbalwedstrijd is 4 x 10 minuten. Er is een korte time-out van 1 minuut na 10 minuten en na 30 minuten speeltijd. Na 20 minuten is er een rustperiode van 5 minuten. Deze momenten zijn vastgesteld voor het toepassen van wissels en het geven van korte instructies. Voor de jeugd gelden vaak andere sets, afhankelijk van de leeftijd. De wedstrijdklok stopt als de tijd van een helft is verstreken of als één van de teams heeft gescoord.
Scoren
In het korfbalspel is het de bedoeling om de bal zo vaak mogelijk door de korf van de tegenstander te gooien. Elk team heeft op haar helft een korf met een hoogte van 3,5 meter. Bij jeugdige spelers is de korf op 2,5 tot 3 meter hoogte.
Punten worden gescoord door de bal van bovenaf door de korf te gooien, waarbij de bal volledig door de korf moet gaan. Het scoren van onderaf wordt niet als een geldig doelpunt gezien, tenzij de bal van een hele grote hoogte weer in de korf terechtkomt, naar oordeel van de scheidsrechter. Bij het scoren mag de bal niet van onder in de korf gegooid worden. Je kunt verschillende technieken gebruiken om te scoren en elk team ontvangt hiervoor 1 punt. De mand is in de loop van de jaren vervangen door een gele kunststof korf en dient een bepaalde diameter aan te houden.
Spelers kunnen scoren door middel van:
Lees ook: Korfbalstatistieken: Ruben Zwaan
- Afstandsschotten: Schoten vanaf 6 tot 10 meter afstand.
- Doorloopballen: Een snelle aanval waarbij de bal in de loop wordt meegegeven en gescoord.
- Strafworpen: Toegekend na een overtreding van de tegenpartij.
- Vrije worpen: Toegekend na bepaalde overtredingen.
Gedetailleerde Spelregels
Korfbal is een spel waarin goed samengespeeld moet worden en de bal overgegooid wordt. Er zijn bepaalde basis spelregels waar iedere speler en de wedstrijdorganisatoren zich aan moeten houden. Zo dient het veld bij gemengd korfbal een bepaalde afmeting te hebben en dient de korf op een bepaalde hoogte te hangen. De hoogte is afhankelijk van wie er speelt. Bij de jeugd hangt de korf wat lager. Een team bestaat uit 4 herenspelers en 4 damesspelers. Het is een sport die met de handen wordt gespeeld. Je mag jouw voeten hier niet bij gebruiken.
Balbezit en Overspelen
Een speler in balbezit mag niet lopen met de bal. Echter, het is wel toegestaan om van voet te wisselen terwijl je op dezelfde plaats blijft staan. Na het afspelen van de bal kun je weer vrij bewegen over het speelveld. Een belangrijke regel bij korfbal is dat er niet gelopen mag worden met de bal. Een speler loopt met de bal wanneer hij/zij na het vangen van de bal beiden benen verplaatst. Voor de allerkleinste is het lastig om helemaal niet te lopen met de bal. Hier wordt deze spelregel dus iets soepeler gehanteerd.
- 10-secondenregel: Een speler moet binnen 10 seconden de bal overspelen naar een medespeler.
- Overgooien: Het is niet toegestaan om de bal direct over te geven aan een andere speler van het team. De bal moet los door de lucht zijn gegaan voordat een teamgenoot de bal vangt.
Verdedigen
Het verdedigen van een aanval kan door je op te stellen tussen de korf en de aanvaller op een afstand dat hij of zij op een afstand staat waarbij de schouder van de aanvaller aangeraakt kan worden. Een van de regels die niet-korfballers vaak grappig vinden: je mag niet schieten als je wordt verdedigd. De verdediger staat dicht bij de aanvaller. Omdat dit subjectief is, ontstaat hier vaak discussie over. Deze regel geldt vanaf de E-jeugd. Bij de allerkleinste, bij de F’jes, mag er dus altijd geschoten worden.
Bij gemengd korfbal mogen jongens enkel jongens verdedigen en meiden enkel meiden. Wanneer dit niet wordt gedaan, volgt er een strafworp. Hoewel korfbal een gemengde sport is, mag een vrouwelijke speler alleen een vrouwelijke speler verdedigen en mogen alleen mannelijke spelers andere mannen verdedigen.
Verdedigd schieten: Verdedigd schieten is toegestaan. Echter, een speler mag na zijn eigen schot niet direct na het afvangen weer schieten. De speler moet in die situatie de bal eerst overspelen naar een medespeler. Als speler A schiet en mist, en speler B vangt af, mag diegene wel meteen schieten.
Lees ook: Homoseksualiteit en korfbal
Fouten en Overtredingen
- Lopen met de bal: Zoals eerder vermeld, is het niet toegestaan om met de bal te lopen.
- Voetbal: Wanneer de bal bewust of onbewust op de voeten of onderbenen van een speler komt, is het 'voetbal'.
- Duiken op de bal: Wanneer de bal aan het rollen gaat over het veld, is het niet toegestaan om op de bal te duiken.
- Bal uit: Wanneer de bal de grond raakt buiten de lijnen, is de bal uit. Dat houdt in dat je de tegenstander niet mag hinderen met je lichaam. Wanneer een speler de bal wil gooien mag de tegenstander dit zo moeilijk mogelijk proberen te maken. Enkel mag hierbij geen contact worden gemaakt met de bal of de speler. Wanneer een speler de bal vast heeft, mag deze niet worden ontnomen door een andere speler door aan de bal te trekken of de bal uit de handen te tikken. Teamleden en tegenstanders mogen elkaar niet aanraken. Vrijlopen en snel overgooien is daarom noodzakelijk om te kunnen scoren.
- Geen contactsport: Korfbal is geen contactsport. Het is dus niet toegestaan om de tegenstander met armen te omsluiten.
Wisselen
Om de twee doelpunten wordt er gewisseld van vak en functie. Hierbij worden de doelpunten van beide partijen meegeteld. Wisselen is toegestaan tijdens time-outs en rust. De "SUPER-speler" is een wisselspeler van de ploeg die achter staat. De verhouding in het veld is dan 5-4.
Aangepaste Regels voor de Jeugd
Voor jeugdteams gelden vaak aangepaste regels. Zo is de paal meestal geen 3,5 meter hoog, maar (afhankelijk van de leeftijdscategorie) 2, 2,5 of 3 meter hoog. Jeugd F (6 t/m 8 jaar) spelen op een eenvaksveld dat meestal kleiner is dan een normaal speelveld. De aanvallers en verdedigers staan dan op hetzelfde vak. Ook Jeugd E (8 tot 10 jaar) speelt op een kleiner veld, maar dit veld is wel verdeeld in twee vakken. In jeugdteams wisselen teamleden sneller van vak en functie. Bij sommige clubs wisselen ze om de tien minuten.
Korfbalposities op een rij
Korfbal is een echte all-round sport want door de regelmatige vakwissels moet je zowel kunnen aanvallen als verdedigen. Hier is een kort overzicht van de korfbalposities:
- Rebound: de positie onder de paal is van essentieel belang. Het aanvallende team wil niet schieten als er niemand bij de paal staat om de bal op te vangen als deze er niet in gaat.
- Steun: dit is de positie voor de korf. De aanvaller staat met de rug naar de paal en is het aanspeelpunt voor de andere spelers in het veld.
- Doorloopbal: een aanvaller schudt de verdediger af en probeert met een onderhands schot te scoren
Er wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten verdedigen:
- Achter verdedigen: de aanvallende partij moet ervoor zorgen dat de tegenstander niet bij de paal komt en op die manier niet kan scoren.
- Voor verdedigen: de aanvallende partij positioneert zich onder de paal en het verdedigende team gaat dichtbij hen staan om zo schoten te voorkomen.
Korfbal legt de nadruk op samenwerking, teamwork en sportiviteit. Tijdens het spel moet goed samengespeeld worden en is wederzijds respect essentieel.
Korfbal voor beginners: voor wie is korfbal geschikt als sport?
Korfbal is een sport voor jong en oud. Het kan vriendschappelijk of op topniveau gespeeld worden. Wel moet je beschikken over een goed uithoudingsvermogen en balgevoel. Respect en fair play staan hoog in het vaandel en daarom is korfbal een gezellige familiesport.
Korfbal voor kinderen en jongeren
Jongens en meisjes kunnen vanaf ongeveer 6 jaar beginnen in competitieverband. Je speelt samen in een team van vier jongens en vier meisjes. De hoogte van de korf, de grootte van het speelveld, het aantal personen per team en het soort bal waarmee gekorfbald wordt, hangt af van de leeftijd van het kind. Conditie, techniek en interactie zijn de belangrijke vaardigheden die een kind leert tijdens korfbal.
Korfbal starten: tips voor het begin van een nieuwe hobby
Korfbal is een dynamische sport die zowel conditioneel als strategisch wordt getraind. Als beginner zijn er enkele basistips om je op weg te helpen en ervoor te zorgen dat je sneller vooruitgang boekt.
Dit zijn de belangrijkste punten waarmee je rekening moet houden:
- Ga bij een vereniging: je kunt het beste een korfbalvereniging bij jou in de buurt zoeken. Daar kun je de sport eens uitproberen en ontdekken of de sport en het team bij je passen.
- Leer de basisregels en technieken: leer de juiste verdediging -en aanvalstechnieken van een ervaren trainer op een korfbalvereniging om jezelf in de sport te verbeteren.
- Conditie opbouwen: korfbal is een beweeglijke en explosieve sport. Zorg ervoor dat je lichamelijk fit blijft door conditietraining.
- Teamwerk: korfbal kun je alleen goed spelen door samen slim en snel te reageren, dus je moet een echte teamplayer zijn.
Met deze tips leg jij de basis voor het uitproberen van korfbal en staat niets je meer in de weg om plezier te hebben.
Korfbal materiaal: dit heb je nodig om te korfballen
Investeren in hoogwaardige sportkleding voor korfbal is aan te raden. Welke kleding je draagt, hangt af of je indoor of outdoor speelt. Hier vind je een handige checklist van de belangrijkste benodigdheden op het gebied van korfbal:
- Shirt, shorts of rokje: korfbal wordt gespeeld in een rokje of broekje en een sportshirt.
- Korfbalschoenen: een van de belangrijkste benodigdheden voor korfbal zijn de juiste korfbalschoenen. Het is belangrijk om binnenschoenen te hebben voor het spelen in de zaal en buitenschoenen voor het spelen op het veld. Voor het buitenseizoen schoenen voor kunstgras. Voetbalschoenen (voor op gras) of een hockeyschoen (voor op kunstgras) zijn hiervoor geschikt, maar er bestaan ook echte korfbalschoenen. Voor het binnenseizoen bij korfbal heb je een paar indoorschoenen nodig. Vanwege het vele draaien, remmen en springen is de demping en stabiliteit erg belangrijk bij het voorkomen van blessures.
- Korfbalpaal: Korfbalpalen zijn meestal gemaakt van stevig metaal, kunststof of aluminium en hebben een hoogte van maximaal 3,5 meter.
- Korfbal: de ronde tweekleurige bal bestaat er in 3 verschillende maten. Maat 3 voor de allerkleinsten en maat 5 voor de jeugd en volwassenen.
Met dit basismateriaal voor korfbal ben je klaar voor je eerste ronde korfballen. Informeer bij je vereniging of trainer naar de juiste kleding en schoenen van goede kwaliteit. Vergeet niet voor zowel het indoor als outdoor sporten de juiste uitrusting voor korfbal aan te schaffen.
Geschiedenis van Korfbal
De korfbal geschiedenis is begonnen in het jaar 1902. Het is van oorsprong een Nederlandse sport die is ontwikkeld door de Amsterdammer Nico Broekhuysen. In die tijd wisten de scholen niet goed hoe ze gymnastiekles moesten geven. Onderwijzers en onderwijzeressen gingen vaak vanuit school naar Zweden toe om inspiratie op te doen voor handvaardigheid.
In het jaar 1902 werd Nico gevraagd om naar Nääs in Zweden te gaan. Leerlingen speelde daar vaak vrijblijvend in de avonduren spelletjes. Nico kreeg inspiratie vanuit een spel genaamd Ringboll. Het doel bij dit spel was om de bal door een ring te gooien. Wat apart was voor deze tijd, is dat het een gemengd spel was. Nico Broekhuysen raakte geïnspireerd in Zweden en besloot om het spel mee terug naar Amsterdam te nemen. Hij maakte wat kleine aanpassingen in het spel. Hij besloot om de ring te vervangen door rieten manden. Zo kon je beter zien of er gescoord werd en de spelregels werden aangepast zodat de leerlingen uit zijn klas het zouden begrijpen.
Steeds meer leerlingen en onderwijzers gingen het spel spelen. Het werd in een korte tijd zeer populair. Vanuit deze onderwijzers zijn er vijf korfbalverenigingen ontstaan in een korte tijd. Nico Broekhuysen zag de potentie van het spel en besloot een bond op te richten. Op 2 juni 1903 werd hij voorzitter van de Nederlandse Korfbal Bond. Al snel ontstonden hierna verschillende bonden, zoals de Christelijke Korfbalbond (CKB). Op zondag mocht er niet gekorfbald worden. De CKB werd in 1973 samengevoegd met de KNKB. Dit werd het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond (KNKV). De spelers van de CKB hoefde hier niet op zondag te spelen. Zo ontstond er ook een bond voor dameskorfbal. De NDKB. Vanwege godsdienstige redenen was het niet mogelijk om er een gemengde sport van te maken. Hieruit ontstond de Rooms Katholieke Dames Korfbal Bond (RKDKB). De godsdienstige stempel verviel na verloop van tijd, waardoor de naam veranderd is naar NDKB. Uiteindelijk zijn de NDKB en de KNKV op 1 januari 1994 samengevoegd. Je kunt in competitie gaan spelen en zelfs internationaal korfbal gaan beoefenen. Dit is allemaal afhankelijk van jouw kwaliteiten in het spel en hoe goed je met jouw korfbal team kunt spelen. Er zijn verschillende competitie niveaus waar je in kunt spelen. Zo heb je de veldcompetitie en de zaalcompetitie. De hoogste klasse waar je in kunt spelen is de korfballeague.
Over de jaren is korfbal enorm gegroeid. De KNKV telt op het moment maar liefst negentigduizend leden die verspreid zitten over ca. vijfhonderd verenigingen door heel Nederland. Vanuit een spelidee in Zweden wat naar Nederland is gebracht, is het uitgegroeid tot een internationale sport en heeft het zich ook als topsport ontwikkeld.
Internationale Korfbal Federatie (IKF)
De IKF heeft in de zomer van 2020 het nieuwe spelregelboek gepubliceerd. Er is ‘van de grond af aan’ begonnen met het opnieuw opschrijven van de spelregels. De herziene spelregels zijn gebaseerd op de basis van onze sport. Geen dribbelen of loopacties met de bal, maar verplicht samenspel rondom een doel (de korf) dat vanuit 360 graden benaderbaar is. Het balbezit is beschermd en alle spelers zijn zowel aanvaller als verdediger. De regels zijn ook opgesteld vanuit de visie dat de scheidsrechter een spelleider is; de scheidsrechter maakt het mogelijk dat de spelers met elkaar kunnen wedijveren. De IKF ziet de scheidsrechter als een spelleider die het mogelijk maakt dat de spelers met elkaar kunnen wedijveren. De scheidsrechter zorgt ervoor dat de regels worden nageleefd en dat het spel eerlijk verloopt.
De IKF vertegenwoordigt 70 landen, waarvan Nederland veruit het grootste korfballand is. De internationale commissie die de spelregels opstelt heet het Playing Rules Committee (PRC) en daarin zitten vertegenwoordigers uit België, Hongkong, Portugal en Nederland. Het bestuur van de IKF stelt uiteindelijk de spelregels vast.
Naast de spelregels bestaan de zogenaamde Competition Regulations. Hierin kunnen landen maatwerk leveren. Voor het KNKV bijvoorbeeld, dat een afwijkend aantal mannen en vrouwen mee kan doen bij jeugd- en breedtekorfbal en dat er acht wisselspelers op de bank mogen (spelregels staan maximaal zes toe).
Recente Wijzigingen en Aanbevelingen
De tijdstraf is geen experiment meer, maar wordt in klassen met schotklok overal toegepast. Krijgt iemand op de bank een gele kaart, dan mogen er door dat team geen time-outs en wissels aangevraagd worden gedurende die periode. Tevens heeft het IKF in 2023 enkele aanbevelingen gedaan aanvullend op de spelregels.
Met deze competition regulations (CR) geeft de IKF, zoals genoemd, ruimte aan de nationale bonden om maatwerk te leveren. Een doorloopbal is een manier om te scoren bij korfbal die vaak gebruik wordt. Start niet te vroeg met het aanleren van de doorloopbal. Voor kinderen onder de 6-7 jaar kan het namelijk te lastig zijn. Dit komt omdat er meerdere aspecten bij elkaar komen zoals het vangen van de bal, een strafworp, niet lopen met de bal en aangooien. Omdat er meerdere aspecten komen kijken bij het aanleren van de doorloopbal, is het advies om dit stapsgewijs aan te pakken. Hoe je dit het beste kunt aanpakken, lichten we hieronder toe. Omdat de doorloopbal het uitvoeren van een strafworp in beweging is, is het advies om eerst een strafworp aan te leren. Als eerste moet hiervoor achterhaald worden wat het ‘voorkeursbeen’ is. Hoewel dit bij de jongste nog niet altijd even duidelijk is, kun je dit testen door achter het kind te gaan staan en een duwtje te geven in de rug. Houd er rekening mee dat het aanleren van een strafworp ongeveer 6-8 weken kan duren. Uiteraard is dit verschillend per kind. Bij de loopsprong komt er al wat meer beweging bij kijken maar ontbreekt de aanloop nodig. Gaat dat ook goed? Voordat we beginnen met de uitleg nemen we het alvast op voor de kinderen: het aanleren van de doorloopbal kan langere tijd in beslag nemen. De spelers moeten het loopritme én de bewegingen eigen maken. Hierdoor wordt er vaak nog een pas teveel gemaakt. Hier hoef je in het begin niet te streng op te zijn. Dit is goed af te leren wanneer de rest vlotjes gaat. Allereest komt de speler aanlopen met de bal in de handen. De opdracht is om richting de korf te rennen en zonder te stoppen een strafworp te maken. Vervolgens wordt een aangever geïntroduceerd. De aangever houdt de bal op buikhoogte klaar. In het begin kan het handig zijn om de korf op een langere hoogte te zetten. Zoals we al een paar keer hebben aangegeven, gaat het onder de knie krijgen van de doorloopbal niet over één nacht ijs. Veel oefenen en geduld hebben als trainer is dus erg belangrijk. Controleer de stand van de handen. Als het kind de bal vangt kun je simpelweg vragen of de handen goed om en onder de bal zitten. De bal wordt recht omhoog gegooid. Veel succes en plezier met het aanleren van de doorloopbal. Heb je nog tips die goed hielpen in jouw trainingen?