Hockey is een dynamische sport met regels die voortdurend evolueren. De Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB), als lid van de Internationale Hockey Federatie (FIH), implementeert regelmatig wijzigingen in de spelregels om het spel eerlijker en aantrekkelijker te maken. Een van de meest opvallende veranderingen in de afgelopen jaren is de afschaffing van de 'vliegende keep', zowel in het veld- als zaalhockey. Dit artikel geeft een uitgebreide uitleg van de regels rondom de vliegende keep, de context van deze wijziging en andere belangrijke regelwijzigingen in het hockey.
Historische Context van de Vliegende Keep
Tot en met seizoen 2018-2019 konden teams ervoor kiezen om te spelen met een volledig uitgeruste keeper of een speler met keepersrechten, de zogenaamde 'vliegende keeper'. Deze speler droeg een afwijkend shirt en had bij het verdedigen van een strafcorner of strafbal een helm op. Deze tactiek werd vaak gebruikt om in de slotfase van een wedstrijd een extra veldspeler te creëren in een poging om een achterstand in te halen of een voorsprong te vergroten.
Afschaffing van de Vliegende Keep
Vanaf het seizoen 2019-2020 is de vliegende keep niet meer toegestaan in zowel het veld- als zaalhockey. Teams moeten nu kiezen tussen spelen met 10 veldspelers en een volledig uitgeruste keeper, of met 11 veldspelers zonder keeper.
Veldhockey
In het veldhockey betekent dit dat als een team ervoor kiest om met 11 veldspelers te spelen, er niemand is die de rechten van een keeper heeft. Er is dus niemand die binnen de cirkel de bal met het lichaam mag spelen.
Zaalhockey
Ook in het zaalhockey is de regelgeving aangepast. Een team speelt of met 5 spelers en een volledig uitgeruste keeper, of met 6 spelers. Als er gekozen wordt voor 6 veldspelers, heeft niemand de rechten van een keeper. Dit betekent dat er ook niemand in het doel staat bij het verdedigen van een strafcorner en dat niemand de bal met het lichaam mag spelen binnen de cirkel.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
Redenen voor de Afschaffing
De afschaffing van de vliegende keep is ingevoerd om het spel eerlijker en minder verwarrend te maken. De situatie met een vliegende keep kon soms leiden tot onduidelijkheid over wie wel en niet de bal met het lichaam mocht spelen, vooral in verdedigende situaties. Door deze optie te schrappen, is er meer duidelijkheid en consistentie in de regels.
Andere Belangrijke Regelwijzigingen in Veldhockey
Naast de afschaffing van de vliegende keep, zijn er nog andere belangrijke regelwijzigingen doorgevoerd in het veldhockey.
Vier Kwarten
Sinds 1 augustus 2019 worden alle elftalwedstrijden in Nederland (zowel junioren als senioren) gespeeld in vier kwarten van elk 17½ minuut. Deze regelwijziging is gebaseerd op een eerdere testperiode bij internationale competities, waar wedstrijden al in vier kwarten werden gespeeld. De FIH hanteert vier kwarten van 15 minuten, maar de KNHB heeft gekozen voor 17½ minuut om de zuivere speeltijd gelijk te houden en de wedstrijden beter te kunnen plannen voor verenigingen.
De invoering van vier kwarten zorgt voor twee extra coach- en rustmomenten, waardoor teams beter kunnen worden begeleid. De rust tussen de kwarten 1 en 2, en tussen 3 en 4, bedraagt maximaal 2 minuten. Door deze regelwijzigingen worden de tijden waarbinnen wedstrijden mogen worden gepland verruimd. Vanaf het seizoen 2019-2020 mogen de eerste wedstrijden aanvangen om 08:30 uur en de laatste uiterlijk om 18:00 uur.
Uitspeelcorner
De regels met betrekking tot het einde van een strafcorner aan het einde van de wedstrijd (uitspeelcorner) zijn gelijkgetrokken met de regels die gelden voor het beëindigen van de strafcornersituatie gedurende de wedstrijd. Tot en met seizoen 2018-2019 was een uitspeelcorner ook ten einde als de bal voor de tweede keer buiten de cirkel kwam. Dit is nu geschrapt, waardoor de strafcorner pas voorbij is als de bal definitief uit de cirkel is of er een doelpunt is gescoord.
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
Beschermende Kleding bij Strafcorners
Spelers mogen bij strafcorners beschermende kleding dragen, zoals een masker. Deze kleding moet direct na afloop van de strafcorner worden verwijderd. Vanaf nu is het een verdediger toegestaan toch nog een vrije slag/uitpush te nemen (geen selfpass!) met het masker op.
Vrije Slag Binnen 5 Meter van de Cirkel
Bij een aanvallende vrije slag binnen 5 meter van de cirkel is het de verdedigers, die binnen de cirkel en binnen 5 meter afstand staan, toegestaan om met de aanvaller (die een selfpass neemt) mee te bewegen, mits de vrije slag direct wordt genomen. Deze verdedigers mogen niet de bal spelen of een poging doen om de bal te spelen, voordat de bal minimaal 5 meter is verplaatst.
Vrije Slag in de Cirkel
Een vrije slag voor de verdediging voor een overtreding in de cirkel mag weer overal in de cirkel worden genomen.
Belangrijke Regelwijzigingen in Zaalhockey
Ook in het zaalhockey zijn er enkele belangrijke regelwijzigingen doorgevoerd.
Uitspeelcorner
Net als bij het veldhockey worden de regels met betrekking tot het einde van een strafcorner aan het einde van de wedstrijd (uitspeelcorner) gelijkgetrokken met de regels die gelden voor het beëindigen van de strafcornersituatie gedurende de wedstrijd. Tot en met seizoen 2018-2019 was een uitspeelcorner ook ten einde als de bal voor de tweede keer buiten de cirkel kwam. Dit is nu geschrapt.
Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.
Vrije Push Binnen 3 Meter van de Cirkel
Bij een aanvallende vrije push binnen 3 meter van de cirkel is het de verdedigers, die binnen de cirkel en binnen 3 meter afstand staan, toegestaan om met de aanvaller (die een selfpass neemt) mee te bewegen, mits de vrije push direct wordt genomen. Deze verdedigers mogen niet de bal spelen of een poging doen om de bal te spelen, voordat de bal minimaal 3 meter is verplaatst.
Spelregels voor Jongste Jeugd (O8, O9, O10)
Voor de jongste jeugd gelden aangepaste regels om het spel leuk en toegankelijk te houden.
O8
- Spelvorm: 5 tegen 5
- Veld: Gehele zaal (20 bij 40) met balken aan de zijkanten
- Goals: Twee goals gevormd met pionnen op de achterlijn
- Doelgebied: 5 meter van de achterlijn over de gehele breedte
- Duur: 2x 10 minuten met 3 minuten rust
- Begeleiding: De speelbegeleider heeft de fluit bij voorkeur zoveel mogelijk in de zak, bewaakt de voortgang van het spel, begeleidt de spelers en zorgt voor een sportief verloop van de wedstrijd.
O9 en O10
- Spelvorm: 6 tegen 6
- Veld: Gehele zaal (20 bij 40) met balken aan de zijkanten
- Duur: 2x 15 minuten met 3 minuten rust
Overige Spelregels en Afspraken
Algemene Spelregels
De KNHB stelt de spelregels voor hockey in Nederland op, meestal in overeenstemming met de internationale regels van de FIH. Een team wint door meer doelpunten te scoren dan de tegenstander. Een doelpunt is geldig als de bal binnen de cirkel is geraakt door een speler van de aanvallende partij. Er mag onbeperkt worden gewisseld. Spelers mogen de bal alleen met de platte kant van de stick spelen, niet met de voet of andere lichaamsdelen.
Specifieke Zaalhockey Regels
Zaalhockey heeft specifieke regels die het onderscheiden van veldhockey:
- Push in plaats van slag: De bal mag alleen worden gepusht, behalve bij een doelpoging. Slag, scoop en flats zijn niet toegestaan.
- Balken: Er zijn geen zijlijnen, maar balken die gebruikt mogen worden om de bal te spelen.
- Bal uit: Een bal is alleen uit als deze over de achterlijn of over een van de zijbalken gaat.
- Strafcorner: Een opzettelijke overtreding door een verdediger buiten de cirkel en op eigen helft, wordt bestraft met een strafcorner. Voordat uit een strafcorner een doelpunt gemaakt kan worden, moet de bal na het aangeven buiten de cirkel zijn geweest.
- Vrije push: Spelers worden bestraft met een vrije push tegen plus waarschuwing als zij een pirouette maken en op korte afstand onverwacht en hard een bal tegen de tegenstander aan spelen. Het is verboden om een harde pass van dichtbij in de richting van een tegenstander te spelen die met zijn stick een block zet. De speler krijgt vrije push tegen + waarschuwing.
- Verdediging: Een verdediger die duidelijk met zijn stick en/of lichaam een pass of looplijn bij de balk “dichtzet” moet worden beschermd als een aanvaller de bal hier doorheen wil spelen.
- Scoren: Je mag niet liggend de bal erin tikken of een bal die hoog naast wordt geschoten erin tippen. Je kunt dus eigenlijk alleen scoren door een goed direct schot of door een tip in laag over de grond.
- Uitspeelcorner: Een uitspeelcorner is pas ten einde als de bal 3 meter buiten de cirkel geweest is.
- Opstelling bij strafcorner: Spelers van het verdedigende team bij een strafcorner die niet achter de achterlijn staan, moeten zich achter de kop van de cirkel aan de andere zijde van de zaal opstellen (dus niet meer achter de middellijn).
- Te vroeg uitlopen bij strafcorner: Als een aanvaller bij een strafcorner te vroeg de cirkel betreedt wordt de aangever bestraft.
- Vrije push binnen 3 meter van de cirkel: Bij een aanvallende vrije push binnen 3 meter van de cirkel, mogen verdedigers die in de cirkel staan en binnen 3 meter meebewegen, mits de vrije push direct genomen wordt. Ze mogen pas een poging doen om de bal te spelen als die 3 meter verplaatst is. Als de push niet meteen genomen wordt, moeten alle andere spelers 3 meter afstand nemen.
- Tijd voor strafcorner: Er is maximaal 30 seconden tijd voor het nemen van een strafcorner.
Wedstrijdduur
De wedstrijdduur varieert afhankelijk van de leeftijdsklasse:
- Senioren en Jeugd Topklassen (O18, O16, O14): 2x 20 minuten met 3 minuten rust.
- Overige klassen: 35 minuten zonder rust (scheidsrechters wisselen van helft na 17,5 minuut).
- O8, O9, O10: Zie bovenstaande informatie.
De wedstrijdtijd start op de vastgestelde aanvangstijd, ongeacht of teams en scheidsrechters speelklaar zijn. Gedurende de wedstrijd wordt de tijd nooit stilgezet, ook niet bij blessures, kaarten of strafballen, behalve in Topklasse wedstrijden. Als de aanvangstijden niet worden gehaald, moet de zaalleiding de duur van de wedstrijden inkorten om de eindtijd te halen.
Teamsamenstelling en Invallen
Teams bestaan uit maximaal 12 spelers, waarvan er maximaal 6 (meestal 5 + keeper) in het veld staan. Invallen om een team te versterken is onwenselijk en wordt aangemerkt en behandeld als ‘onsportief gedrag’. Combiteams zijn teams bestaande uit een combinatie van 2 veldhockeyteams van dezelfde vereniging en worden aangeduid met een C’.
Rol van de Scheidsrechters
De KNHB biedt via haar YouTube kanaal video’s aan waarin verschillende spelsituaties worden uitgelicht en spelregels nader worden toegelicht. Deze video’s zijn bedoeld om de spelregelkennis onder alle scheidsrechters in Nederland te vergroten. Verenigingen kunnen de video’s ook gebruiken in hun scheidsrechterscursussen om startende scheidsrechters beter op weg te helpen.
Briefing voor Scheidsrechters
Elk jaar wordt er een briefing gemaakt voor bondsscheidsrechters om eenduidige afspraken te maken over de toepassing van de spelregels. Deze afspraken zijn niet vrijblijvend en zijn bedoeld om helderheid te geven over hoe de spelregels in Nederland moeten worden toegepast.
#