IJshockey in Nederland kent een rijke geschiedenis, die teruggaat tot het begin van de 20e eeuw. Tilburg speelt hierin een prominente rol, met een sterke vertegenwoordiging in de nationale competitie en een actieve bijdrage aan de ontwikkeling van het ijshockey in Nederland. De Tilburg Trappers, opgericht in 1938, zijn een van de meest toonaangevende ijshockeyclubs in Nederland en hebben een glorieuze historie binnen de Nederlandse ijshockeywereld.
De Vroege Jaren van IJshockey in Nederland
De eerste kennismaking met ijshockey in Nederland vond plaats in januari 1929, toen twee Belgische ploegen een demonstratie gaven op de Haarlemse ijsbaan. België was in die tijd een van de sterkere landen in Europa. Na deze demonstratie werd ijshockey populair in Haarlem, met scholen die streden om de Beynes-beker. De Koninklijke Nederlandse Hockey Bond toonde ook interesse in ijshockey.
In 1934 kreeg Nederland zijn eerste kunstijsbaan aan de Amsterdamse Linnaeusstraat, en op 6 september 1934 werd de Nederlandse IJshockey Bond (NIJB) opgericht. Het ijshockey bloeide in de jaren dertig, met verenigingen als de A.Y.H.C. in Amsterdam, het Haagse H.H.Y.C., en T.Y.S.C. De Nederlanders leerden snel, en in 1935 nam Nederland al deel aan de wereldkampioenschappen in Davos.
De Eerste Internationale Ervaringen
Amper vier maanden na de oprichting van de NIJB waagde Nederland zich al aan zijn eerste interland. Op 5 januari 1935 fungeerde België, in 1913 Europees kampioen, als tegenstander voor de interland in de Amsterdamse Linnaeusstraat. Meer dan duizend toeschouwers zagen Nederland met 0-4 winnen van een team dat voornamelijk bestond uit veldhockeyers die via een spoedcursus waren klaargestoomd.
Het team reisde op eigen kosten naar Zwitserland om deel te nemen aan het wereldkampioenschap in Davos. Nederland meldde zich als 21ste lid aan bij de LIHG (later de IIHF). Hoewel Nederland al zijn zes wedstrijden verloor, gebeurde dit met eer. Het land hield aan zijn debuut de Fair Play Cup over. De eerste overwinning van Nederland liet bijna twee jaar langer op zich wachten. Op 17 februari 1937 bracht de elfde interland, tegen België, met 3-0 de eerste victorie. Den Haag kreeg op 11 maart 1938 de Oranje-ploeg voor het eerst op de Hokij te zien, tegen Roemenië (1-4).
Lees ook: Korfbal Historie Tilburg
Tilburg Betreedt het Toneel
Op 17 maart 1940 was Tilburg voor het eerst aan de beurt als gaststad voor een interland. Nederland won dankzij een sterke laatste periode met 4-3 van België. Om wat extra publiek te lokken, mocht Tilburger Joop van Rijswijk in dat duel debuteren. Het werd echter meteen ook zijn laatste optreden in Oranje.
In 1950 won Nederland het vierlandentoernooi in Amsterdam en Den Haag, vóór België, Frankrijk en Italië. Daarna kwam de klad in het nationale ijshockey. De kunstijsbaan in de Apollohal ging dicht en ook Tilburg werd gesloten, waardoor alleen H.O.K.Y. overbleef.
De Jaren van de Haagse School
Met H.H. & IJ.C. als enige fakkeldrager lag Oranje's eer in Haagse handen. De Hagenaars wisselden eenvoudig het eigen shirt voor het Oranje hemd. Nederland speelde bijna geen 'losse' interlands meer, maar nam alleen zesmaal deel aan het wereldkampioenschap. Tussen 1956 en 1961 gaapte er een gat in Oranje's geschiedenis vanwege de liquidatie van H.H.IJ.C.
In 1962 reisde Oranje naar Colorado Springs voor het wereldkampioenschap.
Een Nieuw Begin en Tilburgs Opkomst
Na de wedergeboorte van het ijshockey in Nederland moest het land internationaal weer bij af beginnen. In 1971 was Nederland rijp voor de organisatie van het C-kampioenschap in eigen land, met Eindhoven als centrale post en wedstrijden in diverse steden. Sportief gezien ging het minder goed, met een voorlaatste plaats.
Lees ook: Evenementenoverzicht rugby Tilburg
Twee jaar later, met Den Haag als middelpunt, bleek de Nederlandse ploeg beter bestand tegen de belangstelling en de extra druk. Een nieuwe lichting Nederlandse Canadezen eiste zijn plaats op, en coach Wayne Hunter zette zijn team volledig op een Canadese leest.
De Oprichting van TIJSC en de Geboorte van de Trappers
De basis voor het ijshockey in Tilburg werd gelegd in 1938 met de oprichting van de Tilburgsche IJs Sport Club (TIJSC) op 21 oktober. De eerste wedstrijd van TIJSC, tegen een team uit Brussel, werd met 6-2 verloren. De ijsbaan aan de Elzenstraat was in de eerste jaren de thuisbasis van deze club. De geschiedenis van de kunstijsbaan begint bij de slagers van de Elzenstraat. Zij richtte in 1910 gezamenlijk ijsfabriek Nova Zembla op. Een jaar later werd dit de naamloze vennootschap Eerste Tilburgsche IJsfabriek (Nova Zembla).
In 1964 ging de club verder onder de naam TIJSC Tilburg Trappers. Naar aanleiding van het schaatsen op Theresia ontstond het initiatief om de oude Tilburgse ijshockeytraditie uit 1938 nieuw leven in te blazen.
De Bloeiperiode in de Jaren Zeventig
In de zeventiger jaren beleeft Trappers een bloeiperiode die zijn weerga niet kent. Het levert veel (lands)titels op. De club blijft in de jaren die volgen buitengewoon goed presteren.
Verhuizingen en Uiteindelijke Vestiging in Stappegoor
Inmiddels zijn de kunstijsbanen aan de Elzenstraat, Theresia en de overdekte Pellikaanhal geschiedenis en speelt Trappers in IJssportcentrum Tilburg. De club verhuisde vijf jaar na de opening van kunstijsbaan Theresia in 1964 naar de Pellikaanhal en heeft vanaf 1985 een vaste basis gevonden in de Stappegoor-ijsbaan.
Lees ook: Overzicht jeugdteams Tilburg Trappers
Tilburg Trappers in Duitsland
Toen seizoen 2014-’15 wederom bijzonder succesvol werd afgerond met de behaalde triple van de Ron Bertelingschaal, de beker en de landstitel, zocht de ambitieuze club zijn heil in Duitsland. Trappers ging meespelen in de Duitse Oberliga (het derde niveau van de Duitse ijshockeycompetitie). Het idee was om binnen vier tot vijf jaar zich te kunnen meten met de topploegen, dus men had niet verwacht dat de ‘boys in blue’ dat jaar al in de reguliere competitie op de tweede plaats eindigen en mogen meedoen aan de play-offs. De Tilburgse club wint drie seizoenen op rij de titel Oberliga Meister en verliest de finale in 2019 van EV Landshut. In 2020 worden de Tilburgers nog Oberliga Nord Meister, vlak voor de competitie wordt afgebroken vanwege Corona.
Trappers gaat in september 2024 zijn tiende seizoen in de Oberliga in en ze zijn niet meer weg te denken uit de Duitse competitie. Vooralsnog zit een plek in de DEL2 er nog niet in voor de Tilburgse club, maar die ambitie blijft.
Dominantie in Duitsland
Tilburg Trappers bevestigde zijn dominantie op het derde niveau in Duitsland door in zijn derde jaar van deelname voor de derde keer kampioen te worden. Trappers eindigde bovenaan in het reguliere seizoen en rekende in de play-offs af met verschillende teams. De deur voor Tilburg Trappers richting de DEL2 bleef helaas gesloten.
Individuele Prestaties en Erkenning
Naast de team successen zijn er ook individuele prestaties die de geschiedenis van het ijshockey in Tilburg hebben gekenmerkt. Een speler die hierin een belangrijke rol speelt is Ian Meierdres. Met drie landstitels, vijf nationale bekers, vijf Ron Bertelingschalen, drie Oberliga kampioenschappen en uitverkiezingen tot beste keeper in de eredivisie en Oberliga, heeft hij een indrukwekkende erelijst opgebouwd. Volgens voormalig captain Ivy van den Heuvel behoort Ian Meierdres tot de allergrootsten uit de Trappers geschiedenis.
Het WK Division IIA in Tilburg 2018
Een recent hoogtepunt in de Tilburgse ijshockeygeschiedenis is het WK Division IIA in 2018, dat in Tilburg werd gehouden. Het Nederlands team maakte de degradatie van 2017 in Belfast goed met een overtuigende winst. Oranje won zijn vijf wedstrijden met een doelsaldo van 42 voor en vijf tegen. Ivy van den Heuvel was de topscorer van het toernooi en werd uitgeroepen tot beste aanvaller, terwijl Giovanni Vogelaars de prijs voor de beste verdediger ontving.
De Huidige Status van IJshockey in Nederland
Sinds het seizoen 2007/2008 worden vrijwel alle competities op landelijk niveau georganiseerd. Op seniorenniveau zijn dat de Eredivisie, Eerste Divisie, Tweede Divisie en Derde Divisie. De junioren zijn verdeeld in een 5-tal leeftijdscategorieën. De Nederlandse (senioren) vrouwen spelen voornamelijk in de recreanten competities en in juniorenteams.
Mondiaal neemt Nederland een plaats in de middenmoot in, zowel bij de mannen als bij de vrouwen. De mannenploeg is sinds 1990 een min of meer 'vaste waarde' in de Division I. Het nieuwe seizoen staat voor de deur, en de spelers zijn klaar om het ijs te betreden met een gloednieuw tenue. Het thuis tenue wordt een ware blikvanger! De spelers zullen schitteren in een dynamisch ontwerp, een combinatie van blauw, zwart en geel. De belijning op het shirt is niet alleen visueel aantrekkelijk, maar legt ook de nadruk op de logo’s in het midden van het shirt. En dan, het witte uit-tenue! Een frisse look die niet alleen symbool staat voor het heden, maar ook teruggrijpt naar de glorieuze momenten uit het verleden. In de jaren 1985 - 1988, 1994 - 2000 en 2000 - 2005 speelden ze al in het wit. Deze periodes waren niet alleen gekenmerkt door sportieve prestaties en grote talenten, maar ook door passie, toewijding en onverzettelijke teamgeest. Het witte tenue was meer dan stof en kleur; het stond voor een nieuw begin wat symbool staat voor visie en vastberadenheid.
De Trouwe Supporters en de Gezelligheid Rondom de Wedstrijden
De Tilburgse ijshockeyliefhebber is trouw aan zijn club en komt zelfs voor de minst interessante wedstrijd nog naar het IJssportcentrum, waar het dan ook altijd zeer gezellig toeven is tijdens en rondom de thuiswedstrijden.
Een Persoonlijk Verhaal: Jan Kwantes over zijn Tijd bij de Trappers
Jan Kwantes vertelt over zijn persoonlijke ervaringen bij de Tilburg Trappers. Hij kende de verhalen over het ijshockey in Tilburg van zijn zwager Jac van Sprang en zijn broer Leo. Ze vertelden vol vuur over de wedstrijden tegen Hokij Den Haag en Luik, waarbij de rivaliteit tussen Tilburgse supporters en de Luikse tot uiting kwam door sabotage van hun autobus.
Enkele van die jongens van toen wilden weer het ijs op. Ze hadden het jaren zonder baan moeten stellen, waardoor het ijshockey slechts een herinnering bleef. Totdat Jules Leynen, Jacques Herijgers, Toon van Rijswijk, Frans Koch, Nico Kremers, Joop van Morkhoven, Toon van de Ven, Frans van de Heuvel, Ad Brouwers en Toon Hopmans opnieuw in een team uitkwamen. Dat nieuwe team met ‘oude' mannen werd aangevuld met jonge krachten. Arthur Gmünder, de Zwitser, werd aangetrokken als speler/coach evenals de jonge Canadezen Jo Simons en John MacDonald. Maar ook mijn maatje Adje Herijgers, Ferdy Bouckaert en ik, Jan Kwantes, waren vol ambitie om mee te doen.
Het eerste jaar 1963 werd er bij strenge vorst gespeeld op de onder water gezette speelplaats van Theresia met een door de gemeente getimmerde boarding. Het vroor toen wel zeven weken aaneen. Het jaar daarop was er een kunstijsbaan, die weer wat later werd overdekt. Ik trainde twee keer per week. Die trainingsavonden waren niet mals. Je moest zowel aan je conditie werken als techniek opdoen. Weliswaar was ik sneller dan de oudjes, maar qua techniek en stickhandeling kwam ik in vergelijking met hen te kort.
In het weekend speelde ik zowel jeugdwedstrijden, als later voor het eerste team van de inmiddels opgerichte Tilburg Trappers. Onder andere Krefeld, Antwerpen, HIJS Den Haag, Amstel Tigers en Rotterdam waren onze tegenstanders.
Mijn eerste wedstrijd in het eerste team van TIJSC Tilburg Trappers speelde ik thuis tegen Rotterdam. Die club had zelf nog geen ijsbaan en speelde toen zogenaamd ‘thuis' in Tilburg. Ik was in het begin wat nerveus met al dat publiek, maar hoe meer de wedstrijd vorderde hoe beter ik in mijn spel kwam.
Als Nederlands staatsburger op 18-jarige leeftijd, moest ik zoals de meeste jongens eraan geloven. Ik werd in Breda gekeurd voor militaire dienst en op mijn negentiende riep het leger me op. Toen het seizoen 1964-1965 ten einde was had ik voor de laatste keer in de Nederlandse competitie gespeeld. Ik werd namelijk in maart 1965 op de kazerne in Bussum verwacht om mijn dienstplicht te vervullen. Van ijshockey op het niveau van TIJSC kwam dus helaas niets meer terecht.
Het 85-jarig Jubileum
IJshockey Nederland is verheugd om Tilburg Trappers te feliciteren met hun indrukwekkende 85-jarige jubileum. Dit jubileum markeert een rijke geschiedenis van de Tilburg Trappers in het Nederlandse ijshockey. Met een passie voor de sport hebben ze zich gevestigd als een van de meest toonaangevende ijshockeyclubs in ons land.
De club heeft door de jaren heen veel getalenteerde spelers voortgebracht die de eer van ons land hebben verdedigd op internationaal niveau. We zijn trots op de rol die Tilburg Trappers speelt in de groei en promotie van het ijshockey in Nederland. Hun 85-jarige jubileum is een mijlpaal om te vieren, en we kijken uit naar een toekomst vol spannende wedstrijden en prestaties.
tags: #Tilburg #Trappers #geschiedenis