Honkbal is een team- en balsport die wereldwijd populair is, vooral in de Verenigde Staten, Canada, Mexico, de Caraïben en Azië. In de VS staat het bekend als "America's Favorite Pastime". Hoewel minder populair in Europa, beoefenen in Nederland toch zo'n 25.000 tot 30.000 mensen de sport. Dit artikel biedt een overzicht van de basisregels van honkbal, met speciale aandacht voor rookie-niveau en de jeugdvorm BeeBall.
Basisprincipes van Honkbal
Een honkbalteam bestaat uit (minstens) negen spelers. Tijdens een wedstrijd wisselen de teams tussen de rollen van "slagteam" (aanval) en "veldteam" (verdediging). Het doel is om punten te scoren door als slagman de bal in het veld te slaan en vervolgens via de drie honken de thuisplaat te bereiken. Het verdedigende team probeert dit te voorkomen door de slagman "uit" te maken.
Het "Uitmaken" van een Speler
Een speler kan op verschillende manieren "uit" gemaakt worden. Wanneer drie slagmensen "uit" zijn, wisselen de teams van rol.
Puntenscore
Om een punt te scoren, moet een slagman alle vier de honken in de juiste volgorde passeren: eerste honk, tweede honk, derde honk en ten slotte de thuisplaat. Als een speler alle honken in één slagbeurt passeert, wordt dit een homerun genoemd. Een homerun levert één punt op, plus de punten van eventuele andere lopers op de honken.
Werper en Slagman
De werper (pitcher) gooit de bal van de werpplaat over de thuisplaat. De bal moet zich tijdens de worp tussen de knie- en ellebooghoogte van de slagman bevinden (de "slagzone"). De scheidsrechter beoordeelt de worp. Een worp buiten de slagzone wordt als "wijd" beschouwd, tenzij de slagman probeert de bal te slaan. Een worp binnen de slagzone wordt als "slag" beschouwd, zelfs als de slagman niet probeert te slaan. Probeert de slagman wel te slaan en mist hij de bal, dan is het ook een slag. Na drie "slagen" is de slagman "uit". Als de werper vier keer "wijd" gooit, mag de slagman naar het eerste honk lopen. Dit geldt ook als de slagman door de worp op het lichaam wordt geraakt.
Lees ook: Het leven van Harry Kruyssen
De werper varieert de hoogte, snelheid en effect van zijn worpen om het de slagman zo moeilijk mogelijk te maken. Vaak communiceert de werper met de vanger via een gebarencode om de te verwachten worp aan te geven.
Het team met de meeste punten aan het einde van de wedstrijd wint. Een wedstrijd bestaat uit negen innings, waarbij elk team in elke inning zowel een aanvallende als een verdedigende rol heeft.
Softbal: Een Variatie op Honkbal
Softbal is een variant van honkbal waarbij grotere ballen worden gebruikt en de afstanden tussen de honken kleiner zijn. Meisjes en vrouwen spelen vanaf hun achtste jaar vaak softbal. Hoewel softbal soms als makkelijker wordt beschouwd, is dit een misverstand. Bij softbal wordt de bal onderhands gepitcht, wat de indruk kan wekken dat het langzamer gaat. Echter, door de kortere afstanden op het veld is er minder tijd om te reageren en gaat het spel erg snel.
Benodigde Uitrusting
De meeste benodigde materialen, zoals helmen, knuppels, ballen en de uitrusting voor de achtervanger (catcher), worden meestal door de vereniging aangeschaft. Een speler moet zelf een handschoen en (alleen jongens) een tok (bescherming voor de geslachtsdelen) kopen. Voor zaaltrainingen in de winter zijn zaalschoenen nodig, en op het veld worden honkbal-, softbal-, voetbal- of kunstgrasschoenen gebruikt.
BeeBall: Honkbal voor de Jeugd
De Koninklijke Nederlandse Baseball en Softball Bond (KNBSB) biedt, samen met Blue Socks, BeeBall aan. Dit is een spel voor jongens en meisjes van 5 tot en met 12 jaar. Door kleine teams en eenvoudige spelregels worden kinderen volledig in het spel betrokken en zijn ze volop in beweging. BeeBall maakt kinderen snel vertrouwd met slaan, gooien en vangen. Alle varianten van BeeBall kunnen in een beperkte ruimte worden gespeeld, zoals een sportveld, gymzaal, grasveld in het park of een buurtpleintje. De eenvoudige regels maken het spel toegankelijk voor begeleiding door coaches, ouders of grootouders.
Lees ook: Wendy Bussum Honkbal: Jouw nieuwe team?
BeeBall Veld
Een BeeBall-veld bestaat uit twee honken en een thuisplaat. Bij HCAW (een honk- en softbalvereniging) zijn er twee BeeBall-afdelingen: de Rookie League en de Major League. Teams in de Rookie League spelen op het veld met twee honken en een thuisplaat.
BeeBall Regels
BeeBall, tot 2010 bekend als Peanutball, is ontworpen om jonge spelers op een leuke manier kennis te laten maken met honkbal en softbal. Beweging, teamgeest en sportiviteit staan centraal. Op speelse wijze leren kinderen de technische vaardigheden van honkbal en softbal.
Tijdsbeperkingen en Regels voor Versnelling van het Spel
Om de wedstrijden korter te maken en meer publiek te trekken, zijn er regels ingevoerd om de tijd tussen de innings te beperken. De MLB (Major League Baseball) heeft de tijd tussen de innings vastgesteld op 125 seconden voor de meeste wedstrijden.
Ingooiballen
In Nederland bestond al een regel over de opwarmtijd tussen de innings, namelijk regel 5.07B: "Het ingooien mag ten hoogste één minuut in beslag nemen." De nieuwe pilot introduceert sancties voor zowel de werper en vanger als de slagman die het spel vertragen.
Regels voor Werpers
Wanneer een werper zijn plaats inneemt aan het begin van een inning, of wanneer hij een andere werper vervangt, mag hij maximaal acht ingooiballen naar zijn achtervanger werpen. Het bondsbestuur kan dit aantal verlagen. Het ingooien mag niet langer duren dan één minuut.
Lees ook: Wat is het verschil?
Alleen voor de KNBSB: De werper mag maximaal vijf ingooiballen werpen tussen de innings. Aan het begin van de wedstrijd en indien een nieuwe werper aan de wedstrijd gaat deelnemen, is het de werper toegestaan om acht ingooiballen te gooien. De scheidsrechter ziet erop toe dat dit zonder oponthoud gebeurt.
12-Seconden Regel
Wanneer de honken niet bezet zijn, moet de werper de bal naar de slagman werpen binnen twaalf seconden nadat hij de bal heeft ontvangen. De telling begint zodra de werper de bal in bezit heeft en de slagman klaarstaat in het slagperk. Deze regel is bedoeld om onnodige vertraging te voorkomen. De scheidsrechter moet erop toezien dat de achtervanger de bal onmiddellijk teruggooit naar de werper, en dat de werper direct zijn positie op de plaat inneemt.
Materiaal en Bescherming
Voor honkbal is een handschoen, een knuppel (bat) en een bal nodig.
Knuppels
Honkbalknuppels zijn van hout of een harde soort lichtmetaal, zoals aluminium. Houten knuppels breken sneller bij onjuist gebruik. Aluminium knuppels zijn eenvoudiger te fabriceren en makkelijker om mee te slaan. In de Major League is het verplicht om met houten knuppels te slaan. Ook in internationale wedstrijden en de hoogste landelijke klassen worden houten knuppels gebruikt. Aluminium knuppels hebben meestal een (kunst)leren grip, terwijl houten knuppels vaak worden behandeld met hars (pine-tar) om de grip te verbeteren.
Ballen
Een honkbal heeft een leren (of plastic) buitenkant. De kern is van rubber of kurk, omwikkeld met wol en katoen. Een goede honkbal is gemaakt van paardenleer.
Handschoenen
Handschoenen zijn traditioneel van leer met een vulling van wol, maar de wollen vulling is vaak vervangen door kunststof. De afmetingen, het gewicht en het model van de handschoen variëren afhankelijk van de positie en persoonlijke voorkeur van de speler. Er zijn speciale handschoenen voor de eerste honkman (een want) en de achtervanger (met een dikke beschermende laag). Er zijn linkshandige en rechtshandige handschoenen.
Beschermende Materialen
Naast de basismaterialen zijn er speciale beschermende materialen:
- Tok: Bescherming van de geslachtsdelen.
- Helm: Beschermt ten minste één oor van de slagman.
- Slaghandschoentjes: Voor een betere grip op de knuppel.
- Scheenbeschermers en elleboogbeschermers: Bescherming tegen fout geslagen ballen en worpen van de werper.
- Achtervanger: Gebruikt beenbeschermers, een bodyprotector en een speciale helm met gezichtsmasker. Sommige achtervangers dragen duimprotheses.
- Plaatscheidsrechter: Gebruikt dezelfde beschermende materialen als de achtervanger, plus bescherming op de armen en schouders.
Honkbal in het Onderwijs
De KNBSB biedt workshops aan scholen aan om leerlingen kennis te laten maken met honkbal en softbal. Ervaren LO-docenten geven deze workshops, aangepast aan de wensen van de school.
Geschiedenis van Honkbal
De veronderstelling dat honkbal in 1838 door Abner Doubleday is bedacht, is niet correct. Een spel genaamd "base ball" ontwikkelde zich in de vroege 18e eeuw in Engeland. De regels voor "base ball" verschenen in 1796 in een Duits boek van Johann Guts Muths. In 1791 was er al een verwijzing naar baseball in Pittsfield, Massachusetts.
De eerste spelregels werden in 1845 vastgelegd door Alexander Joy Cartwright. Hij richtte de New York Knickerbocker Baseball Club op. De eerste honkbalwedstrijd werd gespeeld op 19 juni 1846 in Hoboken, New Jersey.
In 1868 werd de eerste profhonkbalclub opgericht, de Cincinnati Red Stockings. De eerste competitie dateert van 1876. De Major Leagues werden gevormd in 1902.
Honkbal in Nederland
Na 1900 raakte honkbal bekend in Nederland, mede dankzij J.C.G. Grasé. In 1911 werden de eerste Nederlandse wedstrijden georganiseerd. Grasé richtte in 1912 de Nederlandse Honkbal Bond op. De eerste officiële competitie begon in 1922.
Tradities en Huidige Status
Tijdens de seventh-inning stretch wordt traditioneel het honkballied "Take Me Out to the Ball Game" gezongen. Honkbal is sinds de Olympische Spelen van 2012 geen Olympische sport meer.