De Korfbal League, de hoogste competitie in Nederland, kent een rijke historie en heeft een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van de korfbalsport. Dit artikel belicht de geschiedenis van de Korfbal League, van de fundamenten van het korfbal tot de spannende finales in Rotterdam Ahoy.
De Oorsprong van Korfbal
Korfbal vindt zijn oorsprong in 1902, toen de Amsterdamse onderwijzer Nico Broekhuysen het spel bedacht. Broekhuysen werd in dat jaar naar Zweden gestuurd om te leren hoe hij gymnastieklessen moest geven. Tijdens zijn verblijf in Zweden maakte hij kennis met een spel genaamd "Ringboll", waarbij een bal door een ring aan een paal gegooid moest worden.
Geïnspireerd door dit spel, paste Broekhuysen de regels aan en introduceerde hij het spel in zijn klas. De ring werd vervangen door rieten manden, waardoor het beter te beoordelen was of er gescoord werd. Het spel werd al snel populair en kreeg de naam "korfbal".
In korte tijd ontstonden er verschillende korfbalverenigingen, en in 1903 werd de Nederlandse Korfbal Bond (NKB) opgericht, met Nico Broekhuysen als voorzitter. In 1938 werd de NKB ter gelegenheid van het 35-jarig bestaan koninklijk en ging verder als de Koninklijke Nederlandse Korfbal Bond (KNKB).
De Ontwikkeling van de Korfbalbonden
Naast de KNKB ontstonden er in de loop der jaren nog andere korfbalbonden in Nederland. In 1920 werd de Christelijke Korfbalbond (CKB) opgericht, waar godsdienstige principes een belangrijke rol speelden. Zo was het bijvoorbeeld niet toegestaan om op zondag te korfballen.
Lees ook: Duik in de historie van Brabo Hockey te Antwerpen.
In 1973 fuseerden de KNKB en de CKB tot het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond (KNKV). Hierbij werd afgesproken dat clubs die bij de CKB hoorden, niet op zondag hoefden te spelen.
Een derde korfbalbond, de Nederlandse Dames Korfbal Bond (NDKB), bestond uitsluitend uit vrouwen en meisjes. Vanwege godsdienstige redenen was gemengd korfbal ondenkbaar. De Rooms Katholieke Dames Korfbal Bond (RKDKB) werd opgericht en veranderde later zijn naam in NDKB. Per 1 januari 1994 is de NDKB samengevoegd met het KNKV, zodat er één bond is in Nederland: Koninklijk Nederlands Korfbalverbond (KNKV).
Van Drie Vakken naar Twee Vakken
Een belangrijk verschil tussen het korfbal van vroeger en nu is het aantal vakken. Tot 1991 werd er met drie vakken gespeeld, waarbij het middelste vak fungeerde als 'doorgeefvak'. Dit vak zorgde ervoor dat de bal van het verdedigingsvak naar het aanvalsvak werd verplaatst, wat een extra moeilijkheid vormde.
Na de afschaffing van het middenvak werd het ook mogelijk om op kunstgras te spelen. Daarnaast kregen vrouwen een steeds gelijkwaardigere rol in het spel, in plaats van de eerdere mannelijke hoofdaanvallers.
In 1965 werd een totaalverbod op verdedigd schieten ingevoerd, hoewel deze spelregel in het topkorfbal niet altijd even strikt wordt nageleefd. Tactische en technische ontwikkelingen deden steeds meer hun intrede in de sport, zoals het voorverdedigen, het gebruik van rebounds, uitblokken en achterverdedigen.
Lees ook: IJshockey in Nijmegen: Een terugblik
Zaalkorfbal en de Kunststof Korf
Vanaf de invoering van zaalkorfbal in 1953 werden er twee op zichzelf staande competities afgewerkt: zaal en veld. Tot 1987 werd het veld als belangrijker gezien dan de zaal, omdat maar weinig clubs over een eigen sporthal beschikten. Inmiddels is de zaalcompetitie het meest prestigieus geworden.
In 2004 maakte de traditionele rieten mand plaats voor de kunststof korf. Dit droeg bij aan de modernisering en professionalisering van de sport. De kunststof korf is minder flexibel dan de rieten manden, waardoor de uitslag van een wedstrijd minder afhankelijk is van het materiaal van de clubs.
De Geboorte van de Korfbal League
De Korfbal League, de hoogst haalbare competitie van Nederland, dateert van het seizoen 2005/2006. De eerste Korfbal Leaguefinale werd gewonnen door DOS’46, dat samen met KZ/Thermo4U. In deze competitie spelen tien topploegen uit Nederland. De twee beste teams spelen in een finale die traditioneel wordt gespeeld in Rotterdam Ahoy. De winnaar mag zich kampioen van Nederland noemen.
De Korfbal Leaguefinale is het sportieve hoogtepunt van het zaalseizoen. Met de twee beste ploegen van Nederland, en misschien wel van de wereld, staat deze finale garant voor een wedstrijd van ongekende klasse. Op zaterdag 15 april 2023 schrijven we in Rotterdam Ahoy een nieuw hoofdstuk in de spectaculaire geschiedenis van de korfbalfinale. Dankzij de rijke historie en sfeervolle ambiance is dit evenement inmiddels uitgegroeid tot het summum van het korfbal.
Clubs in de Korfbal League: Fortuna en KCC als Voorbeelden
Om een beter beeld te krijgen van de Korfbal League, is het interessant om te kijken naar de geschiedenis van enkele clubs die in deze competitie spelen.
Lees ook: Verdiep je in de hockeygeschiedenis
Fortuna: Een Delftse Topclub
Korfbalvereniging Fortuna werd opgericht op 3 februari 1957. Sinds 1977 acteert Fortuna op het hoogste niveau. Fortuna is één van de drie ploegen die sinds de oprichting van de Korfbal League op het hoogste niveau acteert. Met veertig nationale titels in zowel de senioren als jeugd is Fortuna de op één na succesvolste club van Nederland, alleen het Papendrechtse PKC ging de Delftse topclub voor.
De club kende zowel hoogte- als dieptepunten, waaronder een degradatie in 1997, maar keerde al snel terug naar de hoofdklasse. In 2003 en 2004 behaalde Fortuna grote successen door landskampioen te worden. Ook binnen de jeugdopleiding van Fortuna regent het ambitie en talent. Met Hans Heemskerk als hoofdcoach versloeg Fortuna PKC/Café Bar met duidelijke cijfers (23-17). In 2001 werden zowel de D1, C1 als B1 kampioen van Nederland. Een bewijs van een ijzersterke jeugdopleiding.
In het seizoen 2017/2018 wist Fortuna tot ieders verbazing de play-offs te halen. Een jaar later was Fortuna/Delta Logistiek, weliswaar finalist, ondanks het aantrekken van international Fleur Hoek, nog niet direct favoriet voor de eindstrijd. In de finale ontmoette het PKC/SWKGroep. Ook deze finale werd Fortuna/Delta logistiek niet direct als topfavoriet aangeduid, maar gaandeweg de finale werd duidelijk dat er op 13 april 2019 een nieuwe Delftse landstitel aanstaande was.
Negen maanden later mocht Fortuna/Delta Logistiek als regerend zaalkampioen afreizen naar Boedapest voor het toernooi om de Europa Cup. Na een afgebroken seizoen door COVID-19 en stuivertje wisselen met PKC/Vertom, werd ook het seizoen 2021/2022 met de Korfbal League titel afgesloten.
Veel Fortunezen wisten hun ‘cap’ te veroveren in het grote Oranje. Mirjam Maltha, vrouwelijk recordinternational van Fortuna, pakte in november 2015 nog de wereldtitel onder bondscoach Wim Scholtmeijer, ook een oud-Fortunees met een verleden in het Nederlands Team.
Ook de geroemde jeugdopleiding leverde al veel jeugdinternationals op. Een naamskoppeling is inmiddels niets geks meer in het korfbal, ook Fortuna speelt al ruim tien jaar met een naamsverbintenis. In 2004 was Tempus de eerste sponsor die gekoppeld werd aan de Delftse clubs, vervolgens volgden MHIR, My Collections en vanaf het seizoen 2015/2016 tot 2022/2023 was Delta Logistiek de naamgever van Fortuna.
KCC: Van Fusie tot Korfbal League
KCC is ontstaan uit een fusie tussen De Bermen en De Kapellen. De Bermen acteerde zowel in de zaal als op het veld in de 3e klasse. De Kapellen speelde in de zaal 1e klasse en op het veld Overgangsklasse. De nieuwe vereniging KCC begon met het vlaggenschip in de Overgangsklasse op het veld en 1e klasse in de zaal. Toendertijd bestond de Korfbal League en Ereklasse nog niet, dus Hoofdklassekorfbal was het einddoel.
Niet iedereen geloofde erin, maar er werd hard gewerkt aan professionalisering van de club. Met de gemeente was overeengekomen dat met de fusie het felbegeerde kunstgras beschikbaar kwam en de club zelf ging hard aan de slag met kader en voorzieningen. In de zaal promoveerde KCC direct ook naar de Overgangsklasse, maar het zou tot seizoen 2006/2007 duren voordat er gepromoveerd werd naar de Hoofdklasse in de zaal. Echter in 2005 werd de Korfbal League opgericht dus Hoofdklasse was niet meer het hoogste niveau.
Na enkele seizoenen op de derde plek te eindigen in de Hoofdklasse, lukte het in seizoen 2013/2014 eindelijk om door te dringen tot de play-offs. De kruisfinale werd gewonnen, de Hoofdklassefinale ging helaas verloren en het lukte ook niet om in de play-downs alsnog promotie af te dwingen. Op het veld was men inmiddels wel gepromoveerd naar de Ereklasse.
Met moeite bleef KCC seizoen 2017/2018 in de Korfbal League. Een seizoen later was men door als 9e te eindigen veroordeeld tot play-downs. Deze verloor KCC van Tempo, waarop men seizoen 2019-2020 weer een niveautje lager moest acteren. Gelukkig nam men de KL-ervaring mee en werd er direct weer terug gepromoveerd. Seizoen 2020/2021 speelde KCC gewoon weer Korfbal League. Seizoen 2022/2023 handhaafde KCC zich direct met een zevende plek. Seizoen 2023/2024 ging moeizamer, maar de play-downs werden gewonnen van TOP (S) en daardoor speelt KCC ook dit seizoen Korfbal League, de hoogste klasse van Nederland.
De Korfbal League Finale in Ahoy
De Korfbal Leaguefinale is uitgegroeid tot een waar spektakel, met entertainment rondom de wedstrijden en diverse activiteiten voor de jeugdige toeschouwers. Zo is er bijvoorbeeld een toernooi voor D- en E-jeugd en zijn er korfbalchallenges met leuke prijzen te winnen.
Rotterdam Ahoy biedt een thuishaven aan internationale artiesten, topsporters, politici en andere prominenten en is sinds 1971 bekend bij ‘de groten der aarde’. Sinds 1990 is Rotterdam Ahoy de korfbaltempel van Nederland. De seizoensontknoping van het Korfbal Leagueseizoen 2021 vond noodgedwongen zonder publiek plaats en daarom kozen het KNKV, Rotterdam Topsport en Rotterdam Ahoy voor RTM Stage, een nieuwe state of the art concert- en theatervenue, die finalisten PKC/Vertom en Fortuna/Delta Logistiek en de vele kijkers thuis een prachtige setting bood. Sinds het seizoen 2021/2022 wordt de finale weer ‘ouderwets’ in de Ahoy Arena gespeeld.
De huidige kampioen PKC/Vertom is met zes titels de recordhouder. Fortuna/Delta Logistiek wist tweemaal de Korfbal Leaguefinale te winnen.
Korfbal: Meer dan alleen een Sport
Korfbal is meer dan alleen een sport. Het is een teamsport die door mannen en vrouwen samen wordt gespeeld, onder volstrekt gelijke condities. Het is een niet-agressieve sport die veelzijdig is en de conditie bevordert. Korfbal wordt het hele jaar beoefend, zowel 's zomers op het veld als 's winters in de zaal.
Het KNKV is verantwoordelijk voor de organisatie en voortgang van de competitie en een brede ondersteuning van de verenigingen. De korfbalbond bestaat sinds 1903, maar de bond zoals we die nu kennen bestaat sinds 1973.
Korfbal wordt allang niet meer alleen in Nederland beoefend. In meer dan 50 landen over de hele wereld wordt korfbal gespeeld. Er is dan ook een internationale korfbalbond: IKF, de International Korfball Federation.
tags: #geschiedenis #korfbal #league