Technische Vaardigheden in Volleybal: Een Complete Gids

Ben je een startende trainer, neem je een training over, of ben je al trainer en op zoek naar inspiratie? Of ben je een volleyballer in de dop of wil je je bestaande vaardigheden aanscherpen? Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de technische vaardigheden die essentieel zijn in volleybal, van basisprincipes tot geavanceerde technieken, en is bedoeld voor spelers en trainers van alle niveaus.

Inleiding

Volleybal is een dynamische sport die een combinatie van technische vaardigheden, tactisch inzicht, fysieke conditie en mentale veerkracht vereist. Of je nu net begint of al jaren speelt, het verbeteren van je technische vaardigheden is essentieel voor succes. Volleybaloefeningen zijn essentieel voor het verbeteren van de vaardigheden en prestaties van spelers op elk niveau. Of je nu werkt aan technische vaardigheden zoals serveer- en passtechnieken, of je focust op tactische trainingen en teamdynamiek, het juiste trainingsmateriaal maakt het verschil.

Basisvaardigheden in Volleybal

De belangrijkste basisvaardigheden in volleybal zijn:

• Serveren
• Passen
• Aanvallen
• Blokkeren
• Verdedigen

Het beheersen van deze vaardigheden is cruciaal voor elke speler.

Serveren

De service is de eerste aanval van een team en een belangrijk wapen om direct punten te scoren. Er zijn verschillende soorten services, waaronder:

Lees ook: Technische Jeugdcommissie: Taken en Verantwoordelijkheden

• Onderhandse service: Een eenvoudige service, ideaal voor beginners.
• Bovenhandse service: Een krachtigere service, waarbij de bal boven het hoofd wordt geslagen.
• Jump serve: Een geavanceerde service, waarbij de speler springt om de bal met meer kracht en topspin te slaan.

De Basis: De Standaard Bovenhandse Service

Binnen het volleybal zijn er diverse manieren om bovenhands te serveren. Voor beginners is het raadzaam te starten met de standaard variant. Deze vormt immers de basis voor alle andere, meer geavanceerde technieken. Om een effectieve bovenhandse service te ontwikkelen, is het essentieel om verschillende facetten van je spel te verbeteren, zoals coördinatie, kracht en timing. Deze elementen bepalen gezamenlijk de kwaliteit van je service.

Analyseer je huidige opslag

Voordat je begint met het oefenen van een goede standaard bovenhandse service, is het nuttig om je huidige opslag te evalueren en te vergelijken met die van anderen. Wat doen andere spelers goed, en waar liggen jouw verbeterpunten? Deze analyse vormt het startpunt voor je training.

Oefening Baart Kunst: De Stap-voor-Stap Handleiding

Nu je weet waar je aan wilt werken, is het tijd voor actie. Pak een flinke hoeveelheid ballen en zoek de juiste plek op het veld. Volg deze stappen om je bovenhandse service te perfectioneren:

1. De juiste houding

   • Voetpositie: Plaats je voeten op schouderbreedte uit elkaar. Je voorste voet (de voet tegenover je slaghand) wijst recht naar het speelveld, terwijl je achterste voet iets schuiner naar je eigen helft mag wijzen.
   • Kracht uit je benen: Een krachtige service begint met de juiste beenbeweging. Leer de kracht uit je benen te halen voor een maximale impact.

2. Bal vasthouden en opgooien

   Lees ook: Technische tips volleybal

   • Niet-dominante hand: Houd je niet-dominante hand open, alsof je iets wilt ontvangen.
   • Balpositionering: Leg de bal losjes in je hand.
   • Slaghand voorbereiden: Beweeg je dominante hand in een vloeiende beweging omhoog, totdat deze zich naast je hoofd bevindt.
   • De opgooi: Gooi de bal loodrecht omhoog met je handpalm. De ideale hoogte is ongeveer 50-90 cm.

3. Het slagmoment

   • Timing is alles: Het ideale slagmoment is vlak nadat de bal een fractie van een seconde stil hangt in de lucht.
   • Handpositie: Sla de bal met de onderkant van je handpalm, waarbij je je hand iets omhoog kantelt.
   • Raakpunt: Raak de bal precies in het midden om een rechte balvlucht te garanderen.
   • Schouderbeweging: Beweeg goed mee met je schouder om de bal maximale snelheid mee te geven.
   • Beenbeweging: Verplaats je gewicht van je achterste voet (aan de kant van je dominante hand) naar je voorste voet op het moment van slaan.

4. Consistentie en vastigheden

   • Het perfectioneren van je service kost tijd en energie. Zelfs met de juiste techniek is een perfecte service geen automatisme. Het creëren van vastigheden is essentieel voor succes.

Variaties in Service: Onderhands en Bovenhands

In het volleybal zijn er in principe twee soorten services: de bovenhandse en de onderhandse service. De bovenhandse service wordt boven het hoofd uitgevoerd, terwijl de onderhandse service doorgaans ter hoogte van de heup plaatsvindt.

• De Onderhandse Service: Bij de onderhandse service houd je de bal ongeveer een halve meter voor je, ter hoogte van je buik. Met je andere hand sla je de bal van je hand af, vaak met een vuist.
• De Bovenhandse Service: Zoals eerder besproken, gooi je bij de bovenhandse service de bal boven je hoofd, ongeveer een halve meter voor je. De manier waarop je de bal raakt, kan variëren, waardoor je effecten als een 'floater' of topspin kunt creëren.

Floater Service

Een floater is een service waarbij de bal onvoorspelbare bewegingen maakt. Dit effect ontstaat doordat de luchtstroming rond de bal verandert bij een bepaalde snelheid (ongeveer 15 m/s).

Regels en Richtlijnen voor de Service

• Positie: De serverende speler staat achter de achterlijn, in het rechterachtergebied van het speelveld.
• Consistentie: Het is belangrijker om een consistente service te hebben dan per se een ace (een direct punt) te slaan.
• Variatie: Varieer je service (type, snelheid, richting) om het ontvangende team te dwingen zich aan te passen.

Veelvoorkomende Problemen en Oplossingen

• Bal in het net: Pas je slagtechniek aan en verhoog je baltraject.
• Bal komt niet bij de ontvanger: Gebruik een lichtere bal of gooi de bal eerst een paar keer onderhands in plaats van te slaan.
• Ongecontroleerde bal: Sla de bal uit je hand in plaats van hem op te gooien, of gebruik een grotere bal.

Oefeningen om je Service te Verbeteren

Naast de hierboven beschreven basisoefening zijn er talloze manieren om je service te verbeteren. Hier zijn enkele suggesties:

Lees ook: Overzicht van de Technische Staf in het Voetbal

• Passen en vangen: Gooi de bal hoog naar een medespeler, die de bal bovenhands terugspeelt. Jij vangt de bal vervolgens.
• Over het net gooien: Gooi de bal over het net, waarbij je varieert tussen onderhandse en bovenhandse passes.
• Afstandsoefeningen: Plaats hoepels of vakken op de vloer en probeer de bal daarin te serveren.

Passen

Passen is de eerste verdedigende actie van een team en is essentieel om de bal onder controle te krijgen en een aanval op te bouwen. Er zijn twee hoofdtypen van passen:

• Onderhandse pass: Gebruikt om harde, lage ballen te ontvangen.
• Bovenhandse pass: Gebruikt om de bal nauwkeurig naar een aanvaller te sturen.

De Bovenhandse Techniek

De bovenhandse techniek is een cruciale vaardigheid in volleybal, zowel voor beginners als gevorderden. Het correct uitvoeren van deze techniek stelt spelers in staat om de bal nauwkeurig te passen, setten en zelfs te smashen. De bovenhandse techniek, ook wel bekend als de "set", is een techniek waarbij de bal met de vingertoppen boven het hoofd wordt gespeeld. Het wordt voornamelijk gebruikt om de bal naar een aanvaller te sturen, maar kan ook gebruikt worden om de bal te passen of te verdedigen.

Belangrijkste Kenmerken van de Bovenhandse Techniek

• Handpositie: Maak een kommetje van je handen boven je voorhoofd. De vingers moeten gespreid zijn en de bal raken met de bovenste vingerkootjes.
• Armpositie: Houd je armen gebogen en voor je. Duw je schouders niet op naar je oren en zorg ervoor dat je polsen niet te ver naar voren klappen.
• Beenbeweging: Buig je benen en strek ze uit op het moment dat je de bal speelt. Dit geeft extra kracht en controle aan je pass.
• Stapvoeten: Als je naar rechts passt, zet dan je rechterbeen naar voren. De bal moet de bovenste vingerkootjes raken, niet de handpalmen.
• Uitstrekken: Strek je benen en armen uit terwijl je de bal omhoog en naar je beoogde doel stuurt.
• Nawerking: Volg de beweging van de bal met je handen en armen voor extra controle.

Oefeningen om de Bovenhandse Techniek te Verbeteren

Er zijn verschillende oefeningen die je kunt doen om je bovenhandse techniek te verbeteren. Hieronder staan enkele voorbeelden:

• Oefening 1: Zelfstandig Oefenen

  • Ga staan met je voeten op schouderbreedte uit elkaar.
  • Gooi de bal omhoog en speel hem met de bovenhandse techniek terug naar jezelf.
  • Concentreer je op de juiste hand- en armpositie, en op het gebruik van je benen.
  • Herhaal deze oefening meerdere keren om je techniek te verfijnen.

• Oefening 2: Passen met een Partner

  • Ga tegenover een partner staan op een korte afstand van elkaar.
  • Gooi de bal naar je partner, die de bal met de bovenhandse techniek terugspeelt.
  • Vergroot de afstand geleidelijk naarmate je meer vertrouwd raakt met de techniek.
  • Let op de precisie van je passes en probeer de bal steeds nauwkeuriger naar je partner te spelen.

• Oefening 3: Over het Net Spelen

  • Verdeel de spelers over beide zijden van het net.
  • Een speler gooit de bal over het net.
  • De speler aan de andere kant passt de bal bovenhands terug over het net.
  • Deze oefening helpt om de bovenhandse techniek in een spelsituatie te oefenen.

• Oefening 4: Vangen en Passen

  • Een leerling gooit de bal over het net.
  • De andere leerling passt de bal bovenhands of onderhands.
  • De leerling bij het net vangt de bal.
  • Gooit de bal omhoog en de leerling die heeft gepasst speeld de bal over het net.

Tips voor een Betere Bovenhandse Techniek

• Oefen regelmatig: Net als bij elke vaardigheid, is regelmatige oefening essentieel om de bovenhandse techniek te beheersen.
• Let op je houding: Zorg ervoor dat je een stabiele houding hebt en dat je je benen gebruikt om kracht en controle te genereren.
• Concentreer je op de bal: Kijk naar de bal terwijl je hem speelt en anticipeer op zijn beweging.
• Gebruik je vingers: Speel de bal met je vingertoppen, niet met je handpalmen.
• Vraag om feedback: Vraag een trainer of ervaren speler om feedback op je techniek en gebruik deze feedback om je spel te verbeteren.

Aanvallen

Aanvallen is de belangrijkste manier om punten te scoren in volleybal. Een effectieve aanval vereist:

• Timing: Het perfecte moment om te springen en de bal te slaan.
• Springkracht: Voldoende hoogte om over het net te komen en de bal naar beneden te slaan.
• Techniek: De juiste slagtechniek om de bal met kracht en precisie te slaan.

Verbetering van de aanvalstechniek omvat het trainen van timing, springkracht en het leren van verschillende aanvalsslagen, zoals smashes en tips.

Blokkeren

Blokkeren is een verdedigende actie die wordt gebruikt om de aanval van de tegenstander te stoppen. Een effectief blok vereist:

• Timing: Het juiste moment om te springen en de handen boven het net te plaatsen.
• Hoogte: Voldoende hoogte om de aanval van de tegenstander te blokkeren.
• Samenwerking: Goede communicatie en samenwerking met teamgenoten om het blok te coördineren.

Een effectief blok vereist een goede timing, netoverheersing en samenwerking met teamgenoten om de tegenstander te hinderen.

Verdedigen

Verdedigen is de laatste lijn van verdediging en omvat het voorkomen dat de bal de grond raakt. Een goede verdediging vereist:

• Anticipatie: Het voorspellen van de aanval van de tegenstander.
• Snelheid: Snel reageren op de aanval en de bal bereiken.
• Techniek: De juiste techniek om de bal te passen en de aanval te neutraliseren.

Verdedigende vaardigheden omvatten het anticiperen op de tegenstander, het snel reageren op aanvallen en het uitvoeren van nauwkeurige verdedigende passen.

Geavanceerde Technieken

Naast de basisvaardigheden zijn er ook geavanceerde technieken die spelers kunnen leren om hun spel naar een hoger niveau te tillen. Deze omvatten:

• Jump serve: Een krachtige service waarbij de speler springt om de bal te slaan.
• Back row attack: Een aanval vanuit de achterste linie van het veld.
• Quick set: Een snelle set dicht bij het net.
• Combination plays: Complexe aanvalspatronen waarbij meerdere spelers betrokken zijn.

Geavanceerde technieken omvatten het beheersen van verschillende soorten serves en aanvallen, evenals het ontwikkelen van strategisch inzicht en teamcommunicatie.

Training en Oefeningen

Regelmatige training en oefeningen zijn essentieel voor het verbeteren van de technische vaardigheden in volleybal. Hier zijn enkele voorbeelden van oefeningen die je kunt doen:

• Serveer oefeningen: Oefen verschillende soorten serves en focus op precisie en consistentie.
• Pas oefeningen: Oefen onderhandse en bovenhandse passes en focus op nauwkeurigheid en controle.
• Aanvals oefeningen: Oefen verschillende aanvalsslagen en focus op timing, springkracht en techniek.
• Blokkeer oefeningen: Oefen timing, hoogte en samenwerking met teamgenoten.
• Verdedigings oefeningen: Oefen anticipatie, snelheid en techniek.
• Plyometrische oefeningen: Het verbeteren van de sprongkracht omvat plyometrische oefeningen, krachttraining en technieken voor het ontwikkelen van explosieve kracht in de benen.
• Algemene technische verbetering vereist regelmatige training, focus op detail, feedback van coaches en het spelen van wedstrijden om praktische ervaring op te doen.

VolleybalXL: Een waardevolle tool

Het Belang van Goede Training Een goede training is cruciaal voor het ontwikkelen van de bovenhandse techniek. VolleybalXL is een populaire tool die veel volleybalverenigingen gebruiken om hun trainingen te verbeteren. Het biedt een overzicht van verschillende volleybaloefeningen en maakt het makkelijker om trainingen te geven.

Voordelen van VolleybalXL

• Afwisselende Trainingen: VolleybalXL inspireert trainers om leuke en afwisselende trainingen te geven.
• Gemakkelijk in Gebruik: Het maakt training geven makkelijker en leuker.
• Handige Filmpjes: Er staan handige filmpjes op waar oefeningen staan uitgelegd.
• Aanpasbaar: Dankzij een slim keuzemenuutje (niveau, aantal spelers, doel training, welke techniek) kunnen trainers eenvoudig oefeningen selecteren.

Ervaringen met VolleybalXL

Meerdere verenigingen delen positieve ervaringen met VolleybalXL:

• Mintonette te Holten: "Sinds het seizoen 2019/2020 maken wij als volleybalvereniging (Mintonette te Holten) gebruik van VolleybalXL. Het is een zeer welkome ondersteuning voor onze trainers."
• Switch Hooglanderveen: "Hiermee kunnen onze trainers eenvoudig ideeën voor oefeningen opdoen, met toelichting en eventuele uitbreidingen, dankzij een slim keuzemenuutje (niveau, aantal spelers, doel training, welke techniek)."
• DVC uit Driebruggen: "Volleybalvereniging DVC uit Driebruggen gebruikt VolleybalXL met veel plezier. Er staan hele handige filmpjes op waar oefeningen staan uitgelegd. Je kunt vooraf een training samen stellen aan de hand van de video's, maar ook in de sporthal tijdens een training samen een filmpje bekijken hoe deze precies werkt."
• Vios/Kolham: "Binnen onze volleybalvereniging Vios/Kolham maken we gebruik van de diensten van VolleybalXL.

VolleyStars: Spelenderwijs Volleybal Leren

Volley Stars is het nieuwe spelconcept voor kinderen van 6 tot 12 jaar, waarin plezier, beweging en ontwikkeling centraal staan. Met speelse en dynamische levels groeit elk kind op zijn of haar eigen tempo in het volleybal. Volley Stars is speciaal ontwikkeld om kinderen stap voor stap kennis te laten maken met volleybal. De verschillende levels zorgen voor een balans tussen uitdaging en succesbeleving. Kinderen blijven gemotiveerd en ontwikkelen tegelijkertijd hun motorische vaardigheden, balvaardigheid en samenwerking. Er wordt gewerkt met kleine teams, zodat spelers meer betrokken zijn en sneller leren.

Volley Stars is tot stand gekomen na jaren van testen en optimaliseren door de Nevobo in samenwerking met experts van het Jeugdsport Innovatiecentrum Windesheim. Volley Stars is ontwikkeld om jeugdvolleybal aantrekkelijker en speelser te maken, waarbij de focus ligt op veelzijdig bewegen en spelplezier. Volley Stars bestaat uit vijf levels, elk afgestemd op leeftijd en ontwikkeling.

• Level 1 - Catch Volley: In Catch Volley wordt 2 tegen 2 gespeeld. In dit level gaat het om gooien en vangen. Het spel wordt gestart met een onderhandse opgooi over het net. De bal wordt gevangen en direct teruggegooid naar de overkant. Kinderen leren spelenderwijs gooien en vangen en de balbaan inschatten.
• Level 2 - Bounce Volley: In Bounce Volley wordt 2 tegen 2 gespeeld. Iedere bal die over het net komt wordt gevangen en vervolgens met een bounce-set (stuitbal tegen de grond) opgespeeld voor de medespeler. Na de bounce-set speelt de aanvaller de bal over het net. Samenwerken wordt in dit level gestimuleerd en kinderen leren de bovenhandse techniek.
• Level 3 - Pass Volley: In Pass Volley wordt 2 tegen 2 gespeeld. In dit level gaat het net omhoog! Tijdens Pass Volley pass je de bal naar een medespeler die de bal vangt of vang je eigen pass (selfpass). De gevangen bal wordt opgegooid en door de aanvaller over het net gespeeld.
• Level 4 - Smash Volley: In Smash Volley voegen we een speler toe en wordt 3 tegen 3 gespeeld. Ook wordt de serve geïntroduceerd! Tijdens Smash Volley pass je de bal die over het net komt. De tweede bal wordt gevangen en bovenhands gespeeld vanuit een zelf-opgooi (set). De derde bal wordt over het net gespeeld. De kinderen leren spelenderwijs aanvallen met een tip of een smash.
• Level 5 - Ultimate Volley: In Ultimate Volley wordt 3 tegen 3 gespeeld. In dit level maken we het veld een stukje groter! Tijdens Ultimate Volley mag je niet meer vangen en als je drie keer samenspeelt ontvang je een bonuspunt!

Om jeugdleden en hun ouders een goede start van het seizoen te geven, kun je het Volley Stars Festival organiseren. Dit is een feestelijke en informatieve ochtend of middag waarin kinderen van 6 t/m 12 jaar kennismaken met hun nieuwe Volley Stars-niveau en ouders meer te weten komen over de visie van de club, de spelregels en de jaarplanning. Speciaal voor verenigingen die starten met Volley Stars hebben we een communicatietoolkit ontwikkeld.

Tips voor Trainers

Hey coach. Welke vaardigheden zou jij als coach/trainer dit jaar kunnen ontwikkelen of verbeteren? Wanneer je terugdenkt aan jouw eigen beste leraar of trainer dan weet je misschien niet meer precies wat die trainer deed en welke oefeningen er werden gedaan, maar je weet wel het gevoel dat die persoon bij jou opriep. Op de een of ander manier wist je dat die trainer iets in jou zag. Vertrouwen is de basis van effectief lesgeven. Of mensen iemand wel of niet vertrouwen wordt meestal beslist in de eerste seconden van de allereerste keer dat je elkaar ontmoet. De effectiefste manieren zijn; oogcontact, lichaamstaal, inlevingsvermogen en humor. Het persoonlijke contact moet voorrang krijgen. De beste coaches staan niet vóór een groep, maar staan náást de speler. Ze geven tijdens de training korte instructies aan de individuele speler. Je moet niet verzanden in teveel woorden en zinnen om iedereen te laten zien hoeveel jij weet. Vage en onduidelijke taal is een grote en veelgemaakte fout. Wanneer jij tegen een speler zegt dat deze ‘wat losser’ moet staan, dan kan de speler zich afvragen: ‘Hoe los? Probeer als trainer dus concreet, specifiek en beeldend te zijn. - ‘Losser staan’ is vaag. - ‘Sneller spelen’ is vaag. - ‘Sta klaar met je handen hoog’ is vaag. Scoreborden zorgen ervoor dat spelers het langetermijndoel uit het oog verliezen. Leren tijdens een wedstrijd is heel lastig, want de groei zit daar waar de fouten worden gemaakt. Wanneer je alleen doet wat je alreeds kan, zul je niet beter worden. Tijdens wedstrijden is een gemaakte fout vaak een punt voor de tegenstander en dus is fouten maken tijdens een wedstrijd niet zo wenselijk. Maar door als coach tijdens een wedstrijd het aantal goede passes te registreren of het aantal goede blokkeringen (vraag je af wat dan ‘goed’ is) Hebben de spelers na de wedstrijd en vóór de volgende wedstrijd een objectief cijfer om hun voortgang te meten los van wat het op het scorebord staat. Om iets te leren moet je actief zijn. Een goede speler zal altijd fanatiek worstelen om beter te worden. Daarom moet je als trainer/coach een omgeving creëren die de speler prikkelt om niet achterover te leunen, maar actief blijft. Doe liever zo min mogelijk oefeningen waar spelers in een hele lange rij moeten wachten op hun beurt. Je kan ze beter een korte reeks kleine wedstrijdjes laten spelen. Jouw lange termijndoel als coach/trainer zou moeten zijn; ‘jezelf overbodig maken.’ De spelers moeten zo goed worden dat ze jou niet meer nodig hebben. Probeer dus niet zelf centraal te staan, maar creëer een omgeving waarin mensen zelf aan hun doelen kunnen werken. Sta zoveel mogelijk op de achtergrond en zorg ervoor dat ze onafhankelijk bezig kunnen zijn.

Mentale Aspecten

De service is niet alleen een fysieke, maar ook een mentale uitdaging. De allerbelangrijkste regel is: laat de bal aan jouw kant van het net de grond niet aanraken.

Puntentelling en Spelregels

Het aantal spelers op het veld hangt af van of het een beachvolleybalwedstrijd of een zaalwedstrijd is. Bij beachvolleybal zijn de vaardigheden hetzelfde, maar is de opstelling iets anders. De puntentelling werkt ook anders. Bij zaalwedstrijden gaat het om drie gewonnen sets. Als de teams na vier gespeelde sets gelijk staan (met beide twee gewonnen sets), gaat de vijfde set tot de 15 punten. Op het zand, zegt Harward, worden beachwedstrijden gespeeld tot 21 punten in plaats van 25. Het gaat hier om twee gewonnen sets, waarbij de derde set tot de 15 gaat.

Veelvoorkomende Fouten en Hoe Ze Te Vermijden

Veelvoorkomende fouten zijn onder andere slechte voetwerk, onnauwkeurige passes en onjuiste timing. Deze kunnen worden vermeden door herhaalde oefening en coaching.

tags: #technische #vaardigheden #volleybal