Zaalhockey is een snelle en intensieve variant van veldhockey, gespeeld in een zaal met balken langs de zijlijnen. Deze balken, in eerste instantie misschien onhandig lijkend, vergroten de effectieve speelruimte doordat de bal ervan af kan kaatsen. Dit artikel duikt in de basisprincipes en tactieken van zaalhockey, van de 'dobbelsteen 5' opstelling tot het effectief gebruik van een 'schermpje'.
Basisregels en Verschillen met Veldhockey
Zaalhockey verschilt op een aantal cruciale punten van veldhockey. Ten eerste wordt het gespeeld met zes spelers in het veld: vijf veldspelers en een keeper. Dit in tegenstelling tot de elf spelers bij veldhockey. De stick is dunner, de bal lichter en er wordt een handschoen gedragen. De bal rolt sneller in de zaal, waardoor het spel dynamischer en vermoeiender is. Het is essentieel om te letten op de ruimtes waar de bal doorheen gespeeld kan worden en als verdediger deze ruimtes zo klein mogelijk te houden.
Een ander belangrijk verschil is het ontbreken van een 23-meterlijn en een lange corner in het zaalhockey. De lijnen op het veld zijn vaak minder duidelijk dan bij veldhockey, omdat ze gedeeld worden met andere sporten.
De Dobbelsteen 5 en het Huisje: Basisopstellingen
Een fundamentele tactiek in het zaalhockey is de "dobbelsteen 5" opstelling. Dit is een verdedigende formatie waarbij de spelers zich positioneren zoals de stippen op een dobbelsteen met het cijfer 5. Tijdens de aanval verandert de opstelling in een "huisje": twee verdedigers, twee aanvallers en een diepe spits, lijkend op een puntdak. In de aanval kan de middenman zich bij de aanvallers voegen voor extra druk.
Het is belangrijk dat alle spelers zowel aanvallend als verdedigend meedoen. Er is geen ruimte om je te verstoppen, zoals soms mogelijk is op het veld.
Lees ook: Verbeter Je Beachvolleybal Spel: Tactieken
Uitverdedigen en de Rol van de Spitsen
Een effectieve manier om uit te verdedigen is altijd via de rechterkant. De bal wordt van links naar rechts gespeeld, waarna de spitsen diep staan, de middenman in het midden, en de bal via de balk hard naar de rechterspits gespeeld kan worden. Het is cruciaal dat de spitsen op de juiste positie staan: niet te dichtbij of te ver weg van de bal en de verdediger, en niet te dichtbij of te ver weg van de balk.
Het Schermpje: Een Verdedigende Tactiek
Het "schermpje" is een verdedigende tactiek waarbij de twee spitsen als een muur recht voor de verdedigers van de tegenstander gaan staan wanneer die willen uitverdedigen. In de zaal mag een speler met zijn stick plat op de grond een "blok" vormen. De tegenstander mag de bal niet door dit blok pushen, maar moet eromheen spelen. Het is essentieel dat de verdedigers begrijpen dat ze om het schermpje heen moeten spelen.
Het Block: Een Belangrijke Spelregel
Een belangrijke spelregel in zaalhockey is het "block". Een verdediger mag met één hand de stick plat op de grond leggen (met de haak omhoog), minder dan 3 meter van de bal die in het bezit van de aanvaller is. De aanvaller mag dan niet met kracht over of door dit blok heen spelen. Deze techniek kan een groot voordeel opleveren in verdedigend opzicht. Het is belangrijk om elkaar te helpen een block te zetten, de stick dicht bij de bal te houden en er naartoe te stappen in plaats van achteruit. Zet nooit een block in je eigen cirkel, omdat de aanvaller daar gewoon hoog mag pushen op doel.
Niet alle scheidsrechters fluiten correct voor overtredingen op een block, omdat de regel relatief nieuw is. Als een scheidsrechter herhaaldelijk niet fluit voor block-overtredingen, moet de aanvoerder daarover een opmerking maken.
Het Belang van de Balken
De balken langs de zijlijn zijn essentieel voor het zaalhockey spel. Ze maken de ruimte groter dan ze werkelijk is. Een speler die achter een tegenstander staat en dus niet direct aanspeelbaar is, kan via de balk toch bereikt worden. Het veld is dus groter dan het lijkt, omdat er altijd twee manieren zijn om medespelers de bal te geven.
Lees ook: Uitleg strafcorner zaalhockey
Motorisch Leren: Bewust en Onbewust Leren
Bij het aanleren van zaalhockey tactieken is het belangrijk om aandacht te besteden aan motorisch leren. Er zijn twee vormen van motorisch leren: bewust leren en onbewust leren.
- Bewust leren: De aandacht is gericht op de uitvoering van de beweging. Spelers kunnen een beweging exact omschrijven en zijn zich bewust van wat er precies gebeurt.
- Onbewust leren: De aandacht is gericht op het doel van de beweging. Spelers leren zonder zich bewust te zijn van wat er precies gebeurt.
Onderzoek toont aan dat onbewust leren vaak leidt tot betere resultaten, met name in stresssituaties. Spelers die onbewust leren, presteren beter onder druk omdat ze minder nadenken over de uitvoering van de beweging.
Tools voor Onbewust Leren
Er zijn verschillende tools die gebruikt kunnen worden om onbewust leren te stimuleren:
- Beeldspraak: Gebruik beeldspraak om de kritische succesfactor van een beweging te benoemen. In plaats van te zeggen "zit laag en houd je knieën gebogen", zeg bijvoorbeeld "loop onder een lage brug door".
- Demonstratie: Laat de beweging zien. Spelers leren door kijken, imiteren en uitproberen.
- Differentieel leren: Varieer de oefeningen en ga niet uit van een ideale beweging die op alle sporters van toepassing is. Door te differentiëren wordt het brein geprikkeld en uitgedaagd om vanuit verschillende situaties toch het gewenste einddoel te bereiken.
- Omgeving aanpassen: Pas de omgeving aan om de speler uit te dagen. Laat spelers bijvoorbeeld spelen op een veld met veel zand of met versleten ballen.
- Vermoeidheid simuleren: Train situaties onder vermoeidheid. Laat spelers bijvoorbeeld push-ups doen voordat ze een sleeppush nemen.
- Onmogelijke posities: Laat spelers spelproblemen oplossen vanuit onmogelijke posities.
- Externe focus: Richt de aandacht buiten het eigen lichaam. Laat spelers zich bijvoorbeeld focussen op de balbaan of het eindpunt waar de bal naartoe moet.
- Dwingende leersituaties: Stuur de bewegingsuitvoering een bepaalde richting op. Plaats bijvoorbeeld doeltjes op de zijlijn waar verdedigers kunnen scoren.
- Fouten vermijden: Richt een oefening zodanig in dat fouten zo veel mogelijk worden vermeden en de spelers succesvol zijn in de uitvoering.
Lees ook: IJshockey tactieken uitgelegd
tags: #tactieken #zaalhockey #dobbelsteen