Cricket is een balsport die wereldwijd, en met name in landen van het Britse Gemenebest, veel aanhang kent. Na voetbal is cricket de meest gespeelde sport ter wereld, voornamelijk dankzij de fans op het Indische subcontinent. Het spel, waarbij twee teams het tegen elkaar opnemen, draait om het scoren van punten door middel van slagbeurten en het uitspelen van de tegenstander. Dit artikel biedt een diepgaand overzicht van de slagbeurt bij cricket, de regels, het spelverloop en de rijke geschiedenis van deze populaire sport.
Wat is een Slagbeurt (Innings)?
Een cricketwedstrijd is opgedeeld in slagbeurten, ook wel innings genoemd. In de meeste wedstrijden heeft elk team één slagbeurt. Een slagbeurt duurt voort totdat 10 van de 11 slagmensen (batsmen) zijn uitgeschakeld, of totdat het maximum aantal afgesproken ballen (overs) is gespeeld.
Bij belangrijke wedstrijden, zoals Test cricket (internationaal) of first-class (bijvoorbeeld inter-graafschap), heeft elk team twee slagbeurten. In belangrijke eendagswedstrijden (one day matches) krijgt elk team een slagbeurt van 50 overs, wat neerkomt op 300 ballen. Twenty20 is een kortere, steeds populairder wordende variant, waarbij een slagbeurt uit 20 overs bestaat.
Een slagbeurt eindigt in de volgende gevallen:
- 10 van de 11 slagmensen van het team zijn uitgeschakeld.
- Het aantal afgesproken overs is gespeeld.
- Het slagteam besluit de slagbeurt vroegtijdig te beëindigen.
De Rol van de Slagman (Batsman)
De belangrijkste taak van de slagmensen is het scoren van zoveel mogelijk runs. Dit doen ze door de bal weg te slaan met een bat (een houten plank) en vervolgens naar de andere kant van de pitch (een rechthoekig gebied in het midden van het veld) te rennen. Elke keer dat beide slagmensen veilig de overkant bereiken, scoort hun team één run. Ze kunnen ervoor kiezen om te stoppen na één run, of door te rennen voor meer runs.
Lees ook: Cricket aansteker bijvullen: stap voor stap instructies
Een slagman kan ook runs scoren zonder te rennen. Als de bal na een slag over de grond het speelveld verlaat, scoort de slagman vier runs (een boundary four). Slaat hij de bal over het veld zonder dat deze de grond raakt, dan scoort hij zes runs.
Wanneer de slagmensen een oneven aantal runs lopen, komt de andere slagman aan slag. Aan het einde van een over wisselt dit, zodat bij een even aantal runs de andere slagman aan slag komt. Een slagman kan aan slag blijven zolang hij niet uit is, de overs niet op zijn, of de wedstrijd niet al is gewonnen.
Manieren om Uit te Gaan (Getting Out)
Er zijn verschillende manieren waarop een slagman uit kan gaan:
- Catch: Een veldspeler vangt de bal nadat de slagman hem heeft weggeslagen, en voordat de bal de grond raakt.
- Bowled: De bowler (de werper) gooit de bal tegen de wickets (de houten paaltjes achter de slagman) aan, waardoor de bails (de latjes bovenop de wickets) eraf vallen.
- Run out: Een slagman is niet op tijd over de witte lijn voor zijn wicket op het moment dat de wicket waar hij naartoe loopt wordt omgegooid.
- Gestumped: De wicketkeeper (de speler achter de slagman) gooit de wickets om terwijl de slagman buiten zijn crease (het gebied rond de wickets) staat.
- Leg before wicket (LBW): De bal zou de wickets hebben geraakt, maar wordt gestopt door het been van de slagman.
- Hit the ball twice: Een slagman slaat de bal twee keer (behalve om te voorkomen dat de bal de wickets raakt).
- Hit wicket: De slagman raakt zelf de wickets en laat de bails vallen.
- Timed out: Een nieuwe slagman is niet binnen drie minuten op het veld.
- Obstructing the field: De slagman hindert opzettelijk een veldspeler.
- Retired out: De slagman kiest er vrijwillig voor om te stoppen met slaan.
De Bal en de Scheidsrechters (Umpires)
Tijdens een cricketwedstrijd zijn er twee scheidsrechters (umpires) aanwezig. Een van hen staat achter een van de wickets, aan de kant waar de bowler staat. De andere scheidsrechter staat aan de zijkant en houdt het andere wicket in de gaten. De aanvoerders van de teams bepalen door middel van een toss wie er als eerste mag slaan en wie er als eerste moet bowlen.
Bij wedstrijden die meerdere dagen duren, wordt een rode cricketbal gebruikt. Voor kortere wedstrijden wordt een witte bal gebruikt.
Lees ook: Groei en ontwikkeling van cricket in Nederland
Het Veldteam en de Bowler
Het team dat als eerste in het veld staat, stelt alle elf spelers op. Een van hen is de wicketkeeper, die handschoenen en beenbeschermers draagt en achter de slagman staat. Een andere speler is de bowler, die de bal naar de slagman gooit. Een bowler gooit zes keer op een correcte manier naar de slagman, dit noemen we een over. Na een over wisselt men van kant en wordt een andere bowler aangewezen. Een bowler kan meerdere keren per wedstrijd bowlen, maar niet twee overs achter elkaar.
Geschiedenis van Cricket
Hoewel spellen met een bal en slaghout al in de Middeleeuwen bekend waren, wordt aangenomen dat cricket rond 1600 in Zuidoost-Engeland is ontstaan. Er zijn echter ook Franse historici die beweren dat cricket een Franse sport is die door de Engelsen is overgenomen tijdens de Honderdjarige Oorlog. Recent onderzoek suggereert zelfs dat cricket afkomstig is uit Vlaanderen.
In de 18e eeuw groeide cricket uit tot een populaire sport onder de Britse aristocratie. In 1787 richtte Thomas Lord een afgesloten cricketterrein op in Londen, waar de Marylebone Cricket Club (MCC) werd opgericht. De MCC stelde in 1788 de eerste cricketwetten op, die tot op de dag van vandaag worden beheerd.
Cricket Termen
Om het spel beter te begrijpen, is het handig om enkele belangrijke termen te kennen:
- Bat: De houten plank waarmee de slagman de bal slaat.
- Batsman: De speler die de bal slaat.
- Bowler: De speler die de bal naar de batsman gooit.
- Wicket: De houten constructie bestaande uit drie stumps en twee bails.
- Pitch: Het rechthoekige gebied in het midden van het veld waar het spel zich afspeelt.
- Run: Een punt dat wordt gescoord door heen en weer te rennen tussen de wickets.
- Over: Een serie van zes ballen die door dezelfde bowler worden gegooid.
- Innings: Een slagbeurt van een team.
Cricket in Nederland
Ook in Nederland is het mogelijk om cricket te spelen. Er zijn verschillende verenigingen en clubs waar je terecht kunt. Het cricketseizoen loopt van mei tot en met september. Om te beginnen met cricket, kun je het beste een vereniging zoeken, de benodigde spullen aanschaffen en je aansluiten bij een team.
Lees ook: Laatste Nieuws over Bloemendaal Cricket