Het voetbalveld, een plek van passie en sportiviteit, zou een omgeving moeten zijn waar iedereen zich welkom en veilig voelt. Discriminatie en racisme hebben hier geen plaats. De KNVB, samen met amateurvoetbalclubs, zet zich in om een sociaal veilige omgeving te creëren waar respect centraal staat. Dit artikel bespreekt de KNVB-regels met betrekking tot schelden op het voetbalveld en de bredere aanpak van discriminatie in het amateurvoetbal.
De Realiteit van Discriminatie in het Amateurvoetbal
Ondanks de inspanningen om een inclusieve omgeving te creëren, komen discriminatie en racisme nog steeds voor in het amateurvoetbal. Uit onderzoek blijkt dat bepaalde groepen vaker het doelwit zijn van discriminatie, waaronder amateurvoetballers met een migratieachtergrond, homoseksuelen, trans personen en vrouwen.
De incidenten variëren van subtiele vormen van ongelijke behandeling tot openlijke discriminatie en racisme. Voorbeelden hiervan zijn:
- Ongelijke behandeling: Vrouwenelftallen die bijvoorbeeld geen gebruik mogen maken van de beste velden.
- Discriminatoir schelden: Toeschouwers langs de lijn en spelers op het veld maken zich schuldig aan discriminatoire opmerkingen.
- Uitsluiting: Nieuwe leden met een bepaalde etnische achtergrond worden niet toegelaten tot een voetbalclub.
- Onwelkome ontvangst: Teams met veel culturele diversiteit voelen zich niet welkom bij "witte" verenigingen.
De gevolgen van discriminatie zijn ernstig. Het vermindert de sociale veiligheid, het sportplezier en kan zelfs leiden tot een afname van het aantal clubleden. Bovendien bestaat het vermoeden dat racisme en discriminatie de prestaties van amateurspelers negatief beïnvloeden. Het schenden van fundamentele mensenrechten en de principes van fair play zijn onacceptabel.
KNVB Regels en Strafmaatregelen bij Wangedrag
De KNVB hanteert duidelijke regels en strafcodes om wangedrag op het voetbalveld te bestraffen. Deze regels zijn van toepassing op zowel spelers als teamofficials.
Lees ook: Alles over KNVB Veldafmetingen
Gele Kaarten:
Een speler die een onbesuisde overtreding maakt, kan een gele kaart ontvangen. Twee gele kaarten in één wedstrijd resulteren in een veldverwijdering, waarbij de speler de eerstvolgende wedstrijd in dezelfde categorie is uitgesloten. Registraties van gele kaarten worden bijgehouden en kunnen leiden tot schorsingen, afhankelijk van het aantal registraties binnen een bepaald seizoen. De staffels voor uitsluiting variëren afhankelijk van het type competitie (regulier, promotie/degradatie, beker).
Sinds het seizoen 2020/’21 kunnen ook teamofficials gele kaarten ontvangen. Een bepaald aantal registraties leidt tot een functieontzegging voor de eerstvolgende wedstrijd. Twee gele kaarten in één wedstrijd resulteren eveneens in een functieontzegging.
Tijdstrafregeling (categorie B veldvoetbal en futsal):
In de categorie B van het veldvoetbal wordt gewerkt met een tijdstrafregeling. Een tijdstraf duurt tien minuten. Voor pupillen geldt een tijdstraf van vijf minuten. Het opleggen van een tijdstraf heeft geen verdere gevolgen voor de betrokken speler. Een speler kan slechts eenmaal per wedstrijd een tijdstraf opgelegd krijgen. De scheidsrechter toont de speler hierbij wel de gele kaart. Ook in het futsal wordt gewerkt met een tijdstafregeling. Een tijdstraf in het futsal duurt twee minuten. De scheidsrechter toont hierbij de speler de gele kaart.
Rode Kaarten:
Bij handelingen met buitensporige inzet en ernstig wangedrag trekt de scheidsrechter een (directe) rode kaart. De speler moet direct het veld verlaten. Na de wedstrijd wordt de rode kaart vermeld op het wedstrijdformulier, waarna de aanklager een schikkingsvoorstel doet of de zaak voorlegt aan de tuchtcommissie. Een speler met een directe rode kaart is niet speelgerechtigd tot en met de dag waarop zijn team de eerstvolgende bindende wedstrijd heeft gespeeld, tenzij de aanklager de zaak seponeert of de tuchtcommissie de speler vrijspreekt.
De KNVB verbindt aan iedere verstrekte rode of gele kaart een geldboete en eventueel een schorsing.
Lees ook: Complete gids KNVB voetbalveld
Interne Strafmaatregelen:
Naast de straffen van de KNVB kan een vereniging zelf ook straffen opleggen aan een speler voor wangedrag. Het is belangrijk dat de vereniging deze interne straf kenbaar maakt aan de aanklager, zodat hiermee rekening kan worden gehouden bij de strafoplegging om dubbele bestraffing te voorkomen.
Verenigingsregels en Gedragscodes: De Basis voor Respect
Elke voetbalvereniging heeft regels waarin de specifieke uitgangspunten van de vereniging naar voren komen. Deze regels vormen de basis voor een positieve sfeer en een sportief klimaat. Voorbeelden van verenigingsregels zijn:
- Iedereen is welkom.
- Wij zorgen voor een positieve sfeer en een sportief klimaat.
- Wij respecteren elkaar om wie we zijn.
- Wij helpen elkaar daar waar mogelijk.
- Wij gaan zorgvuldig om met onze accommodatie en materialen.
- Als er problemen zijn, maken we er melding van.
- Wij vloeken, schelden en pesten niet.
- Wij spreken elkaar aan op verkeerd of onjuist gedrag.
De vereniging is verantwoordelijk voor het opstellen, onder de aandacht brengen en handhaven van de regels. Voetbalcoaches spelen een cruciale rol in het uitdragen en bewaken van deze regels binnen hun team. Het is zinvol om de verenigingsregels te vertalen naar specifieke teamafspraken, waarbij spelers, coaches en ouders betrokken worden. Deze afspraken kunnen betrekking hebben op praktische zaken, voetbalgerelateerde aspecten, materiaalgebruik en gedrag.
Actie ondernemen tegen Discriminatie en Racisme
Wil je binnen jouw voetbalclub actief aan de slag gaan tegen racisme en discriminatie? Hier zijn concrete stappen die je kunt ondernemen:
- Maak het bespreekbaar: Organiseer bijeenkomsten met spelers, coaches, ouders en bestuursleden om het thema discriminatie en racisme openlijk te bespreken.
- Stel een gedragscode op: Formuleer duidelijke gedragsregels die onacceptabel gedrag benoemen en de consequenties ervan vastleggen.
- Zorg voor een meldpunt: Creëer een laagdrempelige manier waarop incidenten van discriminatie en racisme gemeld kunnen worden, eventueel anoniem.
- Bied trainingen en workshops aan: Organiseer trainingen en workshops voor coaches, spelers en bestuursleden om hen bewust te maken van discriminatie en racisme en hen handvatten te geven om hiermee om te gaan. Organisaties zoals RADAR bieden hierbij ondersteuning.
- Werk samen met partners: Zoek de samenwerking met organisaties die zich inzetten tegen discriminatie en racisme, zoals Feyenoord, Fair, OBA, Geef Racisme De Rode Kaart en de Anne Frank Stichting.
- Handhaaf de regels consequent: Treedt consequent op tegen overtredingen van de gedragscode en de KNVB-regels.
Melden van Incidenten
Heeft er een incident plaatsgevonden en denk je dat er sprake is van racisme en discriminatie? Meld dit (anoniem) bij Discriminatie.nl, het landelijke meldpunt. Ook getuigen van een incident kunnen een melding doen. RADAR biedt individuele ondersteuning aan melders die discriminatie bij het sporten hebben ervaren.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.