Ontdek de Perfecte Afmetingen en Regels voor een KNVB Voetbalveld

Voetbal is een wereldwijd populaire sport die op velden van verschillende afmetingen wordt gespeeld. In Nederland zijn de afmetingen van voetbalvelden vastgelegd in de regels van de KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbalbond). Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de KNVB-regels met betrekking tot de afmetingen van voetbalvelden, inclusief de achtergrond van de specifieke afmetingen, de verschillende veldafmetingen voor verschillende leeftijdscategorieën en spelvormen, en de voorwaarden voor dispensatie.

Historische achtergrond van de maatvoering

Voetbal is ontstaan in Engeland. In 1863 werden daar de eerste maatvoering wetten voor het voetbal opgesteld. Omdat deze maatvoering oorspronkelijk in Engelse lengtematen (yards) is vastgelegd, zijn de afmetingen later omgerekend naar meters, inclusief afrondingen naar centimeters. Dit verklaart waarom bepaalde afstanden, zoals de afstand van een muurtje bij een vrije trap (10 yards = 9,15 meter), geen afgeronde getallen zijn. Zo is 10 yards ongeveer gelijk aan 9,15 meter.

Algemene afmetingen van voetbalvelden

Volgens de KNVB-richtlijnen moet een standaard voetbalveld voor 11 tegen 11 spelers een minimale afmeting hebben van 100 x 64 meter en een maximale afmeting van 105 x 69 meter. Deze maten zijn inclusief de belijning. Voor internationale wedstrijden, zoals die onder de UEFA vallen, is de standaardafmeting 105 meter lang en 68 meter breed. Deze afmetingen worden ook gehanteerd in de Eredivisie, waar de KNVB in 2017 heeft besloten dat alle velden op het hoogste niveau van Nederland even groot moeten zijn. Het standaardformaat van een voetbalveld is 105 bij 68 meter, maar dit is exclusief de uitloopgebieden rondom het veld. De belijning moet tussen 10 en 12 cm breed zijn en wit van kleur. Deze lijndikte maakt deel uit van het speelveld.

Belijning en uitloop

Een voetbalveld bestaat uit verschillende lijnen. Deze lijnen hebben als doel om aan te geven hoe groot het speelveld is. De twee buitenste en langste lijnen zijn de ‘zijlijnen’. De twee korte lijnen worden de ‘achterlijnen’ genoemd. Halverwege het veld deelt de ‘middenlijn’ het veld in twee helften. Alle lijnen moeten tussen de 10 en 12 centimeter breed zijn. De belijning van een voetbalveld moet tussen de 10 en 12 centimeter breed zijn en wit van kleur. De lijndikte maakt deel uit van de afmeting van het speelveld. Rondom elk speelveld is een veiligheidszone vereist, de zogenaamde uitloopruimte. Deze uitloopruimte moet minimaal 4 meter bedragen en van hetzelfde materiaal zijn als het speelveld, of van kunstgras dat tot op 1 meter van de zijlijn is aangebracht. Rondom elk veld moet een veiligheidszone van minimaal 4 meter aanwezig zijn. Belangrijke veiligheidszones rond een voetbalveld zijn ontworpen om spelers, officials en toeschouwers te beschermen. Uitloopgebieden moeten minimaal 1 meter aan de zijkanten en 2 meter aan de uiteinden hebben. De veiligheidsafstand tussen doel en omheining moet minstens 2 meter zijn. Ook moet er voldoende ruimte zijn tussen zijlijnen en toeschouwersgebieden om de veiligheid te waarborgen.

Afmetingen voor jeugdvoetbal

Voor jeugdvoetbal hanteert de KNVB aangepaste afmetingen, passend bij de fysieke en technische mogelijkheden van jongere spelers. Hieronder een overzicht:

Lees ook: De officiële handbaldoel afmetingen uitgelegd

11 tegen 11: minimaal 100 x 64 meter, maximaal 105 x 69 meter.
9 tegen 9: minimaal 68 x 56 meter, maximaal 73 x 60 meter. (Deze competitievorm is in seizoen 2018/'19 komen te vervallen). Benodigde uitloop rondom het 9 tegen 9 veld moet minimaal 3 meter zijn. De uitloop moet van hetzelfde materiaal zijn als het speelveld.
8 tegen 8: minimaal 60 x 42,5 meter, maximaal 70 x 55 meter. Vaak wordt deze spelvorm op een half voetbalveld gespeeld. Het veld moet 64 x 42,5 meter exclusief uitloop zijn, met blauwe lijnen van 6 tot 12 cm breed. Wedstrijden worden gespeeld op een voetbal bijveld van 64 x 100 meter, waarbij de zijlijnen parallel lopen aan de middenlijn. De uitloop tussen de velden is 4 meter. Als er vaste pupillendoeltjes op kunstgrasvelden staan, moeten deze worden verzet om gevaarlijke situaties te voorkomen. Bijvelden kunnen permanente belijning krijgen volgens KNVB-normen.
7 tegen 7: minimaal 60 x 42,5 meter, maximaal 70 x 55 meter. De KNVB hanteert specifieke afmetingen voor 7 tegen 7-voetbalwedstrijden, met velden van minimaal 60 x 42,5 meter en maximaal 70 x 55 meter. Het wordt geadviseerd om deze wedstrijden op een half voetbalveld te spelen met minimaal 2 meter uitloop rondom. De belangrijkste regels voor de belijning is dat het aangebracht moet worden op alle velden behalve categorie A. De hoofdbelijning is 6 tot 12 centimeter breed en mag een afwijkende kleur hebben.
6 tegen 6: 42,5 meter x 30 meter exclusief uitloop. De belijning is deels blauw en donker/licht groen, afhankelijk van de kunstgraskleur, met een lijnbreedte van 6 tot 12 cm. De lijn hoort bij het veld. Deze 6 tegen 6-wedstrijdvorm wordt gespeeld op een deel van een voetbal bijveld (64 x 100 meter). Het belijningsschema van de KNVB kan worden gevolgd.
4 tegen 4: 30 meter x 20 meter exclusief uitloop, met een lijnbreedte van 6 tot 12 cm. Er zijn nieuwe afmetingen vastgesteld voor 4 tegen 4 voetbal, waaronder het mini-pupillenvoetbal. Het veld moet 30 meter x 20 meter zijn exclusief uitloop. De belijning is rood en is 6-12 cm breed. Doeltjes van 3 bij 1 meter worden aanbevolen. Bijvelden kunnen permanente 6 x 6 belijning krijgen volgens kwaliteitsnormen.
2 tegen 2: 20 x 15 meter exclusief uitloop, met een lijnbreedte van 6 tot 12 cm. Voor het 2 tegen 2 voetbal zijn doeltjes met een afmeting van 3 bij 1 meter het meest optimaal. Deze doeltjes worden al gebruikt binnen het huidige minipupillen voetbal.

Bij de nieuwe wedstrijdvormen voor pupillen wordt aanbevolen om de velden anders te positioneren, waarbij gebruik kan worden gemaakt van zachte, flexibele hoedjes of pionnen. Bij nieuw aan te leggen kunstgras bijvelden wordt geadviseerd om de belijning mee te nemen in het ontwerp.

Overzicht van de afmetingen van onderdelen van een voetbalveld

Naast de algemene afmetingen van het speelveld, zijn er ook specifieke afmetingen voor de verschillende onderdelen van een voetbalveld:

Doel: hoogte 244 cm, breedte 732 cm.
Doelgebied: lengte 5,5 meter, breedte 18,3 meter.
Strafschopgebied: lengte 16,5 meter, breedte 40,3 meter. Strafschopgebied breed 40,32 m.
Strafschopstip: straal 10 cm.
Zijlijn: lengte 90-120 meter.
Hoekschopcirkel: straal 1 meter.
Hoekvlaggenstok: hoogte minimaal 1,5 meter.
Middenlijn: lengte 45-90 meter.
Middenstip: straal 10 cm.
Middencirkel: straal 9,15 meter. een middelcirkel met een radius 9,15 m.

Dispensatie

Indien een voetbalveld niet voldoet aan de KNVB-normen en richtlijnen, bijvoorbeeld vanwege de aanwezigheid van bebouwing of grensafscheidingen, kan dispensatie worden aangevraagd. Dispensatie wordt niet zomaar verleend en het is belangrijk om tijdens de voorbereidingsfase contact op te nemen met de KNVB om de mogelijkheden te bespreken. Een dispensatie is vaak tijdelijk en kan betekenen dat bepaalde teams niet op het veld kunnen spelen. Afwijkende maten zijn alleen mogelijk met dispensatie van de KNVB. Indien wens is spelen van officiële wedstrijden, bij alleen gebruik van trainingsvelden is dit niet van toepassing. Tip: dispensatie vooraf realisatie met de KNVB overleggen. Dispensatie voor een (kunst)grasveld kan worden aangevraagd via de afdeling Accommodatiezaken. Het is zinvol om tijdens de voorbereidingsfase al in contact te treden met de KNVB zodat zaken goed met elkaar afgestemd kunnen worden.

Veiligheidszones

Veiligheidszones rondom een voetbalveld zijn essentieel om de veiligheid van spelers, officials en toeschouwers te waarborgen. Uitloopgebieden moeten minimaal 4 meter aan de zijkanten en achter de doelen bedragen. Er moet voldoende ruimte zijn tussen de zijlijnen en toeschouwersgebieden, en ballenvangers moeten op ten minste 4 meter afstand van de grenslijnen worden geplaatst.

Belijning van voetbalvelden

Het belijnen van een voetbalveld is een nauwkeurig proces dat wordt uitgevoerd met speciale machines. Het veld wordt eerst gereinigd en gemeten, waarna de belijningsmachine de verf gelijkmatig op het veld sproeit. Na het drogen wordt de belijning gecontroleerd op nauwkeurigheid en regelmatig onderhouden om de zichtbaarheid te waarborgen. Belijning op een voetbalveld wordt aangebracht met speciale machines, nadat het veld grondig is gereinigd en gemeten. Machines sproeien verf gelijkmatig op het veld om duidelijke lijnen te krijgen. Na het drogen wordt het veld gecontroleerd op nauwkeurigheid en regelmatig onderhouden voor zichtbaarheid.

Lees ook: Leer alles over handbal

Overige belangrijke aspecten van een voetbalveld

Naast de afmetingen en belijning zijn er nog andere belangrijke aspecten van een voetbalveld die de veiligheid en speelbaarheid beïnvloeden:

Doelen: Voor het 11 tegen 11-voetbal mogen geen verplaatsbare doelen gebruikt worden. Voor alle andere vormen wel, mits deze deugdelijk verankerd zijn. Het is verboden in doelen en -netten camera’s, microfoons, enzovoort aan te brengen.
Instructiezone/coachvak: In het amateurvoetbal is op (kunst)grasvelden waar standaardelftallen (mannen senioren) hun competitie- en bekerwedstrijden spelen, een instructiezone verplicht. Hetzelfde geldt voor het (kunst)grasveld waarnaar een standaardelftal mogelijk moet uitwijken.
Ballenvangers: Ballenvangers moeten zich bevinden op tenminste 4 m. uit de grenslijnen van het speelveld. Beschouw ballenvangers als standaard onderdeel van de inrichting van een speelveld en plaats deze achter alle doelen. Niet alleen biedt dit de gelegenheid de bal snel weer in het spel te brengen, maar bovendien beperkt dit onveilige situaties voor de aanwezigen binnen en buiten het speelveld. Bij velden die haaks op elkaar liggen of in elkaars verlengde, kunnen gevaarlijke situaties ontstaan als de bal onverwacht in het andere veld terechtkomt. Tip: plaats in een dergelijke situatie ballenvangers over de gehele breedte van het veld.
Reclameborden: Plaats reclameborden op tenminste 4 m. uit de grenslijnen. Van toepassing is de Nederlandse Reclame Code (zie www.reclamecode.nl). Elke reclame-uiting behoort in overeenstemming te zijn met de wet, de waarheid, de goede smaak en het fatsoen, en tevens naar vorm en inhoud niet strijdig te zijn met het algemeen belang, de openbare orde of goede zeden. Reclame mag niet nodeloos kwetsend zijn noch een bedreiging vormen voor de geestelijke of lichamelijke volksgezondheid. Zo is het maken van reclame voor tabaksproducten en alcoholhoudende dranken verboden (Reclamecode voor Alcoholhoudende dranken en Tabakswet).
Scorebord en/of wedstrijdklok: Plaats een wedstrijdklok of scorebord op tenminste 4 m. uit de grenslijnen. De tijd moet automatisch stoppen na 45 minuten en na 90 minuten. De klok moet bij aanvang van de tweede helft opnieuw kunnen starten. De tijd die de scheidsrechter bijtrekt, mag niet zichtbaar zijn.
Tribune: De afstand van de voorzijde van een tribune tot de grenslijnen van het speelveld is minimaal 4 m. Het publiek mag vanaf de tribune niet rechtstreeks het speelveld - inclusief de uitloopruimte - kunnen betreden. Voorgaande geldt bij velden met een reglementair verplichte speelveldafzetting.
Verlichting: Voor officiële KNVB-wedstrijden is een verlichting met een gebruikswaarde van 200 lux verplicht.

Lees ook: Afmetingen Voetbalveld volgens KNVB

tags: #maten #voetbalveld #knvb