De Philips Sport Vereniging (PSV), opgericht in 1913, heeft een rijke en gevarieerde geschiedenis in de KNVB Beker, het nationale voetbalbekertoernooi van Nederland. Van vroege successen tot recente triomfen, PSV heeft een belangrijke stempel gedrukt op dit prestigieuze toernooi.
De Vroege Jaren: Een Club Geboren uit Philips
De basis voor PSV werd gelegd op 12 december 1910, toen werknemers van Philips het Philips Elftal oprichtten. Dit elftal speelde zijn eerste wedstrijd in 1911 op een stuk braakliggend terrein aan de Frederiklaan, de locatie waar nu het Philips Stadion staat. De aftrap werd verricht door de destijds vijfjarige Frits Philips, een latere clubicoon.
Op 31 augustus 1913 werd PSV officieel opgericht als een sportvereniging voor Philips-medewerkers. De clubkleuren werden rood en wit, en de vereniging stond open voor verschillende sporten, waaronder atletiek, gymnastiek en voetbal. Anton Philips onderkende het belang van sport voor de gezondheid en de samenwerking, en steunde de vereniging volledig.
In de beginjaren was PSV voornamelijk een club voor Philips-medewerkers. Pas in 1928 mochten mensen van buiten het bedrijf lid worden van de vereniging. Ondanks deze beperking groeide PSV snel en klom op naar de hoogste klasse van het Nederlandse voetbal.
De Eerste Successen: Kampioenschappen en Bekerfinales
PSV behaalde al successen voor de invoering van het betaald voetbal. In 1929 werd de club voor het eerst landskampioen van Nederland. In datzelfde jaar bereikte PSV ook de bekerfinale, maar verloor van DFC na een bizarre wedstrijd die in 4-4 eindigde.
Lees ook: Telstar in de KNVB Beker: Een historisch overzicht
In de jaren 30 bleef PSV een belangrijke rol spelen in het Nederlandse voetbal. De club werd meerdere malen kampioen van de Zuidelijke District en bereikte in 1939 opnieuw de bekerfinale, maar verloor ditmaal van Wageningen.
Een belangrijke speler in deze periode was Jan van den Broek, een getalenteerde linksbenige aanvaller die in 200 competitiewedstrijden maar liefst 154 keer scoorde. Van den Broek was ook international en speelde 11 keer voor het Nederlands elftal. Na zijn actieve carrière werd hij trainer van PSV en had hij een goed oog voor de eigen jeugd.
De Oorlogsjaren: Moeilijkheden en Doorzettingsvermogen
Tijdens de Tweede Wereldoorlog stond Philips onder druk van de Duitsers en gebruikten de bezetters het sportpark voor militaire trainingen. De voetbalcompetitie moest van de Duitse bezetter gewoon doorgaan ondanks de oorlogssituatie. Verenigingen konden vaak maar net een elftal samenstellen en ook het vervoer kende beperkingen. Jonge mannen werden door de bezetter opgeroepen voor de Arbeidseinsatz of doken onder.
Ondanks deze moeilijkheden bleef PSV actief en probeerde de club de verenigingscultuur te behouden door middel van activiteiten buiten het voetbal om.
De Jaren Na de Oorlog: Toewerken Naar Betaald Voetbal
Na de oorlog bleef PSV een belangrijke rol spelen in het Nederlandse voetbal. De club bleef talenten aantrekken, vaak via het bedrijf Philips. De club streefde naar professionalisering. In 1963 werd PSV voor het eerst landskampioen in het betaald voetbal, door een 5-2 overwinning op Ajax.
Lees ook: Het bekeravontuur van De Graafschap
De Gloriejaren: Bekerwinst en Europees Succes
In de jaren 70 en 80 beleefde PSV een periode van grote successen, zowel nationaal als internationaal. De club won meerdere landstitels en KNVB Bekers, en in 1978 won PSV de UEFA Cup onder aanvoering van Willy van der Kuijlen.
Het absolute hoogtepunt in de clubgeschiedenis was het seizoen 1987-1988. Onder leiding van trainer Guus Hiddink won PSV de Europa Cup I, de landstitel en de KNVB beker. Dit gouden jaar staat symbool voor de kracht en de ambitie van PSV.
PSV in de KNVB Beker: Een Overzicht
PSV heeft in de rijke geschiedenis van de KNVB Beker maar liefst tien keer de felbegeerde beker weten te winnen. De club stond achttien keer in de finale en kende daarin enkele historische uitslagen. Denk aan de klinkende 6-0 overwinning op NAC Breda in de finale van 1974, een van de meest overtuigende prestaties in de historie van het toernooi.
Hieronder een overzicht van de bekerfinales van PSV:
- 1929: Verlies tegen DFC
- 1939: Verlies tegen Wageningen
- 1974: Winst tegen NAC Breda (6-0)
- Etc. (Aanvullen met volledige lijst)
Recente Prestaties: Wisselend Succes
In de afgelopen tien jaar was het beeld echter wisselend. PSV wist twee keer de beker te winnen, in 2022/23 en 2021/22, beide keren door Ajax in de finale te verslaan. In het seizoen 2022/23 was de eindstrijd een ware thriller die pas na strafschoppen werd beslist. Daartegenover staan meerdere vroege uitschakelingen. Zo verloor PSV in 2020/21 in de kwartfinale van Ajax en kende het in 2019/20 een teleurstellende nederlaag in de achtste finale tegen NAC Breda. Het dieptepunt was wellicht de uitschakeling in de tweede ronde door RKC Waalwijk in 2018/19. De laatste keer dat PSV de finale verloor, was in 2012/13 tegen AZ Alkmaar, waarmee een veelbelovende campagne alsnog eindigde in teleurstelling. Afgelopen seizoen was Feyenoord te sterk.
Lees ook: Go Ahead Eagles' prestaties in de beker
PSV: Een Club met een Rijke Historie en een Grote Toekomst
PSV heeft een rijke historie in de KNVB Beker en heeft vele memorabele momenten beleefd in dit toernooi. De club heeft laten zien dat het in staat is om de beker te winnen, maar ook dat het kwetsbaar is en vroegtijdig uitgeschakeld kan worden. Met een sterke selectie en een ambitieuze visie is PSV altijd een club om rekening mee te houden in de KNVB Beker.
De club blijft investeren in de jeugdopleiding en in het aantrekken van talentvolle spelers. Dit zorgt ervoor dat PSV ook in de toekomst een belangrijke rol zal blijven spelen in het Nederlandse voetbal en in de KNVB Beker.
Frits Philips: Een Clubicoon
Frits Philips, ook wel bekend als "Meneer Frits", is een legendarische figuur in de geschiedenis van PSV. Als vijfjarige verrichtte hij in 1911 de aftrap bij de eerste wedstrijd van het Philips Elftal, de voorloper van het huidige PSV. Hij was de zoon van medeoprichter dr. Anton Philips en overleed in 2005 op 100-jarige leeftijd. Tot die tijd maakte hij de rijke historie van dichtbij mee. Hij was op 31 augustus 1913 aanwezig bij de officiële oprichting en was zijn hele leven lang actief betrokken bij de club als supporter.
Zijn betrokkenheid bij de stad Eindhoven en zijn gemakkelijke omgang met mensen uit alle lagen van de bevolking groeide hij uit tot een icoon van de stad, waarvan hij Ereburger werd. Op 16 april 2005 vierde heel Eindhoven zijn honderdste verjaardag. Daaruit bleek eens te meer hoe populair hij was onder de PSV-supporters, stadsbewoners en (oud) Philipsmensen. Frits Philips beleefde als supporter achttien landstitels van PSV. Zijn laatste was in 2005, in de zomer voor zijn overlijden. Na de uitreiking van de kampioensschaal liep aanvoerder Mark van Bommel de tribune op om de schaal met het clubicoon te tonen aan het publiek. Een memorabel moment in de geschiedenis van de club en Meneer Frits. Later dat jaar, op 5 december, overleed hij op zijn landgoed De Wielewaal.
Mister PSV: Willy van der Kuijlen
Geen enkele speler zal de prestaties van Van der Kuijlen bij PSV ooit evenaren. De spits is en blijft voor altijd topscorer van PSV en de Eredivisie. 308 keer maar liefst schiet de Helmonder raak in het shirt van PSV, een ongekend aantal. achttien seizoenen lang, 528 competitiewedstrijden, draagt hij het rood-wit van PSV, wat hem met recht de titel ‘Mister PSV’ oplevert. Een eretitel die Van der Kuijlen, de bescheidenheid zelve, ook na zijn actieve loopbaan met verve draagt, eerst als jeugd- en assistent-trainer en later als scout en clubicoon. Nooit voelt Skiete Willy, uiteraard ook Lid van Verdienste van PSV, zich ergens te groot voor. Zijn belangrijkste handelsmerk blijft voor altijd kappen, schieten, scoren, vooral heel veel scoren; Willy van der Kuijlen is voor altijd Mister PSV.