De geschiedenis van Onstwedde is rijk en divers, met een sterke agrarische achtergrond en een bloeiend verenigingsleven. Voetbal speelt hierin een belangrijke rol, met de oprichting van voetbalclubs als OVC in 1920 en de Onstwedder Boys in 1969. Dit artikel duikt in de geschiedenis van de voetbalcultuur in Onstwedde, waarbij we gebruik maken van beschikbare informatie om een beeld te schetsen van de ontwikkelingen en de mensen die hierbij betrokken waren.
Van Landbouw naar Voetbal: De Ontwikkeling van Onstwedde
Onstwedde was van oudsher een agrarisch dorp, waar veel werk bestond uit handenarbeid. De mechanisatie in de jaren '50 zorgde voor een verschuiving, waarbij paarden werden vervangen door tractoren en landbouwmachines. Dit leidde tot het verdwijnen van arbeidsplaatsen in de landbouw. Gelukkig bood Philips in Stadskanaal een alternatief door de productie van beeldbuizen en halfgeleiders te starten. Deze ontwikkeling had een grote impact op het dorp, en menig Onstwedder vond hier een nieuwe bron van inkomsten.
Ondanks de veranderingen in de landbouw bleef het verenigingsleven in Onstwedde bloeien. Abel van der Laan, geboren in Onstwedde in 1935, vertelt dat Onstwedde altijd heel sportief is geweest. Dit leidde tot de oprichting van voetbalclub OVC in 1920, opgericht naast de boerderij van Kas Horlings aan de Kampweg. Het sportveld lag tussen Horlings en de boerderij van Migchels, waar nu park Kampvennen ongeveer is. Naast voetbal werden hier ook allerlei evenementen gehouden. Later, in 1969, werden de Onstwedder Boys opgericht, met Jan Huiges als lid vanaf het eerste uur.
OVC en de Onstwedder Boys: Twee Voetbalclubs, Één Passie
De oprichting van OVC in 1920 markeerde een belangrijk moment in de geschiedenis van Onstwedde. De club bood de inwoners een mogelijkheid om hun passie voor voetbal te beleven en samen te komen. Het sportveld, gelegen tussen de boerderijen van Horlings en Migchels, werd een centrale plek in het dorp waar niet alleen gevoetbald werd, maar ook allerlei evenementen werden georganiseerd.
De Onstwedder Boys, opgericht in 1969, voegden een nieuw hoofdstuk toe aan de voetbalgeschiedenis van Onstwedde. Met Jan Huiges als lid vanaf het eerste uur, werd de club al snel een belangrijke speler in het lokale voetbalcircuit. De club groeide uit tot een hechte gemeenschap, waar sportiviteit en gezelligheid hand in hand gingen.
Lees ook: Humphrey Mijnals in Oranje
Vrijwilligerswerk: De Motor Achter het Onstwedder Sportleven
Het sportieve karakter van Onstwedde is mede te danken aan de vele vrijwilligers die zich inzetten voor de verschillende verenigingen. Abel van der Laan benadrukt dat Onstwedde altijd veel vrijwilligers heeft gehad. De drainage van de voetbalvelden en de kantine van OVC is bijvoorbeeld door vrijwilligers tot stand gekomen. Dit geldt ook voor de tennisbaan, de ijsvereniging, de manege en de Onstwedder Gaarv'n.
De inzet van vrijwilligers is van onschatbare waarde voor het sportleven in Onstwedde. Zonder hun toewijding en enthousiasme zouden veel van de sportfaciliteiten en evenementen niet mogelijk zijn. De vrijwilligers vormen de motor achter het Onstwedder sportleven en dragen bij aan de hechte gemeenschap in het dorp.
Het Onstwedde van Toen en Nu: Overpeinzingen van Abel van der Laan
Abel van der Laan, geboren in Onstwedde in 1935, heeft de ontwikkelingen in het dorp van dichtbij meegemaakt. Hij deelt zijn overpeinzingen over het Onstwedde van toen en nu, waarbij hij stilstaat bij de veranderingen en de dingen die bewaard zijn gebleven.
In zijn schooltijd ging Abel naar de Gereformeerde school in Onstwedde. "In die tijd bestonden er meerdere onderwijsinstellingen in ons dorp. Je had de kleuterschool, de Hervormde lagere school, de Gereformeerde lagere school en de ULO." De kleuterschool stond onder kerkvoogdij van de Hervormde Kerk. Met hun toestemming is in 1970 de Nationaal Christelijke kleuterschool gestart. Aan de Havenstraat is in 1870 de Hervormde school gebouwd. Deze is later afgebroken en aan de Boslaan kwam een nieuw gebouw te staan. De Gereformeerde school is in 1920 gebouwd aan de Dorpsstraat. Ook deze is later afgebroken en aan de Landlaan verrees de nieuwe school. Uiteindelijk is dit allemaal veranderd en werd aan de Boslaan het nieuwe pand De Bast gebouwd waarin alle scholen werden samengevoegd; één nieuwe gemeenschappelijke school met daarin zowel het primair-, het basis- als het voortgezet onderwijs.
Abel vertelt dat Onstwedde in de jaren '30 zelfvoorzienend was, met veel bakkers, kruideniers en elektriciens. "Je had textielwinkels, een melkboer, kolenboer en alles werd bijna aan de deur gebracht. Ook waren er veel vakmensen: hoefsmeden, timmerlieden en stelmakers." Nu is het allemaal heel modern; er is nog een supermarkt en er zijn mogelijkheden voor de mensen in de horeca. Maar er is ook nog steeds een bakker en een slager en nog meer middenstand.
Lees ook: Complete Gids voor Waterpolo Regels
Hij herinnert zich ook de drie molens die vroeger in Onstwedde stonden. "Jammer dat daar niets meer van is overgebleven." De eerste molen was van Klazens, deze stond richting de Kieberg. De molen is gebouwd in 1617, maar afgebrand in 1855. In 1873 is de molen herbouwd door Bessembinders aan de haven. Daarnaast stond er molen aan de Luringstraat. Deze was gebouwd in 1845, maar brandde helaas in 1854 al af. Ook deze molen is herbouwd. In dit geval door de familie J.B. Wubs in 1887. Later is de molen overgenomen door de familie Vredevoogd en nog later door de familie Flokstra. De laatste molen is gebouwd in 1900 door de familie Wubs. Deze stond aan de Dorpsstraat, tegenover het Onstwedder bosje. De molen is later overgenomen door Wessel Wubs en zijn zoon Heije (nu wel bekend van kledingzaak Heije Wubs).
Het Onstwedder Bosje: Van Muziekkoepel tot Duits Bivak
Over het Onstwedder bosje aan de Dorpsstraat weet Abel nog veel meer te vertellen. "Dit bosje wordt ook wel het Mieghummelbos genoemd. In 1905 werd het aangekocht door de familie Bots, zij hadden het café Bots op de hoek Beukenweg en Dorpsstraat. Zij hebben daar het Boshuis gebouwd met muziekkoepel. Deze werd gebruikt voor feestelijke activiteiten. Het zangkoor en muziekvereniging SDG hebben daar repetities gehouden. De Christelijk Gereformeerde kerk hield daar de jaarlijkse zendingsdag en ook werd er ieder jaar een zangconcours gehouden. Hier deden zangkoren aan mee vanuit de wijde omgeving. Ook veel muziekkorpsen speelden hier. Het was een heel dorpsgebeuren, iedereen kwam er praktisch op de fiets naar toe. Heel jammer dat hier niets van is overgebleven."
In de Tweede Wereldoorlog werd het Onstwedder bosje voor heel andere zaken gebruikt. "Vlak voor de bevrijding kwam er een groot aantal Duitsers op het bosje af, die hebben daar gebivakkeerd," vertelt Abel, "dat was best spannend voor het dorp! Later trokken ze naar Winschoten, maar een onderdeel ging naar het Dr. Hommesbos."
Het bosje is later overgenomen door een aantal aandeelhouders uit Onstwedde. In de 60-er jaren heeft dhr. Hartsuiker van de Dorpsstraat er een naaiatelier gevestigd. Ocrea heeft in 1969 nog een kinderspelweek tussen de bomen georganiseerd. Het huidige bosje is in handen van de gemeente. "Het bosje verdient meer uitstraling dan wat het nu heeft," vindt Abel.
Lees ook: Terugblik Daley Blind
tags: #oprichter #eerste #voetbalelftal #onstwedde #geschiedenis